Ahmet İNAL1
1Kayseri Erciyes Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Felsefe Bölümü, Türkiye, Yüksek Lisans Öğrencisi
ahmetinal4777@gmail.com Özet
İnsan’ı anlamak için insanı insan yapan değerlerin ne olduğuna bakmak gerekmektedir ki bu gibi bir takım problemler felsefe tarihinde popülarite bir durum söz konusu olmamıştır. 20.yüzyıl filozofu Max Scheler’in, ‘’İnsan nedir?’’ ya da ‘’İnsan’ın evrendeki yeri nedir?’’ sorusuna karşılık geliştirdiği Değer felsefesiyle söz konusu soruyu açıklığa kavuşturmuştur. Scheler, Değer ve Değer yargıları olarak bir ayırım yapmaktadır ve Değer kavramına yeni bir alan açarak kendi felsefesini söz konusu alan üzerinde temellendirmiştir. Scheler, insanın İlkçağ’dan beri hep evrenin dışında ele alındığını savunmuştur. Bu bakımdan ilk defa ‘’İnsanın evrendeki yeri nedir?’’ sorusu Scheler tarafından sorulmuştur. Bu söz konusu problem beraberinde insanı diğer varlıklardan ayıran en önemli özelliğin ne olduğu sorusunu teşkil etmektedir. Bu problemin çözümü, Scheler’e göre insan ile ilgili diğer problemlere de çözüm olacaktır. Bu bağlamda Scheler, söz konusu probleme açıklık getirmek için bir takım katmanlar hiyerarşisini ele almaktadır. Hiyerarşi’nin en altında Duyusal İtilim söz konusudur. Onun hemen üstünde İçgüdü bulunmaktadır. İçgüdünün hemen üstünde Bellek bulunmaktadır. Belleğ’in hemen üstünde ise Zekâ bulunmaktadır. Bu söz konusu katmanlar hiyerarşisinin en üstünde ve insanı insan yapan varlık aşaması ise Duygusal Edimlerdir. Duygusal Edimler sayesinde insanı diğer varlıklardan ayıran özelliğin, yaptığı seçimlere belli değerler yüklemesidir. İnsan’ı insan yapan şey, herhangi bir şeyi değerli bulup bulmama durumudur. Scheler’e göre değerler, insanın taşıyıcısı olduğu ontolojik yargılardır. Değerleri ne insan üretir ne de nesneler üretir. Değer, ontolojik olarak kendi başına bir varlık alanıdır. Bu bakımdan insanın duygusal edimi, insanın duygusallığı değer yaratan değil değer keşfedendir. Bir başka anlamda değerleri keşfeden ve onlara ulaşabilen yetilerdir. Bu bakımdan insanı diğer varlıklardan ayıran şeyin bu söz konusu değerleri keşfedebilme yeteneğidir. Scheler bu değerlerin, ne psikolojik ne de fiziksel alanda olduğunu hatta psiko-fiziksel alanın ötesinde farklı bir alanda olduğunu belirtmektedir. Bu söz konusu alan, yeni bir alan olarak ele alınmaktadır. Bu değerler alanı, hem psikolojik hem de fiziksel alanı da anlamlı kılacak bir alan
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
söz konusudur. Scheler bu noktada da bir hiyerarşik yapı görmektedir. Dört tip değer aşamasından bahseder ve bunlar sırasıyla en alttan en üste doğru vital (dirimsel) değerler, duygusal değerler, tinsel değerler ve mutlak değerlerdir. Scheler’e göre bu hiyerarşi asla değişmemektedir ve bunun yanında bu değerlerin de asla değişmeyeceğini belirtmektedir. Değerler değişmez fakat değer yargıları değişmektedir. Buradan hareketle Scheler’in Değer ve
Değer yargıları arasında yaptığı ayırımı ele alacak olursak, insanı anlamak için insan ile insanın
nitelikleri arasında da ayrım yapabilir miyiz? İnsan’ın kendisini farklı bir alan insanın niteliklerini farklı bir alan olarak ele alabilir miyiz? İnsan’ın benliği değişmeyen, nitelikleri ise değişen olarak ele alabilir miyiz? İnsan’ı insan yapan benliği mi yoksa nitelikleri midir? İnsan, benliğinde mi değerli yoksa nitelikleri ile birlikte mi değerlidir? Bu çalışmanın amacı bu soruları Scheler’in ‘’Değer felsefesi’’ ile ‘’İnsan’ın evrendeki yerinin ne olduğu?’’ soruları bağlamında farklı bir bakış açısı ele alınarak çözüm getirmektir.
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
Understanding Humanity in the Context of Philosophy of Value
Ahmet İNAL1
1Master Student, Kayseri Erciyes University, Institute of Socai Sciences, Philosophy Department, Turkey
ahmetinal4777@gmail.com Abstract
In order to understand human beings, it is necessary to look at what makes people human. Max Scheler, philosopher of the 20th century, asked "What is a human being?" or "What is the place of man in the universe?” and the philosophy of Values tries to develop answers to these questions. Scheler makes a distinction between value and the value of judgments this based his philosophy on the area in question by opening a new field for the concept of Value. Scheler has argued that man has always been treated as an outsider to the universe since the early ages. In this respect, for the first time, "What is the place of man in the universe?" the question was asked by Scheler. Thanks to Emotional Acts, the feature that distinguishes it from other human beings is that it places certain values on the choices it makes. What makes us human beings is whether or not we find anything valuable. According to Scheler, values are ontological judgments because they are based on human beings. It produces neither human beings nor objects. The value is ontologically an area of existence in itself. In this respect, the emotional act of the human being is not the value of creating value of human emotion. In another sense, it is the abilities that discover and reach values. In this respect, what distinguishes human beings from other beings is their ability to discover these values.
Scheler states that these values are neither psychological nor physical, and that there is a different field beyond the psycho-physical space. This area is considered a new area. Scheler also sees a hierarchical structure at this point. They talk about four types of value stages, and these are respectively vital values from the bottom to the top, emotional values, spiritual values and absolute values. According to Scheler, this hierarchy never changes and it also states that these values will never change. Values do not change, but value judgments change. Therefore, if we consider the distinction between Scheler's Value and Value judgments, can we distinguish between the human and human qualities to understand humanity? Can human beings consider themselves to be a “different area”? Can we treat the human self as unchanging and qualities as changing? Is it human or self-made? Is the human being worthy of his or her own being, or is it valuable with his qualities? The purpose of this study is to explain these questions of Scheler's
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
"Philosophy of Value" and "What is the place of man in the universe?" to bring a solution in the context to these questions. Scheler states that these values ??are neither psychological nor physical, and that there is a different field beyond the psycho-physical space. This area is considered a new area. There is an area that makes this field of meaning both the psychological and the physical space meaningful. Scheler also sees a hierarchical structure at this point. They talk about four types of value stages, and these are respectively vital values? from the bottom to the top, emotional values, spiritual values? and absolute values. According to Scheler, this hierarchy never changes and it also states that these values? will never change.Values? do not change, but value judgments change. Therefore, if we consider the distinction between Scheler's Value and Value judgments, can we distinguish between human and human qualities to understand humanity? Can human beings consider themselves to be a different area, a different area? Can we treat the human self as unchanging and qualities as changing? Is it human or self- made? Is the human being worthy of his or her own being, or is it valuable with his qualities? The purpose of this study is to explain these questions to Scheler's "Philosophy of Value" and "What is the place of man in the universe?" to bring a solution in the context of the questions.
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
ID: 8