Eserleri

Hildegard, mistisizm, teoloji, doğa felsefesi, müzik, bitkisel tedaviler, fizik, kozmoloji ve eskatoloji gibi farklı konularda eser yazmış çok yönlü bir mistiktir. Hildegard gördüğü vizyonlardan herkesin haberdar olması için eserlerini yazdığını söyler. Ona göre Tanrı’nın çiçekleri sadece vizyonerlere değil bütün varlıklara ulaşması gerekmektedir.800

Bu eserlerin diğer bir amacı hem kendi konventinin düzenini sağlamak hem de rahipler zümresini reforme etmektir.

796 Oliver Sacks, Migren, trc. Devrim Toksöz -Erhun Yücesoy (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008), 81. 797 Sacks, Migren, 369.

798 Newman, "Vision and Validation", Church History, 167. 799 Flanagan, Secret of God-Writings of Hildegard of Bingen-, 4. 800 Dickens, The Female Mystic, 25.

159

Hildegard’ın eserlerinde sistemli bir bütünlük bulmak zordur. Farklı alanlarda eser vermiş olan Hildegard yazdığı eserlerde bu disiplinler arasında hızlı geçişler yapabilmektedir. Hildegard’ın çağdaşı sayılan Eberbah (Eberbach) manastırı başrahibi Gebeno, "Birçok insan Hildegard'ı okumaktan kaçınır çünkü alışılmadık ve zor bir tarzı vardır" diyerek onun metinlerinin kaotik yapısına vurgu yapmıştır.801 Hildegard çalışmaları ile bilinen Sabina Flanagan ise, Gebeno'nun bu sözlerinden onun Hildegard’ın çalışmalarına kısmi şekilde vakıf olduğu ve indirgemeci bir üslubu benimsediği sonucu çıkarmaktadır.802

Flanagan’ın bu eleştirisine rağmen Hildegard uzmanı olan Newman da benzer şekilde bu kaotik dil kullanımına vurgu yapar. Newman, on ikinci yüzyılda sıklıkla tercih edilen sembolik dilin farklı yazarlarca daha anlaşılır bir tarzda kullanıldığını söyler. Buna rağmen Hildegard’ın imgeler içinde başka imgeleri açıklamasını ve kaleidoskopik (sürekli değişen) metafor dizisi kullanması ile farklı bir tarzı olduğunu ifade etmektedir.803 Kişisel mektupları, fizik ve medikal içerikli diğer eserlerinde bu tarz bir problem çok da göze çarpmamaktadır. Dolayısıyla söz konusu kaotik durumun vizyonlara odaklı eserlerinde görüldüğünü söylemek daha doğrudur.

Hildegard'ın eserlerinde az da olsa Almanca kelimelere yer verse de genellikle yazılarını Latince yazmıştır. Hildegard’ın Latince okumayı bildiğini ancak yazma konusunda sıkıntılar çektiği daha önce belirtilmişti. Buna rağmen Hildegard’ın dinî törenlerde kullanılan Latince Kutsal Kitap (Vulgate) cümleleri ve Latin kilise babalarının yazdıklarına aşina olduğu aktarılmaktadır.804 Ancak gramer gibi daha teknik konularda Jutta, Volmar, Richardis ve Gottfried gibi yardımcılara ihtiyaç duymuştur.

Hildegard’ın çalışmalarında özellikle ilk sekreteri olan Volmar’ın katkısı büyüktür. Volmar Hildegard’ın eserlerinin yazımı, tashihi ve piskopos kanalıyla Papa’ya ulaştırılmasında etkili olmuştur. Bu katkılarında dolayı Hildegard’ın onu sık sık annmıştır.805 Özellikle yazdığı mektuplarında “bir yardımcı” diye hitap ettiği kişinin Volmar olduğu açıktır. Hildegard Volmar’ın gayretli çalışmalarından bahsetmiş ve ona

801 Flanagan, Secret of God, Writings of Hildegard of Bingen, xi. 802 Flanagan, Secret of God, Writings of Hildegard of Bingen, xi. 803 Newman, Sister of Wisdom, 24.

804 Brunn-Burgard, Women Mystics in Medieval Europe, 7.

160

hakkını teslim etmiştir. Hildegard’ın eserlerindeki bu redaksiyonlar bazı hataları da beraberinde getirmiştir. Hildegard’ın eserlerinde ve yaşamını anlatan vitalarda görülen birtakım tarihsel farklar eserin yazarı ile redakte edenler arasındaki tutarsızlığı göstermektedir.806 Ancak redakte hataları olsa da bu yardımcıların Hildegard’ın eserlerinin meşruiyetinde önemli rol oynadıkları kabul edilmelidir. Zira Orta Çağ’da erkek yardımcıların kadın mistikler ile takipçileri arasında bir köprü görevi gördüğü ve bu eserlerin ortodoksilik sıfatı almalarında etkin oldukları unutulmamalıdır.807 Kimi feminist araştırmacılar ise erkek yardımcıların kadınların eserlerine olan müdahalelerinin kimi zaman aşırıya kaçtığını; bu açıdan da kadınların gerçek seslerinin bizlere ulaşamadığını düşünmüşlerdir.808

Hildegard’ın teoloji, mistisizm, bitkisel ilaçlar, müzik, doğa felsefesi ve fizik ile ilgili çok sayıda eseri günümüze ulaşmıştır. Bu eserler arasında yer alan Scivias, Book of Life’s Rewards, Book of Divine Works adlı kitaplar mistik ve teolojik üçleme (triloji) olarak tanınmakta ve Hildegard’ın en bilinen eserlerini oluşturmaktadır.

42 yaşlarında başladığı ilk eseri olan Scivias Latince Scito vias Domini adlı eserin kısaltması olarak bilinmekte ve “Efendi’nin Yollarını Bilmek” şeklinde tercüme edilmektedir. Eser, yaratılış, dünyanın sona ermesi ve göksel Kudüs’e kadar uzanan yolculuğu konu edinen üç bölümden oluşmaktadır. Hildegard bu eserde ilk önce gördüğü vizyonu detaylıca tasvir etmiş, ardından yorumlamıştır. Orta Çağ’da önce ana metnin verilip ardından yorumlanması metodu sık kullanılan bir yöntemdir.809 Scivias’ın ilk bölümü Tanrı'nın yaratma eylemindeki rolü ve dünyanın kurtuluş tarihi boyunca nasıl evrildiğini yansıtan altı vizyondan oluşmaktadır. İkinci kitap beklenen kurtarıcı, kilisenin şeytanla olan mücadelesine ve özellikle günahtan kurtulmaya odaklı kefarete vurgu yapan yedi vizyondan oluşmaktadır. Üçüncü kitap ise ilk iki kitap kadar vurgulu olmasa da sabır,

806 Örneğin vitalarda vizyonları gördüğü yaş üç olarak belirtilirken, Scivias’da beş olarak geçer. Bunun yanında Kutsal kitap metinlerinde referanslarda birtakım hatalar mevcuttur. Hildegard'ın manastıra geldiği yaş tartışmalıdır. Eski Vita'lar 8 yaş demekte ancak daha sonra yapılan araştırmalar 14 yaş ında olduğunu göstermektedir

807 Coakley, “Women’s Textual Authority and the Collaboration of Clerics”, Medieval Holy Women in the

Christian Tradition c. 1100–c. 1500, 84.

808 Amy Hollywood, Sensible Ecstasy: Mysticism, Sexual Difference and the Demands of History (Chicago: Universty of Chicago Press, 2002), 247.

161

iman ve hayır gibi erdemlere yoğunlaşan ve bunlarla ilişkili olan kurtuluş hakkında bilgi vermektedir.

Hildegard 1163 yılında tamamladığı Liber Vitae Meritorum, diğer adıyla Book of Life’s Rewards adlı eserinde ise temelde erdemler ve bu erdemlerle mücadele eden kötülükler hakkında bilgi vermiştir. Scivias ile benzer konuları irdelese de bu eser Scivias’ın coşkulu ve kaotik yapısına nazaran daha yüzeyseldir. Ancak eserin başlangıçtan dünyanın sonuna kadar olan süreci daha sistemli bir şekilde analiz ettiği söylenebilir. İnsanın ruhunu yönlendirmeye çalışan iyi erdemlerle kötülüklerin mahiyetini anlatan bu eser teolojik antropolojinin bir örneği olarak da kabul edilmiştir.810

Üçlemenin son kitabı olan ve 1163 ve 1173 yılları arasında yazılan Liber Divinorum Operum, yani Book of Divine Works adlı eserdir. Literatürde bazen De Operatione Dei ya da On the Activity of God olarak da geçmektedir. Bu eserde Hildegard, Eski Ahit’in Yaratılış bölümü ile Yeni Ahit’in Yuhanna kitabının giriş kısmı üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu eserde özellikle birtakım apokaliptik düşüncelerden ve aşk ve Tanrı’da birlik üzerine kurulu teolojiden bahsedilmiştir. Hildegard, bu eserinde kozmoloji, kurtuluş tarihi, eskatoloji ve yaratılışla ilgili bilgilere dair düşüncelerini özetlemiştir.811 Newman’a göre Scivias’ın vurgusu doktrinsel, The Book of the Rewards of Life adlı eserinki etik, Book of Divine Works adlı eserinki ise bilimseldir.812

Hildegard yukarıda sözü edilen mistik temelli üç eserinde genellikle iyi ve kötü hakkında yaptığı alegorik ifadelerle ruhun iyiyi seçme ve kötülükten vazgeçmesine dair konuları ele alınmıştır.813 Hildegard’ın mistik eserleri genelde bütün kâinatın yaratılışın bir yansıması olarak gördüğü vizyonlara dayanmaktadır. Ayrıca Hildegard’ın eserlerinde Âdem ve Havva’nın düşüşünün insanlığa açtığı sıkıntıları sık sık dile getirir. Buna rağmen İsa ile gelecek olan zafer sonrası şeytanın yenileceği ve insanlığın yeniden kurtulacağı üzerinde de sıklıkla durmuştur.

810 Dickens, The Female Mystic, 29.

811 Flanagan, Secret of God-Writings of Hildegard of Bingen-, 62. 812 Newman, Sister of Wisdom, 15.

162

Bu mistik eserler dışında Hildegard’ın farklı alanlarda yazdığı eserler de vardır. Bunlardan birisi Nine Books on the Subtleties of Different Kinds of Creatures olarak çevrilen eseridir. Hildegard, Natural History veya Book of Simple Medicine olarak da bilinen eserini 1151 yılında Scivias tamamlamasından sonra yazmaya başlamıştır. Hildegard bilimsel ve medikal ansiklopedi olan ve dokuz bölümden oluşan bu eserde bitkiler, taşlar ve hayvanlar ile ilgili kapsamlı bilgi vermiştir.814 Hildegard’ın diğer bir eseri the Causes and Cures veya Book of Compand Medicine adıyla bilinir. Bu eserde pek bilinmeyen Almanca kelimeler kullanılmıştır. Eserde fizik, medikal, kozmoloji ve kozmografi bilgileri yoğundur ayrıca iki yüzün üzerinde hastalığın tanımı, sebepleri ve tedavi yöntemlerine değinilmiştir. Hildegard hemen hemen aynı dönemde liturjik şiir ve ezgilerden oluşan Symphony of the Harmony of Celestial Revelations adlı eseri de derlemiştir. 815

Hildegard’ın eserleri arasında kaldığı manastırların tarihi kadar kendi yaşamına da ışık tutan vitalar vardır. Bunlardan birisi 1150 civarında yazılmış olan Aziz Rupert'in vitasıdır. Hildegard, bu vita ile kendi kurduğu manastırın topraklarının eski sahibi ile tarihsel bir bağ kurmayı hedeflemiştir.816 Aziz Disibod'un vitası ise Aziz Rupert'den yirmi yıl sonra yazılmıştır.817 Bu vitanın yazılmasında başrahip Helengerus’un (1155-1179), 1170 yıllarında Hildegard'a yazdığı mektuptaki isteği etkili olmuştur.818

Hildegard’ın kötü ile erdem arasında ilişkiyi (psikomasi) anlattığı diğer bir eseri olan Order of Virtues (Ordo virtutem) ilk müzikli drama olması sebebiyle dikkat çekmektedir.819 Scivias adlı mistik eserinin son bölümünde yer alması dolayısıyla her ne kadar müstakil bir eser olmasa da Ordo Virturem bugün Scivias kadar etkilidir. Bunun yanında Hildegard, Lingua İgnota veya Litterae İgnotae (Bilinmeyen Dil) olarak bilinen ve teoloji ve erdemlerden bahseden bir eser yazmıştır. Bu eser 900 yapay isimden ve

814 Newman, Sister of Wisdom, 11. 815 Newman, Sister of Wisdom, 11. 816 Feiss, "Introduction", 17.

817 Flanagan, Secret of God-Writings of Hildegard of Bingen-, 141.

818 Hildegard, Two Hagiographies: Vita Sancti Rupperti Confessoris and Vita Sancti Dysibodi Episcopi, 87.

163

eserin sonunda bu kelimelerin Almanca karşılıklarının bulunduğu sözlükten oluşmaktadır. Manastır içindeki rahibeler için şifreli bir dille yazılan eser daha sonra edisyon kritiği ile yayımlanmıştır.820

Hildegard’ın bunların yanında farklı konularla ilgili küçük çaplı çalışmalara da imza atmıştır. Bunlar arasında fizik hakkında uzun değerlendirmelerde bulunduğu Physica, kendisinin de tabi olduğu manastır kurallarını anlattığı Benedictine Rule, inanç ilkelerini savunan bir yapısı olan Athanasian Creed ve Guibert ve keşiş Villers’in otuz sekiz sorusuna verdiği cevaplardan oluşan Solitiones Triginta Octo Quaestionum eserleri sayılabilir. Bunların dışında Papa’dan imparatora kadar önemli kişilerin aralarında bulunduğu kişilerle yazışmalarından oluşan 400’e yakın soru ve cevaptan oluşan mektuplar, Hildegard’ın günümüze kadar ulaşan eserleri arasındadır.821