MO-17’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

MO-17’de Yapılan Görüşme:

MO-17’nin sahibi ile yüz yüze yapılan görüşmelerden aşağıdaki veriler elde edilmiştir:

MO-17 tasarım sürecine başlarken öncelikle bir araştırma dönemi geçirmektedir. MO-17’nin aldığı yeni bazı projeler tipolojik olarak önceden yapılmış projelere benzeyebilmektedir dolayısıyla ellerinde bilgi birikimi olabilmektedir, bu durumda ofisin karşısında iki yol bulunmaktadır. Bunlar o bilgi birikimini kabul ederek onun üzerine tasarım yapmak ya da o bilgi birikimini reddederek her şeye sıfırdan başlayarak bir tasarım yapmaktır. MO-17 yedi mimardan oluşan küçük bir ofistir dolayısıyla iş bölümü anlamında hiyerarşik kurgudan söz edilemez ancak yine de çalışanların aralarında tecrübelerine göre bir hiyerarşi yine de bulunmaktadır. Ofisteki bu düzenin içinde konsept oluşturma aşaması için standartlaşmış bir modelden de söz edilememektedir, kimi zaman sadece MO-17’nin sahibini yaptığı bir eskiz üzerinden şekillenen, kimi zaman tüm ofisin bir şeyler eklediği bir proje, ya da kimi zaman uzun yıllardır ofiste çalışan Çağlayan Bey’in bütün bir konsepti oluşturduğunu bir proje olabilmektedir. Bu durum ofisin o anki haleti ruhiyesine bağlıdır ancak ne olursa olsun MO-17’nin sahibi bütün yapılan işleri bir şekilde denetlemektedir. Mimari konseptin oluşturulması için ofiste standart bir model yoktur, projenin doğasına ve o çeşit projeler için ofiste bulunan bilgi birikimine göre

çok çeşitli yöntemler tercih edilebilmektedir. Ofisin işverenleri ise çok çeşitli çeşitlidir ve bu işverenlerle mimarın ilişkisi çok farklı niteliklerde olabilmektedir. İşverenler mimarlardan çeşitli derinliklerde işler yapmasını isteyebilmektedir, ancak MO-17’nin işverenlere ve mimari proje işine karşı çok kesin bir duruşu bulunmaktadır ve bu duruşa göre uygulama sırasında kontrolörlük işini alamayacağı işi MO-17 kabul etmemektedir. Ancak bazı işlerin tek bir işvereni olmamakta, mal sahibi, işletmeci, yüklenici gibi bir çok işveren bulunabilmektedir. Bu durumda MO-17 işi yine de kabul etmekte ancak karşılıklı memnuniyet sürdüğü sürece uygulama projesini ve uygulama sırasında kontrolörlüğü kendisinin yapacağı şeklinde anlaşmaktadırlar. MO-17 işvereniyle karşılıklı güvene dayanan bir ilişki içindedir ve gerek gördükçe işverenle görüşmekte, çok büyük bir işverense onun programına uymaya çalışmaktadır.

MO-17 uygulama projesinin ofis içinde hazırlamakta ancak kimi yapı elemanlarının detaylandırılmasında dışarıdan yardım almaktadır. Özellikle MO-17 gibi küçük bir mimarlık ofisinin imalat çizimleri alanında mutlaka imalatçılardan yardım alması gerekmektedir. Detaylandırılacak bölümleri, görsel etkiyi ve beklenen başarımları tanımladıktan sonra bu şirketlere gönderen ofis, daha sonra bu şirketlerden gelen çizimleri mutlaka kontrol ettikten sonra onaylamaktadır. Ofis içinde detaylandırılan yapı elemanları içinse başarımları özellikle göz önünde bulundurmaktadırlar. Bu başarımlar göz önünde bulundurulduğunda yapı elemanlarının birçoğu kendiliğinden şekillenmektedir. Örneğin ısıl başarımın düşünülmediği bir konut olamaz ve ısıl başarım için de ısı yalıtım katmanının düşünülmediği bir dış duvardan söz edilemez. Önceki tasarımlardan gelen bir bilgi birikiminin de yapı elemanları tasarımında göz azardı edilemez önemi bulunmaktadır, yine de tecrübelerin yeterli olmadığı durumlarda makine mühendislerinden destek almaktadırlar ve kimi durumlarda projenin yapılacağı bölgenin doğal verileri ve bu bölgede yapılan önceki binalardan gelen bilgileri kullanmaktadırlar. Bunun yanında uygulama projesinde malzeme ve sistem seçimine ilişkin olarak da belirli bilgiler verilmektedir. Bu durum da yine projenin doğasına göre değişen bazı projelerde çok kesin bir şekilde tarif edilen malzeme ve sistemlere karşılık, bazı projelerde işveren veya yüklenici oldukça rahat bırakılmaktadır. Bunun yanında MO-17 bitirme malzemelerinin seçimi gibi konularda da tamamıyla işverenle görüşerek karar vermekte ve prensip olarak dekorasyon konularına hiç girmemektedir.

Statik, mekanik ve elektrik gibi diğer disiplinlerin tasarım sürecindeki yeri projeye göre değişen bir niteliktedir. Bazı projelerde konseptin oluşturulduğu ilk andan itibaren statikçiyle beraber çalışan ofis, bazı projelerde son ana kadar statikçiyi haberdar etmemektedir. Ancak tecrübe de bu durumda çok belirleyicidir kimi tasarımlarda çok geleneksel sistemler seçip daha önce benzerlerini çözdükleri sorunlarla uğraştıkları için bu disiplinlerin uzmanlarına ihtiyaçları yoktur, ancak bazı durumlarda hiç bilmedikleri bir teknik veya sistem uygulanmaktadır ve bu durumlarda bu disiplinlerle hemen diyaloga geçmektedirler.

Belirli prensipler üzerinde uzun zamanlar sabredip, diretilmesi durumunda mimarlar bir şekilde mimarlık ortamında yer bulabilmektedir ve MO-17 de bu özelliği ile uzun süre sabır edip çalışarak bu yerlere gelmiştir.

Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

I. İş, İş Alma Yöntemleri ve İşveren Biçimleri: Belirli prensipleri üzerinde uzun zamanlar sabredip, direten MO-17 sonunda iş alabilen bir konuma gelmiştir. EK X’de MO-17’nin yaptığı bir konut binası işinin uygulama projelerinden alınan parçasal çizimler bulunmaktadır.

II. Konsept Oluşturma: MO-17’de kimi zaman sadece MO-17’nin sahibini yaptığı bir eskiz üzerinden şekillenen, kimi zaman tüm ofisin bir şeyler eklediği bir proje, ya da kimi zaman uzun yıllardır ofiste çalışan Çağlayan Bey’in bütün bir konsepti oluşturduğunu bir proje olabilmektedir.

III. Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım: MO-17 yedi mimardan oluşan küçük bir ofistir ve bu haliyle de “Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım” ile ilgili konulara çok vakit ayıramamakta ve genellikle malzeme ve sistem üreticileri gibi uzmanlardan ilgili detaylandırmalarda yardım alabilmektedirler. Şekil X.03.’de planı görülen dış duvar ve Şekil X.05.’de planı görülen merdiven ilkesel olarak tarif edilmiştir.

IV. Diğer Disiplinler: MO-17 projenin doğasına göre kimi projelerde mühendislik ile ilgili uzmanları sürecin başında, kimilerindeyse sürecin sonuna doğru dahil etmektedir. Şekil X.07.’de görülen ıslak hacim planında sağlık donatıları gösterilmiştir.

V. Genel Çizim Değerlendirmesi: Alınan projelerin genel olarak değerlendirilmesi sonucunda ölçülendirmenin yeterince yapıldığı görülmektedir.

7.18. MO-18’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen