TDBB Kardeş Şehirler Web Platformu

TDBB tarafından hayat geçirilecek olan “Kardeş Şehirler” web platformu, yerel yönetimleri bir araya getirerek ilişkilerin gelişmesinde önemli katkılar sunacaktır. Şu an yapım aşamasında olan ve 2018 yılı içerisinde yayına girmesi planlanan söz konusu platform kardeş şehir dağılımının makul ve dengeli bir biçimde gerçekleşmesine yardımcı olacak ve güncel bilgiler içerecek pratik bir uygulama olacaktır. Bu platformun amacı şu şekilde belirtilmiştir (kardeşşehirler.org.tr, 2017): “TDBB Kardeş Şehirler Platformu, gerek uygulamada göze çarpan gereksinimler gerekse ilgili kuruluşlarla gerçekleştirilen çalıştaylar sonucunda ortaya çıkan ihtiyaca binaen Türk Dünyası Belediyeler Birliği tarafından kurulmuş olup yurt içi ve yurt dışındaki yerel idarelere yönelik olarak sürekli güncellenen, bilgilendirici ve yönlendirici veriler

içermesinin yanında, yerel yönetimlerin, oluşturdukları profiller aracılığıyla aktif olarak ilişki kurabilmelerini ve bu yolla kentleri bir araya getirerek işbirliklerini güçlendirmeyi amaçlamaktadır.”

Buna benzer uygulamalar mevcuttur. Örneğin Sister Cities International’ın resmi internet sitesinde benzer bir uygulama görülmektedir. Sitede bulunan bir form ile şehirlere (kendi kullanıcı hesapları üzerinden), bireylere ve sivil toplum kuruluşlarına yardımcı olmakta, formda yer alan başlıklar, belediyelere kardeş seçimi konusunda kolaylık sağlamakta ve kültürel etkinlikler, öğrenci değişim programları, insani projeler, ekonomik işbirlikleri vs. gibi projelerin gerçekleşmesine olanak sağlamaktadır. Yine CEMR’in de twinning.org isimli buna benzer bir web sitesi mevcuttur.

Bu platforma Türkçe, İngilizce ve Rusça olmak üzere 3 farklı dilde erişim sağlanması belediyelerin daha rahat bir şekilde ilişki kurmasını sağlamaktadır. Ayrıca platorma üyelik ücretsiz bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Platformun diğer fonksiyonları ise (www.kardessehirler.org.tr, 2017): “Üye olan yerel yönetimler, diğer üyelerin profillerine erişebilmekte, “Kardeş Şehirler Atlası” uygulaması aracılığıyla arama yapabilmekte ve kardeş şehir ilişkisi kurabilmektedir. Ayrıca “Duyurular” ve “Etkinlikler” alanları sayesinde uluslararası bilinirliklerini arttırabilmekte ve işbirliği potansiyellerini geliştirebilmektedirler. Üyelerin girdikleri verilerin toplanmasıyla hazırlanan istatistikler ve diğer teknik bilgiler (ilgili kurumlar, mevzuat, hukuki süreçler vs.) de tüm üyelerin kullanımına açıktır.” şeklinde belirtilmektedir.

Kardeş şehir kavramı hakkında yeterli bilgiye sahip olunmaması, belli başlı belediyelere yoğunlaşma olması, belediyelerin kardeş şehir imkanlarından yeterince faydalanamaması, kardeş şehirlere dair güncel ve ayrıntılı bilgiler bulunmaması dolayısı ile oluşturulacak olan site, şehirlerin kardeş şehir edinmesini teşvik edici ve yönlendirici işleve de sahip olacaktır.

Resim 3.15: Site Giriş Sayfası

Kaynak: www.kardessehirler.org.tr, 2017.

Sitenin üst başlıklarında; Hakkımızda, Üyeler, Kardeş Şehirler, İstatistikler ve İletişim seçenekleri karşımıza çıkmaktadır. Üyeler sekmesine girildiğinde TDBB’ye üye olan şehirler ve onlara ait şehir özelliklerine ulaşılabilmektedir. Kardeş şehir olurken şehrin tanınması, doğru ilişki kurulması anlamında önem arz etmektedir. Dolayısı ile TDBB’ye üye şehirlerin özelliklerinin belirtilmesi doğru kardeşlik ilişkisi kurması açısından aday kardeş şehirlere bilgi sunmaktadır. Kardeş şehirler sekmesinde ise “Kardeş Şehir Arama” ve “Kardeş Şehir Atlası” şeklinde iki seçenek karşımıza çıkmaktadır. Kardeş Şehir Arama seçeneğinde ülke, bölge, şehir özellikleri (sosyal hizmetler, tarım, spor, vatandaşlık, kültür/sanat) ve TDBB’ye üyelik durumu başlıkları bulunmaktadır. Bu şekilde bir sınıflandırılma yapılması, doğru ortaklığın bulunması açısından önemlidir. Kardeş Şehir Atlası ise daha fonksiyonel bir içeriktir. “Hangi şehrin kaç tane kardeş şehri var?”, “bu kardeş şehirler hangi bölgelerde?” gibi soruların cevaplarının bulunmasında yardımcı olmaktadır.

Resim 3.16: Üyelik Sayfası

Kaynak: www.kardessehirler.org.tr, 2017.

Üyelik bölümünde ise Genel Bilgiler, Yetkili İletişim Bilgileri, Sosyal Medya Hesapları, Kardeş Şehirler İşbirliği Alanları, Şehrin Öne Çıkan Özellikleri ve Mevcut Kardeş Şehir İlişkileri olmak üzere altı başlık mevcuttur. Yine doğru bir kardeş şehir ilişkisi kurulması için gerekli olan tüm özelliklerin üye olmak isteyen yerel yönetimden istenildiği görülmektedir. Ayrıca Mevcut Kardeş Şehir İlişkileri başlığının devamında yer alan “Belediye Meclis Kararını veya Bakanlık Onay Yazısını Ekleyeniz” uyarısı kardeş şehir sayıları ile ilgili doğru bir envanterin oluşması bakımından önemlidir.

Kardeş Şehirler El Kitapçığı

TDBB tarafından uluslararası alanda yerel yönetimlerin birbirleriyle ilişkilerinin önemli bir biçimi olan kardeş şehir uygulamaları hakkında pratik bilgiler içeren “TDBB Kardeş Şehirler El Kitabı” çıkartılmıştır. Türkiye’deki belediyelerin gündeminde yoğun olarak bulunan kardeş şehir projelerinin daha verimli ve işlevsel olmasına katkı sağlamak amacıyla hazırlanmış olan, Kardeş Şehirlerle ilgili bir takım genel bilgilerin de bulunduğu el kitabında ayrıca TDBB’nin konuyla ilgili faaliyetleri, çeşitli önerileri ve üyeleri arasındaki kardeş şehir ilişkilerinde kullandığı protokol taslağı da yer almaktadır (www.tdbb.org.tr, 2017).

Resim 3.17: Taslak Kardeş Şehir Protokolü

SONUÇ VE ÖNERİLER

Yerelde ve küreselde yaşanan yenilikler sonucunda merkezi yönetimlerin yükünün artması ve hizmetleri yerel halka sunma ve iletme noktasında yaşadıkları zorluklar neticesinde ile yerel yönetimlerin önemi giderek artmış ve merkez ile yerel yönetimler arasında vatandaş odaklı işbirliği gelişmiştir. Diğer yandan göç ve sanayileşme gibi nedenlerle kentler ve kentleşme hızla gelişim göstermiş, bunun doğal bir sonucu olarakta hizmetler ve sorunlar çeşitlenmiştir. Karşılaştıkları sorunlar karşısında çözüm üretmek ve iyi uygulamaları hayata geçirmek için yerel idarelerin ulusal ve uluslararası anlamda işbirliği yapmaları zorunlu hale gelmiştir.

Küreselleşme neticesinde ülkeler arasında yaşanan etkileşimin bir yansıması olarak kentler arasında da uluslararası ilişkiler gelişmeye başlamış ve bu anlamda yapılabilecek işbirliği alanları da gelişmiştir. Ülkeler arası yerel yönetim birimleri arasında kurulan yerel ortaklıklar ve işbirlikleri bilhassa belediyelerin uluslararası boyutuna yeni anlamlar katmıştır. Küresel bir kent olma çabası, kaynak kullanımı ve bulunması konusunda partner arama girişimleri ile küresel rekabette yer almak istemeleri gibi motive edici nedenler belediyeleri işbirliği yapmaya yöneltmiştir. Bu işbirliklerinin en yaygın olanları ise yerel yönetim birlikleri ve geçmişi çok da eskiye dayanmayan ancak son elli yılda hızla önemi artan kardeş şehir ilişkileridir.

Belediyelerin kurmuş olduğu işbirliği çeşitlerinden birisi olan yerel yönetim birlikleri, belediyeler arasında dayanışmanın gerçekleştiği alanlardan bir tanesidir. Birlikten kuvvet doğar anlayışı ile kurulan yerel yönetim birlikleri; üyeleri arasında bilgi ve deneyim fırsatlarının doğmasına aracılık etmekte ve dayanışma kültürü ile karşılaşılan ortak sorunlara çözüm üretme noktasında belediyelere danışmanlık yapmaktadır. Yine belediyelerin kuracağı kardeş şehir ilişkilerinde onları doğru partnere yönlendirme ve böylece sürdürülebilir kardeş şehir ilişkileri geliştirmelerinde yardımcı olmaktadır.

ABD ve Avrupa’da 20. yy ortalarında, Türkiye’de ise özellikle 1990’lardan sonra önem kazanmaya başlayan kardeş şehir ilişkileri en genel anlamıyla; iki şehir arasında belirli amaçlar doğrultusunda kurulan iyi niyetli ilişkileri ifade etmektedir. Sosyo-kültürel ilişkiler, bilgi ve tecrübe paylaşımı, ekonomik işbirliği, kültürel mirasın

korunması ve geliştirilmesi gibi çok geniş bir alanda kendisine yer bulabilen kardeş şehir ilişkileri, ortak özelliklere sahip iki yerel birimin birlikte çözüm üretmesini, anlaşmazlıkların önlenmesini ya da barışçıl yollarla çözümünü ve iki halkın etkileşimi ile kaynaşmasını sağlamaktadır. Yerel diplomasi, iki ülke arasında yerel birimler aracılığı ile kalıcı ilişkiler kurarak ilişkilerin daha etkin ve sürdürülebilir olmasını sağlamaktadır. Bu özelliği ile kardeş şehircilik ulusal diplomasiyi tamamlayan yerel diplomasinin bir türüdür. Barış ortamının oluşturulmasında merkezi yönetimlerin çabasının yanında yerel aktörlerin de katkısı büyük öneme sahiptir.

Kardeş şehir ilişkisi kurulurken belediyelerin bu ortaklıktan elde etmek istedikleri faydanın en yüksek seviyede olması için öncelikle ilişki kurulmak istenilen belediyenin, ülkenin ve hatta bölge dinamiklerinin çok iyi bir şekilde analiz edilmesi gerekmektedir. Kardeş şehirciliği daha somut bir şekilde açıklamak gerekirse; nasıl ki evlenmek isteyen bir insanın, evlenmek istediği kişiyi öncelikle tanıması ve kendine göre olumlu bir yorum çıkarmak suretiyle bu kişiden emin olması gerekirse kardeş şehir olmak isteyen aktörlerde bu ortaklığı sağlam bir zemine oturtmak istiyorlarsa kendilerini böyle bir araştırma ve tanımlama sürecinden geçirmeleri gerekmektedir. Çünkü genel olarak Türkiye’deki belediyelerin kurmuş oldukları kardeş şehir ilişkilerine bakılacak olursa özellikle son birkaç yıl öncesine kadar kardeş şehir ilişkileri bireysel tanışıklıklar üzerine bina edilmiş, gerekli araştırma ve tanımlama sürecinden geçirilmemiş ve dolayısıyla kağıt üzerinde kalmış ilişkiler olduğu görülmektedir. Tabii bu durum kardeş şehir ilişkileri ile elde edilebilecek kazanımların öneminin anlaşılması ve artmasıyla olumlu anlamda değişim göstermiş ve kardeş şehirciliğin artan önemi ile birlikte belediyeler artık kardeş şehirciliğe daha çok önem vermeye başlamıştır.

Türkiye’de kardeş şehir kurulmasını engelleyen herhangi bir yasal kısıtlılık bulunmamaktadır. İçişleri ve Dışişleri Bakanlıkları koordinasyonunda kurulacak kardeş şehir ilişkilerinde dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan bir tanesi, kurulacak ilişkinin hem kurulmak istenilen ülke/belediye hem de kurulma içeriği açısından dış politikaya uyumlu olması gerekliliğidir. Dikkat edilmesi gereken diğer bir husus da şehirlerin ortak noktalarının saptanması ve bu değerlendirme sonucunda partner olup olunamayacağına karar verilmesidir.

Heyet ziyaretleri kardeş şehir ilişkisi kurulmasının ön şartlarından birisidir. . Çünkü temsilcilerin ve belediye bürokratlarının birbirleriyle etkileşimi ve ortak paydada buluşabilme becerileri, bu görüşmelerle ortaya çıkmaktadır. Bunun yanı sıra 15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilmek istenilen ‘başarısız darbe girişimi’ sonrasında Olağan Üstü Hal ilan edilmiş ve bu kapsamda belediye başkanlarının yurtdışına çıkışlarında İçişleri Bakanlığı’ndan izin almaları zorunlu hale getirilmiştir. Bu durumun ilerleyen süreçlerde kardeş şehir ilişkilerinde önemli bir yere sahip olan karşılıklı ziyaret ilkesine sekte vurabileceği ve dolayısıyla kardeş şehir ilişkilerinin canlı kalmasını bir nebze de olsa olumsuz etkileyebileceği düşünülmektedir.

Belediyelerin gerek iş yükünün fazla olması gerekse de kardeş şehir kurulmak istenilen belediyeyi ve o bölgedeki potansiyelleri tanıma imkanının kısıtlı olmasından dolayı bu noktada yerel yönetim birliklerinin önemi ortaya çıkmaktadır. Türk Dünyası Belediyeler Birliği gibi uluslararası faaliyet alanı olan yerel yönetim birliklerinin, hitap ettiği coğrafyadaki ülkelerin ve belediyelerin özelliklerini ve şehir kimliklerini belediyelere göre daha yakından tanıması, kardeş şehir alanında belediyelerin yerel yönetim birliklerine müracaat etmesini önemli oranda gerekli kılmaktadır.

Kardeş şehir ilişkilerinin geliştirilmesi ve teşvik edilmesi anlamında belediye birliklerinin rolü önemlidir. Bu ilişkilerin desteklenmesi için gerekli mekanizmaların oluşturulmasında ve danışma hizmetinin verilmesinde birlikler fonksiyonel duruma gelmelidir.

Bu anlamda yerel yönetim birliklerinin geliştirebileceği başlıca konular; kardeş şehir işbirliği ile ilgili rehberler hazırlanması, iyi uygulama örneklerinin paylaşılması, bu konudaki fırsatların belediyelere sunulması, teknik uzmanların yetiştirilmesine yönelik eğitim programları düzenlenmesi, web portalları ile dijital ortamda işbirliklerine zemin hazırlanması ve iletişimin geliştirilmesi, yasal süreçlerdeki problemlerin giderilmesi için girişimde bulunulması, şehirlerin eşleştirilmesi ile ilgili programlar yürütülmesi olarak sayılabilir.

TDBB’nin kardeş şehir alanındaki faaliyetlerini incelediğimiz bu çalışmadan da görülebileceği üzere TDBB, üye belediyeleri arasında koordinasyonu sağlayarak öncelikle dayanışma ruhunu geliştirmektedir. Türkiye’nin sahip olduğu belediyecilik tecrübesinin üye ülkelerdeki yerel yönetim birimleri ile paylaşılmasını amaçlayan bilgi

ve tecrübe paylaşım programları ile üyeleri arasında kültürel, ekonomik, deneyim paylaşımı ve buna benzer alanlarda işbirliğinin gelişmesine katkı sunmaktadır. Bunun yanı sıra TİKA ve benzeri kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak birçok ülkeye teknik ve insani yardım desteği sağlamakta ve bu bölgelerin kalkınmasına da yardımcı olmaktadır.

TDBB’nin sunmuş olduğu hizmet alanlarından birisi olan ve yerel yönetimler arası işbirliğinde önemli bir yer tutan kardeş belediyecilik ile ilgili projeleri TDBB, rastgele değil istişare sonucunda gerçekleştirmektedir. Bu da sürdürülebilir kardeş şehir ilişkilerinin geliştirilmesine önemli ölçüde katkı sunmaktadır. Bu çerçevede kurulma aşamasında olan ve yakın bir zamanda, kardeş şehir faaliyet alanına giren merkezi ve yerel temsilcilerin de katılımının öngörüldüğü bir programla tanıtımının yapılması planlanan “TDBB Kardeş Şehir Web Portalı” sayesinde şehirlerin birbirlerini yakından tanıyabileceği bir ağ oluşturmuş olacaktır. Türkiye’de kardeş şehir alanında eksikliği hissedilen böyle bir portalın oluşturulması, şehirlerin birbirlerini tanımalarına imkan verecek ve böylece sağlıklı ortaklık ilişkilerinin geliştirilmesinde faydalı olacaktır.

Kardeş şehir ilişkilerinin fonksiyonel olduğunu gösteren en önemli gösterge ortaklıklar arasında gerçekleştirilen projelerdir. TDBB bu alanda da kardeş şehirler arasında gerekli teması ve yönlendirmeyi yapmakta ve kardeş şehir ilişkisi çerçevesinde projeler üreterek bu ilişkilerin hedefine ulaşmasını sağlamaktadır.

TDBB tarafından bilgi ve tecrübe paylaşım programları kapsamında gerçekleştirilen “TDBB Kardeş Şehirler Buluşması” etkinliği de kardeşlik ilişkilerinin canlı kalmasında bir hayli önem arz etmektedir. Bunun yanında TDBB’nin, eğitim için yurtdışından Türkiye’ye getirmiş olduğu belediyelerin, üyelik ayrımı yapılmadan Türkiye’deki tüm kardeş şehirlerine davet gönderilmesi ve programa dahil edilmesi de birliklerin veya bu süreçte paydaş olan kurumların; herhangi bir sınırlama yapılmadan tüm mahalli idarelerin sürece dahil edilmesi ve partiler üstü bir yapı olması gerekliliğinin en güzel örneklerindendir.

TDBB faaliyetleri incelendiğinde büyük oranda Türkiye odaklı bir kardeş şehir

faaliyeti yürütüldüğü görülmektedir. TDBB bu faaliyet alanını üyeliği bulunan 28 ülkeye yaymalı ve Türkiye-Azerbaycan ya da Türkiye-Moğolistan kardeş şehir

eşleştirmelerinin yanı sıra Bosna Hersek-Kırgızistan veya Makedonya-Kazakistan gibi eşleştirmelere de yer vermelidir.

TDBB tarafından Türkiye’deki üye belediyelerine yönelik, 19 ve 25 Ocak 2017 tarihlerinde gerçekleştirilen toplantıların sonuç raporunda da görülebileceği üzere Türkiye’deki üye belediyelerin kardeş şehir alanına ilgisi vasat durumdadır. Bu anlamda TDBB, tüm ilgili kurumların temsilcilerini de kapsayacak şekilde periyodik aralıklarla toplantı ve programlar gerçekleştirmelidir. Belediyelerin yerel yönetim birliklerini etkin bir şekilde kullanmaları ya da kullanmak istemeleri de birliklerin bu alanda üstlendikleri rolü daha anlamlı kılacaktır.

Sonuç olarak, yerel yönetim birliklerinin belediyelerin kardeş şehir ilişkilerine önemli ölçüde katkıları bulunmaktadır. Birlikler, belediyelerin sıçrama tahtası olarak görülebilir. Dolayısı ile kaynakların israf edilmemesi ve potansiyelin ve enerjinin doğru kullanımı gibi nedenlerden dolayı belediyelerin başta kardeş şehir ilişkilerinde ve projelerinde olmak üzere tüm alanlarda yerel yönetim birliklerini aktif olarak kullanmaları büyük öneme sahiptir.

KAYNAKÇA

AKMAN, Çiğdem (2016), “Evaluating The Current Situation Via Town Twinning Practices In Turkey”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü Dergisi, Sayı: CİEP Özel Sayısı, Isparta, ss. 1055-1071.

AKMAN, Çiğdem (2017), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Uluslararası Kuruluşlara Üyelikleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:22, Sayı:2, Isparta, ss. 485-

510.

AKMAN, Çiğdem ve Elvettin, AKMAN (2017), “Türkiye’de Kardeş Şehir Uygulamalarının Dört Büyükşehir Belediyesi Üzerinden Nitel Bir Analizi”,

Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:27,

Isparta, ss. 228-254.

ALTABAN, Özcan (1990), “1960-1973 Dönemi Belediyeciliğine Genel Bakış”, Türk

Belediyeciliği’nde 60 Yıl Uluslararası Sempozyumu Bildiri ve Tartışmalar Kitabı, Ankara Büyükşehir Belediyesi Yayını, 23-24 Kasım, Ankara, ss. 317-

325.

ALTAN, Yakup, Uysal, KERMAN ve Mehmet, AKTEL (2010), “Köy Kanunu Tasarısı Taslağı Üzerine Bir Değerlendirme”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal

Bilimler Dergisi, Sayı 26, Kütahya, ss. 56-65.

ARAR, A. Asım (2002), “Yerel Gündem 21”, Uluslararası Ekonomik Sorunlar

Dergisi, Sayı: VI, Ankara, ss. 15-23.

ARSLAN, Talat Nagehan (2005), “İdari ve Mali Paylaşım Açısından Merkezi Yönetim Yerel Yönetim İlişkileri”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi

Dergisi, Yıl: 2005, No: 33, İstanbul, ss. 191-210.

ARSLAN, Yılmaz (2003), “Köylere Hizmet Götürme Birlikleri, Problemleri ve Çözüm Önerileri”, Türk İdare Dergisi, Sayı: 438, İçişleri Bakanlığı, Ankara, ss. 209- 223.

ATILGAN, Bekir (2016), “Yerel Yönetim Birliklerinin Yeniden Yapılandırılması Üzerine Bir Çözümleme”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

ATMACA, Yıldız (2013), “Optimal Belediye Büyüklüğü ve Yeni Büyükşehir Belediye Yasası”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, Çankırı, ss. 168-184.

AYDIN, Hakan (2012), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Sosyal Politikalara Katkıları”,

İller ve Belediyeler Dergisi, Sayı: 768, Ankara, ss. 69-78.

BAŞ, Cemal (2017), “Avrupa Yerel Yönetimler Yerel Özerklik Şartı”, (Der.). Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara.

BAŞ, Cemal (2017), “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri”, (Der.). Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara.

BAŞ, Cemal (2017), “Yerel Yönetim Ağları”, (Der.). Türkiye Belediyeler Birliği, Ankara.

BAYRAMOĞLU, Sonay (2001), “Bölgeselleşme Politikası ve Yerel Yönetimler”,

Antalya’da Kentleşme ve Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildiriler Kitabı,

TMMOB Makine Mühendisleri Odası Yayını, 08-09 Eylül, Antalya, ss. 72-76. BERK, Ahmet (2008), “Yerel Hizmet Sunumu ve Belediye İktisadi Teşebbüsleri”,

Sayıştay Dergisi, Sayı: 49, Ankara, ss. 47-63.

BIÇAKÇIOĞLU, Emre (2010), “Belediye Birlikleri ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal

Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

BİLGİÇ, Veysel (2007), “Türk Yerel Yönetimlerinin Tarihi Gelişimleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Kamu Yönetimi Yazıları, Bilal, Eryılmaz, Musa, Eken ve Mustafa Lütfi, Şen, (Ed.). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss. 100-109.

BOZKURT, Yavuz (2013), Çevre Sorunları ve Politikaları, Ekin Basım Yayım, Bursa. CLARKE Nick (2010), “Town Twinning in Cold-War Britain: (Dis)continuities in

Twentieth-Century Municipal Internationalism”, Contemporary British