MATRAH VE VERG‹ B‹LD‹R‹M‹

TABLO 1 - TEVK‹FAT

UYGULANMAYAN ‹fiLEMLER 6 , 8 , 10 , 12

Bu sat›rlarda, beyannameye konu dönem içinde KDV hesaplanarak yap›lm›fl olup KDV si tevkifata u¤ra-mam›fl mal veya hizmet teslimlerinin KDV hariç tutarlar› (KDV matrahlar›), hizalar›ndaki KDV oranlar›na göre ay›r›ml› olarak gösterilecektir. KDV nin konusuna girmeyen ifllem bedelle-ri, KDV istisnas› uygulanan ifllem bedelleri, KDV si tevkifata u¤ram›fl ifllem bedelleri, 43 ve 61 no.lu KDV Genel Tebli¤lerine göre Türkiye’de ikamet etmeyenlere yap›lm›fl olan tes-lim bedelleri ile afla¤›daki 42 nci sat›rda gösterilecek olan özel matrah flekline tabi ifllem bedelleri bu sat›rlar-da yer almaz. (özel matrah flekline tabi ifllemlerin KDV hesaplanmas›na konu olan k›sm› bu sat›rlarda gösterilir.) 7 , 9 , 11 , 13

Bu sat›rlarda s›ras›yla %1, %8 ,%18 oranlar›nda hesaplanm›fl ve kesintiye u¤ramam›fl olan teslim veya hizmet KDV leri yer alacakt›r. Halen yürür-lükte olan KDV oranlar› üç adet (% 1,

% 8 ve % 18) oldu¤undan, 12 ve 13 no.lu sat›rlar bofl b›rak›lacakt›r. Son haliyle KDV oranlar› listesi 2005 / 12 no.lu Sirkülerimizdedir.

TABLO 2 – KISMÎ TEVK‹FAT UYGULANAN ‹fiLEMLER

14 , 16 , 18 , 20

Bu sat›rlarda k›smî tevkifata u¤ram›fl olan ifllemlere ait KDV matrahlar›, hizalar›nda ifllemin tabi oldu¤u KDV oran› (%1, %8, %18) ve hesaplanan KDV nin kaçta kaç›n›n kesintiye u¤rad›¤› (1/2, 1/3, 2/3, 9/10 gibi) gös-terilecektir.

5 , 17 , 19 , 21

Bu sat›rlarda k›smî tevkifata konu ifllemlere ait olarak hesaplanan KDV nin tevkifata u¤ramam›fl tutar› gösteri-lecektir. Örnek: O dönemde 100 YTL tevkifata tabi fason ifl yap›lm›fl ise 18 inci sat›ra 100, hizas›na 18 ve 2/3, 19 uncu sat›ra ise 6 YTL yaz›lacakt›r.

TABLO 3 - D‹⁄ER ‹fiLEMLER 22 , 23

43 no.lu KDV Genel Tebli¤i kap-sam›nda Türkiye’de ikamet etmeyenle-re yap›lan teslim bedelleri toplam› 22.

sat›rda, bu bedeller üzerinden muhtelif oranlarda hesaplanm›fl olan KDV ler toplam› (oran ay›r›m›na girmeksizin) 23 üncü sat›rda gösterilecektir.

“Teslim ve Hizmet Bedeli” sütununa ayn› veya farkl› vergi oranlar›na tabi teslim bedellerinin toplam›, “Hesapla-nan KDV” sütununa bu teslimler üze-rinden hesaplanan KDV toplam›

yaz›lacakt›r. (Teslim konusu mal ayn›

dönemde yurt d›fl›na ç›kar›l›r ve KDV tutar› al›c›ya intikal ettirilirse 35. sat›r ile Föy’de bulunan TABLO 13’deki 404 ve 408 kodlu sat›rlar arac›l›¤›yla TABLO 9’da istisna ve iadeye imkan

veren beyanlar yap›lacakt›r. Hesapla-nan vergi izleyen dönemlerde al›c›ya intikal ettirilirse sadece 35. sat›r ve TABLO 13’de yer alan 404 ve 408 kodlu sat›rlar arac›l›¤›yla TABLO 9’da beyan yap›lacakt›r.)

24 , 25

61 no.lu KDV Genel Tebli¤i kap-sam›nda Türkiye’de ikamet etmeyenle-re yap›lan teslim bedelleri toplam› 24 üncü sat›rda, bu bedeller üzerinden muhtelif oranlarda hesaplanm›fl olan KDV ler toplam› (oran ay›r›m›na gir-meksizin) 25 inci sat›rda gösterilecek-tir.

“Teslim ve Hizmet Bedeli” sütununa ayn› veya farkl› vergi oranlar›na tabi teslim bedellerinin toplam›, “Hesapla-nan KDV” sütununa bu teslimler üze-rinden hesaplanan KDV toplam›

yaz›lacakt›r. (Teslimin yap›ld›¤› döne-me ait beyannadöne-menin verilece¤i tarihe kadar mal yurt d›fl›na ç›kar›l›r ve Döviz Al›m Belgesi ile Onayl› Özel Fatura temin edilirse 36. sat›rda ve Föy’de bulunan TABLO 13’deki 403 ve 407 kodlu sat›rlar arac›l›¤›yla TABLO 9’da istisna ve iadeye imkan veren beyanlar yap›lacakt›r. Döviz Al›m Belgesi ve Onayl› Özel Fatura sonraki dönemler-de temin edilirse, bu belgelerin temin edildi¤i döneme ait beyannamede sadece 36. sat›r ve TABLO 13’de yer alan 403 ve 407 kodlu sat›rlar arac›l›¤›yla TABLO 9’da beyan yap›lacakt›r. Yolcu istisnas› ve bavul ticareti kapsam›ndaki teslimler dolay›s›yla iade almak istemeyen mükelleflerin TABLO 9’a kay›t yap-malar›na gerek bulunmamaktad›r.)

26 , 27

Bu sat›rlar ihtiyaten aç›lm›fl olup, bugün için ifllevi yoktur.

28

Bu sat›r üzerinden KDV hesaplanm›fl olan 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24 ve 26 no.lu sat›rlardaki matrahlar top-lam› için aç›lm›flt›r.

29

Bu sat›r 7, 9, 11, 13, 15, 17, 19, 21, 23, 25 ve 27 no.lu sat›rlarda yer alan KDV tutarlar›n›n toplam›n› göstermektedir.

30

Daha önce KDV’si indirilmifl mal›n iadesi (al›fl iadesi), daha önce yap›lan KDV indiriminin sonradan

indirim yasa¤›na girmesi (Md 30/c), indirim hakk› tan›nmayan ifllem yap›lmas› nedeniyle daha önce yap›lm›fl olan KDV indiriminin iptali-nin gerekli olmas›, faturada fazla veya yersiz KDV gösterilmifl olmas› ve ben-zeri herhangi bir nedenle, bu döneme ait hesaplanan KDV’ye ilave edilmesi gereken tutarlar›n toplam› bu sat›rda gösterilir.

31

29 ve 30 no.lu sat›rlardaki rakamlar toplan›r ve bu sat›ra yaz›l›r.

TABLO 4 – ‹ND‹R‹MLER 32

Varsa bir önceki dönemden devren gelen KDV bu sat›ra yaz›l›r. fiayet daha önceki bir beyannamede do¤mufl olan ihraç kay›tl› teslimle ilgili olarak ihracat gerçekleflmiflse ve mükellef söz

konusu iade hakk›n› nakden ya da mahsuben iade yoluyla de¤il indirim yoluyla gidermek isterse, ilgili ihraç kay›tl› teslim nedeniyle do¤an KDV iade hakk›n› da dilekçe verip gümrük beyannamelerinin noter veya YMM onayl› örneklerini ekleyerek bu sat›ra ilave edebilir. (39 no.lu KDV Genel Tebli¤i D Bölümü)

33

Beyannamenin ait oldu¤u dönemde indirilen KDV lerin toplam› bu sat›ra yaz›l›r. (191 no.lu hesap)

34

Sat›lan ve KDV si daha önce beyan olunan mal ve hizmetin iadesi (fatura iptali veya iade faturas› gelmesi) nede-niyle, indirim suretiyle düzeltilmesi gereken KDV tutar› bu sat›ra yaz›l›r.

35

43 no.lu Tebli¤ çerçevesinde Türkiye’-de ikamet etmeyen kiflilere yap›lan ve KDV’si beyan olunan sat›fllarla ilgili olarak, bu kiflilerin mal› yurt d›fl›na ç›karmalar› üzerine (ayn› ayda veya daha sonra) söz konusu al›c›lara mükellef taraf›ndan yap›lan KDV iade-leri, bu sat›rda indirim olarak gösteri-lir. Yurt d›fl›na ç›k›fl›n tevsik edilmesi halinde, indirimin yap›ld›¤› ayda indi-rimle giderilemeyen KDV varsa ve istenirse, tablo 9 da gösterilmek sure-tiyle iade talebine konu edilebilir.

36

61 no.lu Tebli¤e göre yap›lan sat›fllar-da özel fatura kullan›lmakta ve özel faturalar KDV siz olarak düzenlen-mektedir. Özel faturalarda KDV

göste-rilmemesine ra¤men bu faturalar KDV li düzenlenmifl gibi ilgili oranlar› üze-rinden hesaplanan KDV beyan edil-mektedir. Baflka bir anlat›mla bu sat›fla ait olan faturada gösterilmemifl bulu-nan KDV, beyannamenin 25 inci sat›r›nda gösterilir. Sat›c› onayl› fatura ve DAB’› temin etti¤inde, daha önce bir anlamda fuzulen beyan etti¤i bu KDV tutar›n›, 36 nc› sat›rda indirim olarak gösterir. (Beyanname verilince-ye kadar olan sürede onayl› fatura ve DAB’› temin edilen sat›fllara ait olup, 25 inci sat›rda fuzulen gösterilmifl bulunan KDV tutar›, ayn› aya ait beyannamenin 36 nc› sat›r›nda gösteri-lerek (+/-) birbirini götürür. Ancak onayl› fatura ve DAB daha sonra ele geçirildi¤inde bu gösterim flekli KDV ödenmesine yol açabilir, onayl› fatura ve DAB’›n temin edilmesine ba¤l› ola-rak daha sonola-raki aylara ait beyanname-nin 36 nc› sat›r›nda gösterilmek sure-tiyle indirim konusu yap›l›r, bu ayda indirimle giderilemeyen KDV varsa ve istenirse 9 no.lu tablo doldurulmak suretiyle iade talebine konu edilebilir.) 37

32, 33, 34, 35 ve 36 no.lu sat›rlardaki indirim unsurlar›n›n toplam› bu sat›ra yaz›l›r.

TABLO 5 – SONUÇ HESAPLARI 38

31 inci sat›rdaki toplam hesaplanan KDV den 37 nci sat›rdaki indirimler toplam› düflüldü¤ünde bulunan fark pozitif ise bu fark 89 uncu sat›rda yaz›l› rakam ile mukayese edilir. Bun-lardan küçük olan rakam (31-37 fark›

veya 89 dan hangisi küçükse) 38 inci sat›ra yaz›l›r.

39

31 no.lu sat›rdaki rakamdan 37 ve 38 no.lu sat›rlardaki rakamlar ç›kar›l d›¤›nda bulunan sonuç pozitif ise bulu-nan tutar ödenecek olan KDV tutar›

olarak bu sat›ra yaz›l›r. Yani (31-37)-38= Pozitif ise 39 a yaz›l›r, negatif ise 39 uncu sat›r bofl b›rak›l›r.

40

37 nci sat›rdaki indirimler toplam›, 31 inci sat›rdaki hesaplanan KDV top-lam›ndan büyükse (indirimle giderile-meyen KDV durumu varsa), bu indi-rimle giderilemeyen KDV, önce 82 no.lu sat›rdaki tutarla karfl›laflt›r›lacak, bunlardan küçük olana, varsa 83 no.lu sat›rdaki rakam ilave edilerek bulunan tutar 40 ›nc› sat›ra yaz›lacakt›r. Baflka bir anlat›mla 40 ›nc› sat›r ihraç kay›tl›

teslimlerle ilgili iade tutar› ile di¤er iade hakk› do¤uran ifllemlerden kay-naklanan iade tutar›n›n toplam›n› ifade eder.

41

Bu sat›ra yaz›lacak rakam› bulabilmek için 37 nci sat›rdaki indirimler top-lam›na 83 üncü sat›rdaki rakam ilave edilir, bulunan mebla¤dan 31 inci ve 40 ›nc› sat›rlardaki rakamlar ç›kar›l›r.

Böylelikle bulunan rakam pozitif ise sonraki döneme devreden KDV olarak 41 inci sat›ra yaz›l›r.

TABLO 6 – D‹⁄ER B‹LG‹LER 42

KDV si, perakendeci kâr›n› da

kapsa-yacak flekilde daha önce ödenmifl olan, sigara, gazete-dergi gibi özel matrah flekillerine tabi (Madde 23/a ve b kap-sam›ndaki) ifllemleri yapan perakende-ci bayiler, bu ifllemlerden sa¤lad›klar›

has›lat› bu sat›rda bilgi olarak gösterir-ler. Bu ifllemler beyannamenin baflka hiçbir yerinde beyan edilmeyecektir.

Alt›n, gümüfl ve k›ymetli tafltan yap›lm›fl eflya teslimlerinde matraha dahil olmayan tutar bu sat›rda, bedelin matraha dahil edilmifl olan k›sm› ise Tablo 1 de (10 uncu sat›rda) gösterile-cektir.

43

Bu sat›ra yaz›lacak tutar, 28, 42, 56, 68 no.lu sat›rlardaki rakamlar toplam›d›r.

Bu toplam o dönemdeki KDV nin konusuna giren istisna edilmifl veya özellik tafl›yan tüm ifllem bedelleri top-lam›n› ifade etmekte olup, eski beyan-namenin 6 nc› sat›r›ndaki rakama teka-bül etmektedir.

Bilindi¤i üzere KDV Beyannamesi KDV nin konusuna giren ifllemlerin beyan edildi¤i bir beyannamedir. Bir ifllemin KDV nin konusuna girebilme-si için, mal teslimleri bak›m›ndan tes-lim an›nda mal›n Türkiye’de olmas›, hizmet fleklinde ifllemler bak›m›ndan ise hizmetin yurt içinde cereyan etme-si (veya hizmet yurt d›fl›nda icra edil-mekle beraber has›lat ve maliyet kay›tlar›n›n Türkiye’de olmas›) gere-kir. Örnek vermek gerekirse ; yurtd›fl›nda taahhüt ifli yapan bir fir-man›n Türkiye’deki bilançosunda kay›tl› fakat millî olmayan ifl makinesi yurt d›fl›nda iken sat›l›rsa, sat›fl faturas›

Türkiye’den kesilip gönderilse dahi bu teslim Türkiye d›fl›nda cereyan etti¤i için KDV nin konusuna girmez ve söz konusu fatura KDV beyannamesinin hiçbir yerinde gösterilmez. Ayn› flekil-de transit ticarete konu mallar flirketin mal varl›¤›na girip ç›kmas›na ve sat›fl›n›n fatura ile belgelenmesine ra¤-men, bu mallar millîlefltirilmeksizin sat›fla konu oldu¤u için KDV nin konu-suna girmez ve KDV beyannamesinde hiçbir flekilde gösterilmez.

44

Bu sat›r 43 üncü sat›rdaki rakamlar›n kümülasyonu için aç›lm›flt›r. Takvim y›l› itibariyle Ocak ay›ndan bafllamak üzere Aral›k ay›n›n sonuna kadar 43 üncü sat›rlara yaz›lm›fl olan rakamlar toplam›n› gösterir. Özel hesap dönemi bulunan mükellefler de bu kümülasyo-nu Ocak’tan itibaren bafllatacaklard›r.

Y›l içinde ifle bafllayanlar, ifle bafllad›klar› aydan itibaren 43 üncü sat›rlardaki rakamlar›n kümülasyonu-nu bu sat›rda gösterirler. Ocak ay›nda 43 ve 44 üncü sat›rlardaki rakamlar eflittir. fiubat ve müteakip aylarda 44 üncü sat›r takvim y›l› bafl›ndan ilgili ay›n sonuna kadar olan süreye ait 43 üncü sat›rlar toplam›n› gösterir. Bu kümülasyonun istatistiki amaç tafl›d›¤›

anlafl›lmaktad›r. Söz konusu kümülas-yon ile mükellefin gelir tablosunu karfl›laflt›r›p bundan anlam ç›karmaya çal›flmak do¤ru de¤ildir. Çünkü gelir tablosundaki has›lat ile 44 üncü sat›rdaki kümülasyon birçok nedenle farkl›l›k gösterebilir. Böyle bir çapraz kontrol geçmiflte yap›lmaya çal›fl›lm›fl fakat baflar›s›z olmufltur.

45

‹lgili ayda kredi kart› slipi imzalat›lmak suretiyle tahsil edilen sat›fl bedelleri ile kart sahiplerinin imzas› olmaks›z›n onlar›n kredi kart›

hesab›ndan düflülen tutarlar; kart türü, banka ve farkl› vergi oranlar› itibariyle herhangi bir ay›r›ma tabi tutulmadan tek bir rakam olarak bu sat›rda belirti-lir.

(Gelecekte yap›lacak teslim ve hizmet-ler ile geçmiflte yap›lm›fl teslim ve hiz-metlerin bedellerinin tahsili amac›yla kredi kart› slipi imzalat›lmas› hallerin-de bu tahsilat ilgili aydaki 43 üncü sat›ra girmedi¤inden söz konusu kredi kart› tahsilatlar› 45 inci sat›ra yaz›lacak rakama dahil edilmeyecektir.)

‹ST‹SNALAR, ‹ADE HAKKI DO⁄URAN ‹fiLEMLER VE