Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi

Ng (2015) çalışmasında, işe katılım, iş tatmini, işten ayrılma niyeti ve görev performansı, vatandaşlık davranışı tahmininde örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve örgütsel kimliğin birbiri üzerinde artan geçerliliğini incelemektedir. Özetle, mevcut bulgular örgütsel bağlılığın, örgütsel güvenin ve örgütsel kimliğin birbiri üzerinde artımlı geçerliliğe sahip olduğu iddiasını desteklememekle birlikte, bu değişkenlerin artımlı geçerliliğinin, değişkenlerin niteliğine bağlı olduğunu gösteren birkaç önemli olmayan ve beklenmedik bulgu ortaya çıkmaktadır (Ng, 2015, ss.154-161).

Aryee, Budhwar ve Chen’in (2002) çalışmalarında güven, örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık arasında kısmi aracılık rolü görmektedir. Bagraim ve Hime (2007), yakın yöneticiye duyulan güven ile çalışma arkadaşlarına duyulan güvenin, amire ve çalışma arkadaşlarına olan duygusal bağlılığı olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuşlardır. Chiaburu ve Byrne (2009), örgütsel güvenin, örgütsel bağlılık üzerinde olumlu etkisinin olduğunu belirtmişlerdir. Choi (2006), bireyler (kişiler) arasında oluşan güvenin duygusal bağlılığı olumlu etkilediğini ortaya koymuştur. Connel ve Ferres’e (2003) göre, yönetime güven duygusal bağlılığı etkilemektedir. Ferres, Connell ve Travaglione (2004), çalışma arkadaşlarının karşılıklı güvenlerinin, duygusal bağlılığı olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuşlardır. Pillai ve diğerleri (1999), lidere duyulan güvenin, liderin davranışı ve lidere bağlılık arasındaki ilişkide aracılık rolü oynadığını belirtmişlerdir. Tan ve Lim (2009), örgütsel güvenin, çalışma arkadaşlarına duyulan güven ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkide aracılık rolünün olduğunu ortaya koymuşlardır. Yang ve Mossholder (2010), yakın yönetici dair duygusal

güvenin, duygusal bağlılığı olumlu yönde etkilediğini ifade etmişlerdir (Hassan, 2011, s.89).

Yamagishi ve diğerleri (1998), araştırmalarında bir ara mamul gibi, bağlılığın güven duygusunun zamanla evrilmesi sonucunda ortaya çıktığı sonucuna ulaşmışlardır. Jeon (1995), hem yöneticiye dair güven algısı hem de örgütün kurumsal kimliğine dair güven algısının örgütsel bağlılık için önemli birer belirleyici olduğunu ortaya koymuştur. Sholihin ve Pike (2009), güven duygusuyla örgütsel bağlılık arasındaki güçlü ilişkiye vurgu yapmıştır. Erdem (2003), duygusal temelli güven algısı yani duygusal güven duygusal bağlılığı olumlu etkilemektedir. Nyhan (1999), yöneticiye karşı hissedilen güvenin, örgütsel bağlılığı etkilediğini belirtmiştir. Carlson (2005), lidere karşı hissedilen güven ile kişilerin duygusal bağlılığı arasında olumlu bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Rodriguez ve arkadaşları güven ile çalışma performansı arasında ilişki olmadığını fakat güvenin, örgütsel bağlılık üzerinde etkisinin olduğunu ifade etmişlerdir (Yanık, 2014).

Pascale ve Athos (1981) ve Kanter (1972) güvenin, duygusal bağlılık kavramının bir tamamlayıcısı olduğunu ortaya koymuşlardır. Diffie-Couch (1984) güvensiz bir ortamda bağlılığın azaldığını ifade etmiştir. Albrecht (2006) tarafından yapılan bir araştırmada, örgüte karşı hissedilen güven ile bağlılığın güçlü bir ilişki içerisinde olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Blake ve Mouton (1984), güveni karşılıklı saygı ile bir değerde görüp güvenin, duygusal bağlılık düzeyinin artmasında önemli rol üstlendiğini ifade etmiştir. Culbert ve McDonough’a (1986) göre yönetici eğer ki örgüt tarafından kendisine güvenildiğini hissederse, bu durum karşısında kişilere daha çok değer vererek daha kuvvetli bir bağ kurulmasını sağlayabilir. Bu durumda daha güçlü duygusal bağlılığın sağlanacağını söylemişlerdir (Tekingündüz, 2012, s.70).

Özbek (2006), örgüt içinde hissedilen güven algısının ve üst yönetime hissedilen güvenin kişilerin örgütsel bağlılıklarını olumlu yönde etkilediğini belirtmiştir. Sağlam Arı (2003), ilk yöneticiye güvenin bağlılık üzerindeki etkisini araştırdığı çalışmasında, alt kademedeki yöneticilerin üstlerindeki yöneticilere dair oluşturdukları duygusal ve bilişsel güvenin, kişilerin örgütlerine dair duydukları bağlılıkla pozitif yönde ilişki gösterdiğini ortaya koymuştur (Yanık, 2014).

Cho ve Park (2011), Zeffane ve Al Zarooni (2012), örgütsel güven ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin bilinir olduğunu belirtmişlerdir. Cho ve Park (2011), örgütsel güvenin, yönetime, üst amire ve çalışma arkadaşlarına dair boyutlarının üçünün de örgütsel bağlılık ile pozitif ilişki gösterdiğini ortaya koymuşlardır. Dirks ve Ferrin (2002) ortaya koydukları meta analizinde, örgütsel güvenin bir çıktısı olarak örgütsel bağlılığı göstermişlerdir. Neves ve Caetano (2006), örgütsel değişim sürecinde, yöneticiye karşı hissedilen güçlü güvenin, duygusal bağlılık üzerinde pozitif etkisinin olduğu sonucuna ulaşmıştır. Değişim sürecinde algılanan kontrolün seviyesi de söz konusu ilişkiyi direkt belirlemektedir. Yüksek seviyede algılanan kontrol halinde kuvvetli güven seviyesi oluşamamışsa güven bağlılık ilişkisinin gücü azalmaktadır (Uray, 2014, s.67).

Haden ve diğerleri (2011) çalışmalarını işyerinde sapma eğilimleri, örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve algılanan örgütsel adalet bakımından geçici ve sürekli çalışanlar arasındaki potansiyel farkları ortaya çıkarmak üzere tasarlamışlardır. Geçici ve sürekli çalışan gruplarının her ikisinde de örgütsel bağlılık, güven ve adalet arasında anlamlı ilişkiler ortaya çıkmıştır. Duygusal bağlılık ve normatif bağlılık, örgütsel güvenin her iki boyutu olan duygusal ve bilişsel güven ile pozitif korelasyon göstermiştir. Toplam olarak örgütsel bağlılık, toplam örgütsel güven ile anlamlı ilişki içerisindedir (Haden, Caruth ve Oyler, 2011, ss.145-154).

Tamer ve Dereli (2014) çalışmalarında kişiler arası güven, örgütsel bağlılık ve iş gören desteği arasındaki ilişkiyi ele almışlardır. Çalışma sonucunda, kişiler arası güvenin normatif bağlılık ve iş gören desteği üzerinde pozitif etkisinin olduğu, sadece normatif bağlılığın iş gören desteği üzerinde pozitif etkisinin olduğu bulunmuştur (Tamer ve Dereli, 2014, ss.175-189).

Demirel (2008), örgütsel bağlılık üzerinde örgütsel güvenin etkisini incelemiştir. Araştırmada, örgütsel güven, iki boyutu örgüte ve yöneticiye olan güven; örgütsel bağlılık ise üç boyutu duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda örgüt ve yöneticiye duyulan güven, duygusal bağlılığı ve devam bağlılığını olumlu etkilemekte aralarında pozitif ve orta seviyede anlamlı bir ilişki görülmüştür. Örgüt ve yöneticiye duyulan güven ile normatif bağlılık arasında anlamlı bir ilişki görülmemiştir (Demirel, 2008, s.179).

Civelek ve diğerleri (2015) bağlılık perspektifinde örgütsel güvenin nasıl oluşturulacağına dair kavramsal yaklaşım geliştirmişlerdir. Örgütsel güven ile duygusal bağlılık arasında güçlü bir ilişki bulunmaktadır. Örgütsel güven ile normatif bağlılık arasında hafif düzeyde bir ilişki bulunurken güven ile devam bağlılığı arasında ilişki görülmemiştir (Civelek, Çemberci ve Aşçı, 2015, ss.224-225).

Albrecht ve Travaglione (2003) iki kamu örgütünü ele aldığı çalışmasında, tepe yönetime duyulan güvenin, duygusal bağlılığı pozitif yönde etkilerken devam bağlılığını ise negatif yönde etkilediğini belirtmiştir. Tanner (2007) ise araştırmasında, duygusal bağlılık ile normatif bağlılık ve örgütsel güven arasında güçlü pozitif ilişki ortaya koyarken; devam bağlılığı ile örgütsel güven arasında anlamlı ilişki görülmemiştir. Araştırmada, örgütsel güvenin, duygusal bağlılık için toplam varyansın %36’sını; normatif bağlılık için toplam varyansın % 18’ini açıkladığını ortaya koymuştur. Araştırmacı, örgütsel güvenleri kuvvetli olanların, duygusal bağlılık ve normatif bağlılıklarının da yükselmeye meyilli olduğunu iddia etmiştir. Araştırmada, örgütsel güvenin devam bağlılığı üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür (Tekingündüz, 2012, ss.150-151).

Taşkın ve Dilek (2010), çalışmalarında örgütsel literatürde büyük yer tutan örgütsel güven kavramını açıklayarak, örgütsel güven ve örgütsel bağlılık ilişkisine dair saha çalışması gerçekleştirmişlerdir. Örgütün içerisinde gelişen güvenin, bağlılık boyutları üzerindeki etkisini belirlemeye dair yapılan analizler sonucunda örgütsel güven ile sadece duygusal bağlılık arasında güçlü ilişki görülmüştür. Örgütsel güvenin normatif bağlılık üzerinde güçlü olmayan etkisi ortaya çıkmıştır. Örgütsel güvenin devam bağlılığı üzerinde etkisinin olmadığı gözlenmiştir (Taşkın ve Dilek, 2010, s.44).