Anonim şirketin GK’unun ne şekilde toplantıya çağrılacağı, TTK m. 368 ve Kom. Yön. m. 11’de düzenlenmiştir. Bu hükümlerle güdülen amaç, bütün pay sahiplerinin GK toplantısından haberdar edilmelerini sağlamaktır. Böylece pay sahipleri, GK’a katılarak paydan doğan haklarını kullanabilir ve şirketin geleceğinde söz sahibi olabilirler379. Çağrı şeklini düzenleyen bu hükümler, çağrıyı yapanların, bir kısım pay sahiplerini GK dışında bırakarak şirketi kendi istekleri doğrultusunda yönetmek gibi kötü niyetlerini engelleme amacı da taşır. Bu yönleriyle kamu düzenine ilişkin ve emredici nitelikte hükümlerdir380.
GK’un toplantıya çağrı şekli şirket esas sözleşmesinde yer alması gereken bir husustur (TTK m. 279/b. 7 ve 9). TTK m. 368 ve Kom. Yön. m. 11’de düzenlenen çağrı şekline ek olarak esas sözleşmede başka bir suretle de çağrı yapılacağı öngörülebilir. Bu durumda, toplantıya çağrının bu şekle de uygun olarak yapılması gerekir381.
377
Moroğlu, Kararların Hükümsüzlüğü, s. 77–78.
378
Kom. Yön., GK toplantısına çağrı yapmaya yetkili olan kişi veya organlar arasına kanunda düzenlenmemiş olan bir ekleme yapmaktadır. Ancak emredici nitelikte olan çağrı yetkisinin yönetmelik hükmü ile düzenlenmesi mümkün değildir. Nitekim pay sahipleri, herhangi bir sınırlama olmaksızın istedikleri bütün konuları görüşebilecekleri bir GK toplantısını, kimseden izin almaya veya bildirim yapmaya gerek olmaksızın zaten TTK m. 370 çerçevesinde çağrısız olarak yapabilmektedirler. TTK m. 370 karşısında Kom. Yön.’nin getirdiği bu hüküm, gereksiz, pay sahiplerine fazladan masraf yükleyecek ve zaman kaybına neden olacak bir hükümdür. Bkz. Pulaşlı, Şirketler, s. 302–303; Helvacı, s. 34–35.
379
Đmregün, Ortaklıklar, s. 93; Pulaşlı, Şirketler, s. 304; Doğrusöz, Toplantıya Çağrı, s. 17.
380
Moroğlu, Kararların Hükümsüzlüğü, s. 64.
381
1) Đlan Yapılması ve Çağrı Mektuplarının Gönderilmesi
GK toplantısına çağrı, esas sözleşmede gösterilen şekilde ve herhalde Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde (TTK m. 37/4) ilanla yapılır. Đlanın, toplantı ve ilan günleri hariç olmak üzere toplantıdan en az iki hafta önce yapılması şarttır (TTK m. 368, Kom. Yön. m. 11)382.
Đlan yapılmasının yanında, nama yazılı pay senedi sahipleri ile önceden şirkete bir pay senedi tevdi ederek adresini bildiren hamile yazılı pay senedi sahiplerine taahhütlü mektup da gönderilir. Nama yazılı pay senedi sahiplerinin adresleri, pay defterine kayıtlı olduklarından şirketçe zaten bilinmektedir383. Hamile yazılı pay senedi sahiplerinin ise kim oldukları ve adresleri bilinmediğinden, bu kişilere taahhütlü mektup gönderilemez. Hamile yazılı pay senedi sahiplerine mektup gönderme zorunluluğu ancak senet sahibinin en az bir hamile yazılı senedini veya senet sahibi olduğunu gösteren bir belgeyi önceden şirkete tevdi etmesi ve adresini bildirmesi ile doğar384.
Đlanın yapılması için TTK m. 368’de öngörülen iki haftalık süre, taahhütlü mektupların gönderilmesi için de geçerlidir. Dolayısıyla mektupların postaya verilmesi tarihi ile toplantı tarihi arasında iki haftalık bir süre bulunmalıdır385.
SPK m. 11/6 ve Kom. Yön. m. 11/a/1 uyarınca, nama yazılı olarak ihraç edilmiş olup borsalarda veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda devamlı işlem gören pay senetleri hakkında TTK m. 368’de öngörülen taahhütlü mektup gönderilmesine ilişkin hüküm uygulanmaz386.
2) Çağrının Elektronik Ortamda Yapılması
Anonim şirketlerde GK toplantılarına çağrının elektronik ortamda yapılması imkânı, Tasarının “Çağrının şekli” kenar başlığını taşıyan m. 414 hükmü ile sağlanmıştır.
382
Đki haftalık süre, anonim şirketlerin GK toplantılarına hazırlanmasını sağlamak amacıyla getirilmiş asgari bir süredir. Eğer ilan, birden fazla gazetede yapılmışsa, sürenin, son ilan gününden başlaması gerekir. Bkz. Arslanlı, C. II, s. 17; Domaniç, s. 596.
383
Tüm çıplak pay veya ilmühaber sahipleri de pay defterine kaydedildiğinden, şirket bu kişilerin adreslerini de bilmektedir; dolayısıyla bu kişilere de GK toplantısına çağrı için taahhütlü mektup gönderilir. Bkz. Arslanlı, C. II, s. 18, dn. 56.
384
Domaniç, s. 597–598; Poroy/Tekinalp/Çamoğlu, s. 394; Pulaşlı, Şirketler, s. 304; Doğrusöz, Toplantıya Çağrı, s. 18; Çevik, s. 789; Yiğit, s. 97.
385
Domaniç, s. 598; Poroy/Tekinalp/Çamoğlu, s. 395; Ülkü, s. 585.
386
TTK m. 279’da olduğu gibi, Tasarıda da GK toplantısına çağrı şekli, esas sözleşmede gösterilmesi gereken hususlar arasında düzenlenmiştir (TTKT m. 339).
a) Đnternet Sayfasına Toplantıya Çağrı Đlanı Konması
Anonim şirket açısından en kolay ve hızlı çağrı şekli, şirketin internet sayfasına bir çağrı ilanı konmasıdır387. TTKT m. 414 hükmü de, GK toplantısına yapılacak çağrıya ilişkin olarak TTK m. 368’deki düzenlemeyi muhafaza etmekle beraber çağrının, şirketin internet sitesinde yayımlanacak bir ilanla da yapılmasını zorunlu kılmıştır. Tasarının düzenleme şekline göre internet sitesine konacak çağrı ilanı, çağrının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasına alternatif olarak değil, gazetede ilanla birlikte yerine getirilmesi gereken zorunlu bir unsurdur.
Đnternet sitesine konulacak çarı ilanı da, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanacak ilana paralel olarak, ilan ve toplantı günleri hariç olmak üzere toplantı tarihinden en az iki hafta önce siteye konmalıdır.
b) Nama Yazılı Pay Senedi Sahiplerine E-posta Gönderilmesi
Tasarıda pay sahiplerinin, kendilerine e-posta gönderilerek GK’a çağrılabileceklerine ilişkin herhangi bir düzenleme mevcut değildir. Ancak şirketin esas sözleşmesinde bu yönde bir hüküm bulunması koşulu ile, pay sahiplerine e-posta yoluyla çağrı yapılması mümkündür. Nitekim TTKT m. 414’e göre GK toplantısına çağrı, kanundaki düzenlemeye ek olarak esas sözleşmede gösterilen şekilde de yapılabilir. TTKT m. 1528 uyarınca elektronik ortamı kullanmak isteyen pay sahipleri e-posta adreslerini şirkete bildirmekle yükümlü olduklarından, şirket, bu pay sahiplerinin e-posta adreslerini zaten biliyor olacaktır.
TTKT m. 414, TTK m. 368 ile aynı nitelikte, emredici bir düzenlemedir ve esas sözleşme ile aksinin kararlaştırılması mümkün değildir. Dolayısıyla esas sözleşmeye konacak bir hüküm, şirketin iadeli taahhütlü mektup gönderme ve çağrıyı ilan etme yükümlülüklerini ortadan kaldıracak şekilde düzenlenemez.
387
Boros, http://cclsr.law.unimelb.edu.au/research-papers/online.pdf (son yararlanma: 22.09.2006), s. 19; Kayıhan, s. 614.
3) Çağrı Şekline Aykırılığın Yaptırımı
GK’un toplantıya çağrı şekline ilişkin TTK m. 368 ile getirilen düzenlemeye veya esas sözleşme ile getirilmiş olan ek hükümlere uyulmaksızın yapılan çağrı ile toplanan GK’da alınan kararlar yok hükmündedir388. Çağrının, bir pay sahibi ya da bir grup pay sahibine aykırı şekilde yapılması arasında da fark yoktur389.
Buna karşılık, TTK m. 368’deki toplantı ile çağrı arasında en az iki haftalık süre bulunması gerektiğine ilişkin hükme aykırılık, çağrının usulsüz olmasına ve o GK’da alınan kararların iptal edilebilirliğine yol açar390.
TTK m. 364/1 uyarınca her hesap devresi sonundan itibaren üç ay içinde toplanması gereken olağan GK toplantısına, bu süre içinde bir toplantıyı imkânsız kılacak şekilde çağrı yapılması ise çağrının ve bu çağrı üzerine toplanan GK’da alınan kararların geçerliliğini etkilemez. Ancak bu durum, GK’u toplantıya çağırmakla yükümlü olanların gecikme nedeniyle doğan zararlardan sorumlu olmalarına yol açar391.