Kardeş Şehir Faaliyet Alanının Geliştirilmesi ve İyileştirilmes

Çalışmalar

TDBB, kardeş şehir çalışma alanının ve sürdürülebilir kardeş şehir ilişkilerinin geliştirilmesi ve kardeş kentler arasında karşılıklı tecrübe paylaşımının yaygınlaştırılması amacıyla gerçekleştirilen toplantılara katılım sağlayarak bilgi ve birikimlerini aktarmakta ve üye belediyelerine yönelik çeşitli etkinlikler gerçekleştirmektedir. Bu etkinlikler aşağıdaki gibidir:

TDBB’nin Katılım Sağladığı Bazı Toplantılar

“Türkiye’de Kardeş Kent Uygulamaları Koordinasyon Toplantısı”

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nda (YTB), 14 Eylül 2015 tarihinde Ankara’da, Türkiye’deki kardeş belediyecilik uygulamalarının mevcut durumu, kurumların faaliyetleri ve bu konuda yapılması gereken çalışmaları ele almak amacıyla bu alanda faaliyet gösteren ilgili kurumların (ilgili bakanlık temsilcileri, birlikler, belediyeler) katılımı ile bir toplantı yapılmış ve kardeş kent çalışmaları ile ilgili mevcut durum görüşülmüştür. Toplantıya TDBB’yi temsilen dış ilişkiler biriminden katılım sağlanmış ve TDBB’nin konu ile ilgili deneyimleri paylaşılmıştır (www.tdbb.org.tr, 2017).

“Yerel Diplomasi Çalıştayı”

TBB tarafından 18-19 Mart 2017 tarihlerinde, Türkiye’deki belediyelerin dış ilişkiler birimlerine yönelik olarak “Yerel Diplomasi Çalıştayı” düzenlenmiştir. Katılımcıların tecrübe paylaşımına ve görüş alışverişine de imkan tanıyan çalıştayda belediyelerin dış ilişkiler biriminin kardeş şehirler alanında yapmış oldukları hizmetleri ve iyi uygulama örnekleri anlatılmıştır. Diğer katılımcı belediye temsilcileri ile alanda karşılaşılan sorun ve çözüm önerileri tartışılmıştır. Toplantıya TDBB’yi temsilen dış ilişkiler biriminden katılım sağlanmış ve TDBB’nin konu ile ilgili deneyimleri katılımcılara aktarılmıştır (www.tbb.gov.tr, 2017).

Yerel Yönetim Kuruluşları 2017 Yılı Koordinasyon Toplantısı

TDBB, UCLG-MEWA, TBB, İBB, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı, 20 Aralık 2016 tarihinde, UCLG- MEWA merkezinde, 2017 Uluslararası Faaliyet Takvimi ve Koordinasyon toplantısı gerçekleştirmiştir. 2017 yılı içerisinde kurumların planlanan faaliyetlerinin paylaşıldığı toplantıda, yıl içerisinde gerçekleştirilebilecek işbirlikleri hakkında görüş alışverişinde bulunmuş ve birlikler arasında bilgi paylaşımının önemi vurgulanmıştır (TDBB, 2017: 11).

“UCLG-MEWA Kalkınma İşbirliği ve Kent Diplomasisi Komitesi” Üyeliği Orta Doğu ve Batı Asya (MEWA) Bölgesi’nde işbirlikleri vasıtası ile barışı sağlamayı, ticaret ve yatırımları arttırmayı, kültür ve teknoloji üzerine ortaklıkları

güçlendirmeyi ve sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek amacıyla faaliyet yürüten “UCLG-MEWA Kalkınma İşbirliği ve Kent Diplomasisi Komitesi”ne TDBB’nin de üye olması talep edilmiş (www.uclg-mewa.org, 2017), TDBB tarafından alınan kararlar doğrultusunda komite üyeliği gerçekleşmiştir. Yerel dinamikler arasındaki bu bilgi ve deneyim paylaşımı, yerel diplomatik ve kardeş şehir ilişkilerinin gelişmesine daha da katkı sağlayacaktır.

TDBB Tarafından Düzenlenen Toplantılar ve “Kardeş Şehirler Buluşmaları”

TDBB Türkiye Üye Belediyeler Dış İlişkiler ve Kültür/Sosyal İşler Müdürleri “Kardeş Şehir Çalışmaları” Konulu Toplantılar (19 ve 25 Ocak 2017, İstanbul)

TDBB, üye belediyeleri arasında kardeş şehir ilişkilerinin oluşturulması ve etkin hale getirilmesi, Türkiye belediyeleri yanında diğer ülke belediyelerinin de karşılıklı olarak kardeş şehir olması ile ilgili gerekli çalışmaların yapılması (TDBB, 2016: 35) amacıyla TDBB’nin Türkiye’deki üye belediyelerinin Dış İlişkiler ve Kültür/Sosyal İşler Müdürleri’ne yönelik olarak 19 ve 25 Ocak 2017 tarihleri arasında İstanbul’da “Kardeş Şehir Çalışmaları” konulu iki toplantı düzenlemiştir. Katılımcı 47 belediye temsilcisinin kardeş şehir çalışmaları ile ilgili sunumlarının yapıldığı toplantıda katılımcıların görüş ve önerilerine yer verilen bir atölye çalışması da yapılmıştır. Katılımcıların 5 veya 6 kişilik gruplara ayrıldığı bölümde kendilerine “Belediyenizin/kurumunuzun genelde dış ilişkiler, özelde ise kardeş şehir faaliyetleri ile ilgili sorunları ve beklentileri nelerdir? Lütfen önerilerinizi belirtiniz.” ve “Belediyenizin/kurumunuzun TDBB ile daha etkin ve verimli çalışabilmesi için önerileriniz nelerdir?” şeklindeki iki soru hakkında görüş ve değerlendirmelerini paylaşmışları istenmiştir. Toplantı raporuna göre belediyelerin genel olarak kardeş şehir ilişkilerine dair çıkarımlar şu şekildedir (TDBB, 2017: 17-18):

 Toplantıya katılım % 30 oranında (146 davet edilen belediye ve kurumdan 47 tanesi) gerçekleşti. Katılımın oranındaki bu düşüklüğün en göze çarpan sebebinin belediyelerin iç bürokratik işleyişindeki aksaklıklar (evrakın ilgili birimlere hızlı bir şekilde ulaştırılamayışı) ve kardeş şehir konusundaki ilgisizlik olduğu kanısına varıldı.

 Üye belediye ve kurumlar tarafından 15 tane sunum yapıldı. Gerçekleştirilen sunumlar neticesinde Türkiye’deki belediyelerin kardeş şehirler konusunda

oldukça hevesli ve aktif olduğu ve konuyla ilgili faaliyetlere yüksek bütçeler ayırabildikleri tespit edildi. Belediyelerin kardeş şehir seçimindeki temel ilgi alanlarının eski Osmanlı hinterlandı, Türk Cumhuriyetleri ve akraba toplulukları ile buna ek olarak Avrupa’daki şehirler olduğu, ayrıca Türkiye’deki belediyelerin kardeş şehir faaliyetlerindeki temel motivasyonlarının “yardım etme” olduğu tespit edildi. Kardeş şehir faaliyetlerinin yeteri kadar istikrarlı olmadığı görüldü.

 Belediyelerin kardeş şehir faaliyetlerinin, ulusal dış politikayı tamamlayan, geliştiren, uzun vadede yerel işbirlikleri sayesinde yeni kanallar açan işlevinden ziyade, genellikle iç politikaya yönelik tanıtıcı işlevini esas aldıkları tespit edildi.

 Katılımcı belediyelerin tamamında “dış ilişkiler birimi” olmadığı, kardeş şehir faaliyetlerinin farklı birimler üzerinden (kültür sosyal işler, halka ilişkiler, yazı işleri, plan ve proje, strateji geliştirme, araştırma geliştirme, kurumsal işler vs) yürütüldüğü görüldü.

 Belediyelerin kardeş şehir protokollerini İçişleri Bakanlığı’na bildirmesinde veya bakanlığın listeyi düzenli olarak güncellemesinde birtakım aksaklıklar olduğu görüldü.

Atölye çalışması sonucunda kardeş şehir ilişkilerine yönelik ortaya çıkan sorunlar ve beklentiler ise şu şekildedir (TDBB, 2017: 18):

Karşılaşılan Sorunlar:

 Kardeş şehirler konusundaki bilgi yetersizliği / yeterince tanımamak ve dolayısıyla nitelikli proje geliştirememek,

 Belediyelerde yetkin eleman eksikliği (özellikle yabancı dil konusunda),  İlişkilerin tek taraflı olması, yardım odaklılık sorunu,

 Benzerlik taşımayan şehirlerin kardeş olması ve bundan doğan sürdürülebilirlik sorunu,

 Ülkeler arasındaki yerel yönetim sistemlerine ilişkin farklılıklar ve bu konudaki bilgi eksiklikleri,

 Her iki tarafta da değişen yönetimler ve seçimler sebebiyle ilişkilerin sekteye uğraması,

 Mevzuata ilişkin sorunlar (kardeş şehir harcamalarının bütçe kalemleri, İçişleri Bakanlığı prosedürlerine dair bilgi eksikliği),

 Finansal sorunlar (yeterli bütçe ayrılmaması vs),

 İlgili ve sorumlu birimin belirlenmesine ilişkin problemler,  Uluslar arası dolaşım sorunu (vize problemleri vs).

Beklenti ve Öneriler:

 Tüm belediyeleri ve kurumları kapsayıcı ortak, sürekli güncellenen, bilgilendirici ve yönlendirici bir platform oluşturulması,

 Belediyelerde konuyla ilgili yetkili birim ve kişilerin belirlenmesi,

 Çatı kurumların etkili networkler oluşturması ve teşvik edici etkinlikler düzenlemeleri,

 Türkiye’deki belediyelerin belirli aralıklarla bir araya gelmeleri ve deneyim paylaşımı içinde olmaları,

 Tüm yetkili ve ilgili kurumların (Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, belediyeler, birlikler vs) yılda bir kez bir araya gelerek stratejilerin belirlendiği toplantılar düzenlenmesi,

 Belediye birliklerinin daha çok inisiyatif almaları ve üyelerini yönlendirmeleri. TDBB’den Beklentiler:

 TDBB’nin üye belediyelere bir yazı göndererek muhatap kişilerin belirlenmesi,  Çalışmaların daha görünür olması,

 Benzer çalıştayların daha sık yapılması ve yurtdışındaki belediyelerin Türkiye’deki şehirlerle kardeş şehir olmak istemesi durumunda bilgilendirme yapılması,

 Başkanların konu hakkında doğrudan bilgilendirilmesi,  Üye belediyelerle ilgili bir profil analizi yapılması,

 Türkiye’deki üyelerin yurtdışındaki üyeler konusunda daha çok bilgilendirilmesi,

 TDBB’nin hedef coğrafyasındaki ülkeler için rapor oluşturması, o ülkeyle ilgili bir çalıştay düzenlemesi ve ülkeye ilgi duyan belediyelerle bir eşleştirme programı gerçekleştirmesi.”

Belediyelerde kardeş şehir ilişkilerini takip eden ve çalışma gösteren kişilerle gerçekleştirilen söz konusu çalıştay sayesinde reel zeminde kardeş şehir ilişkileri ile ilgili gerçek veriler ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda belediye birliği olarak TDBB de kardeş şehir alanının iyileştirilmesi ve atılması gereken adımlar hakkında bilgi edinerek bu alanda en iyi sürecin işlemesi için yapılabilecekleri değerlendirme fırsatı bulmuştur. Ayrıca bu ve buna benzer faaliyetleriyle TDBB hem üye belediyeleri hem de ilgili paydaşları için farkındalık oluşturmuştur.

3.7.3. TDBB Üye Belediyelerinin Kardeş Şehir Oldukları Belediyeler ile Ortak