BirleĢme ĠĢlemine Uygulanacak Hükümler

Sermaye piyasası mevzuatı hükümleri TTK hükümlerine göre tarih itibariyle daha yeni ve özel hüküm niteliğinde olduğundan öncelikle uygulanır. TTK‟nın m. 330‟da yer alan; “Özel kanunlara tabi anonim Ģirketlere, özel hükümler dıĢında bu

kısım hükümleri uygulanır” düzenlemesi ile, özel kanunlara tâbi anonim ortaklıklar

bakımından öncelikli olarak özel hükümlerin uygulaması gerektiği belirtilmiĢtir88

. SerPK m. 2/2: “Bu Kanunda ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan ikincil

mevzuatta hüküm bulunmayan ve diğer kanunlarda bu Kanunun

uygulanmayacağının belirtildiği hallerde genel hükümler uygulanır”. TTK‟da halka

açık anonim ortaklıkların tanınması ve anonim ortaklık hükümlerinde halka açık olanların yapısının dikkate alınması; bazı maddelerde özel hükümler öngörülerek, SerPK hükümleri saklı tutularak, halka açık anonim ortaklıklar ile TTK kapsamına alınmıĢtır. SerPK ile düzenlenen halka açık anonim ortaklıklara özgü hükümlerin

86 _{28/12/2013 tarih ve 28865 sayılı RG.}

87 _{Halka açık ortaklığın halka açık olmayan bir anonim ortaklıkla birleĢmesinin halka açık}

anonim ortaklığın ortakları bakımından risk taĢıması durumunda, birleĢme oranının halk açık olmayan ortaklık lehine olması hâlinde halka açık anonim ortakları pay oranları itibariyle azınlık durumuna geçebilir ve payları borsada iĢlem gören ortaklıklarda pay sulanması etkisi görülebilir. Ayrıca halka kapalı bir anonim ortaklığın birleĢme iĢlemini sermaye piyasası mevzuatından doğan yükümlülüklerden muaf kılmak için araç olarak kullanabileceğine iliĢkin tespitleri açısından bkz. Manavgat, 2016 a.g.e, s. 583.

88 _{TTK m. 330‟da özel kanuna tâbi anonim ortaklıklar hakkındaki özel hükümler saklı}

tutulduktan sonra, Kanun‟un özellikle SerPK‟ya atıf yaparak ayrıca belirtilmesi, bu atıfların yapılmadığı maddelerde özel hükümlerin uygulanamayacağı gibi amaç dıĢı yorumlara sebebiyet verebileceğinden dolayı eleĢtirilmekte ve belli bazı maddelerde yapılan özel atıfların Kanun‟dan çıkarılması gerektiği önerilmektedir. Bkz. Moroğlu, 2016 a.g.e, s. 138.

bütünlük içinde, temel kanun niteliğindeki TTK‟da yer almaması, anonim ortaklıklar hukukundan bağımsız bir halka açık anonim ortaklıklar hukuku ortaya çıkmasına sebep olmuĢtur. Bu dönemde, bir anonim ortaklığın halka açık olması nedeniyle, anonim ortaklıklar hukukundan farklı bir hukuki rejime tabi olması ve özellikle SPK tebliğleriyle bu farklı rejimin geliĢimi eleĢtirilmiĢtir89

. Temel kanunların değiĢen zamana ve Ģartlara uyum sağlama zorluğuna karĢın, SerPK‟nın çerçeve kanun niteliği taĢıması, sermaye piyasası mevzuatının SerPK‟nın verdiği yetki kapsamında Kurulun tebliğleriyle oluĢturulması, çağdaĢ kurumların Türk pozitif hukukuna yansıması yansıtılmasına imkân vermiĢtir90

. TTK‟da yer alan halka açık anonim ortaklıklara iliĢkin hükümler nedeniyle, TTK ile SerPK hükümlerinin birlikte uygulanma kurallarının belirlenmesi önemlidir. TTK m. 330‟a göre; özel kanunlara tâbi anonim ortaklıklara, özel hükümler dıĢında TTK‟nın anonim ortaklıkları düzenleyen dördüncü kısım hükümleri uygulanır. “Özel hükümler” ibaresinin ikincil mevzuatı da kapsadığı kabul edilebilir91

. Ayrıca TTK m. 134/2 hükmü ile, TTK m. 330 hükmü kapsamında özel kanunlara tâbi olan anonim ortaklıklar için getirilen özel hükümlerin uygulanmasına istisna getirilmektedir92

. TTK m. 134 hükmünün gerekçesinde, yeniden yapılandırmalara iliĢkin çeĢitli kanunlardaki hükümlerin saklı tutulduğu belirtilerek diğer kanunların TTK m. 134-194 hükümlerine aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüĢtür. Böylece diğer kanunların TTK m. 134- 194 hükümlerine aykırı olan hükümleri, örtülü Ģekilde yürürlükten kaldırılmaktadır93

. TTK‟nın yürürlük tarihi itibariyle özel hükümlere göre sonraki tarihli “yeni” kanun olma niteliği taĢıdığı sürece TTK hükümleri uygulanma alanı bulmaktadır. TTK‟ya nazaran daha yeni kanunlarda, anılan TTK hükümlerinden farklı düzenlemeler getiren hükümler, emredici kuralların uygulanma esaslarına uygun olmak Ģartıyla, sonraki tarihli kanun hükümleri öncelikli olarak uygulanacaktır. Halka açık anonim

89 _{Bkz. Erdoğan Moroğlu, “Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu”, Sermaye}

Piyasası Kurulu 15. Yıl Sempozyumu, Ankara, SPK Yayınları, 1998, s. 17.

90

Bkz. Manavgat, 2016 a.g.e, s. 26; Çağlar Manavgat, “Türk Ticaret Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Sermaye Piyasası Kanunu‟nun Uygulanması”, Yeni Türk Borçlar Kanunu ve Yeni Türk Ticaret Kanunu Sempozyumu, TOBB Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ġstanbul: Vedat Kitapçılık, 2013, s. 311 vd..

91 _{Bkz. Manavgat, 2016 a.g.e, s. 27.} 92 _{Manavgat, 2013 a.g.m, s. 313.} 93

Kendigelen, 2016 a.g.e, s. 135. Özel kanunların yapılıĢ amacının genel kanunlara aykırı düzenlemeler yapılabilmesine imkân verdiğinden, TTK m. 134/2 kapsamında diğer kanunların aykırı hükümlerinin yürürlükten kaldırılması yönündeki tutum eleĢtirilmektedir. Bkz. Moroğlu, 2016 a.g.e, s. 89.

ortaklıkların birleĢmesi kararı hakkında uygulanacak mevzuat dikkate alındığında SerPK‟nın TTK‟dan sonra yürürlüğe girmesi sebebiyle SerPK öncelikle uygulanacaktır94

. Sermaye piyasası mevzuatında hüküm bulunmayan hallerde, SerPK m. 2/2 hükmünü dayanak göstererek95 halka açık anonim ortaklıkların birleĢmesi iĢlemlerine genel hüküm niteliğindeki TTK‟nın birleĢme hakkındaki hükümleri uygulanır.

ÇalıĢmanın konusu itibariyle, halka açık anonim ortaklıkların birleĢmesi iĢlemine iliĢkin hükümlere ağırlıklı olarak değinmek gerekmektedir. Bu bakımdan aĢağıda, SerPK m. 23‟te önemli nitelikteki iĢlemler baĢlığı altında yer alan birleĢme ve bu bağlantı ile ayrılma hakkını doğurması sebebiyle m. 24-27 hükümleri, karar yetersayıları bakımından ise m. 29 hükmü üzerinde durulmaktadır. Sermaye piyasası hukuku ikincil mevzuatına bakıldığında SPK‟nın doğrudan konuyla ilgili olarak çıkarmıĢ olduğu II-23.2 sayılı BBT ve II-23.1 sayılı Önemli Nitelikteki ĠĢlemlere ĠliĢkin Ortak Esaslar ve Ayrılma Hakkı Tebliği‟nin uygulama alanı bulduğu görülmektedir.

II-23.1 sayılı Tebliğ m. 5/1, a hükmünde düzenlenen ilk önemli nitelikteki iĢlem; halka açık anonim ortaklığın birleĢme veya bölünme iĢlemine taraf olması, tür değiĢtirme veya sona erme kararı almasıdır. SerPK‟daki tanımda II-23.1 sayılı Tebliğ ile bahsedilen iĢlemlerin “ortaklıkların kendi tüzel kiĢilikleriyle ilgili” olması gerektiği belirtilmiĢtir. Önemli nitelikteki iĢleme iliĢkin özel karar alma süreci ve

94

Manavgat, 2016 a.g.e, s. 33. Sermaye Piyasası Kanunu 30.12.2012 tarih ve 28513 sayılı RG‟de yayımlandığı gün, Türk Ticaret Kanunu ise m. 1534‟e göre 1.7.2012 tarihinde yürürlüğe girmiĢtir.

95 _{Ġkincil düzenlemelere verilen bu öncelik tartıĢmalıdır. Bir konuda düzenleme yapma yetkisi}

kullanırken temel kod ya da genel nitelikli kanunlarla getirilen sistem ve yapılar ne ölçüde ve hangi kapsamda değiĢtirilmelidir, sorusu gündeme gelir. Kanunun açıkça düzenlenmesine izin ve yetki verdiği ve yine bu yetki içinde baĢka kanunlarla açıkça çeliĢkili olmayan ya da zaten diğer kanunların düzenlemediği alan il ilgili olarak yapılan bir ikincil düzenlemede bu düzenlemenin uygulamada önceliğe sahip olacağı, daha açık ifade ile uygulanacak kural olduğunda herhangi bir Ģüphe bulunmamaktadır. Kanunun açıkça verdiği yetkiye ve kanunun öngörüdüğü kurallarla çeliĢen bir ikincil düzenleme hukuken iptali istenebilir bir düzenlemedir. Ġkincil düzenlemelerle yapılan bir düzenleme kanunda açıkça yer almayan bir konuyu düzenlemiĢse ve bu düzenleme genel uygulama esasları belirleme yetkisi/görevi verilen bir maddeye dayanarak yapılması dolayısıyla genel ve temel bir kanunda değiĢikliğe yol açıyorsa bu ikincil düzenleme ya da tebliğ hükmünün uygulanması normlar hiyerarĢisi açısından sorun yaratacaktır. Bkz. Burak Adıgüzel, Sermaye Piyasası Hukuku. Ankara, Adalet Yayınevi, 2017, s. 56, 57.

ayrılma hakkı96_{, yalnızca söz konusu iĢleme taraf olan halka açık anonim ortaklıklar}

için söz konusu olacaktır. Halka açık olmayan anonim ortaklıklar TTK hükümlerine tâbi olduğundan, sermaye piyasası mevzuatına dair hükümler bu tür anonim ortaklıklar bakımından uygulanmaz. Birden fazla halka açık anonim ortaklığın birleĢme veya bölünme iĢlemine taraf olması hâlinde, özel karar alma süreci ve ayrılma hakkı, bu ortaklıklar için uygulanır97

. BirleĢme iĢleminin basamakları bakımından, birleĢmenin tâbi olacağı özel karar alma süreci, TTK‟daki birleĢmeye iliĢkin düzenlemelerden farklılaĢır.

Türk Ticaret Kanunu ve sermaye piyasası mevzuatı kapsamındaki düzenlemelere göre, halka açık anonim ortaklık, tüzel kiĢiliğini sona erdirerek diğer sermaye ortaklıkları ile birleĢebilir. Bir baĢka ifadeyle, halka açık anonim ortaklık, devralınan ortaklık olabilir. Bu durumda devralan ortaklık ya halka açık anonim ortaklık ya halka kapalı anonim ortaklık ya da limited ortaklıktır. Bu bakımdan halka açık anonim ortaklığın tüzel kiĢiliğini kaybetmesi, pay sahipleri açısından baĢlı baĢına önemli bir sebeptir. Halka açık anonim ortaklığın devralan ortaklık olması hâlinde, pay sahiplerinin payları ve buna bağlı olarak ortaklık üzerindeki paya bağlı haklarının değiĢecek olması sebebiyle, birleĢme yine önemli bir karar niteliği taĢımaktadır. BirleĢme iĢleminin pay sahipleri için ortaklığın yapısını tümden değiĢtirdiği göz önüne alındığında, ayrılma hakkının kullanılması açısından önemli bir sebep kabul edilmesi olağandır98. BirleĢmenin önemli nitelikteki iĢlem olarak kabul edilmesi, iĢlemin menfaat grupları arasındaki dengelere iliĢkin değiĢiklik gündeme getirme ve ortaklığın payının fiyatına etki etme ihtimaline bağlanmaktadır99

. Özellikle azınlık pay sahibi olarak birleĢmeye muhalefet edenler için, birleĢme neticesinde ortaklıkta meydana gelecek durum, azınlık için istenmeyen ekonomik anlamda büyük bir değiĢime yol açmaktadır100

.

BirleĢme iĢlemlerinin önemli nitelikte iĢlem olarak belirlenmesi, birleĢmenin ortaklık üzerinde yaratacağı etkilerin büyüklüğüne dayanmaktadır. BirleĢme

96 _{Ayrılma hakkına çalıĢmanın ikinci bölümünde yer verilmiĢtir.} 97 _{Manavgat, 2016 a.g.e, s. 296.}

98 _{Adıgüzel, a.g.m, s. 11.} 99

Hideki Kanda/Saul, Levmore, The Appraisal Remedy and the Goals of the Corporate Law, UCLA Law Review, Vol. 32.1. 3, 1985, s. 430.

100

Adıgüzel, a.g.m, s. 11; Susanne Kalss, Umwandlungsgesetz, Band 56, (Herausgegeben von Semler Johannes/Stengel Arndt), 3.Auflage, München, Verlag C. H. Beck, 2012, § 29, Rn.2.

iĢlemleri pay sahibinin yatırım yaptığı ortaklığın malvarlığı ve pay sahipliği yapısına bağlı olarak değiĢkenlik göstermektedir. BirleĢme iĢlemleri, pay sahipliği yapısının değiĢmesine, mülkiyetin yaygın olduğu bir ortaklıkta pay sahibi iken hâkim pay sahipliği yapısının bulunduğu ortaklıkta pay sahibi konumuna gelinmesine, halka açık olmayan bir ortaklık pay sahibinin birleĢme sonrasında halka açık bir ortaklıkta pay sahibi olabilmesine yol açabilir ve en önemlisi de payın fiyatına etkide bulunmak suretiyle satıma iliĢkin olanakların azalmasına neden olabilir101

.

Sermaye Piyasası Kurulu‟nun çıkardığı II-23.2 sayılı BBT m. 4/b‟de tanımlanan, birleĢme amaçlı ortaklığın102_{, birleĢmesi anında ayrılma hakkı}

kullanılabilecektir. Nitekim bu anonim ortaklığın tanımında da ayrılma hakkı ayrıca yer almaktadır.

Yeniden yapılandırma olarak ifade edebileceğimiz birleĢme, bölünme, tür değiĢtirme veya sona erme kararı, SPK m. 29/6‟ya göre, “(e)sas sözleĢmelerinde

açıkça oran belirtilmek suretiyle daha ağır nisaplar öngörülmediği takdirde, toplantı nisabı aranmaksızın, ortaklık genel kuruluna katılan oy hakkını haiz payların üçte ikisinin olumlu oy vermesi Ģartı aranır. Ancak, toplantıda sermayeyi temsil eden oy hakkını haiz payların en az yarısının hazır bulunması hâlinde, esas sözleĢmede açıkça daha ağır nisaplar öngörülmedikçe, toplantıya katılan oy hakkını haiz payların çoğunluğu ile karar alınır. Bu iĢlemlerde, 6102 sayılı Kanunun 436 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre taraf olan ortaklar bu iĢlemlerin onaylanacağı genel kurul toplantılarında oy kullanamazlar. Bu fıkrada belirtilen nisapları hafifleten esas sözleĢme hükümleri geçersizdir”. Bu iĢlemlerin SerPK m. 23 uyarınca

101 _{Tarhan, 2017 a.g.m, s. 221.}

102 _{BirleĢme amaçlı ortaklık; önceden belirlenmiĢ bir süre ve yatırım stratejisi doğrultusunda,}

halka arz sonrası oluĢacak sermayesini temsil eden payların en az yarısını halka arz etmek ve sonrasında halka açık olmayan bir ortaklık ile birleĢme amacı ile kurulan, bu amacı gerçekleĢtirmek haricinde herhangi bir faaliyeti olmayan, ana sözleĢmesinde ve/veya halka açılma nedeniyle düzenlenen izahnamede belirtilen faaliyetler için halka arzdan elde ettiği gelirin azami yüzde onunu kullanarak bakiye kısmın önceden belirlenmiĢ süre içerisinde hedeflenen birleĢme iĢleminin gerçekleĢmemesi hâlinde kurucular dıĢındaki ortaklara iade edilmesi amacıyla mevduat, devlet iç borçlanma senedi ve benzeri yatırım araçlarından bir veya birden fazlasına yatırım yapmak suretiyle değerlendirmeyi taahhüt eden ve bu çerçevede gerekli nakit yönetim politikasını halka açılma nedeniyle düzenlenen izahnamede kamuya açıklayan, birleĢme iĢleminin onaylandığı genel kurul toplantısında olumsuz oy kullanan pay sahiplerine ve sona ermesi durumunda kurucular dıĢındaki tüm pay sahiplerine ait paylara yönelik olarak gönüllü geri alım iĢlemini izahnamede belirtilen esaslar çerçevesinde gerçekleĢtirecek olan ve ticaret unvanında birleĢme amaçlı ortaklık ibaresi bulunan ortaklıktır.

önemli nitelikte sayılmasının sonucu, genel kurul karar yeter sayısının değiĢmesi ve Ģartlar sağlandığında ayrılma hakkının doğmasıdır103

.

BirleĢme hâlinde ayrılma hakkının hangi Ģirket ortakları için geçerli olacağı önemlidir. SerPK m. 24 açısından, ayrılma hakkının birleĢen Ģirketlerden birisinin halka açık anonim ortaklık olması hâlinde sadece onun ortakları için geçerli olduğu anlaĢılabilir. Her iki Ģirkette halka açık anonim ortaklık olduğu takdirde, bu iki Ģirket ortakları da birleĢme hâlinde, ayrılma hakkını kullanabileceklerdir104

. SerPK ve II- 23.1 sayılı Tebliği ile II-23.2 sayılı BBT‟nde öngörülmüĢ bir sınırlandırma olmaması sebebiyle, bunların halka açık anonim ortaklık olması hâlinde hem devrolunan hem devralan ortaklık pay sahipleri bakımından ayrılma hakkı doğmaktadır105

.

Türk Ticaret Kanunu‟nun “BirleĢme kararı” baĢlıklı 151. maddesine göre, birleĢme kararının alınacağı anonim ortaklık genel kurulunda esas veya çıkarılmıĢ sermayenin çoğunluğunu temsil etmek Ģartıyla, genel kuruldaki mevcut oyların dörtte üçünün olumlu oyu ile birleĢmeye karar verilir. Ancak ilgili hükümde, TTK m. 421/5, b bendi saklı tutulmuĢtur. TTK m. 421/5, b uyarınca pay senetleri borsada iĢlem gören ortaklıklarda, birleĢme kararı alınabilmesi için anasözleĢmede aksine hüküm olmadıkça, TTK m. 418‟de öngörülen, sermayenin dörtte birini karĢılayan orandaki nisap ile pay sahiplerinin veya temsilcilerinin toplanıp, oy çoğunluğu ile karar alması düzenlenir.

Türk Ticaret Kanunu m. 421/5, b hükmünde, payları borsada iĢlem gören ortaklıklar açısından, belirli kararların anasözleĢmede aksine hüküm yoksa TTK m. 418‟de öngörülen yetersayılara göre alınacağı belirtilmektedir. BirleĢme sözleĢmesinin anonim ortaklık genel kurullarında kabul edileceği yeter sayıların düzenlendiği TTK m. 151, a hükmü ile TTK m. 421/5, b hükmü saklı tutulmaktadır. Halka açık anonim ortaklıklarda yetersayılar SerPK‟nun 29. maddesinin 3. ve 6. fıkralarında düzenlenmektedir. SerPK m. 23/3‟te, TTK m. 418‟in öngördüğü yetersayılar kapsamında alınabilecek kararlar belirlenirken âdi yetersayı ile karar alınabilecek konuların sınırı geniĢletilirken, SerPK m. 29/6‟da yeni pay alma haklarının kısıtlanması, kayıtlı sermaye sisteminde yönetim kuruluna yeni pay alma

103 _{Manavgat, 2016 a.g.e, s. 297.}

104 _{Karacan, 2017 a.g.e, s. 297; UmwG m. 29‟da ise, devralınan Ģirket pay sahipleri ayrılma}

hakkını kullanabilmektedirler. https://www.gesetze-im-internet.de (EriĢim tarihi: 15.10.2017).

105

haklarını kısıtlama yetkisi verilmesi, sermaye azaltılması ile SerPK m. 23 kapsamındaki önemli nitelikteki iĢlemlere iliĢkin kararlara uygulanacak yetersayılar düzenlenmektedir106

. SerPK m. 29/6 hükmü ile TTK m. 421/5, b hükmünü karĢılaĢtırdığımızda bu iki hükmün birbirinden farklı olduğu ve çeliĢtiği görülmektedir. Halka açık anonim ortaklıkların birleĢmesi iĢleminde SerPK m. 29/6 hükmünün uygulanması gerektiği kanaatindeyiz107

. Çünkü TTK ile SerPK‟nın çeliĢtiği bu hususta SerPK m. 2/2 ile TTK m. 330 gereğince birleĢme kararı alınırken aranacak nisaplar SerPK‟ya uygun olmalıdır108

. SerPK düzenlemesine göre birleĢme kararı alınması için toplantı yetersayısı aranmaz iken, TTK hükmü birleĢme kararının alınmasında sermayenin dörtte birini oluĢturan toplantı nisabının sağlanması gerektiğini belirtir. SerPK m. 29/6‟da toplantı yetersayısı aranmaması, SerPK m. 29/3‟te ise birinci toplantıda sermayenin en az dörtte birini karĢılayan pay sahiplerinin bulunması zorunluluğu karĢısında, SerPK m. 29/3‟ün m. 29/6‟ya göre daha ağır bir yetersayı kabul ettiği sonucuna varılabilir. Ġkinci ve sonraki toplantılarda her iki hükümde de toplantı yetersayısı aranmadığı için ve ilk ihtimalde SerPK m. 29/6‟ya göre, karar yetersayısı toplantıya katılan pay sahiplerinin üçte ikisinin olumlu oyu olduğundan, SerPK m. 29/6‟da, m. 29/3‟e göre daha ağır bir karar yetersayısı arandığı benimsenebilir. Ġkinci ihtimalde ise pay sahiplerinin toplantıda hazır bulunmasından bahsedildiği için, toplantı yetersayısının varlığı kabul edilmelidir. Burada, toplantı yetersayısı, ortaklık sermayesinin yarısını temsil eden pay sahiplerinin toplantıda hazır bulunmasıdır. Karar yetersayısı ise toplantıda hazır bulunan pay sahiplerinin oylarının çoğunluğu olduğundan SerPK m. 29/6‟nın m. 29/3‟ten daha ağır bir toplantı yetersayısı aradığından bahsedilebilir109

.

Halka açık anonim ortaklık için önemli nitelikte olan birleĢme veya bölünme iĢlemlerine taraf olması ortaklığın malvarlığını değiĢikliğe uğratacağından, pay sahiplerine yatırım kararı vermesi için düĢünme imkânı tanımak gerekir. TTK‟da pay

106 _{Tarhan, 2017 a.g.m, s. 224.} 107

Aynı yönde bkz. Adıgüzel, a.g.m, s. 12. Levent Biçer, Esra Hamamcıoğlu, “Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantılarında Uygulanan Yetersayılar ve Bazı Değerlendirmeler”, BahçeĢehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Sayı 149, 2017, s. 98.

108 _{Mehmet Bahtiyar, Anonim Ortaklıkta Kayıtlı Sermaye Sistemi ve Sermaye Artırımı.}

Ġstanbul: Beta Yayınevi, 1996, s. 186; YeĢiltepe, 2015, a.g.e, s. 161, dn. 387; Tarhan, 2018 a.g.e, s. 90. Aksi yönde görüĢ TTK m. 421/5, b hükmünün atfını TTK m. 418‟e yapmasına dayandırarak bu hükümde öngörülen nisaplara göre birleĢme kararı alınacağını savunmaktadır. Bkz. Aytekin Çelik, Anonim ġirketlerde Ortaklıktan Çıkarılma, Ankara 2016, s. 266; Ġpekel Kayalı, a.g.e, s. 195, 196.

sahiplerini koruyan hükümler getirilmiĢtir ve bu hükümlerle sermaye piyasası mevzuatının önemli nitelikteki iĢlemlerde karar alma süreci ve ayrılma hakkına iliĢkin hükümleri arasında uzlaĢtırmayı gerektiren farklılıklar vardır. TTK‟da genel kurul kararına gerek olmayan hallerle, ayrılma akçesi yoluyla korumanın sağlandığı haller ayrıca incelenmelidir110

. TTK m. 150 uyarınca birleĢmeye katılan ortaklıkların herhangi birinin aktif veya pasif malvarlıklarında, birleĢme sözleĢmesinin imzası tarihiyle, bu sözleĢmenin genel kurulda onaya sunulacağı tarih arasında önemli değiĢiklik meydana gelmiĢse, yönetim organı, bu durumu kendi genel kuruluna ve birleĢmeye katılan diğer ortaklıkların yönetim organlarına yazılı olarak bildirmelidir. BirleĢme sebebiyle aktif ve/veya pasifte “önemli değiĢiklik” ibaresi, değiĢim oranını, sermaye artırım miktarını, “ayrılma akçesi”111

ve “denkleĢtirme akçesinin”112 miktarını etkileyebilecek farkların doğmasına sebep olabilecek değiĢiklik anlamını taĢımaktadır. Bu nedenle ortaklıklardan birinin birleĢmeden vazgeçmesi söz konusu olursa, diğer ortaklığın/ortakların yargı yoluyla sonuç almaları zordur. Bu nedenle Ġsviçre‟de birleĢme sözleĢmesinde önemli değiĢikliğin tanımlanması veya önemli sayılabilecek değiĢikliklerin gösterilmesi önerilmiĢtir113

.

Bir baĢka birleĢme türü olan topluluk içi birleĢmelerde, devrolunan ortaklık veya devralan ortaklıklar, devralan ortaklığın yavru ortaklığı veya karĢılıklı iĢtirak oluĢturan veya oluĢturmayan iĢtiraki olabilir, ya da her iki ortaklık hem bağlı hem hâkim ortaklık olabilir. TTK bu tür birleĢmeyi “sermaye Ģirketlerinin

kolaylaĢtırılmıĢ Ģekilde birleĢmesi” kenar baĢlığı altında 155 ve 156. maddelerinde

düzenlemektedir. Yalnızca sermaye ortaklıklarının birleĢmesinde bu tür birleĢme uygulama alanı bulmaktadır114

. TTK m. 156‟da düzenlenen kolaylaĢtırılmıĢ birleĢmede, genel kurul kararı gerekmeksizin bu hüküm kapsamındaki ortaklıklar,

110 _{Manavgat, 2016 a.g.e, s. 297.}

111 _{Ayrılma akçesi, ticaret ortaklıklarının birleĢmesi bağlamında kanun ereği ödenen ve yapılan}

hesaplama sonucunda belirlenen, “iktisap olunacak Ģirket paylarının gerçek değerine denk gelen” (TTK m. 141/1) tutardır. BirleĢmeye katılmayan veya birleĢmeden çıkarılan ortaklara paylarının karĢılığı olarak ödenen nakit bedel olarak da ifade edilebilir. Tekinalp (Poroy/Çamoğlu), 2014 a.g.e, N. 146a.

112 _{DenkleĢtirme akçesi, ortaklık haklarının zarara uğramasından ötürü pay sahiplerinin,}

ortaklığa karĢı ileri sürebilecekleri bir taleptir.

113

ZürcherKomm/Luginbülh (2004), FusG Art. 17. N. 9 (Aktaran: Tekinalp (Poroy/Çamoğlu), 2014 a.g.e, N. 150a); BaslerKomm/Kühn (2005), FusG Art. 17, N. 15 (Aktaran: Tekinalp (Poroy/Çamoğlu), 2014 a.g.e, N. 150a).

yönetim kurulu kararıyla birleĢme iĢlemini gerçekleĢtirebilir. Benzer Ģekilde SPK II- 23.2 sayılı BBT m. 13‟te yine birleĢme kararının genel kurulda onaylanması zorunluluğu yoktur. II-23.1 sayılı Tebliğ m. 12/1, e hükmünde kolaylaĢtırılmıĢ birleĢme iĢlemleri de ayrılma hakkını doğurmayan iĢlemlerden sayılmıĢtır. KolaylaĢtırılmıĢ birleĢtirme iĢlemi, önemli nitelikteki iĢlemlerden birleĢme iĢlemleri kapsamına girmesine rağmen genel kurul onayına tâbi değildir115