MO-06’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

MO-06’de Yapılan Görüşme:

MO-06’nın sahibi ile yüz yüze yapılan görüşmelerden aşağıdaki veriler elde edilmiştir:

Türkiye’de tüm yapılan binaların yüzde altmış beş’inin kaçak olmasının altında yatan nedenlerden biri, Türk mimarların inşaat ruhsatı için ayrı, uygulama için ayrı projeler üretmeyi kabul etmeleridir. Bu durum ortalama bina yapım kalitesinin ve denetimlerin yetersiz olması ile birleşince inşaat süreci mimarın kontrolünden çıkmakta ve sorunlarla dolu bir süreç ve bina ortaya çıkmaktadır. İşte bu nedenlerle MO-06 1969 yılından beri uygulama kontrolörlüğünü alamayacağı işleri kabul etmemektedir.

Dünyada iki türlü mimar vardır; detay çizen ve detay çizmeyen mimarlar. Detay çizmeyen mimarlar katalog mimarlarıdır ve detay kataloglarından uygun detayları alarak binaları tasarlamaktadırlar. Ancak bunu yapabilmek için mimarın elinde gerçekten bir detay katalogunun bulunması gerekmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde mimarlar yirmi pafta projeyle bina üretebilmektedirler çünkü A.B.D.’de her yapı elemanı için tanımlı bir detay vardır. Bu tanımlı detaylardan başka bir detayı her mimar hazırlayamamakta ve hazırlamak da oldukça pahalıya mal olmaktadır. Japonya’da benzer bir binanın üretilebilmesi için kırk paftaya ihtiyaç vardır çünkü detaylar A.B.D.’deki kadar tanımlı değildir. Oysa Türkiye’de benzer bir binanın tasarlanabilmesi için dört yüz paftaya ihtiyaç duyulmaktadır zira Türkiye’de böyle bir detay katalogu bulunmamaktadır. Bu nedenlerle ve Mimar Sinan Üniversitesi’nde aldığı eğitim ve Almanya’daki ilk meslek deneyiminde ustasından gördüğü yöntemin bu olması nedeniyle MO-06 detay çizen bir ofistir.

Fikir projesi aşamasında ortaya çıkan çizimleri sıklıkla işverenle paylaşmaktadırlar çünkü böylelikle işveren proje üstüne fikir beyan edebilmekte ve sonuçta gerçekten oturmak veya kullanmak isteyeceği bir bina ortaya çıkmaktadır. Bir kez fikir projesi işveren tarafından onaylandıktan sonra bu fikir projesi diğer disiplinlerin uzmanlarına gönderilmekte ve bu uzmanlar mühendislik çizimlerini yapmakta ve ofisin kontrolüne göndermekte ve ofisten gelen değişiklik ve düzeltme talepleriyle projeler üzerine çalışmaya devam etmektedirler. MO-06’nın uygulama projesi oluşturmak için önce fikir projesini bir bölü elli ölçekte çizmekte, sonra burada önemli görülen bölümler bir bölü yirmi ölçekte çalışılmakta, gerekli görülen yerler bir bölü bir ölçeğe kadar büyültülerek çalışılmakta ve bu çizimlerden elde edilen veriler bir bölü elli ölçekteki projeye işlenerek uygulama projesi tamamlanmaktadır. Ancak uygulama projesi tek başına yeterli olmamakta ve örneğin doğrama üreticisi için ayrı paftaların hazırlanmasına gerek duyulmaktadır. Çünkü detaylandırmanın bu

üreticilere bırakıldığı durumlarda üretici en kolayına gelen, en basit ve ilkel detayı uygulamak yolunu seçmektedir. Örneğin alüminyum doğrama üreticisi bile ahşap doğrama detaylarını kullanmak istemektedir. İşte bu durum tüm dünyada doğrama kayıt ölçülerinin küçülmesine rağmen Türkiye’deki kayıtların büyümesine ve üreticilerin bunu reklam olarak kullanarak halkı kandırmasına neden olmaktadır. Üstelik önemli Türk mimarlar da bu firmaların reklamlarında oynayarak bu yalana alet olmaktadırlar. Bunun yanında Türk Milleti araştırmacı bir millet değildir, kimi şeyleri olduğu gibi kabul etme alışkanlığı bulunmaktadır ve örneğin ucuz Rus kerestesinin kullanırken özelliklerini araştırmadan bilmeden kullanabilmektedir ve bu durum da sorun çıkartabilmektedir.

MO-06’nın sahibi meslek yaşantısının ilk beş buçuk yılında mimari proje yarışmalarına katılmış ve yirmi beş ödül almıştır. Bu ödüller sayesinde adı basında sıklıkla yer bulmuş ve tanınmaya başlamıştır. Tanınmışlık beraberinde bir çok işi getirmiştir. Ancak bu işler, dolayısıyla işverenler, sadece mimari tasarım, sadece uygulama projesi ya da uygulama kontrolörlüğü isteyenler gibi bir çok çeşitte olmuşlardır. İşte bu çeşitlilik içinden Bektaş işi kendisi seçen bir konuma gelmiştir. Bu işlerin ücretlenmesini de mimarlar odası asgari ücret tarifesine göre yapma prensibine rağmen esas olan işi yapmak isteyip istememektir ve bu nedenle de kimi işler bu ücretin altına da yapılabilmektedir.

Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen Veriler

I. İş, İş Alma Yöntemleri ve İşveren Biçimleri: MO-06 mimarlık meslek yaşantısına başladığı yıllarda katıldığı yarışmalarda aldığı dereceler sonucunda tanınmış ve bu nedenle de meslek yaşantısı boyunca çok ve çeşitli mimari proje işleri gerçekleştirmiştir. EK M’de MO-06’nın yaptığı bir konut işinin uygulama projelerinden alınan parçasal çizimler bulunmaktadır.

II. Konsept Oluşturma: MO-06’da ana tasarım kararları ihtiyaç programı doğrultusunda MO-06’nın sahibi tarafından yapılmakta ancak bu ana kararlar işverenle yoğun bir şekilde tartışılarak işverenin kullanmaktan gerçekten memnun olacağı bir tasarım olacak şekilde revize edilmektedir.

III. Uygulamaya Yönelik Ayrıntıda Tasarım: MO-06 projelerini bir bölü bir ölçekte düşünerek çalışmakta ve uygulama projesini de bir bölü bir ölçekte hazırlamaktadır. Projelerde nokta detay kavramı bulunmamaktadır çünkü projenin her bölümü nokta

detay şeklinde sunulabilecek detaydadır. Şekil M.03.’de plan ve M.04.’de kesit çizimlerinden parçalar verilen dış duvar çizimi yukarıda sözü edilen niteliktedir. Zira Şekil M.05. ve M.06 bu çizimlerin bazı bölümlerinin büyültülmüş halleridir ve doğramanın kayıtları ve camlarının, doğrama-duvar gövdesi bağlantı noktalarının, hatta, dış duvarın hemen yanındaki mutfak tezgahının altındaki dolapların taşıyıcılarının ve mutfakta kullanılacak fırının bile çizimlerde tarif edildiği görülmektedir. Şekil M.07.’de plan çizimi verilen merdivenin hassas bir şekilde dengelenip gerekli ölçülerin verildiği ve merdiven ile ilgili çizimlerde korkuluk, küpeşte ve basamakların düşünüldüğü görülmektedir.

IV. Diğer Disiplinler: MO-06 statik, mekanik ve elektrik gibi konularda belirli bir bilgi birikimine sahiptir ancak bu konuların uzmanlarının projeye katılımı çok önemlidir ve bu uzmanların sadece kendilerini ilgilendiren bölümlerin çizimlerini yapmaktan öte uygulama sırasında da uygulamayı kontrol etmeleri gerekmektedir. Şekil M.12.’de plan çizimi görülen ıslak hacimde sağlık donatıları, yüzey kaplamaları ve ıslak hacim aksesuarları ayrıntılı bir şekilde düşünülmüştür.

V. Genel Çizim Değerlendirmesi: Alınan projelerin genel olarak değerlendirilmesi sonucunda ölçülendirmelerin ve özellikle kotların yeterli olduğu görülmüş ve projelerin uygulamacının aklında hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde hazırlandığı görülmüştür.

7.7. MO-07’de Yapılan Görüşme ve Uygulama Projesi Örneğinden Elde Edilen