MO-11’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

MO-11’de Yapılan Görüşme:

MO-11’in sahibi ile yüz yüze yapılan görüşmelerden aşağıdaki veriler elde edilmiştir:

MO-11’in belirli bir iş alma modeli vardır. Ofis önceki iş ilişkileri ile gelen yeni işler şeklinde iş almaktadır. Ofisin o sıralarda üzerinde çalıştığı iş, 35 senedir ofisle iş yapmakta olan bir işverenin işidir ve tüm işverenler bu tiptedir.

Ofiste mimarlık işleri aşamalı olarak ele alınarak sonuca ulaşılmaktadır ve bu aşamaların her birini etkileyen/yönlendiren çeşitli veriler bulunmaktadır. İlk aşamaya etkiyen veriler şu şekilde sıralanabilir: arsa verileri, ihtiyaç programı, imar (yasal sınırlamalar) ile ilgili veriler. Bu aşama sonucunda avan proje oluşturulmakta ve kesin proje çalışmalarına geçilmektedir. Kesin projede avan projede belirlenen tasarım kararları kesinleştirilmekte ve tüm tasarımın belirli bir ölçekteki bütün çizimleri (planlar, görünüşler, kesitler) hazırlanmaktadır. Kesin projede netleştirilen tasarım ikili bir sistemde geliştirilmeye devam edilmektedir. Bu ikili sistem sonucunda iki proje ortaya çıkmaktadır. Bu projelerden ilki ve öncelik olarak da ilk tamamlananı ruhsat projesidir. Bu proje kesin projenin ruhsat alabilmek için yeteri kadar detaylandırılmışıdır. İkinci proje ise uygulama projesidir ki bu projede tasarımı oluşturun tüm elemanlar 1/20 ölçekte görülebilmekte ve önemli noktalar 1/1 ölçeğe kadar detaylandırılmaktadır. Ancak uygulama tamamlanana kadar uygulama projesi bitmemekte ve her detay tüm uygulama boyunca düzeltilebilmektedir. Ve son olarak uygulama tamamlandıktan sonra uygulanmış şekli gösteren proje (‘as built’, rölöve) yapılmaktadır. Uygulama projesinin ofisteki ele alınış biçimi şu şekilde olmaktadır. Kesin projedeki tüm yapı elemanlarının detaylandırılmasıyla işe başlanmaktadır. Zaten kesin projede hangi yapı elemanının ofis içinde çözüleceği hangisinin ise başka bir uzman birime ihale edileceği ortaya çıkmaktadır. Örneğin doğramaların ahşap mı yoksa alüminyum mu olacağı kesin proje aşamasında belirlenmektedir. Bu nedenle uygulama projesi çizilirken eğer alüminyum doğrama seçilmişse bu doğramanın oturtulacağı boşluk, bu boşluğun sınırlarındaki katmanlaşmalar ve

malzemeler ayrıca iç mekândan ve dış mekândan görülmek istenen etki ve doğramanın gerçekleştirmesi istenen başarımlar net bir şekilde tariflendirilip bu haliyle doğramaları üretecek olan firmalara bu çizimler verilmektedir ve ihaleye çıkılmaktadır. Bu firmalar kendi ürünlerini istenen şekilde detaylandırıp çizimleri ofise geri yollamakta ofiste bu çizimleri uygulama projesine bütünlemektedir. Ancak ofis onaylamadan bu firmalar hiçbir şekilde uygulamaya/imalata başlamamaktadır. MO-11 sadece avan projesini hazırlayacakları işleri yapmamaktadır, bu tip isteklerde bulunan müşterilerle çalışmayan ofis, yapıdan sonuna kadar sorumlu olabilecekleri işleri yapmaktadır.

Ofiste genel olarak turizm ve toplu konut projeleri ele alınmaktadır. Ele alınan mimarlık işi ister 100 m2, ister 100000 m2 olsun avan projesinden başlayıp 1/1 detaylara kadar inen projelerle ele alınmakta ve uygulamanın son aşamasına kadar ofisin tüm işe hâkim olacağı işler yapılmaktadır. Bu bağlamda ofis uygulamalarda kontrolörlük hizmeti de vermektedir. Ofisteki tüm mimarlar öğrencilik yıllarından itibaren ofisle ilişki içindedir ve ofis kendi yetiştirdiği mimarlarla çalışmayı benimsemiştir. Bununla birlikte MO-11 son derece demokrat bir anlayıştadır. Ofisteki tüm mimarlar işlerin tasarımlarına katılmakta ve söz sahibi olmaktadır. Ancak projeler hakkındaki ana kararlar MO-11 tarafından verilmektedir. Alınan projeler ofis içinde projeye atanan ilgili mimarlara dağıtılmaktadır. MO-11 de sadece MO-11’in öğrencilik yıllarından itibaren tanıdığı ve yetiştirdiği mimarlar çalışmaktadır. Alınan işlere göre ofisin yapısında değişikliklere gidilebilmektedir. Ofisten yetişip kendi ofislerini açan birçok mimar vardır ve bu mimarlarla iyi ilişkiler içinde olunduğu için ofis belirli bir iş üstünde çalışan mimar sayısını rahatlıkta artırabilmektedir. Ofisin kendi içindeki kurgusunun yanında bir de ofis dışı uzmanlarla oluşturduğu bir kurgu vardır. Bunlar ‘danışmanlar’ ve destekçilerdir. Danışmanlar üst ölçekte projeler hakkında fikir beyan eden ve ofisin kuramsal yapısına katkıda bulunan mimarlardır. Destekçiler ise daha alt ölçeklerde projelerin taşıyıcı ve mekanik gibi sistemlerinde ve peyzaj tasarımı gibi aşamalarında devreye giren uzmanlar veya gruplardır. Bu ekiplerin ortak özellikleri MO-11 ile çok uzun yıllardır çalışıyor olmalarıdır. Ancak belirli işler için birden çok ekip bulunmakta ve ofis bu ekipler arasından bir seçim yapmaktadır. Ofisin hep aynı ekiplerle çalışmasının nedeni bu ekiplerin projenin çeşitli aşamalarında birçok defa devreye girdiği ve tüm süreç ile bütünleşmiş olmasından kaynaklanmaktadır. Çünkü bu

durum alışılagelmişin dışında bir şekilde zahmetlidir. Mekanik ve taşıyıcı sistem veya peyzaj tasarımı gibi işlerin ofisteki ele alınış biçimi şu şekilde tariflendirilebilir: ofis bu işler için ana kararları projenin çok erken aşamalarında vermekte ve projenin her aşamasında bu kararları uzmanlara göndererek onay ve düzeltme istemektedir. Örneğin avan proje aşamasında bir tasarımın taşıyıcı sistemi ofis tarafından belirlenmekte ve eldeki belgeler taşıyıcı sitem uzmanına gönderilmektedir. Uzman bir raporla taşıyıcı sistemi bu aşama için yeterli olacak kadar detaylandırmakta veya gerekli gerekçeleri göstererek seçilen o taşıyıcı sistemin yanlış olduğunu ve değiştirilmesini istemektedir. Yani ofis bu konularda da oldukça esnek ve demokrattır.

Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

I. İş, İş Alma Yöntemleri ve İşveren Biçimleri: MO-11’in tipik bir işveren tipi bulunmaktadır. İşverenler ofisin önceki tasarımlarından gelen ilişkilerle ofise gelmekte ve genellikle çok uzun zamandır bir çok farklı işte ofisle çalışmıştır. EK R’de MO-11’un yaptığı bir golf kulubü işinin uygulama projelerinden alınan parçasal çizimler bulunmaktadır.

II. Konsept Oluşturma: MO-10’da ana tasarım kararları MO-11’in sahibi tarafından verilmektedir. Ancak ofiste çalışan mimarların da tasarım sürecinde bir etkisi bulunmaktadır. Ofiste çalışan mimarların büyük ölçüde öğrencilik yıllarından beri ofiste yetişmiş mimarlar olması bu durumda etkilidir.

III. Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım: MO-11’de uygulama projeleri kısmen bir bölü bir detay derinliğinde hazırlanmaktadır. EK R, Şekil R.03’de kısmi planı görülen binanın doğramaları dış görünüş itibariyle Şekil R.05.’de verilmiştir. Bu çizimler ilgili doğrama firmasına gönderilmekte ve detay çizimleri burada hazırlanmakta ve MO-11’e gönderilmektedir. MO-11 uygulama projesine bu çizimleri de ekleyerek projeyi tamamlamaktadır.Şekil R.06’da planı görülen merdivenin korkuluk, küpeşte ve basamaklar düşünülmüştür. Özellikle R.07.’de görülen merdiven kesitinde döşeme, basamak, korkuluk ve küpeşte detaylı bir şekilde ele alınmıştır.

IV. Diğer Disiplinler: MO-11 avan proje aşamasında statik, mekanik ve elektrik gibi disiplinlere ait kararlar vermektedir. Bu kararlar ilgili uzmanlara gönderilmekte ve onlardan avan proje aşaması için yeterli olacak raporlar istenmektedir. Bu raporlara

göre gerekliyse düzeltme ve/veya değişiklikler yapılmaktadır. Uygulama projesi aşamasında ilgili uzmanlar gerekli hesaplamaları yapmaktadır. Şekil R.08.’de planı görülen ıslak hacimde sağlık donatıları, kaplamalar, ıslak hacim aksesuarları, ıslak hacim mobilyaları ve kaplamalar düşünülerek çizilmiştir.

V. Genel Çizim Değerlendirmesi: Alınan projelerin genel olarak değerlendirilmesi sonucunda ölçülendirmelerin yeterli olarak yapıldığı görülmektedir.

7.12. MO-12’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen