AraĢtırmanın Amacı ve Önemi

Sosyal medya platformlarının, gündelik yaĢantıda bireyler tarafından ne denli yoğun kullanıldığı son yıllarda çok fazla dikkat çekmektedir. Sosyal medya kullanımında yaĢanan yoğunluk ve teknolojik geliĢmeler bağlamında sürecin aĢırı kullanıma evrilmesi boyutu “Sosyal medya bağımlılığı” kavramını gündeme getirmiĢtir. Sosyal medyanın bağımlılık yapan boyutu günümüzde tartıĢılan ve üzerine çalıĢmalar gerçekleĢtirilen bir araĢtırma konusu haline gelmiĢtir. Yapılan çalıĢmalarda sosyal medya bağımlılığının sosyo-demografik ve kiĢilik özellikleriyle ilgili olabileceği sonuçları bulgulanmıĢtır.

Günümüzde bireyler sosyal medyayı gündelik yaĢantılarının vazgeçilmez bir parçası olarak görmekte ve her anlarını sosyal medya platformlarında paylaĢma gereği duymakta, geliĢmeleri kaçırmaktan endiĢe duyarak sürekli sosyal medya ortamında çevrimiçi olmayı istemekte ve bu istek zamanla engellenemez ve istemsiz olarak sürdürülen bir Ģekilde karĢımıza çıkmaktadır. Sosyal medya bağımlılığını bir

bağımlılık türü olarak ele alan çalıĢmalar bulunmakta ve benzer tedavi süreçleri iĢletilmektedir.

Sosyal medyaya bağımlı olan ve olmayan bireyler arasındaki farkları ve sosyal medyaya bağımlı olan bireylerde yoğun olan gözlemlenen araĢtırmalarla desteklenmiĢ bazı olgular bulunmaktadır. Örneğin; sosyal medya bağımlılığı olan bireylerde; stres, kaygı, depresyon, mutsuzluk, huzursuzluk, uyku problemleri ve yalnızlık gibi psikolojik problemler olduğu gözlemlenmiĢtir.

Sosyal medya bağımlılığı ve yalnızlık arasında iliĢki olduğu varsayımında bulunan araĢtırmacıların çalıĢmaları analizleri sonucunda desteklenmiĢ ve yalnızlık ve bağımlılık süreçlerinin birbirini desteklediği doğrulanmıĢtır. Bireyler gerçek yaĢamlarında aradıkları, sosyal desteği bulamadıklarında sosyal medya ortamları kendilerini daha iyi hissettikleri ve sanal olarak bu desteği gördüklerini hissettikleri alan olarak onları karĢılamaktadır. Sosyal dıĢlanma, kurulamayan ve kurulsa dahi sürdürülemeyen sosyal iliĢkiler yalnız bireylerin kendilerini sosyalleĢtiği düĢüncesini içselleĢtirdiği ortam olan sosyal medyaya bağımlı olmaları olasıdır. Ancak yalnızlık boyutu ve düzlemine göre farklılık gösterebilmektedir. Yalnız olarak kendini ifade etmeyen birey sosyal medyadaki iliĢkileri gerçeklik olarak görebilir ve yalnız olmadığı hatta kendini sosyal medya ortamında aĢırı sosyal hissettiği yanılsamasına kapılabilmektedir.

Kendini gizleme davranıĢı; bireylerin yaĢadıkları ya da yaĢamaktan endiĢe duydukları olası tehdit unsurlarına karĢı sergiledikleri tutumun kiĢilik özelliğine dönüĢmesi olarak görülmektedir. Kendini gizleme davranıĢı hakkında yapılan çalıĢmalar; bu davranıĢı gerçekleĢtiren bireylerin, çocuk yaĢta yaĢanan travmalar(istismar vb.), ciddi hastalıklar, bedensel engel, toplum tarafından kabul görmeyen özelliklere sahip olma, psikolojik sorunlar ve benzeri ile bağıntılı olduğunu ortaya koymuĢtur.

ÇalıĢmanın amacını sosyal medya bağımlılığının; yalnızlık ve kendini gizleme düzeyi ile arasındaki iliĢkinin görünür kılınması oluĢturmaktadır. Aynı zamanda sosyal medya bağımlılık düzeyleri, yalnızlık düzeyleri ve kendini gizleme düzeyleri sosyo- demografik özellikler bağlamında tartıĢılmıĢ ve bağıntılar ifade edilmiĢtir. Sosyal medya kullanım sıklıkları, sosyal medya kullanım amaçları ve yalnızlık düzeyleri, kendini gizleme düzeyleri arasındaki bağlantılar tartıĢılmıĢ ve

sosyal medyanın yalnız bireyler tarafından kullanımında yaĢanılan yalnızlık boyutunu aza indirgemek için mücadele ettikleri iç dünyalarında yeni bir problem olan sosyal medya bağımlılığını sorun olarak ele almakta ve yürütmektedir. Sosyal medya bağımlılığının cinsiyetler, eğitim ve gelir düzeyi, meslek gibi özelliklerle iliĢkilendirilerek riskli grup tespiti yapmak ve bu grupların sosyal medya tutumları görünür kılınması amaçlanmaktadır.

ÇalıĢmanın önemini; araĢtırma örneklemimizi oluĢturan Konya ilinde yaĢayan bireylerin sosyal medya kullanım sıklıkları, sosyal medya bağımlılık düzeyleri, yalnızlık düzeyleri, kendini gizleme düzeylerinin ortaya konması ve sosyo- demografik özellikleri ile iliĢkili analizler sonucunda ulaĢılan verilerin değerlendirilmesi bağlamında önem taĢımaktadır. Konya‟da yaĢayan bireylerin sosyal medya ortamlarına karĢı sergiledikleri tutum, yalnızlık düzeyleri ve kendini gizleme davranıĢları arasındaki iliĢkiler ve bu iliĢkileri destekleyen faktörlerin analiz edilmesi boyutu çalıĢmanın temel hareket noktası olarak değerlendirilmiĢtir.

ÇalıĢma ulaĢacağı bulgular itibariyle;

- Katılımcıların sosyal medya kullanımına iliĢkin örüntülerini saptamak açısından,

- Katılımcıların cinsiyetlerine göre sosyal medya kullanım örüntülerinin farklılaĢıp farklılaĢmadığını belirlemek,

- Katılımcıların sosyal medya bağımlılık düzeyinin görünür kılınması açısından,

- Sosyal medya bağımlılık düzeyleriyle çeĢitli değiĢkenler arasındaki iliĢkiyi görünür kılmak,

- Sosyal medya bağımlılığında etkili olan faktörlerin belirlenmesi açısından, - Sosyal medya kullanım sıklığı ve bağımlılığın düzeyi arasındaki iliĢkinin

görünür kılınması açısından,

- Katılımcıların yalnızlık düzeyini belirlemek açısından,

- Katılımcıların yalnızlık düzeyini etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve sosyo- demografik özelliklerle iliĢki kurulması açısından,

- Katılımcıların kendini gizleme düzeyi ve sosyal medya bağımlılıkları arasındaki örüntüyü görünür kılmak açısından,

- Sosyal medya bağımlılık düzeyi; cinsiyet, sosyal medya kullanım örüntüleri, yalnızlık ve kendini gizleme düzeyi arasındaki iliĢkiyi görünür kılmak araĢtırma sorularına ve hiptotezlerimize cevap bulmak ve yapılacak çalıĢmalara örnek oluĢturmak açılarından önem taĢımaktadır.