• Sonuç bulunamadı

F. Bireysel BaĢvurunun Ġhlallere Yeterli Bir Çare Olması

IV. MUKAYESELĠ HUKUKTA BĠREYSEL BAġVURU

A. Ġspanya

Bireysel baĢvuru yolu Ġspanya‟da, “amparo baĢvurusu” olarak adlandırılmaktadır81. Amparo baĢvurusu, genel olarak Federal Alman modeli baz alınarak düzenlenmiĢ82 olup tam adı “recurso de amparo”dur83.

Ġspanyol Anayasa Mahkemesinin bir kararında vurguladığı gibi, “Ampara

baĢvurusu, temel hak ve kamu özgürlüklerinden bir veya bir kaçının ihlali iddiası nedeniyle kanunun anayasallığının doğrudan ve somut denetimi için değil, düzenlemelerden, hukuki iĢlemlerden veya sadece kamu makamlarının eylemlerinden kaynaklanan bu hak ve özgürlükleri etkileyen zararları telafi etmek vasıtası olarak öngörülmüĢtür84.”

79 Tögel, s. 66-68

80 Göztepe, Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel BaĢvuru, s. 17-18

81 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 249

82 Özbey, Bireysel BaĢvuru Hakkı, s. 107; Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 250; Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 99; Bülent Yücel, "'Anayasa ġikâyeti' Demokratik Siyasî Sistemin PekiĢtiricisi Olabilir mi?", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Hukuk Fakültesi Özel Sayısı, s. 147

83 Korkmaz, s. 12; Arnwine, “recurso de amparo” olarak adlandırılan amparo baĢvurusunun Türkçe'ye "koruma baĢvurusu" olarak çevrilebileceğini ifade etmektedir. Ayrıntılı bilgi için bkz.

Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 100

84 Ergül, s. 11-12

23 Amparo baĢvurusu, Ġspanya Anayasası‟nın 53. maddesinin ikinci fıkrasında85 belirtilen temel hak ve özgürlüklerin kamu gücü tarafından ihlal edilmesi durumunda kiĢilere (gerçek ve tüzel kiĢiler)86 kanunla düzenlenecek durumlarda ve Ģekillerde Ġspanya Anayasa Mahkemesine baĢvuru hakkı tanıyan bir hak arama yoludur87.

Dolayısıyla amparo baĢvurusu, Ġspanya Anayasası‟nda öngörülen tüm hak ve özgürlükler için kabul edilmiĢ bir koruma mekanizması olmayıp yalnızca anılan fıkrada belirtilen temel hak ve özgürlükler için genel mahkemelerin koruma iĢlevine ek olarak getirilmiĢ bir hak arama yoludur88. Buna göre, Ġspanyol Anayasası‟nın 14.

ilâ 30. maddeleri arasında yer alan temel hak ve özgürlükler kapsamında amparo baĢvurusu yapılabilecektir89.

BAAMONDE90, amparo baĢvurusunun kabul edildiği temel hak ve özgürlükleri Ģu Ģekilde sıralamaktadır: “EĢitlik; ırk, cinsiyet, din, düĢünce ya da baĢka herhangi bir gerekçeyle ayrım yasağı; yaĢama hakkı, maddi ve manevi varlığın bütünlüğü, iĢkence ve kötü muamele yasağı; düĢünce, inanç ve ibadet özgürlüğü; kiĢi güvenliği, özel hayatın gizliliği, konut dokunulmazlığı, haberleĢme özgürlüğü, bilgi edinme hakkı, yerleĢme ve seyahat özgürlüğü, ülke dıĢına çıkma ve ülkeye serbestçe giriĢ hakkı; bilim ve sanat özgürlüğü, ifade özgürlüğü; barıĢçıl amaçlarla silahsız olarak toplantı ve gösteri özgürlüğü; dernek kurma özgürlüğü, seçme ve seçilme hakkı; kamu hizmetine girme hakkı; hak arama özgürlüğü, kanuni hâkim güvencesi, kiĢisel olarak ya da bir avukat yardımıyla savunma hakkı, kendisine yöneltilen iddialar hakkında bilgi alma hakkı, kendisi aleyhine ifade vermeye zorlanmama hakkı; masumiyet karinesi, suç ve cezaların kanuniliği;

eğitim hakkı, araĢtırma özgürlüğü; üniversite özerkliği, sendika ve grev hakkı; bireysel ve toplu dilekçe hakkı; vicdani red hakkı.

AnlaĢılacağı üzere, Ġspanya Anayasası‟nda amparo baĢvurusunda bulunulabileck haklar sınırlı olarak sayılmıĢ ve böylece amparo baĢvurusunun

85 Bu fıkra Ģu Ģekilde düzenlenmiĢtir: “Her yurttaĢ Anayasa‟nın 14. maddesi ile güvence altına alınan hakları ile Temel Haklara ĠliĢkin Kısım‟ın Ġkinci Bölümünün Birinci Alt Bölümünde düzenlenen hakların korunmasını genel mahkemelerden talep etme ve gereği hâlinde amparo yolu ile Anayasa Mahkemesine baĢvurma hakkına sahiptir. 30. maddede düzenlenen vicdani red hakkı için de amparo baĢvurusu yapılabilir.” Alıntı için bkz. María Emilia Casas Baamonde,

“Amparo BaĢvurusu”, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi Yayınları: 58, Sayı: 26, Yıl: 2009, s. 101

86 Karaman, s. 122

87 Baamonde, s. 101

88 Baamonde, s. 101

89 KuĢ, s. 101; Ergül, s. 11; Korkmaz, s. 13; Sağlam, Bir Hak Arama Yolu Olarak Bireysel BaĢvuru, s. 45-46; Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 100

90 Baamonde, s. 101-102; Aynı yöndeki açıklamalar için bkz. Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 100;

Bu hakların düzenlendiği Ġspanyol Anayasası‟nın Türkçe metnine ulaĢmak için bkz.

http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/14-%C4%B0SPANYA%20533-584.pdf, EriĢim Tarihi: 15.4.2015

24 koruma alanı sınırlandırılmıĢtır91. Dolayısıyla bu sınırlı Ģekilde sayılanlar haklar dıĢında kalan temel hak ve özgürlükler92 bakımından amparo baĢvurusunda bulunulamayacaktır. Örneğin, özel mülkiyet ve miras hakkı, vakıf kurma hakkı, çalıĢma hakkı ve özgürlüğü, toplu iĢ görüĢmesi yapma hakkı, giriĢim özgürlüğü gibi hak ve özgürlüklerin ihlal edilmesi durumunda kiĢiler, amparo yoluna baĢvuramayacaklardır93. Fakat vicdani red hakkı bir istisna olarak bireysel baĢvuruya konu edilebilmektedir94.

Ancak hemen Ģunu belirtmek gerekir ki, amparo baĢvurusuna baĢvurulamayacak hakların bu yola baĢvurulabilecek haklarla bağlantısının bulunması durumunda, tek baĢına amparo baĢvurusuna baĢvurulamayacak haklardan da olsa bu sefer amparo baĢvurusuna baĢvurulabilecektir. Mesala, mülkiyet hakkının ihlal edildiği bir durumda, aynı zamanda eĢitlik ilkesine veya yerleĢme özgürlüğüne aykırılık varsa, hakkı ihlal edilen kiĢi, artık bu hak ihlalinin ortadan kaldırılması için amparo baĢvurusunda bulunabilecektir. Nitekim Ġspanya Anayasa Mahkemesi, içtihatlarında bu yönde kararlar vermekte ve bunu kolaylaĢtırıcı yönde tutum sergilemektedir. Böylece, Ġspanyol Anayasa Mahkemesi her ne kadar Ġspanya Anayasası‟nda amparo baĢvurusu yapılabilecek haklar sınırlı olarak belirtilse de amparo baĢvurusuna konu olabilecek hak ve özgürlüklerin çerçevesini geniĢletme eğilimi göstermektedir95.

Amparo baĢvurusunda temel amaç, amparo baĢvurusuna konu olabilecek temel hak ve özgürlüklerin olağan kanun yollarında korunamaması yani bu kanun yollarından bir netice alınamaması durumunda temel hak ve özgürlüklerin korunmasının sağlanmasıdır96. Bu nedenle, amparo baĢvurusu yapabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmesi ön Ģarttır97. Dolayısıyla, amparo baĢvurusu

91 Baamonde, s. 102

92 Göztepe, amparo baĢvurusu dıĢında kalan temel hak ve özgürlüklerin "yurttaĢlık hakları"

olduğunu ifade etmekte olup bu hakların bireysel baĢvuru korumasının dıĢında kaldığını ifade etmektedir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Göztepe, Anayasa ġikâyeti, s. 34

93 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 252; Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 100-101; Kılınç- Çağatay-Atasoy, ekonomik ve sosyal haklar bakımından da amparo baĢvurusunda

bulunulamayacağını ifade etmektedirler. Ayrıntılı bilgi için bkz., Kılınç-Çağatay-Atasoy, s. 6

94 Göztepe, Anayasa ġikâyeti, s. 34

95 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 252-253; Musa Sağlam, “Bireylerin Anayasa Mahkemesi‟ne BaĢvurusu (Bir Reform Önerisi)”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 60, Yıl: 2005, s. 154, (“Bir Reform Önerisi”); Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 101

96 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 250

97 Ġspanya Anayasa Mahkemesi KuruluĢ Kanunu‟nun 43. maddesinde, idareden kaynaklanan ihlallere karĢı ancak ilgili yargısal yollar tüketildikten sonra; 44. maddesinde ise yargı

25 istisnai bir özellik taĢımaktadır. BaĢvurucunun bu Ģartı sağladıktan sonra amparo baĢvurusunda bulunabilmesi, esasen son çare (ultima ratio) olup olağan mahkemelerin koruma iĢlevine ek çare olarak öngörülmüĢtür98.

Ġspanya Anayasası‟nın 162. maddesinin 1b fıkrası uyarınca amparo baĢvurusuna baĢvurma hakkı, menfaat bağlantısı olan bütün gerçek ya da tüzel kiĢiler ile Kamu Denetçisi (Defansor del pueblo) ve Savcılık Makamı‟na tanınmıĢtır99. Dolayısıyla, yabancıların100 (yasa dıĢı yollarla ülkeye girmiĢ dahi olsalar) ve tüzel kiĢilerin amparo baĢvurusunda bulunma hakları bulunmaktadır. Tüzel kiĢilerden kastedilen ise özel hukuk tüzel kiĢileridir101. Ancak, kamu tüzel kiĢilerinin bu hakkı bir istisnadır102. Zira, Ġspanyol Anayasa Mahkemesi kamu tüzel kiĢilerinin yalnızca usulü haklar bakımından amparo baĢvurusu yapabileceğini kabul etmektedir103.

Yabancıların yukarıda belirtildiği üzere amparo baĢvurusunda bulunma hakkı bulunduğu belirtilse de bir takım sınırlamalar da mevcuttur. Ġspanyol Anayasası, yabancıların anayasal özgürlüklerden kanunlar ve antlaĢmalar çerçevesinde

organından kaynaklanan ihlallere karĢı baĢvuru yapılabilmesi için, hukuk sisteminde o davayla ilgili olarak, usuli düzenlemelerde yer alan bütün hukuk yollarının tüketilmesinden sonra bireysel baĢvuru yapılabileceği belirtilmektedir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Recep Kaplan,

“Gerilimli Bir Alan: BaĢvuru Yollarının Tüketilmesi”, İnsan Onuru İçin Anayasa Mahkemesinde 25 Yıl, Haşim KILIÇ’a Armağan, Editörler: Ali Rıza Çoban, Serdar Gülener, Musa Sağlam, Hüseyin Ekinci, Cilt: 2, Ankara, 2015, s. 1527, ("BaĢvuru Yollarının Tüketilmesi")

98 Yücel, s. 147

99 Sağlam, Ülkemizde Bireysel BaĢvuru, s. 764; KAYAR, s. 60; Korkmaz, s. 16; Göztepe, Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel BaĢvuru, s. 20; Göztepe, Anayasa ġikâyeti, s. 34; Sağlam, Bir Hak Arama Yolu Olarak Bireysel BaĢvuru, s. 49; Karaman, s. 130; Tahsin Erdinç, "KarĢılaĢtırmalı Olarak Türk Anayasa Mahkemesine Bireysel BaĢvuru Hakkı (Anayasa ġikâyeti)", Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 20, Ocak 2015, s. 108; Ünal, Ġfade Özgürlüğü, s. 15

100 Ġspanya Anayasası‟na göre, Anayasa ile güvence altına alınan temel hak ve özgürlüklerden yabancıların da antlaĢmalar ve kanunlar çerçevesinde yararlanacağı kural altına alınmıĢtır.

Ancak, yabancılar yalnızca Ġspanya vatandaĢlarına tanınan haklardan yararlanamayacaklardır.

Örneğin, kamu hizmetine girme hakkı, seçme ve seçilme hakkı, Ġspanya‟ya serbestçe giriĢ çıkıĢ hakkı yalnızca vatandaĢlara tanınan haklardan olmaları nedeniyle bu haklar nedeniyle amparo baĢvurusu yapılamayacaktır. Ayrıntılı bilgi için bkz. Baamonde, s. 102-103; Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 257; Korkmaz, s. 16; Karaman, s. 122; 6216 sayılı Kanun‟da da buna benzer bir hüküm bulunmaktadır. Anılan Kanun‟un 46. maddesinin (3) numaralı fıkrasında, yalnızca Türk vatandaĢlarına tanınan haklarla ilgili olarak yabancıların bireysel baĢvuru yapamayacakları belirtilmiĢtir.

101 Ġspanya Anayasa Mahkemesi, meslek örgütlerinin, parlamento gruplarının, sendikaların, üniversitelerin ve siyasal partilerin kendi üyeleriyle ilgili durumlarda davacı olmasını kabul etmiĢtir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 257; Karaman, s. 130; Selin Esen, “Türkiyede Anayasa ġikâyeti”, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti/Anlamı, Kapsamı ve Olası Sorunlar), Türkiye Barolar Birliği, Panel, Ankara, Nisan 2011, s. 45, ("Anayasa ġikâyeti")

102 Baamonde, s. 102

103 Çoban, Bireysel BaĢvuru, s. 189

26 faydalanacağını belirtmesi karĢısında yabancıların sahip oldukları hakların kapsamını vatandaĢlara göre daha dar tutmuĢtur. Buna göre, yalnızca vatandaĢlara tanınan seçme ve seçilme ile kamu hizmetine girme hakları yani katılma hakları ile Ġspanya‟ya serbestçe giriĢ-çıkıĢ özgürlüğü ilke olarak yabancılara kapalı haklardandır. Dolayısıyla bu haklar yönünden yabancıların amparo baĢvurusunda bulunabilmeleri mümkün değildir104.

Amparo baĢvurusu, doğrudan bir kanuna karĢı yapılamayacağından105 dolayı actio popularis106 baĢvurusu yapılamayacaktır. Buna göre, amparo baĢvurusu yalnızca kanun niteliğine sahip olmayan iĢlemlere karĢı yapılabilecektir107. Ancak amparo baĢvurusu, kanunların uygulanmasına yönelik iĢlemler, kanunların uygulanmaması ya da kamu gücünün eylemlerine karĢı yapılabilir108. Diğer bir ifadeyle amparo baĢvurusu, kamu gücü iĢlem, eylem ve ihmallerinden dolayı temel hak ve özgürlük ihlallerine karĢı yapılabilir. Kamu gücünden kastedilen ise Devlet, özerk bölgeler ve diğer hizmetsel, yerel yahutta mesleki yerinden yönetim kuruluĢlarıdır109.

Kanunların anayasaya uygunluğunun denetlenebileceği yollar da mevcuttur.

Bu yollar itiraz yolu ve iptal davası yoludur. Kanunlardan farklı olarak idarenin yönetmelik, genelge gibi isimler altında yaptığı düzenleyici iĢlemler aleyhine amparo baĢvurusu yapılabilecektir110.

104 Sağlam, Ülkemizde Bireysel BaĢvuru, s.763

105 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 255; Baamonde, s. 103; Korkmaz‟a göre, merkezi parlamento ve özerk topluluk meclislerinin, kanun ismiyle çıkardıkları, kanun ile eĢ değerde ya da kanun gücünde yaptığı hukuki iĢlemler aleyhine amparo baĢvurusu yapılamayacaktır. Ayrıntılı bilgi için bkz. Korkmaz, s. 15; Recep Kaplan, “Kanuna KarĢı Bireysel BaĢvuru”, Bireysel Başvuru İncelemeleri-1, Editörler: Musa Sağlam, Serdar Gülener, Recep Kaplan, AraĢtırma ve Ġçtihat Birimi (AR-ĠÇ), Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2013, s. 162, ("Kanuna KarĢı Bireysel BaĢvuru"); Ünal, Ġfade Özgürlüğü, s. 15

106 Yalnızca kanunların uygulama iĢlemleri, uygulanmaması yani ihmal veya eylemsizlik durumu veya kamu gücünün eylemleri amparo baĢvurusuna konu edilebilir. Parlamentonun ve Özerk Bölgelerdeki yasama organlarının kanun niteliği taĢımayan kararlarına karĢı da amparo yolu açıktır. Ayrıntılı bilgi için bkz. Baamonde, s. 103

107 Kaplan, Kanuna KarĢı Bireysel BaĢvuru, s. 162

108 Kaplan, Kanuna KarĢı Bireysel BaĢvuru, s. 162

109 Baamonde, s. 103; Arnwine, "kamu gücü"nden anlaĢılması gerekenin, yasama, yürütme ve yargı organları (Amparo baĢvurularının çok büyük bir kısmı mahkeme kararlarına karĢı yapılmaktadır.) olduğunu ifade ederek Ġspanya Anayasa Mahkemesinin bu konuda ATC 13/1980, FA. 14.9.1980; ATC 93/1980, FA. 12.11.1980; STC 67/1982, BOE 10.12.1982; STC 18/1987, BOE 4.3.1987 sayılı kararlarının örnek olarak gösterilebileceğini belirtmektedir.

Ayrıntılı bilgi için bkz. Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 102 ve 105

110 Kaplan, Kanuna KarĢı Bireysel BaĢvuru, s. 162; Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 255-256

27 Amparo baĢvurusu, istisnai ve olağandıĢı bir hak arama yolu olup111 Ġspanya Anayasa Mahkemesinin bu konudaki yetkisi ikincil ve nihai bir yetkidir. Bu nedenle, amparo baĢvurusunda bulunabilmek için öncelikle bütün olağan kanun yollarının tüketilmiĢ olması gerekmektedir112. Diğer bir ifadeyle, amparo yolu, ancak olağan kanun yollarından bir sonuç alınamaması durumunda baĢvurulabilecek bir yoldur ve temel hak ve özgürlüklerin korunması için olağan nitelikte bir araç değildir113.

Amparo baĢvurusunda süre, çeĢitli durumlara göre farklılık göstermektedir.

Örneğin, yasama organlarının kanun niteliğinde bulunmayan kararları ya da iĢlemleri bakımından kesinleĢme tarihinden itibaren üç ay; parlamentoların veya organlarının idari niteliğini haiz karar ya da iĢlemlerine karĢı yargı kararının kesinleĢmesinden itibaren yirmi gün; yürütmenin ve idare içinde yer alan organların kararlarına ya da iĢlemlerine karĢı son mahkeme kararının taraflara tebliğ edilmesinden itibaren yirmi gün114; vicdani ret ile ilgili baĢvurular açısından yirmi gün; seçim yargısına iliĢkin kararlar yönünden ise baĢvuru süresi, adaylar ve aday listelerine karĢı yapılan baĢvurularda kararın tebliğ tarihinden itibaren iki gün, seçmenlere ve seçime iliĢkin baĢvurularda üç gündür. Bu sürelerin uzaması ya da ertelenmesi yahutta kesilerek yeniden iĢlemeye baĢlaması söz konusu değildir. Zira, bu süreler hak düĢürücü niteliğini haizdir115.

Amparo baĢvurusunda, baĢvurucunun bir avukat ile temsil edilmesi zorunludur. BaĢvurucunun avukat tutma gücü bulunmadığı takdirde ise Mahkeme baĢvurucuya bir avukat atayabilmektedir116.

Ġspanya Anayasa Mahkemesi, Federal Alman Anayasa Mahkemesi gibi iki daire ve bir genel kurul olarak örgütlenmiĢtir117.

Ġspanyol Anayasa Mahkemesi önüne gelen amparo baĢvurusunu iki aĢamalı olarak incelemektedir. Birinci aĢamada, üç üyeden oluĢan bölüm (komite) tarafından

111 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 258

112 Baamonde, s. 104

113 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 258

114 2007 yılında yapılan değiĢiklikle bu süre otuz güne çıkarılmıĢtır. Ayrıntılı bilgi için bkz.

Karaman, s. 242; Korkmaz, s. 17; Sağlam, Bir Hak Arama Yolu Olarak Bireysel BaĢvuru, s. 54

115 Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 260-261; Arnwine, Ġspanya'da Amparo, s. 103

116 KAYAR, s. 61

117 ġ. Cankat TaĢkın, "2010 Anayasa DeğiĢikliklerinden Sonra Türk Anayasa Mahkemesinin Yapılanması", Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 97, Kasım-Aralık, Yıl: 2011, s. 208

28 baĢvurunun ilk incelemesi yapılmaktadır. Bu aĢamada bölüm (komite) Ģu hususları tespit etmektedir:

- Amparo baĢvurusunun, Anayasa ile kanunda belirtilenler organlardan birinin yaptığı bir iĢlem, eylem veya ihmalinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı.

- Amparo baĢvurusunun, Anayasa‟da sınırlı olarak sayılan temel hak ve özgürlüklere dayanıp dayanmadığı.

- Kanun yollarının tüketilip tüketilmediği.

- Amparo baĢvurusunun öngörülen sürede yapılıp yapılmadığı.

- Amparo baĢvurusunun mevzuatta belirtilenler tarafından yapılıp yapılmadığı.

- Açık bir Ģekilde Anayasa Mahkemesi tarafından verilebilecek bir kararla ihlalden kaynaklanan durumun düzeltilmesini içerip içermediği118.

- Amparo baĢvurusunun, Anayasa Mahkemesinin dava konusuyla aynı nitelikte olan konuyu daha önce iptal davası yoluyla ya da itiraz yoluyla esastan reddedip reddetmediği119.

Yukarıda sayılan bu durumların bulunması hâlinde bölümler oybirliğiyle120 ilk inceleme aĢamasında amparo baĢvurusunun reddine karar vermektedirler. Eğer bu durumlar yoksa bu sefer amparo baĢvurusu dosyası, Anayasa Mahkemesindeki altıĢar üyeden oluĢan iki daireden birine gitmekte ve dosya karara bağlanmaktadır121. Bireysel baĢvuruların esasları hakkındaki kararlar, daireler tarafından verilmektedir. Eğer dairenin vereceği karar, Mahkemenin önceki kararlarıyla

118 Baamonde‟ye göre, “Amparo baĢvurusunun esastan görüĢülebilmesi için, baĢvuruya konu edilen uyuĢmazlığın anayasal boyutu nedeniyle, konunun Anayasa Mahkemesince karara bağlanmasını gerektiren bir durum olmalıdır. Bu, Anayassa‟nın uygulanmasına, yorumlanmasına, genel etkisine ya da temel hakların içerik ve kapsamının belirlenmesine iliĢkin bir sorun olabilir.”

Ayrıntılı bilgi için bkz. Baamonde, s. 110

119 Özbey, Bireysel BaĢvuru Hakkı, s. 444

120 Baamonde, s. 110

121 Özbey, Bireysel BaĢvuru Hakkı, s. 445; Arnwine, Ġspanya'da Bireysel, s. 262-263; Musa Sağlam,

“Anayasa Mahkemesi; Bir Temel Hak ve Özgürlükler Mahkemesi”, HUKAB, Sayı: 6, Temmuz-Eylül 2013, s. 40, (“Anayasa Mahkemesi”)

29 çeliĢecek nitelikteyse bu durumda baĢvurunun Genel Kurul tarafından karara bağlanması gündeme gelmektedir. Bunun yanında baĢvuru konusunda Mahkemenin içtihadı yerleĢik hâle gelmiĢse esas hakkında kararın bölüm (komite) tarafından karara bağlanmasına da karar verilebilebilmektedir122.