AnasözleĢmede Belirli Paylara ve Pay Sahiplerine Ġmtiyaz

Sermaye Piyasası Kanunu m. 28/1 uyarınca, ortaklıkların sermaye piyasası araçlarının ilk halka arzında mevcut tüm imtiyazların Ģeffaf ve anlaĢılır detayda kamuya duyurulması zorunludur. Söz konusu maddenin devamı hükmünde, SPK‟nın belirlediği esaslar çerçevesinde, faaliyetlerinin makûl ve zorunlu kıldığı hâller saklı kalmak kaydıyla, mevzuata uygun olarak hazırlanmıĢ finansal tablolarına göre üst üste beĢ yıl dönem zararı eden halka açık ortaklıklarda, oy hakkına ve yönetim kurulunda temsil edilmeye iliĢkin imtiyazların Kurul kararı ile kalkacağı ve imtiyazlı

189 _{Tekinalp (Poroy/Çamoğlu), 2014 a.g.e, N. 784.}

190 _{Reha Tanör, Türk Sermaye Piyasası, Halka Arz, C. 2, Ġstanbul, Beta Yayınevi, Kasım}

2000, s. 87; Tekinalp, 2015 a.g.e, 9-09c, 9-09e.

191

payların kamu kurum ve kuruluĢlarına ait olması hâlinde bu hükmün uygulanmayacağı düzenlenmektedir.

Halka açık anonim ortalıklarda, SerPK m. 23/1, ç hükmünde belirtilen “Ġmtiyaz

öngörmesi veya mevcut imtiyazların kapsam ve konusunu değiĢtirmesi” ifadesiyle ve

II-23.1 sayılı Tebliğ m. 5/1, ç‟de yine aynı ifadeyle sayılan önemli nitelikteki iĢlemlerdendir192

.

Ġmtiyaz yaratılması veya mevcut imtiyazlarda değiĢiklik yapılması anasözleĢme değiĢikliği gerektirdiği için genel kurul kararına tâbidir. SerPK m. 23/1, ç hükmünün amacı, yeni bir imtiyazlı grup yaratılması veya imtiyazlı grubun mevcut imtiyazlı haklarının geniĢletilmesi, diğer ortaklara paylarını satabilme yönünde yeni bir yatırım kararı alma imkânı sağlar. Ġmtiyazın konusunun değiĢtirilmesi ise mevcut imtiyazın sona erdirilmesi ve yeni bir imtiyaz yaratılmasını gerektirir ve bu gerekliliğe bağlı olarak yaratılan yeni imtiyaz önemli nitelikteki iĢlemi oluĢturur. Bu durumda, mevcut imtiyazların kapsamı değiĢtirildiğinde, kapsamın geniĢletilmesi, pay sahibini bir yatırım kararı almaya yönlendirir. Kapsam değiĢikliği imtiyazın daraltılmasına iliĢkin ise, bu değiĢiklik diğer pay sahipleri lehinedir ve kendilerine yatırım kararı verme hakkı tanınmasına gerek yoktur. Zira II-23.1 sayılı Tebliğ‟de ayrılma hakkının doğmadığı halleri düzenleyen m. 12/1, c‟de imtiyazın kaldırılması veya kapsamının daraltılması da sayılmıĢtır.

AnasözleĢme değiĢikliğiyle mevcut imtiyazın kapsamının daraltılması durumunda, imtiyazlı pay sahiplerinin korunması, bu iĢleme imtiyazlı pay sahipleri özel kurulunun (ĠPSÖK) onay vermesi gerekliliğiyle sağlanır. Ayrıca halka açık anonim ortaklıklara da uygulanacak olan TTK m. 454 hükmü kapsamında imtiyazlı pay sahipleri korunmaktadır193

. Ortaklığın aldığı karar imtiyazlı pay sahiplerinin haklarını ihlâl ediyorsa, TTK m. 454/3‟te öngörülen özel kurul imtiyazlı payları temsil eden sermayenin yüzde altmıĢının çoğunluğuyla toplanarak toplantıda temsil edilen payların çoğunluğuyla alınan karara olumlu oy vermiĢlerse ayrıca özel toplantı

192 _{Bu hüküm, Türk sermaye piyasasında, payların halka arzından sonra imtiyaz}

yaratılamamasına iliĢkin SPK‟nın 1/7/1998 tarih ve 49/721 sayılı ilke kararındaki kuralının terk edildiğini gösterir. Bkz. Tekin MemiĢ, Gökçen Turan, Sermaye Piyasası Hukuku, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2017, s. 146; Nusret Çetin vd, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu‟nun Sistematik Analizi, Ankara, Yetkin Yayınevi, 2014, s. 73.

yapılmaz (TTK m. 454/4). ĠPSÖK, çağrıya rağmen süresi içinde genel kurul kararı onaylanmıĢ sayılır (TTK m. 454/5).

Ġmtiyaz yapısında değiĢiklik yapılırsa, pay sahiplerinin korunması için pay alım teklifi yapılması öngörülmüĢtür. Yönetim kurulu, denetçiler ve pay sahiplerine tanınan bu koruma yanında, SerPK m. 46/1, b bendi ile Kurul‟a da bir yetki tanınmıĢ olup, söz konusu hüküm uyarınca Kurul, SerPK m. 12‟de yer alan esaslar çerçevesinde alınan yönetim kurulu kararları aleyhine, bu kararların ilânından itibaren otuz gün içinde ortaklık merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinde iptal davası açmaya ve bu kararların icrasının geri bırakılmasını istemeye yetkili kılınmıĢtır. Böylelikle, kanun koyucu, kayıtlı sermaye sisteminde imtiyazların ve pay sahiplerinin korunması hususunda, halka açık anonim ortaklıklara ayrı bir önem vermiĢ ve SPK‟ya ise dava açma hakkı tanıyarak imtiyazların korunmasını teminat altına almayı amaçlamıĢtır194

.

II-23.1 sayılı Tebliğ m. 11/1‟e göre çağrının yükümlüsü, iĢlemden yararlanacak olan kiĢilerdir. Yönetime iliĢkin haklarda imtiyaz yapısı değiĢtirilirse, imtiyazlı pay grubundaki pay sahiplerinin tamamı, iĢlemden yararlanan kiĢi kapsamına girmeyecektir. Ġmtiyazlı pay sahiplerinden göreceli olarak düĢük oranda pay sahibi olan ve imtiyaz yapısının değiĢtirilmesindeki karar alma sürecinde herhangi bir belirleyici etkisi olmayan ortakları, çağrı yükümlülüğü kapsamında değerlendirmek amaca aykırı, haksız sonuçlar doğurur. Yönetimsel haklarda imtiyazlı pay sahiplerinin, imtiyazlı grup içindeki oransal konumu düĢükse, II-23.1 sayılı Tebliğ m. 11/1‟de ifade edilen “iĢlemlerden yararlanan” kavramının dıĢında değerlendirilmesi isabetli olacaktır. Mâli haklar bakımdan imtiyazlı pay sahipleri, imtiyazların yaratılmasında veya kapsamının geniĢletilmesinden yarar sağlayacaktır195

.

Yeni imtiyaz oluĢturulması ve özellikle mevcut imtiyazın kapsamının geniĢletilmesi konusunda karar alma ve kararı yönlendirme gücüne sahip olmayan imtiyazlı pay sahiplerini, çağrı yükümlülüğünün kapsamı dıĢında değerlendirmek gerekir. Böylece pay sahibinin, hiçbir iradî katkısı olmadan imtiyaz yapısının

194 _{ġeref Özer, Anonim ġirketlerde Ġmtiyazlı Paylara ĠliĢkin Yeni Düzenlemeler veya Anonim}

Ortaklık Kavramının Kamu Hukuku Süjesi mi Yoksa Özel Hukuk Süjesi mi Olduğu Sorunu, Ankara, Sermaye Piyasası Kurulu Hukuk ĠĢleri Dairesi Yeterlik Etüdü, 2011, s. 25.

değiĢtirilmesi sonucunda, çağrının ortaya çıkaracağı finansal yükle ve çağrı yerine getirilemezse, bunun yaptırımlarıyla karĢı karĢıya gelmesi de önlenecektir. O hâlde çağrı yükümlülüğünün, yeni imtiyaz yaratılması veya mevcut imtiyazın kapsamının değiĢtirilmesinde tek baĢına veya diğerleriyle birlikte karar alma gücüne veya alınan karar konusunda belirleyici etkiye sahip olan, buna bağlı olarak yeni imtiyaz yaratılmasından ya da imtiyaz yapısının değiĢtirilmesinden göreceli olarak daha fazla yarar sağlayan pay sahiplerinde olması isabetlidir196

.

Halka kapalı anonim ortaklıklarda kayıtlı sermaye sistemine tâbi olanlar bakımından yönetim kurulu anasözleĢme ile yetkilendirilmiĢse imtiyazlı pay çıkarabilir (TTK m. 460/4). Benzer biçimde, halka açık anonim ortaklıklar için SerPK m. 18/5 hükmünde yönetim kuruluna anasözleĢme ile yetki verilmesi koĢuluyla imtiyazlı pay çıkarabilmesi düzenlenmektedir. Kayıtlı sermaye sistemini benimseyen halka açık anonim ortaklıklar için yönetim kuruluna yeni imtiyaz çıkarma veya mevcut imtiyazların değiĢtirilmesi yetkisi verildiği için yönetim kurulu tarafından yapılan bu iĢlemi SerPK m. 23/1, ç ile II-23.1 sayılı Tebliğ m. 5/1, ç‟de düzenlendiği gibi önemli nitelikteki iĢlemler kapsamında değerlendirilemeyeceği görüĢüne katılmaktayız197

.

1.6. BORSA KOTUNDAN ÇIKMA KARARI ALINMASI