Fiziksel geliflim ve özbak›mla ilgili yeterliklerin kazand›r›lmas› için ö¤retmenlerin öncelikle güvenli ve sa¤l›kl› bir e¤itim ortam› yaratmalar› gerekir. S›n›ftaki e¤itsel materyaller düzenli olarak kontrol edilmeli ve boyas› y›pranm›fl, k›r›lm›fl ya da ço-cuklara zarar verebilecek oyuncaklar s›n›ftan ç›kar›lmal›d›r. Bu konuda çoço-cuklara da sorumluluk verilerek onlar›n çevrelerine karfl› fark›ndal›k ve duyarl›l›k kazan-malar› sa¤lanabilir. Özbak›m becerilerine yönelik olarak çocuklar›n en çok baflvu-racaklar› köflelerden biri de evcilik köflesidir. Evcilik köflesi zenginlefltirilmeli, mut-fak ve banyo araç gereçleri ya da modelleri konulmal›d›r. Bunlara örnek olarak plastik sabunlar, çeflitli meyve ve sebzelerin örnekleri say›labilir. Ayr›ca, bu köfle-ye, çocuklarla birlikte haz›rlanm›fl sa¤l›kl› ve sa¤l›ks›z yiyecekler tablosu as›labilir.
Hareket etkinliklerini serbest zamanlarda da desteklemek için çocuklar›n yürü-yüfl yapabilece¤i, koflabilece¤i, atlayabilece¤i, z›playabilece¤i, t›rmanabilece¤i, yu-varlanabilece¤i, top f›rlatabilece¤i ve dans edebilece¤i bir alan›n olmas› ve ö¤ret-menin de bu etkinliklere kat›lmas› önemlidir. Ayr›ca, okulöncesi e¤itim kurumla-r›nda çeflitli halatlar, minderler, plastik fliflelerden yap›lm›fl damb›llar, hareketleri gösteren posterler, dans ve spora yönelik kataloglar ve çeflitli ritim aletleri bulun-durulmal›d›r. Bu materyaller çocuklar›n hareket etkinliklerine ilgisini çekecektir.
Böylece, zengin bir ortam arac›l›¤›yla çocuklar›n fiziksel yeterlikleri kazanmalar›
desteklenecektir.
Büyük motor becerilerle ilgili etkinlikler nelerdir? Aç›klay›n›z.
S O R U
D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SIRA S‹ZDE
S O R U
DÜfiÜNEL‹M
D ‹ K K A T
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
AMAÇLARIMIZ
N N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T
4
Dil yeterliklerini kazand›rmaya yönelik gerçeklefl-tirilen etkinlikleri ve amaçlar›n› aç›klayabilmek Okulöncesi e¤itimde dil yeterliklerini kazand›r-maya yönelik etkinliklerin amac›; çocuklar›n oku-ma yazoku-ma becerilerine temel oluflturacak bilgi, beceri ve tutumlar› kazand›rarak dil geliflimlerini desteklemektir. Bunun için etkinliklerin yan› s›ra okulöncesi e¤itim kurumlar›nda dile yönelik gör-sel, dokunsal ve iflitsel materyaller bulundurul-mal›, konuflma köflesi ve sessiz köfle oluflturul-mal› ve kitap köflesi zenginlefltirilmelidir. Dil ye-terlikleri okulöncesi e¤itim kurumlar›nda temel olarak Türkçe ve okuma yazmaya haz›rl›k etkin-liklerinde kazand›r›lmakta ve di¤er etkinlikler yoluyla da desteklenmektedir. Okulöncesi e¤i-timde dil yeterliklerini kazand›rmaya yönelik et-kinlikler okuma etet-kinlikleri, konuflma ve dinle-me etkinlikleri, ses çal›flmalar› ve alfabe etkinlik-lerini kapsar.
Matematik yeterliklerini kazand›rmaya yönelik gerçeklefltirilen etkinlikleri ve amaçlar›n› aç›kla-yabilmek
Okulöncesi e¤itimde matematik yeterliklerini ka-zand›rmaya yönelik etkinliklerin amac› çocuklar-da matematiksel düflünme süreçlerini ve temel matematiksel becerileri kullanmalar›n› sa¤lamak-t›r. Genel olarak matematik, fen ve do¤a etkin-likleriyle kazand›r›lmas› amaçlanan matematik yeterlikleri, Türkçe, drama ve sanat etkinlikleriy-le de desteketkinlikleriy-lenmektedir. Matematik yeterliketkinlikleriy-leri- yeterlikleri-ni kazand›rmaya yönelik olarak say› kavram› ve sayma, ifllemler, geometrik kavramlar ve mekân-la ilgili etkinlikler, örüntüler, ölçme ve verilerle ilgili etkinlikler uygulanmaktad›r. Matematik ye-terliklerinin kazand›r›lmas›na yönelik olarak ma-tematik, fen ve do¤a köfleleri kullan›lmakta; blok köflesi, bilgisayar köflesi ve geçici ilgi köfleleri de bu süreçte önemli rol oynamaktad›r.
Sosyal ve duygusal yeterlikleri kazand›rmaya yö-nelik gerçeklefltirilen etkinlikleri ve amaçlar›n›
aç›klayabilmek
Okulöncesi e¤itim alan çocuklara ilkö¤retime ha-z›rl›k için sosyal ve duygusal yeterliklerin kazan-d›r›lmas›, gerek çocuklar›n ilkö¤retim
basama-¤›nda karfl›laflacaklar› yeni sosyal çevreye ve üst-lenecekleri yeni sosyal rollere uyum sa¤lamalar›
gerekse akademik baflar›lar› bak›m›ndan gerekli-dir. Sosyal ve duygusal yeterlikler, planlanm›fl birçok etkinli¤in yan› s›ra serbest zaman etkin-liklerinde oyun ve akranlarla etkileflim yoluyla da kazand›r›lmaktad›r. Sosyal ve duygusal yeter-likleri kazand›rmak için duygusal alanla ilgili et-kinlikler, sosyal iliflkilerle ilgili etkinlikler ve top-lumsal yaflamla ilgili etkinlikler planlanmakta-d›r. Sosyal ve duygusal yeterliklerin kazand›r›l-mas›nda e¤itim ortam›n›n düzenlenmesi ve s›n›f-ta görsel ve iflitsel uyaranlar›n bulundurulmas›, gereksiz çat›flmalar› önlemek amac›yla mobilya-lar›n çocukmobilya-lar›n hareket özgürlü¤ünü engelleme-yecek biçimde düzenlenmesi ve s›n›fta yeterince materyal bulundurulmas› gerekmektedir.
Fiziksel geliflim ve özbak›m yeterliklerini kazan-d›rmaya yönelik gerçeklefltirilen etkinlikleri ve amaçlar›n› aç›klayabilmek
Bu alana yönelik gerçeklefltirilen etkinliklerin amac›; çocuklar›n ilkö¤retime haz›r olmalar› için beden sa¤l›klar›n› ve motor becerilerinin gelifli-mini desteklemektir. Fiziksel geliflim ve özbak›m becerilerine yönelik yeterlikler oyun ve hareket, müzik, serbest zaman, sanat etkinlikleri ve rutin etkinlikler kapsam›nda planlanan çeflitli etkinlik-ler yoluyla kazand›r›lmaktad›r. Fiziksel geliflim yeterliklerini kazand›rmak için planlanan etkin-liklerden büyük motor becerilerle ilgili hareket etkinlikleri temel hareket ve beceri çal›flmalar› ve ritim ve dans çal›flmalar›n› içermektedir. Küçük motor becerilerle ilgili etkinlikler ise sanat etkin-likleri ve el sanatlar› çal›flmalar›yla desteklen-mektedir. Özbak›m yeterlikleri ise beslenme ve temizlik gibi rutin etkinliklerle, drama, Türkçe, fen ve do¤a, sanat etkinlikleriyle kazand›r›lmak-ta ve ö¤retmenin etkin rolüyle pekifltirilmektedir.
Özet
N
A M A Ç1N
A M A Ç2N
A M A Ç3N
A M A Ç41. Afla¤›dakilerden hangisi okulöncesi e¤itimde dil ye-terliklerinin kazand›r›lmas›yla ilgili olarak söylenemez?
a. Dil yeterlikleri ilkö¤retimde okuma ve yazmaya temel oluflturur.
b. Dil yeterliklerini kazand›rman›n amac› okuma ve yazmay› ö¤retmektir.
c. Dil yeterlikleri gün boyu yap›lan bütün etkinlik-lerle desteklenir.
d. Kitap köflesinin dil yeterliklerinin kazand›r›lma-s›nda önemli bir rolü vard›r.
e. Dil yeterlikleri; konuflma, dinleme, okuma ve yazmaya iliflkin becerilerin geliflimini içerir.
2. “Bireyin duygu, düflünce, istek ve gereksinimlerini yeterince sözcük kullanarak ve do¤ru ses tonuyla ifade edebilmesi” afla¤›daki becerilerden hangisini tan›mla-maktad›r?
a. Sözel beceriler b. ‹letiflim becerileri c. Duygusal beceriler d. Dinleme becerileri e. Sosyal beceriler
3. Afla¤›dakilerden hangisi ilkö¤retime haz›rl›kta ka-zand›r›lmas› gereken matematiksel düflünme süreçle-rinden biri de¤ildir?
a. Problem çözme b. Toplama ç›karma yapma c. Ak›l yürütme
d. ‹liflki kurma e. Temsil etme
4. Afla¤›dakilerden hangisi okulöncesi e¤itimde mate-matik yeterliklerinin kazand›r›lmas›na yönelik gerçek-lefltirilen etkinliklerden biri de¤ildir?
a. Say› kavram› ve ifllemler
b. Geometri, mekânda konum ve örüntüler c. Ölçme
d. Ezberleyerek sayma
e. Veri toplama ve de¤erlendirme
5. Afla¤›daki etkinliklerden hangisi matematik, sosyal ve duygusal, özbak›m gibi yeterliklerin üçünü de ayn›
andadestekler?
a. Türkçe etkinli¤inde ö¤retmenin bir hikâyeyi kukla kullanarak okumas›
b. Müzik etkinli¤inde CD’ye kaydedilmifl hayvan ve do¤a seslerinin dinletilmesi
c. Sanat etkinli¤inde çocuklar›n harfleri kullanarak bireysel resimler yapmalar›
d. Çevredeki flekilleri keflfetmeye yönelik bir alan gezisinin düzenlenmesi
e. Fen ve do¤a etkinli¤i kapsam›nda ö¤retmenin yard›m›yla çocuklar›n kek yapmas›
6. Afla¤›dakilerden hangisi sosyal ve duygusal yeterlik-lerle ilgili olarak söylenemez?
a. Sosyal ve duygusal yeterlikleri kazand›rmada drama etkinliklerinden yararlan›labilir.
b. Sosyal ve duygusal yeterlikler duygusal, sosyal ve toplumsal olmak üzere üç farkl› alanla ilgili bilgi, beceri ve tutumlar› içerir.
c. Oyun, sosyal ve duygusal yeterlikleri kazand›r-mada do¤al bir uyaran ortam› sa¤lar.
d. Sosyal ve duygusal yeterlikleri kazand›rmada ye-tiflkinlerin olumlu model olmas› gerekir.
e. Sosyal ve duygusal yeterliklerin çocuklar›n aka-demik baflar›s› ve sosyal uyumu üzerinde olum-suz etkisi vard›r.
7. Afla¤›dakilerden hangisi sosyal ve duygusal yeterlik-leri kazand›rmaya yönelik planlanabilecek etkinlikler-den biri de¤ildir?
a. Müzik etkinliklerinde çocuklara çeflitli müzik aletlerinin seslerinin dinletilmesi
b. Sanat etkinliklerinde çocuklar›n kendilerini an-latan parmak kuklalar› yapmalar›
c. Matematik etkinliklerinde efllefltirme çal›flmalar›-n›n yap›lmas›
d. Fen ve do¤a etkinliklerinde çocuklar›n bitki ye-tifltirmesi ve bak›m›n› üstlenmesi
e. Yak›n çevredeki manav, f›r›n, kasap, postane gi-bi yerlere gezilerin düzenlenmesi
Kendimizi S›nayal›m
8. Afla¤›daki materyallerden hangisinin e¤itim ortam›n-da bulundurulmas› sosyal ve duygusal yeterliklerin ka-zan›m›n› destekler?
a. Ayna b. Mercek
c. Katlanabilen masalar d. Yap bozlar
e. Oyun hamurlar›
9. Afla¤›dakilerden hangisi çocuklarda büyük motor becerilerin geliflimini destekler?
a. Boncuk dizme b. Fermuar açma c. ‹p atlama
d. Yap bozlarla oynama e. El ifli etkinlikleri
10. Afla¤›dakilerden hangisi çocuklar›n özbak›m yeter-liklerinin kazand›r›lmas›nda en s›k baflvurulan etkinlik-lerdendir?
a. Matematik etkinlikleri b. Sanat etkinlikleri c. Türkçe etkinlikleri d. Rutin etkinlikler e. Müzik etkinlikleri
Okulöncesi e¤itim IQ’yu da yükseltiyor
Türkiye’de okulöncesi e¤itim yüzde 11’lerde kal›rken, Amsterdam Üniversitesi Profesörü Jacques Van Der Ga-ag, erken çocukluk gelifliminin çocuklarda IQ yüksel-mesine ve pratik ak›l yürütmeye etki etti¤ini söyledi.
Anne Çocuk E¤itim Vakf›’n›n düzenledi¤i “Toplumsal ve Ekonomik Kalk›nma ‹çin Erken Çocukluk E¤itimi”
konferans›na kat›lan Gaag, erken çocukluk gelifliminin ülkenin genel kalk›nma düzeyini etkiledi¤ini söyleye-rek ekonomik büyümeye neden olaca¤›n› belirtti.
0-5 yafl aras›ndaki çocuklara yap›lan e¤itim yat›r›m›n›n yararlar›n› s›ralayan Jacques Van Der Gaag, “Daha yük-sek IQ, pratik ak›l yürütme, göz ve el efl güdümü, duy-ma ve konuflduy-ma, okuduy-maya haz›r olduy-ma hemen görülen yararlard›r. Erken çocukluk geliflim programlar› uzun vadeli ekonomik kalk›nma stratejileri olarak da görül-meli” dedi. Okulöncesi e¤itimin önemine dikkat çek-mek amac›yla düzenlenen toplant›da Kanada ‹leri Arafl-t›rmalar Enstitüsü Baflkan› Fraser Mustard, Kanada’da çocuklar›n 5 yafl›nda okul sistemine bafllad›klar›n› bu-nun dahi geç oldu¤unu ifade etti.
ABD Minesota Federal Merkez Bankas› Baflkan Yard›m-c›s› Art Rolnick de, erken çocukluk gelifliminin ekono-mik geliflmenin ta kendisi oldu¤unu ifade ederek, “Bu da tüm kamuyu etkileyen bir geliflme. Erken çocukluk e¤itiminin do¤um öncesinden 5 yafl›na kadar ele al›n-mas› gerekiyor” dedi. Dünya Bankas› uzmanlar›ndan Mary Young Dünya Bankas›’n›n erken çocukluk gelifli-mi ile ekonogelifli-mik geliflme aras›nda ba¤lant› kurdu¤unu ve bu konuya önem verdi¤ini söyledi.
Kaynak:http://www.aksam.com.tr/haber.asp?a=
29757,15&tarih=27.02.2006 adresinden 13.02.2008 tarihinde al›nm›flt›r.