MO-07’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

MO-07’de Yapılan Görüşme:

MO-07’nin sahibi ile yüz yüze yapılan görüşmelerden aşağıdaki veriler elde edilmiştir:

MO.07’deki her çalışanın farklı bir görevi vardır. Ofis işe aldığı tüm çalışanları bir eğitim sürecine tabi tutmakta ve o çalışanın mimarlığın hangi alanında yetenekli olduğunu anlamaya çalışmaktadır.

MO-07’ye yeni bir iş teklifi geldiği zaman, üç noktaya dikkat ederek iş kabul edilmekte ya da geri çevrilmektedir. İlk olarak iş hakkında işverenin görüşleri alınmaktadır. Bu görüşler mevcut imar durumları, yasal sınırlamalar, yapılabilirlik gibi verilerle karşılaştırılarak işverenin isteklerinden ne kadarının gerçekleştirilebilir

olduğu anlaşılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışma sonucunda işverene ofisin hiçbir şekilde imar durumu ve yasal sınırlamaların dışında bir tasarım yapmayacağı söylenmektedir. İşin alınıp alınmaması konusundaki ikinci önemli nokta ise proje arsası ile ilgili verilerdir. MO-07 herhangi bir yerde tasarım yapması mümkün değildir. İş kabulü için son önemli nokta ise işverene o işin Mimarlar Odası asgari ücret tarifesiyle yapılamayacağının ve o işin gerçek değerinin asgari ücretten çok daha fazla olduğunun anlatılmasıdır. Bunun önemli nedenlerinden biri ofisin ruhsat projesi çizmemesi, işleyen ve bitmiş tasarımlar yapması ve bunun da belirli bir bedeli olmasıdır. Yapılan bu ön çalışmalardan sonra da işveren ofisle çalışmak isterse ofis proje arsasına işverenden bağımsız olarak ancak işverenin finansmanında gidip tasarıma yönelik veriler toplamaya başlamaktadır. Ancak bu veriler toplandıktan sonra ofis işverene işi yapıp yapamayacağını belirterek işverene bir fiyat vermektedir. Ofisin işverenle sözleşme mutlaka yapmaktadır ve bu sözleşmey uygulama sırasında kontrolörlüğün ofis tarafından yapılacağı maddesi eklenmektedir. Kontrolörlük hizmeti inşaatın projesine uygun olarak yapılıp yapılmadığının kontrol edilmesinden öte inşaat sırasında çıkan sorunların, istenen yeni eklentilerin veya yapılması istenen değişikliklerin, yani revizyonların yapılması hizmetidir. Uygulama projesi uygulanacak tasarımın %40’ını karşılamaktadır, kalan kısım uygulama sırasında şekillenmekte, revize edilmekte, bir başka değişle tasarım zenginleştirilmektedir.

Revizyon projelerinin yapılmasının nedenleri şunlardır: I. İşverenden gelen ek işlevsel talepler

II. Araziden uygulama sırasında gelen veriler / ofisin araziyi eksik/hatalı okuması III. Araziden gelen sorunlar

IV. Tasarımın çevreyle ilişkisinden gelen sorunlar V. Mimardan gelen ek işlevsel talepler

MO-07 tasarladığı binaları birer mobilya olarak görmemekte, sürekli olarak çevresiyle yaşayan, çevresinin sorunlarını yok edip çevresine de bir enerji veren bir hale getirmek istemektedir. Uygulama projelerinin bitmiş projeler olamamasının ve revizyonların yapılmasının yerel nedenlerinden biri tasarım ve inşaat sürecinin özellikle Türkiye’de çok uzun sürmesidir. Mimari tasarım işlerinde proje sürecinde işverenden yeni ihtiyaçlar ve talepler gelebilmektedir. İşveren tasarımın başlangıcında binanın ısıtma sistemine pek önem göstermeyip, işletme maliyetlerinin

yüksek olmasını göze alabilmekte ancak tasarım sürerken bu kararından vazgeçip daha yüksek ilk yatırım maliyeti verip işletme maliyetinin az olduğu bir sisteme dönmek isteyebilmektedir. Bu durumda tüm tasarım girdileri değişmekte ve tasarım bambaşka bir hale gelebilmektedir. Bu durumda mimarın çok iyi mekanik tesisat bilgisi ve taşıyıcı sistem tasarımı bilgisi olması gerekliliği kaçınılmazdır ancak bu konularda uzmanların da olması gerekmektedir. Ancak her uzmanın da, örneğin makine mühendisinin, binalardaki mekanik tesisatı biliyor olması gibi bir şey söz konusu değildir, bu nedenle bina tasarımında çalışacak mühendislerin de bu alanda tecrübeli olmaları gerekmektedir. Elektrik tesisatı hakkında ise mimarın bir aydınlatma tasarımı olması gerekmekte ve ilgili mühendisin bu tasarım üzerinde mimarla birlikte çalışması gerekmektedir. Bu uzmanların finansmanları iki yolda yapılabilmektedir; mimar ya mimari proje bedeli içinde karşılayabilmekte ya da işverene bu uzmanın gerekliliğini açıklayarak onun finanse etmesini sağlayabilmektedir. Mekanik tesisat mühendisi hesaplamalar sonucunda çıkan büyüklükleri ve doğrultuları hata payları ekleyerek tespit eder ancak mimar bu büyüklükleri ve doğrultuları kontrol etmelidir. Çünkü mimarın tasarımında hiç istemeyeceği durumlar ortaya çıkabilmektedir. Mimar mühendise bildiği gibi yapmasını söylediği zaman mühendisin en doğrusal ve en basit şekilde planlaması kaçınılmazdır. İşte bütün bu nedenlerle mimarın binaya etkiyen sistemlerin hepsi hakkında bilgisi ve düşüncesinin olması gerekmektedir. Bunun yanında çalışma konusu binalar olan mühendislerin hepsi mimarın yöneticiliğini ve bütünlemeyi sağlayacak kişi olmasını kabul etmiş ve mimar hepsinin gözünde belirli bir saygınlıktadır. Ancak bu saygınlığın devam etmesi ve artarak iyi bir mimarı tasarımın ortaya çıkabilmesi için mimarın da bu mühendislere saygı göstermesi ve onları da alanlarında ve hatta bütün tasarım hakkında yenilikçi çözümler önerebilmesinin sağlanması gerekmektedir. Mimarın görgüsü ve birlikte çalıştığı uzmanların formasyonlarındaki farklılıklar bir bina tasarımının başarısını ortaya koyan unsurlardır.

Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

I. İş, İş Alma Yöntemleri ve İşveren Biçimleri: MO-07 yapacağı işleri dikkatli bir şekilde seçen bir ofistir. İşin yeri, işveren istekleri-bütçe ilişkisi ve mimarlık hizmeti bedeli bu seçimde öneli etkenlerdir. EK N’de MO-07’in yaptığı bir konut işinin uygulama projelerinden alınan parçasal çizimler bulunmaktadır.

II. Konsept Oluşturma: MO-07’de ana tasarım kararları ofis sahibi ve ofisin kıdemli bir mimarı ve kısmen ortağı tarafından verilmektedir. Ofis çalışanlarını öğrenci olarak görmekte ve çalışanlarını severek ve başarılı bir şekilde yaptıkları işleri yapmaya yönlendirmektedir. Bu nedenle ofisteki çalışanlar arasında belirli işlerde uzmanlaşmaya giden çalışanlar bulunmaktadır.

III. Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım: MO-05 yapı elemanlarını ilkesel olarak düşünmekte ve bu ilkesel kararlar ilgili firmalar tarafından detaylandırılmaktadır. EK N, Şekil N.06’da görülen doğrama listesi ilgili firmalara proje ile birlikte gönderilerek yaptırılmaktadır. Şekil N.06.’da görülen dış duvardan geçen kesitte doluluk-boşlukların ölçülerinin verildiği görülmektedir. Şekil N.06.’da planı görülen merdivenin ölçü ve bir takım yazılı bilgilerin verildiği görülmektedir. Şekil N.07.’deki kesitte merdiven küpeştesi de görünmektedir.

IV. Diğer Disiplinler: MO-07’nin tasarımlarının statik, mekanik ve elektrik gibi uzmanlar tarafından ilgili bölümleri hazırlanmakta ancak bu çalışmalar MO-07 tarafından kontrol ve revize edilmektedir. MO-07 bu disiplinlerin koordinatörü görevi üstlenmektedir. Şekil N.08.’de planı görülen ıslak hacimde sağlık donatıları, döşeme kaplamaları ve tesisat bacası görülmektedir.

V. Genel Çizim Değerlendirmesi: Alınan projelerin genel olarak değerlendirilmesi sonucunda ölçülendirmelerin yeterli olarak yapıldığı görülmektedir.

7.8. MO-08’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen