İskender YILDIRIM1
1Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Halkbilim Bölümü, Türkiye iskenderyl@gmail.com
Özet
Görsel antropoloji, antropolojinin diğer alt dalları gibi özgün bir tarihsel sürecin sonunda ortaya çıkmıştır. Bu tarihsel sürecin oluşmasında Amerika ve Avrupa’da 19. yüzyılda eşzamanlı olarak ortaya çıkan görüntü teknolojilerinin büyük payı olsa da bu alan, aslında varlığını Jean Rouch’un deyimiyle antropolojinin “çılgın” ustalarına borçludur. Alfred Cort Haddon ve arkadaşı Baldwin Spencer, Franz Boas ve öğrencisi Margaret Mead, Marcel Griaule ve Gregory Bateson... Her biri, zorlu iklim koşullarına ve ilk dönemin teknolojisi ile üretilmiş hantal görüntü aygıtlarının bütün güçlüklerine rağmen yapmış oldukları antropolojik çalışmalarda fotoğraf makinasını ve kamerayı kullandı.
1960’lardan itibaren bilinirliği daha da artan görsel antropoloji, kültürün bazı yönlerinin çeşitli dışavurumlarla ortaya çıktığı ve bunların gözlenebilir, görüntülenebilir ve böylelikle anlaşılabilir olduğu varsayımından hareket etmektedir. Maddî kültür ürünleri de dâhil olmak üzere kültürel anlam içeren her türden görsel dışavurum ve temsil, görsel iletişim ve kültürel pratik görsel antropolojinin ilgi alanına girmektedir. Antropolojide görsel araştırma yöntemleri, temel olarak iki farklı biçimde gerçekleştirilmektedir. Birinci tarz çalışma biçimi, üzerinde çalışılan kültüre dair görsel imgeler üretmektir. Böylesi bir çalışmada amaç, üzerinde çalışılan temaya bağlı olarak belge fotoğrafı ya da araştırma filmleri oluşturmaktır. Görsel etnografi adı verilen bu teknikte, antropolog/ etnograf, saha çalışması içinde fotoğraf ya da film üretme işinin doğrudan bir parçasıdır.
İkinci tarz çalışma biçiminde ise antropolog, kültürel anlam içeren her türden görsel imgeyi analiz etmeyi amaçlar. Bu çalışma biçiminde antropoloğun/etnografın, görsel imgenin üretim aşamasında bulunma zorunluluğu yoktur.
Çalışma tarzı nasıl olursa olsun, görsel antropoloji, başta etnografik araştırma olmak üzere maddî kültür, müzecilik, medya, iletişim ve sanat gibi daha pek çok konuda çalışan antropologlar için artık vazgeçilmezdir.
Görsel yöntemler, antropolojik bilginin üretilmesinde ve yayılmasında geniş imkânlar sunmaktadır. Bununla birlikte, antropoloji içinde gelişen her yeni yöntem arayışı gibi görsel antropoloji de disiplin içinde yeni etik tartışmaların yapılmasına neden olmaktadır. Başta
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
etnografik fotoğraf ve etnografik film olmak üzere, görsel antropolojinin çalışma yöntemleri, içerdikleri bilginin güvenilir ve gerçek olması, kullanılan tekniklerin sahada uygulanması, elde edilen görsel verilerin işlenmesi ve bu verilerin yayınlanması yönleriyle eleştirilmektedir. Bu bildiride, görsel antropolojinin iki temel çalışma biçimi olan görsel imge üretimi ve görsel imge analizi sırasında ortaya çıkan temel etik sorunların, “araştırmanın yapılandırılması”, “araştırmanın uygulanması”, “görsel verilerin işlenmesi ve yayınlanması” başlıkları altında tartışmaya açılması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Görsel Antropoloji, Etnografik Film, Etnografik Fotoğraf, Etik.
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
Ethical Issues in Visual Anthropology
İskender YILDIRIM1
1Ankara Üniversitesi, Faculty of Humanities, Folklore Dept., Turkey
iskenderyl@gmail.com
Abstract
Visual anthropology has emerged at the end of an original historical process like the other sub- fields of anthropology. Even though image technologies emerged simultaneously in America and Europe in the 19th century in America and Europe, this field is grateful its existence to the “crazy” masters of anthropology, in the words of Jean Rouch. Alfred Cort Haddon and his friend Baldwin Spencer, Franz Boas and his student Margaret Mead, Marcel Griaule and Gregory Bateson... Each of them used camera and photo camera in anthropological studies, despite the harsh climatic conditions and all the hassle of cumbersome devices made with the technology of the that time.
Visual anthropology, which has become more popular since the 1960s, is based on the assumption that some aspects of culture emerge through various manifestations and that they are observable, viewable, and thus understandable. Visual expression and representation, visual communication and cultural practices, including material cultural products, are of interest to visual anthropology. Visual research methods in anthropology are carried out in two different ways. The first mode of study is to produce visual images of the culture studied. In such a study, the aim is to create document photographs or research films depending on the theme studied. In this technique -called visual ethnography, the anthropologist/ethnographer is a direct part of the work of producing photographs or films in the field work.
In the second style of study, the anthropologist aims to analyze all kinds of visual images containing cultural meaning. In this study, the anthropologist/ethnographer does not have to be in the production stage of the visual image.
Regardless of the way it works, visual anthropology is now indispensable for anthropologists working in many other subjects such as ethnographic research, material culture, museology, media, communication and art.
Visual methods offer a wide range of possibilities for the production and dissemination of anthropological knowledge. Nevertheless, visual anthropology, such as the search for new methods in anthropology, leads to new ethical debates within the discipline. Ethnographic photography and ethnographic film, especially the working methods of visual anthropology, the information they contain reliable and real, the application of techniques used in the field, the processing of visual data obtained and the publication of these data are criticized in terms.
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
Visual methods offer a wide range of possibilities for the production and spread out of anthropological knowledge. Nevertheless, visual anthropology, such as other new search methods in anthropology, leads to new ethical debates within the discipline. Ethnographic photography and ethnographic film -as two ways of working methods of visual anthropology- are criticized in terms: the information they contain reliable and real, the application of techniques used in the field, the processing of visual data obtained and the publication of these data etc.
In this paper, it is aimed to discuss the basic ethical problems while using the two basic forms of visual anthropology -visual image production and the visual image analysis- under the titles of ”structuring the research“, application of research “, “processing and publishing of visual data”.
1st International Cappadocia Congress of Philosophy and Social Sciences (CAPASS2019), Nevşehir / TURKEY
ID: 161