S›ra Sizde 1
Çocu¤un çeflitli özellikleri, yetenekleri ve ilgileri 0-6 yafllar aras›nda ortaya ç›kar. Bu aç›dan çocuk geliflimi-nin en kritik, en önemli ve en çok dikkat gerektiren dö-nemi bu yafllar› kapsamaktad›r. Bu dönemde verilen e¤itimin niteli¤i, çocu¤un geliflim ve yaflant›s›n› etkile-mektedir. Okulöncesi dönemde verilen nitelikli e¤itim, çocukta ö¤renmeyi ve ö¤renmeye iste¤i art›rmakta ve çocu¤un tüm yaflam› boyunca baflar›l› olmas›n› sa¤la-maktad›r. Okulöncesi e¤itim, çocuklar›n topluma uyu-munu ve yeni davran›fllar kazanmalar›n› sa¤lamas›, ge-lecekteki kiflili¤inin temellerini oluflturmas› bak›m›ndan büyük önem tafl›maktad›r. Çocu¤un yaflam›n›n temeli-ni oluflturan okulöncesi dönemde, çocuk temel al›fl-kanl›klar kazanmakta, çeflitli deneyimlerde bulunarak sosyalleflmekte, biliflsel ve duyuflsal becerilerini ve ye-teneklerini gelifltirmektedir.
S›ra Sizde 2
Okulöncesi e¤itim kurumlar›n›n annesi çal›flan
çocu-¤un güvenli bir ortam içinde bak›lmas›n› sa¤lamas›n›n yan› s›ra, çocuklar›n fiziksel, sosyal, duygusal ve zihin-sel alandaki geliflmeleri ile dil geliflimlerini daha denge-li ve sistemdenge-li biçimde sa¤lamak ve özeldenge-likle farkl› sos-yo-ekonomik ve sosyo-kültürel ortamlarda yetiflen ço-cuklar›n geliflme ve yetiflme farkl›l›klar›n› çocuk ilkö¤-retime bafllamadan önce gidermek ve ilkö¤ilkö¤-retime ha-z›rlamak gibi önemli e¤itsel yararlar› bulunmaktad›r.
S›ra Sizde 3
Okulöncesi e¤itimin evrensel say›labilecek üç temel amac› bulunmaktad›r. Bunlar flöyle s›ralanabilir:
• Toplumsal amaçlar: Çal›flan annelere destek sa¤la-mak, her çocu¤un bireysel farkl›l›klar›n› göz önüne alarak onlar›n sosyal, zihinsel, duygusal, fiziksel ve cinsel geliflim alanlar›nda geleneksel e¤itimin bofl-luklar›n› kapatmak.
• E¤itsel amaçlar: Çocu¤un duygular›n› e¤itmek ve çevresiyle iletiflimini sa¤lamak.
• Geliflimsel amaçlar: Çocu¤un do¤al geliflimini temel alarak özbak›m becerileri, konuflma, ö¤renme ve dil becerilerinin geliflimini sa¤lamak.
S›ra Sizde 4
‹lkö¤retim, ö¤rencilere toplumun etkili bir üyesi olabil-meleri için gerekli temel bilgi, beceri ve tutumlar› ka-zand›rman›n yan› s›ra toplumun amaçlar›n›, de¤erlerini, sembollerini de kazand›rarak ö¤rencilerin genel bir
de-¤erler sistemi oluflturmalar›nda önemli rollere sahiptir.
Bunun yan› s›ra ö¤rencilerin h›zla artan bilgi gereksi-nimlerinin ilkö¤retim taraf›ndan karfl›lanmas›n›n zorun-lu olmas›; ilkö¤retimin çocu¤un ahlâki, fiziksel, duyufl-sal ve biliflsel davran›fllar›n› bir bütün olarak gelifltirmek için kapsaml› bir e¤itim sa¤lamas›, çocu¤un bedensel, duygusal ve biliflsel yönlerden bir bütün olarak yetiflti-rilmesi ve nas›l ö¤renece¤inin ö¤retilmesi bak›m›ndan ilkö¤retim büyük önem tafl›maktad›r.
S›ra Sizde 5
‹lkö¤retimin amaçlar›, her Türk çocu¤una iyi bir vatan-dafl olmak için gerekli bilgi, beceri ve tutumlar› kazan-d›rmak, onu ilgi, yeti ve yetenekleri do¤rultusunda ye-tifltirmek, üst ö¤renime ve yaflama haz›rlamakt›r.
S›ra Sizde 6
Akranlar›yla birlikte olumlu iliflkiler gelifltirip, onlarla çeflitli etkinliklerde bulunma, cinsiyet rollerini kazan-ma, toplumun cinsiyetlere atfetti¤i de¤erleri ve sosyal rolü ö¤renme, cinsiyetine uygun davran›fllar kazanma, okuma yazma gibi temel okul becerilerini gelifltirme, de¤erler ve vicdan anlay›fl› gelifltirme, kendine göre bir de¤er sistemi oluflturma okulöncesi dönem çocuklar›-n›n tamamlamalar› gereken geliflim görevlerini olufl-turmaktad›r.
S›ra Sizde Yan›t Anahtar›
Aktan-Kerem, E. ve Cömert, D. (2006). Siirt ‹linde Oku-löncesi E¤itimin Sorunlar›n›n Tespitine Yönelik Ö¤-retmen Görüfllerinin ‹ncelenmesi. Milli E¤itim Der-gisi.35, (170).
Aral, N., Kand›r, A. ve Can-Yaflar, M. (2002). Okulön-cesi E¤itim ve OkulönOkulön-cesi E¤itim Program›. (Ge-lifltirilmifl 2. bask›) ‹stanbul: YA-PA Yay›nlar›.
Ar›, R., Üre, Ö. ve Y›lmaz, H. (2003). Geliflim ve Ö¤-renme Psikolojisi: E¤itimin Psikolojik Temelle-ri).Konya: Mikro Yay›nlar›.
Ayd›n, B. (2002). Geliflimin Do¤as›. Geliflim ve Ö¤ren-me Psikolojisi.(Editör: B. Yeflilyaprak). Ankara:
Pegem-A Yay›nc›l›k, ss. 27-51.
Bacanl›, H. (1998). E¤itim Psikolojisi. ‹stanbul: Alk›m Yay›nevi.
Baflaran, ‹. E. (1996). Türkiye E¤itim Sistemi. Ankara:
Yarg›c› Matbaas›.
Baflhan, M. (1987). ‹lkokul Müfredat Program›. An-kara, 1987.
Bilgin, M. (2002). Bedensel ve Devinsel Geliflim. Geli-flim ve Ö¤renme Psikolojisi.(Editör: B. Yeflilyap-rak). Ankara: Pegem-A Yay›nc›l›k, ss. 51-73.
Bulut-Bozkurt, N. (2005). ‹lkö¤retim Ö¤retmenlerinde, Stres Yaratan Yaflam Olaylar› ve Stresle Baflaç›kma Tarzlar›n›n Çeflitli De¤iflkenlerle ‹liflkisi. Kastamo-nu E¤itim Dergisi.13, (2), ss. 467-478.
Burns, B., Mingat, A. ve Rakotomalala, R. (2003). Ac-hieving Universal Primary Education by 2015:
A Chance for Every Child. Washington, D.C.:
World Bank.
Can, G. (2002). Kiflilik Geliflimi. Geliflim ve Ö¤renme Psikolojisi.(Editör: B. Yeflilyaprak). Ankara: Pe-gem-A Yay›nc›l›k, ss. 109-140.
Çoker, A. G. (1995). Aç›k Okulöncesi E¤itim Projesi. 10.
YA-PA Okulöncesi E¤itimin Yayg›nlaflt›r›lmas›
Semineri.‹stanbul: YA-PA Yay›nlar›, ss. 313-324.
Do¤an, H. ve Külâhç›, fi. (1986). ‹lkö¤retim Okulu Araflt›rmas› II.Ankara: MEB Yay›nlar›.
Erden, M. ve Akman, Y. (2001). Geliflim ve Ö¤renme.
(10. bask›). Ankara: Arkadafl Yay›nevi.
Erden, M. ve Akman, Y. (2002). Geliflim ve Ö¤renme.
(11. bask›). Ankara: Arkadafl Yay›nevi.
Fidan, N. ve Baykul, Y. (1994). ‹lkö¤retimde Temel Ö¤-renme ‹htiyaçlar›n›n Karfl›lanmas›. Hacettepe Üni-versitesi E¤itim Fakültesi Dergisi.10, ss. 7-20.
Genç, S. Z. (2005). ‹lkö¤retimde Sosyal Becerilerin Ger-çekleflme Düzeyinin Belirlenmesi Üzerine Bir Arafl-t›rma. Kastamonu E¤itim Dergisi. 13, (1), ss. 41-54.
Güneysu, S. (2005). Erken Çocukluk E¤itimi Hizmetle-rinde Kalite. Okulöncesi E¤itimde Kalite: Üni-versitelerin Rolü.AÇEV Toplant› Raporu.
Kavak, Y. (1997). Dünyada ve Türkiye’de ‹lkö¤re-tim.Ankara: Pegem Yay›nc›l›k.
Küçükkaragöz, H. (2002). Biliflsel Geliflim ve Dil Gelifli-mi. Geliflim ve Ö¤renme Psikolojisi. (Editör: B.
Yeflilyaprak). Ankara: Pegem-A Yay›nc›l›k, ss. 76-107.
Lockheed, E. M. ve di¤erleri (1991). Improving Pri-mary Education in Developing Countries. Was-hington D.C. Published for the World Bank Oxford University Press.
Mavifl, ‹. (2003). Anlam Geliflimi. Çocukta Dil ve Kav-ram Geliflimi.(Editör: S. Topbafl). Eskiflehir: Ana-dolu Üniversitesi Aç›kö¤retim Fakültesi Yay›nlar›, ss: 125-144.
MEB. (1973). Milli E¤itim Temel Kanunu. 15.01.2008 tarihinde, http://bilecik.meb.gov.tr/kanun/
1739.htm adresinden al›nm›flt›r.
MEB. (2005). ‹ktisadi ‹flbirli¤i ve Geliflme Teflkilat›
(OECD) Türkiye Temel E¤itim Politikas› ‹ncelemesi Ön Rapor. 30 Haziran 2006 digm.meb.gov.tr/uaor-gutler/OECD/OECD_onrapor_TRMart06.pdf adre-sinden al›nm›flt›r.
MEB. (2006). ‹lkö¤retim Kurumlar› Yönetmeli¤i.
20.01.2008 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/html /225_0.html adresinden al›nm›flt›r.
MEB (2006). 36-72 Ayl›k Çocuklar ‹çin Okulöncesi E¤itim Program›.‹stanbul: YAPA Yay›n Pazarlama.
MEB. (2007). Okulöncesi E¤itim Kurumlar› Yönet-meli¤i.20.01.2008 tarihinde
http://ooegm.meb.gov.tr/mevzuat/okul_once-si_yonetmelik_son.pdf adresinden al›nm›flt›r.
Micozkad›o¤lu, ‹. ‹. ve Berument, S. K. (2003). Okulön-cesi Kurumlar›n Kalitesi ve Çocuklar›n Sosyal Yeter-li¤i. Türk Psikoloji Dergisi. 18, (51), ss. 79-93.
NCCA (National Council for Curriculum and Assess-ment). (2006). Primary Curriculum Review. 10 .01. 2006 tarihinde http://www.ncca.ie/index.asp?
locID=261&docID=-1 web adresinden al›nm›flt›r.
Yararlan›lan ve Baflvurulabilecek
Kaynaklar
Oktay, A. ve Ramazan, O. (1992). Çeflitli Ülkelerde ‹lkö¤-retim Uygulamalar›. Hacettepe Üniversitesi E¤i-tim Fakültesi Dergisi.8, ss. 317-320.
Ormrod, J. E. (2006). Educational Psychology: De-veloping Learners.(5. Bask›). Ohio: Merrill Pren-tice Hall.
Ömero¤lu, E. , Can Yaflar, M. (2004). A¤aç Yaflken E¤i-liyor, Okulöncesi E¤itim. Görüfl Dergisi. TÜS‹AD Yay›nlar›, Haziran, ss. 74-80.
Poyraz, H. ve Dere, H. (2001). Okulöncesi E¤itimin
‹lke ve Yöntemleri.Ankara: An› Yay›nc›l›k.
Selçuk, Z. (1995). E¤itim Psikolojisi. (4. Bask›). Atlas Kitabevi.
Senemo¤lu, N. (2002). Geliflim, Ö¤renme ve Ö¤retim.
Kuramdan Uygulamaya.Ankara: Gazi Kitabevi.
Senemo¤lu, N. (2006). E¤itimin Psikolojik Temelleri.
E¤itim Bilimine Girifl.(Editör: V. Sönmez). Anka-ra: An› Yay›nc›l›k.
Ural, O. ve Ramazan, O. (2007). Türkiye’de Okulönce-si E¤itimin Dünü ve Bugünü. Türkiye’de Okulön-cesi E¤itim ve ‹lkö¤retim Sistemi. Temel Sorun-lar ve Çözüm Önerileri. (Editör: S. Özdemir, H.
Bacanl› ve M. Sözer). TED Yay›nlar›, ss. 11-61.
Üstüno¤lu, Ü. (1989). Okulöncesi E¤itim Döneminde E¤itim Kurumlar›n›n Önemi ve Yararlar›. Anadolu Üniversitesi E¤itim Fakültesi Dergisi.2, (2), ss.
157-164.
Üstüno¤lu, Ü. (1990). Okulöncesi Ö¤retmeninin Nite-likleri. Anadolu Üniversitesi E¤itim Fakültesi Dergisi.3, (1), ss. 155-160.
Woolfolk, A. (1998). Educational Psychology. (7. bas-k›). Boston: Allyn and Bacon.
Woolfolk, A. (2005). Educational Psychology. (9. bas-k›). Boston: Allyn and Bacon.
Yaflar, fi., Sözer, E. ve Gültekin, M. (2000). ‹lkö¤retimde Ö¤renme-Ö¤retme Süreci ve Ö¤retmenin Rolü. VII-I. Ulusal E¤itim Bilimleri Kongresi Bildiriler Ki-tab›. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih E¤itim Fakültesi Yay›nlar›, ss. 452-461.
Yeflilyaprak, B. (2002). E¤itimde Rehberlik Hizmet-leri. Ankara: Nobel Yay›n Da¤›t›m.
67