Ülkemizde Tar›m Faaliyetleri ile

‹lgili Sorunlar, Geliflmeler

Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araflt›rma Uygulama Çiftli¤i S›¤›rc›l›k Ünitesinde ineklere elektronik sistemle bak›m yap›lmaktad›r. Dünyada kul-lan›lan en ileri teknoloji düzeyindeki bu sistemle sa¤l›k ve verimlilik aç›s›ndan elektronik yöntemlerle izle-nen ineklere ihtiyaçlar›na göre belirle-nen yemleri de temizlikleri de elektro-nik yöntemlerle ayarlanarak veriliyor.

Bir baflka haber de “S›¤›r

yetifltiricili-¤inde hayvan davran›fllar› önem kazan›yor- Verimlilik ‹lgiye Ba¤l›”

bafll›kl› yaz›da s›¤›r yetifltiricili¤inde yaflanan bir çok sorunun kökeninde s›¤›rlar›n do¤al yaflam koflullar›ndan uzaklaflm›fl olmalar› üzerinde durul-mufltur¹⁷.

Tar›msal faaliyetlerle ilgili bir baflka haberde “Türkiye’nin hayvan varl›¤›

geriliyor-Hayvanc›l›k zor Koflullara Direniyor” bafll›kl› yaz› da, Tar›m ve Köyiflleri üst yetkililerin verdi¤i demeçlerde zor koflullar›n gelecek y›ldan itibaren de¤iflece¤i ifade edil-mektedir. Aç›klamalar flöyle sürmekte-dir; “Gelecek y›l hayvanc›l›k sektörü-nün rekabet edebilir düzeye ulaflmas›

ve tüketicilerin daha ucuza hayvansal g›da tüketmesi için bir dizi çal›flmalar var. 2004 y›l›nda 540 trilyon liral›k kaynak aktararak hamle bafllat›ld›¤›, Hayvanc›l›k sektöründe gelecek y›l verimlilik ve maliyetlerin düflürülmesi çerçevesinde flekillenecek hükümet

17 9 Kas›m 2004 Cumhuriyet Gazetesi Paras›z Özel ek y›l;1 say›;3

politikas›n›n ana hatlar›yla flu bafll›klar alt›nda oluflaca¤› belirtiyor;

Gelecek y›l bölgeler ve havzalar› ilan edilecek. Bu Bölgelerde sadece hay-vanc›l›k iflletmelerine teflvik verilecek.

Do¤u Anadolu bölgesindeki toplam hayvan varl›¤› ›slah çal›flmalar› sonucu kültür ›rk›na dönüfltürülecek. Ürün maliyetini düflürecek flekilde yem bit-kileri üretimine destek verilecek.

Hayvanc›l›k sektörü için ek bir kredi imkan› yarat›lmaya çal›fl›lacak. Yüz hayvandan fazlas›na sahip iflletmeler kredi ile desteklenecek. Tüm bu des-tekler IMF ve Dünya Bankas›n›n dayat›lan tar›m politikalar›na ra¤men yap›lacak?”

“Üretimde toplum gereksinimi düzeyi-ne bile ulafl›lamad›” bafll›kl› yaz›da,

“ülke co¤rafyam›z bir çok bölge ülke-sine göre hayvanc›l›¤a çok daha elve-riflli, üstelik, topra¤› besleyen, yem bit-kisi gibi bitkisel üretimlerin geliflmesi-ni yönlendiren özelli¤i ile hayvanc›l›k, do¤ay› yeniden üreten sektör olmak-tad›r. Hayvanc›l›k, bitkisel üretimin büyük bölümüne göre çok daha fazla katma de¤er yaratmaktad›r. Ülkemiz-de ›rk yap›s› olumsuzlu¤u ve kaliteli yem a盤›n›n ortak sonucu olarak, süt ve et verimi yeterince yükselememifl.

‹nek bafl›na laktasyon süt verimi dün-yada ortalama 2034 kilo iken, ülkemiz verimi son yetmifl y›lda 530 kilodan ancak 1630 kiloya ulaflabilmifltir. Dün-yada 212 kilo olan s›¤›r karkas et veri-mi, ülkemizde ayn› dönemde (son yet-mifl y›lda) 61 kilodan ancak 170 kiloya ç›kabilmifltir.

6- SONUÇ

Tar›m sektörü, birçok ülke ekonomisi için önemli ve di¤er sektörlerin büyü-mesiyle do¤rudan iliflkili olmas›na ra¤-men, muhasebe araflt›rmac›lar›, uygu-lamac›lar› ve standart yap›c›lar taraf›ndan, bugüne kadar, gerekli ilgiyi görmemifltir. Mevcut muhasebe pren-siplerinin, belli karakterdeki tar›msal iflletmelere ve bilgi ihtiyac› duyan kifli ve kurumlara, tam anlam› ile ihtiyaç duyduklar› bilgileri sa¤layamamas›, uluslar aras› alanda IFRS 41; Tar›msal Faaliyetler Standard›’n›n oluflturul-mas›na yol açm›flt›r. Ülkemizde de Uluslar aras› muhasebe standard›

(IFRS 41) ile uyumlu haz›rlanan 25 no’lu SPK Tebli¤inin ilgili hükümleri-nin, ülkemiz tar›msal faaliyetlerinin muhasebelefltirilmesi alan›ndaki eksik-likleri telafi edece¤i söylenebilir Çal›flmam›zda tar›msal faaliyetlerden çiftlik örnekleri verildi¤inden, büyük bafl hayvanlar›n besleme amaçlar›na uygun olarak dönen de¤erlerde (150,151, 152, vb.) izlenen hayvanlar, kesimlik et hayvanlar› olup, bir y›l içinde beslenip, sat›lmaktad›r. Bu yüz-den dönen varl›klara kaydedilmifl olup;

buna karfl›l›k dam›zl›k, süt inekçili¤i için beslenen hayvanlar ise bir y›ldan daha fazla sürede (3-4 do¤uma kadar) elde bulunduruldu¤undan, 2’li duran varl›klarda aktiflefltirilmifltir.

Buza-¤›lar ilk do¤duklar›nda 150 no’lu hesa-ba al›nm›flt›r. Buza¤›lar›n büyüme dönemlerinde yap›lan masraf›n cinsine göre 7-A maliyet seçene¤inde 710, 720, 730 no’lu hesaplar kullan›lm›fl, maliyet dönem sonlar›nda 151-Yar›

Mamuller-üretim hesab›na al›nm›fl, kesimlik hale gelen kesimlik hayvanlar ise 152 –Mamuller hesab›nda kayda al›nm›fl, bu noktadan sonra sat›fl ve sat›fl maliyeti hesaplar› çal›flmaktad›r.

Çiftlik hayvanlar›n›n dönem sonu veya gerekli görülen zamanda yap›lan de¤erleme s›ras›nda, fiziksel geliflim-den dolay› de¤er art›fllar›n›, baz› bilim adamlar› “6?-Canl› Varl›klar De¤er Art›fl›” hesap ad›yla kullanmay› tercih etmektedir. Ancak “Gelir” kelimesi eklenmeden kullan›lan bu ifade bu haliyle kan›mca, özsermaye hesab›

ça¤r›fl›m› yapabilmektedir. Çal›flmada bu yüzden “geliri” ekleyerek, ”6?

Canl› Varl›klar De¤er Art›fl Geliri”

ad›yla kullanmay› tercih ettik.

KAYNAKÇA

ACAR, P›nar, “Uluslararas› Muhasebe Standart-lar›”, Uluslararas› Mali Standartlar, T.C.

Maliye Bakanl›¤› Avrupa Birli¤i ve D›fl ‹liflkiler Dairesi Baflkanl›¤›, Ankara, 2002,

ASLAN, Sinan “Uluslar aras› Finansal Rapor-lama Standartlar› ile Getirilen Yeni Düzenleme-ler; IFRS 1-5”, Muhasebe ve Denetime Bak›fl, Eylül 2004.

ASLAN Sinan, “Global Muhasebe Sürecinde Yak›nsama E¤ilimleri”, Muhasebe ve Finans-man Dergisi, Say›;23, Temmuz 2004, ATAMAN AKGÜL Baflak ve Hüseyin AKAY, Uluslararas› Muhasebe Standartlar›, Türk-men Kitabevi, yay›n no;229, tarihsiz, ‹stanbul.

CANSIZLAR, Do¤an ”Önsöz”, UFRS ‹le uyumlu Sermaye Piyasas›nda Muhasebe stan-dartlar›, ASMMMO, Ankara, 2004.

ERDO⁄AN*, Niyazi, Tar›msal Kredi Politi-kalar› Dünya Ve Türkiye Uygulamalar›-I, Yaklafl›m Dergisi 2004

SER‹;XI, 25 NO’LU ve SPK Tebli¤i, Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar›“, 15.11.2003 ve 25290 no’lu mükerrer say›s›.

SEV‹LENGÜL, Orhan, Çözümlü Genel Muhasebe Problemleri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2003.

SÖNMEZ, Ferifltah , “8 No’lu TMS Kapsam›nda Yer Alan-Maddi Duran Varl›klar (UMS-16ile Karfl›laflt›rmal› Olarak), Muhasebe ve Denetime Bak›fl Ocak 2004.

fiAH‹NÖZ, Ahmet “Tar›m Sektörü”, Türkiye Ekonomisi,

YÜKÇÜ, Süleyman ve di¤erleri, Sekizinci Sanat; Muhasebe ve Uygulamalar›, ‹zmir 2002,

ÖRTEN, Remzi ve Ayd›n KARAPINAR, Dönem Sonu Muhasebe Uygulamalar›, Gazi Kitabevi, Ankara, 2000,

TOKAY, S.Hüseyin Ali DERAN, IFRS 41;

Tar›msal Faaliyetler Standard›nda Canl›

Varl›klar ‹çin Önerilen Muhasebe Yaklafl›m›-I, E-Yaklafl›m Dergisi Temmuz 2004/say› 139.

02.04.2004 tarih ve 2004/7114 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› (21.04.2004 tarih ve 25440 say›l›

Resmi Gazete’de yay›mlanm›flt›r).

TMS? “Devlet Ba¤›fllar›n›n Muhasebelefltirilme-si ve Devlet Yard›mlar›n›n Kamuya Aç›klan-mas›”, MÖDAV Muhasebe Bilim Dünya der-gisi, cilt;2, Say›;2 Haziran 2000.

TET‹K, Nilüfer, Sera Çiçekçili¤i ‹flletmelerin-de Muhasebe, Gazi Kitabevi, 2002.

YAMAK, Yalç›n, “Bedelsiz Kamu Arazisi Tah-sisi, E–Yaklafl›m, Haziran 2004, say›;11

GIDA BANKACIL⁄I VE VERG‹LEND‹RME