Elektronik Ortamda Temsil

TTKT m. 1527/5 hükmüne göre çevrim içi katılımlı GK’larda, oyun, bizzat pay sahibi tarafından veya çevrim içi katılımlı bir GK’a da katılma imkânı bulunmayan pay sahiplerinin temsilcileri aracılığıyla elektronik ortamda kullanılmasının mümkün olduğu yukarıda açıklanmıştı.

Elektronik ortamda temsilci aracılığıyla GK’a katılma ve oy kullanımı açısından bireysel temsilin söz konusu olabilmesi için, yazılı şekilde düzenlenmesi gereken temsil belgesinin elektronik ortamda verilmesi gerekir. Bunun için elektronik ortamda hazırlanan belgelerin, diğer yazılı belgelerle olan eşdeğerliliğinin kanunen kabul edilmiş olması şarttır. Nitekim hukukumuzda da, 23.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren “Elektronik Đmza Kanunu (E- Đmza K)”nun328 5. maddesi ile güvenli elektronik imzanın (e-imzanın), elle atılan imza ile

326

TTKT m. 432/1’de de, TTK m. 373/2 ve TTK m. 400/1 hükümleri aynen kaleme alınmıştır. Bu hüküm uyarınca, “bir pay, birden çok kişinin ortak mülkiyetindeyse, hak sahipleri paydan doğan haklarını ancak ortak bir temsilci aracılığıyla kullanabilirler”.

327

Çeker, Oy Hakkı, s. 173–174.

328

Bkz. 23.01.2004 tarih ve 25355 sayılı RG. E-imza K m. 20, idari ve teknik açıdan gerekli alt yapının sağlanması ve elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları üzerinde denetim ve idari yaptırım yetkisi kurulması için Telekomünikasyon Kurumunu görevlendirmiş; Kurum da bu yetkiye dayanarak “Elektronik Đmza Kanununun Uygulanmasına Đlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”i ve bu Yönetmeliğin 34. maddesine dayanarak e-imzaya ilişkin teknik kriterleri daha detaylı olarak düzenleyen “Elektronik Đmza ile Đlgili Süreçlere ve Teknik Kriterlere Đlişkin Tebliğ”i yayımlamıştır. Bkz. 06.01.2005 tarih ve 25692 sayılı RG. Bu Yönetmelik ve Tebliğde farklı tarihlerde değişiklikler yapan Yönetmelik ve Tebliğleri görmek için ayrıca bkz. http://www.spk.gov.tr/kap/e-imza_info.html (son yararlanma: 08.10.2006). SPKr da 09.10.2003 tarih ve 52/1223 sayılı “Bilgi, Belge ve Açıklamaların Elektronik Ortamda Đmzalanarak Gönderilmesine Đlişkin Uygulama Esasları” ilke kararını yayımlamıştır. Bu kararı görmek için bkz.

aynı hukuki sonucu doğuracağı hükme bağlanmış bulunmaktadır. E-Đmza K m. 22 ile de, BK m. 14/1’e güvenli elektronik imzanın elle atılan imza ile aynı ispat gücünü haiz olduğu329 ifadesi eklenmiş; böylece özel hukuk alanında şekle tâbi sözleşmelerin elektronik ortamda kurulabilmesi ve güvenli e-imza330 ile imzalanmış elektronik belgelerin, yazılı şekil şartı için gerekli olan imza unsurunu taşıyor oldukları kanunen kabul edilmiştir331. Dolayısıyla pay sahiplerinin de, kendilerini çevrim içi katılımlı bir GK’da temsil etmesini istedikleri kişilere güvenli e-imza kullanarak geçerli bir temsil yetkisi verebilmeleri imkânı vardır.

Kapalı tip anonim şirketlerde pay sahibi veya yetkili temsilcisi, Kom. Yön. m. 23/1’deki içeriğe uygun olarak düzenlediği temsil belgesine332 güvenli e-imzasını atarak

kararına dayanarak 21.11.2006 tarihinde de “Bilgi, Belge ve Açıklamaların Elektronik Ortamda Đmzalanarak Gönderilmesine Đlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ Taslağı”nı yayımlamış bulunmaktadır. Bkz.

http://www.spk.gov.tr (son yararlanma: 23.11.2006). Ancak çalışmamızın devam ettiği sırada bu Tebliğ henüz yürürlüğe girmemiştir.

329

BK m. 14 hükmü, yazılı şekil şartının unsuru olan imzanın ne olduğu ve nasıl tatbik edilmesi gerektiğine ilişkin olup, bu hükmün ispatla veya ispat gücüyle bir ilgisi bulunmamaktadır. Bu bakımdan, ispat gücü ifadesinin kullanılmış olması sebebiyle hem amaç yeteri kadar iyi ve açık olarak ifade edilememiş hem de BK m. 14 hükmünün ahengi bozulmuştur. Bkz. Đnal, s. 144. Zaten ispata ilişkin olarak, E-Đmza K m. 23, HUMK’na m. 295/A hükmünü ekleyerek, usulüne göre güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik verilerin senet hükmünde olduğunu ve bu verilerin aksi ispat edilinceye kadar kesin delil sayılacağını ayrıca düzenlemiştir. Nitekim Borçlar Kanunu Tasarısı (BKT) m. 15, bu durumu düzeltecek bir biçimde, güvenli e-imzanın el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğuracağını belirtmiştir. BKT, 15. maddesi hükmü, http://www.kgm.adalet.gov.tr/borclarkanunu.htm (son yararlanma: 08.10.2006).

330

E-Đmza K’nda yer alan şekliyle e-imza; başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi tanımlar. Elektronik imza; bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan (bilgiyi ileten tarafın oluşturduğu orijinal haliyle) ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya sembollerden oluşur. Türkiye’nin Đlk e- imza Portalı: e-imza nedir?, http://www.e-imza.gen.tr/index.php?Page=EImzaNedir&YaziNo=4 (son yararlanma: 08.10.2006). E-imza ile elektronik bir kaydın bütünlüğü ve doğruluğunun ispatı ile kaydın sahibi arasındaki ilişki kurulmuş olur. Bkz. Biçkin, Đnci: Elektronik Đmza ve Elektronik Đmza ile Đlgili Yasal Düzenlemeler, TBB Dergisi, S. 63, Yıl: 19, Ankara 2006, s. 113; Ahi, Mustafa Gökhan: Hukuki Bakımdan Digital (Sayısal) Đmza, http://www.bilisimhukuku.net./index.php (son yararlanma: 08.10.2006). Ancak sırf e-imzaya dayanarak imza sahibinin gerçekten adı geçen şahıs olduğu tespit edilemez. Đmza sahibinin kimliğinin tespiti, bunun üçüncü bir kişi tarafından doğrulanması ile mümkün olmaktadır. Bu üçüncü kişi de, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı, yani e-imzayı atmak için gerekli imza yaratım verisine (gizli anahtara) sahip olan kişinin (imzalayanın) kimliğini teyit etmeye yarayan sertifikayı düzenleyen kişidir. Bkz. Keser Berber, Leyla: Đnternet Üzerinden Yapılan Đşlemlerde Elektronik Para ve Dijital Đmza, Ankara 2002, s. 153–154; Şenocak, s. 104–105. Elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı için ayrıca bkz. E-imza K m. 8. E-imza bir üst kavramdır ve insanların bazı şahsi özelliklerinin sayısallaştırılması kaydına dayalı (ses, göz retinası vb.) biyometrik imza ile veri mesajlarının şifrelenmesi esasına dayalı digital imza olarak sınıflandırılabilir. Bkz. Sevimli, K. Ahmet: Elektronik Sözleşmeler ve ABD Elektronik Đmza Yasası, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, Cilt 2, Đstanbul 2001, s. 1029. Ayrı bir çalışmanın konusu olabilecek nitelikteki e-imza ve çeşitleri ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Đnal, s. 139 vd.

331

Đnal, s. 144; E-imza K, Madde Gerekçeleri, 22. madde hükmü, http://www.belgenet.com/yasa/k5070- 1.html#s (son yararlanma: 08.10.2006).

332

Kom. Yön. m. 23/1’deki içeriğe uygun olarak hazırlanmış bir temsil belgesinin şirketin internet sitesinde bulundurulması da mümkündür. Pay sahiplerinin kullanacağı elektronik belgelerin, Seri: IV, No:8 sayılı

temsil yetkisi vereceği kişiye e-posta yoluyla gönderebilir333. Pay sahibi adına çevrim içi katılımlı GK’a katılma ve oy kullanma hakkının anonim şirkete karşı ispatı, pay sahibinin veya yetkili temsilcisinin güvenli e-imzasını taşıyan temsil belgesinin GK toplantı başkanlığına e-posta ile gönderilmesi yoluyla sağlanır. HAAŞ’de ise temsil belgesinin geçerli olabilmesi için pay sahibinin imzasının noter tarafından onaylattırılması şartı arandığından (Seri: IV, No:8 sayılı Tebliğ m. 7/1) ve E-Đmza K m. 5/2 ile kanunların resmî şekle veya özel bir merasime tâbi tuttuğu hukuki işlemler ile teminat sözleşmelerinin güvenli e-imza ile gerçekleştirilemeyeceği hükme bağlanmış olduğundan bu tip şirketlerde elektronik ortamda temsil yetkisi verilmesi bugün için mümkün gözükmemektedir.

Kurumsal temsilin söz konusu olduğu durumlarda da, banka veya aracı kuruma ya da YK aracılığıyla temsilde YK’nun GK’a çağrı veya ilanlarında gösterdiği kişiye elektronik ortamda temsil yetkisi verilmesi mümkündür334. Bunun vekâlet toplayanlar tarafından temsilde gerçekleştirilebilmesi için ise SPKr’nun iznini takiben, vekâlet toplayanlarca hazırlanan ve Seri: IV, No:8 sayılı Tebliğ Ek:2’ye uygun temsil belgeleri ve Ek:3’deki bilgi formlarına uygun metinlerin, elektronik ortama taşınması gerekir. Ancak bu halde pay sahiplerinin talimatlarını ve güvenli e-imzalarını içeren temsil belgeleri ile vekâlet toplayan kişi ya da kurumlara yetki verilmesi düşünülebilir.

Elektronik ortamda verilen temsil belgelerinin GK’daki komiser tarafından veya yapılacak yeni düzenlemelerle şirketin belirlediği bir kişi yahut avukat, noter gibi bağımsız bir görevli tarafından da denetlenmesi sağlanmalıdır335. GK toplantısında bir noterin bulunacağının kanunen düzenlenmesi, HAAŞ’de temsil yetkisinin bireysel olarak elektronik ortamda verilmesine de olanak verir.

Tebliğ Ek:2’deki temsil belgelerinde olduğu gibi, toplantının gündemini oluşturan konulara ilişkin talimatların ve olumsuz oy seçeneği işaretleniyorsa gerekçesinin de yazılmasına imkân verecek bir biçimde hazırlanması yerinde olacaktır. Bkz. Bilge, Temsilen Oy Vermede Đnternet, s. 361.

333

Bilge, Genel Kurulda Đnternet, s. 229; Bilgili, s. 581.

334

Bilge, Temsilen Oy Vermede Đnternet, s. 359; Can, Proxy, www.e-sosder.com, s. 18. Temsilcinin oy hakkını kullanırken şirket yönetiminin talimatı ile değil; temsil yetkisini veren pay sahibinin talimatına göre hareket etmesini güvence altına almak için, TTKT m. 428 uyarınca önerilen bağımsız temsilciye de elektronik ortamda temsil yetkisi verilebilmesi mümkün kılınmalıdır. Bkz. Bilge, Temsilen Oy Vermede Đnternet, s. 359.

335