MO-05’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

MO-05’de Yapılan Görüşme:

MO-05’in sahibi ve ortağı ile yüz yüze yapılan görüşmelerden aşağıdaki veriler elde edilmiştir:

MO-05’in “Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım”a bakış açısını anlayabilmek için ofisi zamansal olarak iki bölümde incelemek gerekmektedir. Zira ofis 2 sene önce çalışma alanı ve sisteminde büyük ve köklü bir değişikliğe gidip, bu değişikliği de yeni bir şirket kurarak tamamlamıştır. Gayrimenkul geliştirme, proje taahhüt, yapım, yapım yönetimi ve mimari tasarım işlerini tek bir çatı altında toplamıştır. MO-05’in son zamanlarda yaptığı iş gayrimenkul geliştirme işidir ve ölçek olarak da büyük ölçekli binalar değil de daha küçük ölçekli konut binaları yapmaktadırlar. Bunlar gibi küçük işlerde de farklı disiplinlerin koordinasyonu ve bütünlenmesi zor

olmaktan uzaktır. Bir büyük ve dört küçük ortaktan oluşan MO-05’in küçük ortaklarında ikisi inşaat mühendisidir. Ancak yine de statik ve mekanik projenin oluşturulması bu iki ortak tarafından yapılmamaktadır. Bu işler şirket dışından uzmanlara yaptırılmakta şirket ortakları ise bunları zamanı geldiğinde denetlemektedir. Ortaklardan mühendis olanlardan biri yapım yönetimi, sözleşmeler gibi alanlarda, diğeri ise uygulama alanında uzmandır ve uzmanlıkları ancak kontrol için yeterli olmaktadır. Türkiye’deki konut üretimi belirli bir noktaya gelmiş ve konut üretiminin öğrenilmiştir. Çok karmaşık teknolojileri ve yapım tekniklerinin barındırmadıktan sonra konut projeleri rahatlıkla yapılabilmektedir. Konut tasarımında havaalanı, konser salonu, fuar ve kongre merkezi tasarımlarında olduğu kadar karmaşık bütünlemeler olmadığı gibi bu projelerdeki gibi birçok disiplinin katıldığı büyük koordinasyon toplantıları da yapılmamaktadır. Bunun yanında MO-05’in zamansal olarak ilk bölümde yaptıkları bir fuar ve kongre merkezi projesinde bunun tam aksine çok büyük katılımlı ve oldukça ‘hararetli’ geçen koordinasyon toplantıları yapılmış ve özellikle mekanik disiplinle ofis çok sık olarak birlikte çalışmıştır. Özellikle mekanik ekip mimari ekibi çok zorlamıştır çünkü fuar ve kongre merkezlerinde çok büyük bir boşluğun ısıtılıp soğutulması gerekliliği ve gürültü olmaması, kesitler, ‘fancoiller’ gibi birçok girdi mimari projeyi etkilemiştir. Hatta sözü edilen projede bir aşamadan sonra o kadar çok proje ve o kadar çok bütünleme olmuştur ki hangi çizimin ne olduğu anlaşılamaz bir duruma gelinmiştir. Bu nedenle de ‘Microsoft Access’ programında bir veritabanı oluşturulmuş ve çizimler bu şekilde sıralanmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak MO-05’in günümüzde çalıştığı konular çok zorlayan konular değildir ve bunlar gibi işlerde de günümüz mimari üretim sürecinin gerektirdiği her türlü çalışmayı yapacak bilgi ve beceridedirler. Günümüz mimari üretim süreci tek bir kişinin bütün orkestrayı yönetmesinden çok daha karmaşık bir durumdadır ve mimar artık bir orkestra şefi değil bir koordinatör durumuna gelmiştir. Günümüzde mimar bir çerçeve çizmekte, o çerçevenin detaylandırmalarını ise ilgili uzmanlar yapmaktadırlar. Yapılan detaylandırmaların bütünlenmesi ve koordine edilmesi ise yine mimar tarafından yapılmalıdır.

Türkiye’de proje süresi mümkün olduğunca kısa tutulmak istenmekte ve projenin olgunlaşması tamamlanmadan inşaata başlanmasının inşaat sürelerini uzatmaktadır çünkü henüz düşünülmemiş birçok sorun inşaat aşamasında ortaya çıkmaktadır.

MO-05 inşaat aşamasının parçalarını tasarım aşamasına yansıtmaya uğraşan bir mimarlık ofisidir. Hafriyat, temel betonu gibi işlerin hepsi bir program üzerine işlenmekte ve bu programa harfiyen uymaya çalışılmaktadır. Yapılan bu program MO-05’e bir an için süreçten çıkarak ne durumda olduklarını görme imkânı tanımaktadır. Bir başka deyişle bu program tasarımı tasarlamaktır. MO-05’de sistem bütünlemeleri bilgisayar ortamında yapılmaktadır. Avan proje aşamasında tasarımın hangi bölümlerinin dışarıdan bir şirket tarafından detaylandırılacağı belirlenmekte ve bu şirketlere avan projeyi gönderilmektedir. Ancak gönderilen bu avan projede tasarımın özellikle statik ile ilgili bölümleri tamamlanmış durumda olmalıdır zira statik çok hayati bir tasarım parçasıdır. Bunun yanında birçok yapı elemanı için birçok farklı şirket ve birçok farklı sistem olduğu için en uygun malzeme veya sistemi seçebilmek için birden çok firmaya avan proje gönderilmektedir. Avan projeyi alan bu şirketler malzeme veya sistemlerini projeyi dikkate alarak düşünmekte ve özellikle sorun çıkarabilecek bölümleri tespit ederek bu bölgeler için özel detaylar üretmeye çalışmaktadır. Bu çalışmaları belirli aşamalarda mimarlık ofisine sunmakta ve birlikte tartışarak geliştirmeye ve bütünlemeye çalışmaktadırlar. Ancak mimarlığın çok karmaşık yapısı nedeniyle birçok zaman hazırlanan 1/50 ölçekteki çizimler bile tasarımın her noktasını ifade edemeyebilmektedir. Bu nedenle MO-05’de tasarımın üç boyutlu çizimleri de yapılmaktadır. Bu sayede tasarımları olabildiğince kâğıt üzerinde bitmektedir. Tasarımlarını kâğıt üzerinde bu ölçüde düşünüp detaylandırmak için hiçbir kurum veya yasanın bir talebi olmamasına rağmen bu kadar detaylı çalışmalarının nedeni uygulama sırasında sorun yaşamamaktır. Bunun yanında ofisin başka bir firmaya ihale edemeyeceği “Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım”ı ilgilendiren tasarım bölümleri MO-05’de uygulama ekipleriyle birleşip, daha önce kullandıkları ya da bir şekilde bildikleri malzemeleri özellikle göz önünde bulundurup, bilmedikleri malzemeler hakkında da araştırma yaparak karar verilmektedir. Bu çalışmalarda en önemli noktanın başarımdan ve kaliteden taviz vermeyecek kararların alınmasıdır. Sadece yapmış olmak önemli değildir, nasıl ve ne yapmış olmak çok önemlidir.

Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

I. İş, İş Alma Yöntemleri ve İşveren Biçimleri: MO-05’in yaptığı işlerin niteliği ve işverenleri son yıllarda değişikliğe uğramakla birlikte eskiden sanayi yapısından fuar ve kongre merkezine kadar geniş bir yelpazede ürünler vermişleridir. EK L’de

MO-05’in yaptığı bir fuar ve kongre merkezi işinin uygulama projelerinden alınan parçasal çizimler bulunmaktadır.

II. Konsept Oluşturma: MO-05’de ana tasarım kararları ofis sahibi tarafından verilmekte ve detaylandırmalarda ofisin sahibinin liderliğinde çalışanlar tarafında yapılmaktadır. Ofisin eski projelerinde uyguladığı sistemde uygulama sırasında kontrolörlüğün önemi ve proje sürecindeki önemi çok büyüktür çünkü MO-05’in sahibi uygulama sırasında aldığı verilere göre tasarımda değişikliklere gidebilmektedir.

III. Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım: MO-05 yapı elemanlarını ilkesel olarak düşünmekte ve bu ilkesel kararlar ilgili firmalar tarafından detaylandırılmaktadır. EK L, Şekil L.03’de görülen doğrama genel görünüş çizimleri ilgili firmalara gönderilen ilkesel olarak düşünülmüş yapı elemanı çizimlerine bir örnek olmaktadır. Şekil L.05.’de dış duvarın sistem kesiti görülmekte ve sistem kesitinde riskli görülen bölümlerin nokta detayı olarak düşünüldüğü görülmektedir. Şekil L.06.’da planı ve L.07.’de kesiti görülen merdivenin basamak, korkuluk ve küpeşte gibi alt elemanlarının düşünüldüğü ve gerekli ölçülerin verildiği, ayrıca Şekil L.08.’de basamakların nokta detayı şeklinde düşünüldüğü görülmektedir.

IV. Diğer Disiplinler: MO-05 statik, mekanik ve elektrik gibi uzmanların katıldığı koordinasyon toplantılarına büyük önem göstermektedir. Şekil L.09.’da elektrik tesisatın, aydınlatma ile ilgili birimlerinin çizimlere işlendiği görülmektedir. Sağlık donatılarına ilişkin bilgiler de çizimlere işlenmiş ancak bu bilgiler markaların verilmesi boyutunda değildir. Islak hacimlerin kaplamalarına ilişkin bilgilerde yine bu çizimlerde verilmiş ve seramiklerin başlama yönü tarif edilmiştir.

V. Genel Çizim Değerlendirmesi: Alınan projelerin genel olarak değerlendirilmesi sonucunda ölçülendirmelerin yeterli olarak yapıldığı görülmektedir.

7.6. MO-06’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen