Dil Felsefesinde “Avrupa Nihilizmi”nin Yeniden İnşasının “Gelecek İki Yüzyılı” Veya Sofizm İçinde “Nihilizmin Kendi Kendini Aşması”
Selim ÇÖREKÇİ1
1Hacettepe Universitesi, Sosyoloji Doktora Öğrencisi, Ankara, Türkiye,
slmcorekci@gmail.com
Özet
Felsefenin 20. yüzyıl ve daha ötesinde nasıl bir çizgide ilerlediğinin her açıdan ve tam anlamıyla anlaşılabilmesi için, Heidegger’in etkileyici ve devasa Nietzsche yorumunun çok daha özel bir yönelim ve dikkatle ele alınması gerektiğini düşünüyorum. Hakikaten Heidegger, bütün hayatını kuşatan bir girişim olarak, Pre-Sokratiklerden Nietzsche’ye tüm bir Batı felsefesinin radikal bir şekilde yenilenmiş ve farklı şekilde biçimlendirilmiş bir anlayışla ele alınmasında, son derece kendine özgü, biricik bir girişimde bulunmuştur. Görebildiğimiz kadarıyla, Platonik Batı felsefesinin destrüksiyonu adına, Hölderlin’le beraber, gelmiş geçmiş her şeyi aşan bir düşünür olarak Heidegger tarafından refigüre edilmesine benzeyecek tarzda Nietzsche, hem bir defalığına, hem de tüm sonrası için daha önce hiç bu kadar ön plana çıkarılmamıştır. Bundan başka, gerek Heidegger ve gerekse Nietzsche felsefe, sanat ve politikada çöküş ve nihilizmin aşılması arasında insanlığın durumu üzerine sahip oldukları vizyonlar bakımından, gelecek üzerine en iddialı konuşan öncüler olarak sahne almalarıyla meşhurdurlar. Heidegger, kendi dilini “Varlığın Evi” olarak oldukça güçlü bir şekilde tasavvur etmektedir. Karşısında ise, temelde kendi-kendini anlamanın dahi olanaksız olduğu bir teze referansta bulunan bir Nietzscheci nihilist retoriğin “dil hapishanesi” yer almaktadır. Böylelikle, bir anlamda, her iki isim de, kriptik ve derin şekilde karşıtlık içinde olan dilsel, pratik ve politik çizgi öngörülerinde kaçınılmaz olarak ve hiç süphesiz, Avrupa insanlığı için farklı yönlere işaret etmektedirler: Bir taraftan, Nietzsche’nin, ‘üstinsan’ın “gelecek iki yüzyılı” üzerine yaptığı ön kestirimin göreli olarak pek net olmadığı görüşündeyiz. Çünkü, nihilizmin aşılacağı zamanda ortaya çıkacak “tamamlanmış nihilizm”in önümüzdeki gelecek çağında “Üstinsan yeryüzünün anlamıdır” tezinin imlediği bütün felsefi ve tarihsel içerimleri tam olarak değerlendirmek veya anlayabilmek her zaman kolay olmamaktadır. Her şeye rağmen, bu pozitif gelecek perspektifi, Nietzsche felsefesinin en vazgeçilmez ve değerli “nihilistik olmayan” veçhesini oluşturmaktadır, Zerdüşt kitabında ortaya konulduğu üzere, bunun, Nietzsche’nin tüm ‘corpus’u içinde karşılaştığımız en merak uyandırıcı olan ve güçlü bir şekilde öne sürülmüş argüman olduğu iddia edilebilir. Diğer taraftan, gelecekte sübjektivite ve nihilizmin aşılması üzerine Nietzsche’nin bazı çıkarımlarını
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
bir şekilde izlese de, şunu çok açık olarak biliyoruz ki, Heidegger çok daha kararlı ve kesin bir şekilde kendisini, “Batı Avrupa düşüncesine dayanan dünya uygarlığının başlagıcında” görmektedir. “Felsefenin Sonu ve Düşüncenin Görevi” isimli 1964 yılına ait makalesinde bu durum kadersel yeni bir başlangıç (Anfang) olarak ortaya konulmaktadır. Bu çalışmada aporetik olarak karşıtlıklar içeren tüm bu konularda, bazı sınırlı tarihsel ve sistematik belirlemeler ve yorumlarda bulunmayı deneyeceğiz. Böylelikle, gelecekteki çalışmalar için, her ne kadar sadece çok sınırlı bir başlangıç olsa da, yine de biraz daha net bir çerçeveyi açımlamayı umuyoruz.
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
The Reversal of Platonism in Nietzsche and Heidegger’s Critique of Greek Thinking: “The Next Two Centuries” of the Renewal of “European Nihilism” in Language
Philosophy, or “the Self Overcoming of Nihilism” in Sophism
Selim ÇÖREKÇİ1
1Hacettepe University, Ph.D. Candidate in Sociology, Ankara, Turkey,
slmcorekci@gmail.com Abstract
I think Heidegger’s impressive and huge Nietzsche commentary deserves a much more special attention in order to fully appreciate the full significance of the trajectory of philosophy in the 20th century and beyond. Indeed, Heidegger as his lifelong attempt, put forward a unique thinking presenting us a radically renovated and reshaped understanding of the whole Western philosophy from the Pre-Socratics to Nietzsche. Nietzsche has never been come to the fore once and for all, as far as we can see, as in Heidegger’s attempt of refiguring him as the most surpassing and pivotal thinker, besides Hölderlin, in the name of destructing the history of Platonic Western philosophy. Also, both Heidegger and Nietzsche are known as acclaimed forerunners speculating on the future in their respective visions of humanity between decadence and the overcoming of nihilism in philosophy, politics and art. In this context, Heidegger portrays a powerful critique on the sophistic aspects of Nietzschean language philosophy. Heidegger firmly construes his language as “the house of Being” against a Nietzschean nihilistic rhetoric, which refers mainly to the impossibility of self-understanding in a “language prison.”
Thus, in a sense, on their cryptical or deeply controversial linguistic, practical and political trajectories both hint inevitably, undoubtedly, towards different directions for the future of European humanity: On the one hand, we maintain that Nietzsche’s projection about “the next two centuries” of the overman is relatively unclear. Because it is not always easy to comprehend all the philosophical and historical implications of the Nietzschean thesis that “the Superman is the meaning of the earth” in a forthcoming future age of the “completed nihilism” which will occur when nihilism will have been overcome. Nevertheless, this positive future perspective constitutes an invaluable “unnihilistic” aspect in Nietzsche’s philosophy, as prospected in his book Zarathustra, which is arguably the most intricate and powerful argument put forward in Nietzsche’s whole corpus. On the other hand, by following some of Nietzsche’s predictions on overcoming subjectivity and nihilism in the future, it is so clear that Heidegger more decisively sees himself at “the beginning of the world civilization based upon Western European thinking.” This is stated expressly as kind of a new destinal beginning (Anfang) in
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
his article of 1964 entitled “The End of Philosophy and the Task of Thinking”. We will try to make some limited historical and systematic remarks and comments on all these aporetically controversial subject matters, hoping to explicate an initially very limited but a little clearer framework for the future studies.
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
ID: 57