MADD‹ DURAN VARLIKLAR

Amortismanlar›n düzeltilmesinde daha önceki y›llarda ayr›lmam›fl yada eksik ayr›lm›fl amortismanlar›n ayr›lm›fl gibi var say›lmas› ne demektir?

2003 bilançosundaki birikmifl amortismanlar›n düzeltilmesi,amortisman hangi k›ymete ait ise o k›ymetin defter kayd› ile düzeltilmifl tutar› aras›ndaki art›fl oran›

bulunacak ve amortisman› bu art›fl oran›na göre düzeltilecektir.

Yine ilgili k›ymetin amortisman› baz› y›llar ayr›lm›fl,baz› y›llar ayr›lmam›flsa yada hiç ayr›lmam›flsa, ayr›lm›fl gibi hesaplanacak ve art›fl oran› buna uygulana-cakt›r.

Örne¤in,

Düzeltme Öncesi, Demirbafl›n defterde kay›tl› tutar› 5.000 Ayr›lm›fl amortisman Yok

Ayr›lmas› gereken amortisman 2.000 (%20 den 2 y›ll›k)

Düzeltme Sonras› Demirbafl›n defterde kay›tl› 10.000 Art›fl oran› %100 Düzeltilmifl Birikmifl Amortisman 4000 (2.000 lik tutar ayr›lm›fl say›larak %100 oran›nda art›r›ld›) Demirbafl Düzeltme Kayd›

________________31.12 2004__________________

255- Demirbafllar

255.99 Demirbafl Enflasyon Fark Hesab› 5.000 698- Enflasyon Düzeltme Hesab›

698.01-2003 Enflasyon Düzeltme Hesab› 5.000 Amortisman Düzeltme Kayd›

__________________31.12.2004___________________

698-Enflasyon Düzeltme Hesab› 4.000 698.01-2003 Enflasyon Düzeltme Hesab›

257-Birikmifl Amortismanlar

257.55- D.Bafl Birikmifl Amortisman Hesab›

257.55.99- D.Bafl Birikmifl Amor. Enf.Fark Hesab› 4.000 ____________________ / ___________________

Bilindi¤i gibi süresinde ayr›lmam›fl amortismanlar sonradan ayr›larak vergi mat-rah›ndan indirilemez. Yukar› daki kay›tla, ayr›lmayan amortismanlar kay›t alt›na al›nm›fl olup,698 hesap 2003 y›l› düzeltmesinde vergi matrah› ile iliflkilendiril-medi¤i için ayn› zamanda Kanunen Kabul edilmeyen gider olarak da dikkate al›nmas› sa¤lanm›flt›r.

Gider yaz›lmam›fl amortisman tuta-r›n›n, amortismana tabi iktisadi k›yme-tin sat›fl›n›n yap›ld›¤›nda, vergilendiril-memesi için do¤rudan beyanname üze-rinde indirimi yap›lmal›d›r.Bunlar›n naz›m hesaplarda takibi de yap›labilir.

Amortisman süresini tamamlam›fl ancak kay›tlarda iz bedeli ile takip edi-len k›ymetler için enflasyon düzeltmesi yap›lmas› zorunlumudur?

Amortisman süresini tamamlam›fl olup iz bedeli ile takip edilen amortismana tabi iktisadi k›ymetler için enflasyon düzeltmesi yap›p yapmamak ihtiyaridir.

Faydal› ömür uygulamas›n› Enflas-yon Düzeltmesi yapmadan 2004/4.

dönem geçici vergi hesaplamas›nda yapabilir miyiz?

Hay›r.

333 say›l› Vergi Usul Kanunu tebli¤i ile, 2004 y›l›n›n geçici vergi dönemle-rinde ihtiyarilik hükmünden yararlana-rak enflasyon düzeltmesi yapmayan-lar›n, 01.01.2004 tarihinden itibaren al›nsa bile amortismana tabi iktisadi k›ymetlerine yeni amortisman rejimini uygulayamayacaklar› belirtilmifltir.

Buna göre 2004 y›l›n›n son geçici vergi döneminde de enflasyon düzelt-mesi yapmayanlar amortismana tabi iktisadi k›ymetlerini 01.01.2004 tari-hinden itibaren sat›n alm›fl olsalar bile eski sisteme göre amortismana tabi tutacaklard›r.

Bu mükellefler Mart veya Nisan ay›nda verecekleri y›ll›k beyannamele-rinde düzeltme yapacaklar›ndan,yeni amortisman rejimini de ancak y›ll›k beyanlar›nda kullanacaklard›r.

Buna göre, ya geçici vergi

dönemlerin-de yap›lm›fl amortisman kay›tlar› iptal edilerek yeniden yap›lmal› yada yaln›zca ortaya ç›kacak amortisman farklar›n›n muhasebelefltirilmesi gerek-mektedir.

Bize göre geçici vergi dönemlerinde yap›lan amortisman kay›tlar›n›n iptal kayd› ile kapat›lmas› ve yeni oranlar›n düzeltilmifl tutarlara uygulanarak yeni-den muhasebe kay›tlar›n›n yap›lmas›

daha uygun olacakt›r.

252- Binalar hangi tarih itibariyle düzeltmeye tabi tutula- cakt›r?

Binalar deftere kay›t edilme tarihine göre düzeltmeye tabi tutulacakt›r.

Ancak, söz konusu bina yap›lmakta olan yat›r›mlardan gelmifl ve yat›r›m›n tamamlanmas›ndan sonra ilgili aktif hesaba al›nm›fl ise o taktirde yap›lmak-ta olan yat›r›m harcamalar› ay baz›nda dikkate al›narak düzeltilecektir.

Düzeltme ifllemin önce, yap›lmakta olan yat›r›mlar hesab›ndaki harcama-lar›n ayl›k toplam tutarlar›, aktiflefltir-me tarihine kadar düzeltilaktiflefltir-mesi gerekir.

Daha sonra, düzeltilmifl yat›r›m harca-malar›n›n toplam tutar› aktiflefltirme tarihinden 31.12.2003 tarihine kadar tekrar düzeltilerek binan›n düzeltilmifl tutar›na ulafl›lacakt›r.

Harcamalar›n içerisinde finansman maliyeti varsa reel olmayan finansman maliyetinin de ayr›flt›r›lmas› gerekir.

258- Yap›lmakta Olan Yat›r›mlar Hesab›n›n Enflasyon Düzeltmesi nas›l yap›lacakt›r?

258-Yap›lmakta olan yat›r›mlar ay baz›nda yap›lan harcamalar esas al›narak düzeltilecektir. Harcamalar›n yap›lmaya bafllad›¤› tarihten itibaren

her ay baz›nda yap›lan harcama mua-vin veya ayl›k mizandan topluca tespit edilecek ve o ay’a ait düzeltme kat-say›s› ile düzeltilecektir.

31.12.2003 tarihine kadar aylar itiba-riyle düzeltilmifl harcamalar›n toplam tutar›, yap›lmakta olan yat›r›mlar›n düzeltilmifl tutar› olacakt›r.

Harcamalar›n içerisinde finansman maliyeti varsa reel olmayan finansman maliyetinin de ayr›flt›r›lmas› gerekir.

Finansal Kiralamaya konu edilmifl olan iktisadi k›ymetler enflasyon düzeltmesine tabi tutulacakm›?

4842 say›l› Kanunla V.U.K.’na ekle-nen mükerrer 290. madde 1.Temmuz 2003 tarihinden itibaren yürürlü¤e gir-mifltir.

1 Temmuz 2003 tarihinden itibaren finansal kiralamaya konu olan iktisadi k›ymetler kirac›lar taraf›ndan aktiflefl-tirilmekte ve aktiflefltirilen tutar üze-rinden amortisman ayr›lmaktad›r.

1 Temmuz 2003 tarihinden önce ise iktisadi k›ymet kiraya verenin aktifin-de kay›tl› duruyor ve amortismana tabi tutuluyordu. Kirac›lar ise kira bedelini do¤rudan giderlefltiriyordu.

Buna göre kirac›lar taraf›ndan, 1 Tem-muz 2003 tarihinden önce finansal kiralamaya konu k›ymetler için düzelt-me söz konusu olmayacak ancak 1 Temmuz 2003 tarihinden itibaren finansal kiralamaya konu olanlar için enflasyon düzeltmesi yap›lacakt›r.

302 ve 402 (Ertelenmifl Finansal Kiralama Borçlanma Maliyeti) hesaplar için enflasyon düzeltmesi yap›lacak m›d›r?

1 Temmuz 2003 tarihinden itibaren

finansal kiralamaya konu iktisadi k›ymetler kirac› taraf›ndan aktiflefltiril-mekte ve enflasyon düzeltmesi yap›l-mas› gerekmektedir.

Bunlarla ilgili olarak daha sonra öde-necek olan kiralama maliyetleri 302 ve 402 hesaplarda kay›tlanarak izlenmektedir.

302 ve 402 hesaplar 328 say›l›

V.U.K.tebli¤inin ekinde parasal olma-yan k›ymetler aras›nda say›lm›fl olmakla birlikte 28 fiubat 2005 tarihin-de yay›nlanan 345 s›ra numaral› Vergi Usul Kanunu Tebli¤i ile parasal olma-yan k›ymetler aras›ndan ç›kar›l›p para-sal k›ymetler listesine (1 say›l› liste) al›nm›flt›r. Bu nedenle Enflasyon Düzeltmesine tabi tutulmayacakt›r.

Finansal kiralama ifllemi yabanc›

para cinsinden yap›lm›fl ise 302 ve 402 hesaplar›n enflasyon düzeltmesi yap›lacak m›d›r?

Finansal Kiralama Sözleflmesi yabanc›

para cinsinden yap›lm›fl ise, 302 ve 402 hesaplar yabanc› para kuruna göre de¤erlenecektir.

50-ÖZKAYNAKLAR

31.12.2003 tarihli düzeltilme öncesi bilançolarda mevcut olabilecek, 523, 524, 570, 580, 590 ve 591 hesaplar nas›l s›f›rlanacakt›r?

328 say›l› V.U.K.’nu tebli¤inde, 2003 y›l› düzeltme öncesi bilançosunda bulunabilecek bu unsular›n enflasyon düzeltmesi yap›lmayarak geçmifl y›llar kar zararlar›n›n içine aktar›lmas› isten-mifltir. Bu hesaplar afla¤›daki flekilde enflasyon düzeltme hesab›na aktar›larak s›f›rlanacakt›r.

________________31.12.2004_______________________

522-YEN‹DEN DE⁄ERLEME DE⁄ER ARTIfi FONU

523-‹fiT‹RAKLERDEK‹ YEN‹DEN DE⁄.DE⁄ER ARTIfi FONU 524- MAL‹YET ARTIfi FONU

570-GEÇM‹fi YILLAR NET KARI 590-DÖNEM NET KARI

698-ENFLASYON DÜZELTME HESABI 01.2003 Enflasyon Düzeltme Hesab›

________________31.12.2004_______________________

698-ENFLASYON DÜZELTME HESABI

580-GEÇM‹fi YILLAR NET ZARARI 591-DÖNEM NET ZARARI

____________________ / ____________________

31.12.2003 düzeltme öncesi bilanço itibariyle henüz mahsup edilememifl mali zararlar bulundu¤u durumda, düzeltme sonras› bilançoda zarar azal›r veya kar oluflursa mali zararlar›n durumu ne olacak?

31.12.2003 Düzeltilmifl bilançosunda ç›kan sonuç ne olursa olsun,düzeltme öncesi bilançoda mevcut olan mali kar yada mali zarar tutar›, 2004 y›l› beyanna-mesi üzerinde de¤ifltirilmeden mahsup edilebilecektir.

Örne¤in; Düzeltme öncesi bilanço itibariyle, Ticari zarar... 50.000 TL Mali zarar... 40.000 TL Geçmifl y›llar mali zarar›... 10.000 TL Düzeltme sonras› bilanço kar›...100.000 TL olsun.

Buna göre, düzeltme sonucu 100.000 TL kar ç›kt›¤› halde iflletme 2004 ve takip eden dönemlerde oluflacak karlar›ndan 40.000 TL 2003 mali zarar›n› ve 10.000 TL geçmifl y›l mali zarar›n› mahsup edebilecektir.

Öz kaynak kalemleri aras›nda yer alan aktif nitelikli 501-Ödenmemifl Ser-maye Hesab› düzeltmeye tabi tutulacak m› yoksa s›f›rlanacak m› d›r?

501-Ödenmemifl Sermaye Hesab› her ne kadar öz kaynak hesaplar› içinde yer al›yorsa da bir öz kaynak de¤ildir.

Kay›tl› sermayenin ise ödenmifl tutarlar› üzerinden düzeltmeye tabi tutulaca¤›

belirtilmifltir. Ödenmifl sermaye parasal olmayan k›ymet olarak düzeltmeye tabi tutulurken ödenmemifl sermayenin enflasyon etkisini de üzerinde tafl›d›¤›ndan bir parasal k›ymet olarak düzeltmeye tabi tutulmamas› gerekmektedir.

Öz kaynak kalemlerine ait enflasyon düzeltmesi olumlu farklar› geçmifl y›l zararlar›na mahsup edilebilir mi, ne flekilde mahsup edilebilir?

500 Sermaye hesab› Olumlu fark›na ait, 502 Hesap ve di¤er öz sermaye hesap-lar› olan 520, 521, 529, 540, 541, 542, 548, 549 hesaplara ait enflasyon düzelt-me farklar› geçmifl y›l zararlar›na mahsup edilebilir.

Bu durum ihtiyaridir ve 2004 y›l›nda da ilgili hesaplara ait oluflacak enflasyon düzeltme farklar›n›n geçmifl y›l zararlar›na mahsubu yap›labilir.

Örne¤in;

___________________31.12.2004______________________

502/520/521/529/540/541/542/548/549 XXX 2003.99- 2003 Y›l› Olumlu farklar›

580- Geçmifl Y›llar Zarar› XXX 2003 y›l› Düzeltilmifl Zarar›

____________________ / ____________________

(2003 düzeltmesi sonucunda oluflan öz sermaye kalemlerine ait enflasyon fark-lar›n›n geçmifl y›l zararlar›na mahsubu.)

4811 say›l› Vergi Bar›fl› Yasas› ile kay›tlara al›nan stok veya sabit k›ymetle-re ait pasifte oluflturulan fonlar ne olacak?

4811 say›l› Vergi Bar›fl› Yasas› ile kay›tlara al›nan stok veya sabit k›ymetlere ait pasifte oluflturulan fonlar›n ayn› yasada sermaye yede¤i oldu¤u belirtilmifltir.

Yine 328 say›l› V.U.K.tebli¤inde “aksine hüküm olmamak flart›yla bu tebli¤in uygulamas›nda öz sermaye kalemleri parasal olmayan k›ymet olarak addoluna-cakt›r”aç›klamas› yap›lm›flt›r.

Bu fonlar›n düzeltilmeyece¤i yönünde bir husus bulunmad›¤›ndan kay›tlara al›nd›klar› tarih itibariyle düzeltmeye tabi tutulmas› gerekir.