• Sonuç bulunamadı

3.2. Günümüz TürkĠYESĠ‟NDE Medya

3.2.2. Gündemi Belirleyen Türk Medya KuruluĢları

3.2.2.1. Doğan Grubu Doğan Yayın Holding

Doğan Grubu iki holdingden oluĢmaktadır. Doğan ġirketler Grubu Holding A.ġ. (enerji, turizm, sanayi, ticaret ve pazarlama) ve Doğan Yayın Holding A.ġ. (medya ve iliĢkili alanlar).

Doğan Yayın Holding, Posta, Hürriyet, Milliyet, Radikal, Referans, Gözcü gazeteleri479, Doğan Burada bünyesinde çıkarılan dergiler, Doğan Online ile Doğan

478 El koyma iĢlemi ile ATV gibi yüksek izlenme oranlarına sahip televizyonun yanında, Sabah, Takvim, Günaydın ve Yeni Asır gibi çok tirajlı gazetelerin de yönetimi TMSF‟ye geçmiĢtir.

479 Türkiye‟nin en çok satan 2., 3., 7., 15. ve 24. siyasal gazeteleri Doğan Grubu tarafından çıkarılmaktadır.

TV‟yi480 bünyesinde toplayan bir medya holding kuruluĢudur. Bu haliyle Türkiye‟de 2007 Ocak ayında günlük 1,5 milyondan fazla bir miktarda gazete satıĢını gerçekleĢtirmektedir. Diğer bir deyiĢle Türkiye gündemi yoğunlukla “Doğan Grubu” tarafından belirlenmektedir. Ayrıca yine holding bünyesinde bulunan “Doğan Dağıtım ve Pazarlama“ isimli Ģirketi ile bu reklâm ve pazarlama faaliyetleri gerçekleĢtirilmekte, Yay-Sat (1992) isimli dağıtım Ģirketi ile belirtilen gazetelerin dağıtımı da sağlanmaktadır. Bunların yanında, kitap dergi, yabancı gazete basımı, satıĢı, reklâm ve dağıtımı için D&R, Dergi Planlama ve Pazarlama A. ġ. (DPP) adlı Ģirket de bulunmaktadır.

Ġlk defa 1943 yılında Doğan Ofset adıyla Ġstanbul‟da matbaa olarak faaliyete baĢlayan kuruluĢ, 1973 yılında Doğan Ofset adıyla ĢirketleĢerek, 1979 yılında daha önceden kurulmuĢ olan Milliyet gazetesini (1950) daha sonra 1994 yılında da Hürriyet gazetesini (1948) satın almıĢtır. Aydın Doğan, Eylül 2005 tarihi itibarıyla da Star TV‟yi Ciner grubu ile girdiği rekabet sonunda satın alarak portföyüne eklemiĢtir. Holdingin 2007 değeri 1,9 milyar avro olarak belirlenmiĢ olup Doğan TV hisselerinin % 25‟i Alman medya devi Axel Springer481‟a aittir.

Hem Hürriyet hem de Milliyet gazeteleri köklü gazeteler olarak bilinmekte ve günümüzde de hem sağ, hem merkez, hem de sol görüĢlü yazarlara yer vererek “catch all newspaper” türü bir tutum sergilediği gözlemlenmektedir. Ġktidara yönelik eleĢtirilerinde fazla ileri gitmediği ayrıca genel olarak var olan siyasal geliĢmelerle ilgili olarak – örneğin AB ile ilgili geliĢmeler konusunda- var olandan daha olumlu bir hava aktarıldığı da söylenebilir.

Doğan Grubu en çok satıĢ yapan 2. gazete olan Posta gazetesini de çıkarmaktadır. Posta gazetesi, bir tür “bulvar” gazetesidir. Bol resimli, cinsel içerik ve günlük kaza, magazin vb haber yoğun, bulmaca hediyeli ve aslında siyasal

480 Kanal D, -Doğan Yayın Holding ve AOL Time Warner ortak giriĢimi- CNN Turk, Müzik Kanalı Dream Tv, Takım kanalları Fenerbahçe Tv ve BJK Tv, Ultra Kablo Tv

481 “Axel Springer,… Avrupa'nın en büyük yayınevi olan Axel Springer Verlag'ın sahip olduğu yayınların arasında Almanya'da en çok okunan ve günlük 6.5 milyon tirajı bulunan Bild gazetesi ve dünyaca ünlü Der Spiegel dergisi de bulunuyor (…) SAT1 ve Pro7 ile televizyona giren Axel Springer, Bertelsman AG‟den sonra Almanya‟nın en büyük ikinci medya grubu… Toplam 32 ülkede 150'nin üzerinde gazete ve dergi basımı gerçekleĢtiren Ģirketin bünyesinde 10 bin 166 kiĢi çalıĢmakta, yıllık cirosu da 2.4 milyar Euro‟dur..” CNNTURK, “Alman Medya Devi Doğan Medyaya Ortak Oldu”, 16.11.2006, http://www.cnnturk.com/2006/ekonomi/sirketler/11/16/alman.medya.devi.dogan.tvye.ortak.oldu/260312. 0/index.html (25.11.2006) Axel Springer‟ın Doğan Medya ile ilgilenmesi, Almanya baĢta olmak üzere Avrupa‟da medya tekeline doğru bir gidiĢin izlerini taĢımaktadır.

bilgilendirmeden ziyade apolitizasyon sürecine hizmet eden bir gazete konumunda olduğu izlenimi vermektedir.

NTV482, NTVMSNBC, NTV Radyo, Radyo Eksen, Vision Plus, Discovery Channel yayın organlarını bünyesinde toplayan holding aynı zamanda National Geographic Türkiye dergisinin de sahibidir. Ekonomi kanalı CNBC ve Kanal E iĢbirliği ile 16 Ekim 2000‟de kurulan CNBC-e, gündüz kuĢağı formatını Amerikalı CNBC‟den alırken, içeriğini ise DoğuĢ Yayın Grubu oluĢturmaktadır483. DoğuĢ Grubu içerisinde de Garanti Bankası ve onun yan kuruluĢları da bulunmaktadır.

Türkiye‟de en çok satılan beĢinci gazete olan Vatan gazetesi 2002 yılında Serdar Mutlu tarafından “Bağımsız Gazeteciler Yayıncılık A.ġ” adlı Ģirket tarafından çıkartılmaya baĢlamıĢtır. Ancak, kardeĢi Zafer Mutlu‟nun yönetim kurulu baĢkanlığında batan gazeteye, borçlarından dolayı kimsenin talip olmaması nedeniyle tek talibi ve alacaklarının büyük bir kısmının sahibi Doğan Grubuna satılması gündeme gelmiĢtir.

Rekabet Kurulunun, Vatan gazetesinin satıĢına Ģartlı onay verdiği Doğan Grubu, sektörde hâkim durumda bulunduğundan, iki yıl içinde elinden çıkarmak kaydıyla Vatan‟ı alacaktır. Ġki yıl içinde satamazsa, bu kez Rekabet Kurulu gözetiminde satıĢ ihalesi açılacaktır. Bu ihalede de satıĢ yapılamazsa, beĢ yıl sonra Doğan Grubunun, Vatan‟a iliĢkin marka haklarının tamamına sahibi olacağı hükme bağlanmıĢtır484.

Doğan Grubunun bünyesinde yer alan dağıtım Ģirketi, sadece kendi yayınlarını değil, diğer medya gruplarının ürünlerini de dağıtmaktadır. Böylece medya grupları arasında yatay bir bağımlılık iliĢkisi ortaya çıktığı görülmektedir. Örneğin bunlardan biri olarak günlük 600 bin civarı tiraja sahip Zaman gazetesinin dağıtımının Doğan Medya tarafından gerçekleĢtirilmesi, yine Doğan Grubu

482 Türkiye‟de tematik haber televizyonculuğu 1996‟da NTV ile baĢlamıĢtır. Cavit Çağlar tarafından YeĢim Holding bünyesinde Bursa‟da Nergis Tv adıyla yayına baĢlayan kanal, 1999 yılının Ocak ayında, DoğuĢ Grubu bünyesine NTV adıyla katıldı. Merkezi Ġstanbul‟da bulunan NTV; Ankara, Ġzmir ve Diyarbakır‟daki temsilcilikleri, muhabirleri ve baĢta çeĢitli haber ajanslarının desteğiyle yurtiçindeki geliĢmeleri takip ederken, dıĢ gündemi ise Brüksel‟deki temsilciliği, Washington, Paris, Strasburg, Berlin, Atina, LefkoĢa, Bağdat ve Tahran‟daki muhabirleri ve Reuters, ENEX, APTN gibi haber kuruluĢları aracılığıyla izleyiciye aktarmaktadır. DoğuĢ Grubu “NTV”, EriĢim: http://www.dogusgrubu.com.tr/tr/icerik/48/22, (13.03.2008)

483 DoğuĢ Grubu, “CNBC-e”, EriĢim:

http://www.dogusgrubu.com.tr/tr/icerik/49/22/web_medya/cnbce/, (13.03 2008) 484

bünyesinde yer alan Hürriyet gazetesinde “Fethullah Gülen” ve “Zaman gazetesi” ile ilgili sansür uygulanması yolunda baskı aracı olmuĢtur485.