Bilançonun esas› temel muhasebe eflitli¤ine dayand›¤› için bilanço unsurlar›, var-l›klar, yabanc› kaynaklar ve özkaynaklar fleklinde s›n›fland›r›l›r. Daha sonra bilan-çonun bu temel bileflenleri analizleri kolaylaflt›racak flekilde alt s›n›flara ayr›l›r. Da-ha önceden de Da-hat›rlanaca¤› gibi, kesin mizanda borç kalan› veren hesaplar›n ka-lanlar› bilançonun aktifini, alacak kalan› veren hesaplar›n kaka-lanlar› ise bilançonun pasifini oluflturmakta idi.
Bu bak›mdan bilanço düzenlenirken aktif unsurlar en likit de¤erden en az likit olana do¤ru, pasif unsurlar da en k›sa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kayna¤a do¤ru s›ralan›r. Bu bak›mdan, varl›klar›n ve borçlar›n beklenen vadelerine iliflkin bilgiler, iflletmenin likidite ve borç ödeme gücünün belirlenmesinde yararl›d›r.
Dönen Varl›klar
Dönen varl›klar genelde 12 ay içinde paraya çevrilecek veya kullan›lacak varl›kla-r› içerir. Bir varl›k afla¤›daki kriterlerden herhangi birine uydu¤u takdirde dönen varl›k olarak s›n›fland›r›l›r:
• ‹flletmelerin normal faaliyet döngüsü içinde paraya çevrilmesinin, sat›lmas›-n›n veya tüketilmesinin beklenmesi,
• Öncelikle ticari amaçla elde bulundurulmas›,
• Raporlama (bilanço tarihinden) sonra on iki ay içinde paraya çevrilmesi veya
• Raporlama (bilanço tarihinden) sonra en az on iki ay içinde bir borcun ödenmesi için kullan›lmak üzere veya baflka bir nedenle s›n›rland›r›lmam›fl olmak kofluluyla, söz konusu varl›klar nakit veya nakit benzeriyse.
Duran Varl›klar
Duran varl›klar genelde 12 aydan uzun sürede paraya çevrilecek ve iflletme faali-yetlerinde sürekli kullan›lacak varl›klar› içerir. Duran varl›k terimi uzun vadeli maddi, maddi olmayan ve finansal varl›klar için kullan›r.
Bilindi¤i gibi, iflletmelerin faaliyet döngüsü, iflleme tabi tutulmak üzere tedarik edilen var-l›klar›n nakit veya nakit benzeri bir unsura çevrilmesi aras›nda geçen süredir. E¤er ifllet-menin normal faaliyet dönemi aç›kça belirlenemiyorsa, süresi on iki ay olarak varsay›l›r.
S O R U
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
Dönen varl›klar bilanço tarihinden sonraki on iki ay içinde paraya dönüflmele-ri beklenmiyor olsa bile, normal faaliyet dönemi içinde sat›lan, tüketilen ve para-ya çevrilen varl›klar› (örne¤in, stoklar ve ticari alacaklar gibi) içerir. Dönen varl›k-lar ayr›ca, esas itibariyle al›m sat›m amaçl› elde tutulan varl›kvarl›k-lar› ve uzun vadeli fi-nansal varl›klar›n k›sa vadeli k›s›mlar›n› içerir.
Bilançonun aktif k›sm› için örnek tablo flekli afla¤›da verilmifltir.
K›sa Vadeli Borçlar
K›sa vadeli borçlar 12 ay içinde ödenecek borçlar› içerir. Bir borç afla¤›daki kriter-lerden birine uydu¤u takdirde k›sa vadeli olarak s›n›fland›r›l›r:
• Normal faaliyet döngüsü içinde ödenmesinin beklenmesi,
• Öncelikle ticari amaçla elde tutulmas›,
• Bilanço tarihinden sonra on iki ay içinde ödenecek olmas› veya
• ‹flletmelerin borcun ödenmesini, bilanço tarihinin sonundan itibaren en az on iki ay süreyle erteleyebilmesine yönelik koflulsuz bir hakk›n›n bulunmamas›.
‹flletmeler,
• Orijinal vade on iki aydan uzun olsa dahi ve
• Finansal tablolar›n yay›nlanmak üzere onaylanmas›ndan önce ve bilanço ta-rihinden sonra, uzun vadeli yeni bir finansman sözleflmesi veya yeni bir ödeme plan› yap›lm›fl olsa bile, finansal borçlar›n›, vadeleri bilanço tarihin-den sonra on iki ay içinde doluyorsa, k›sa vadeli olarak s›n›flar.
‹flletmeler, bilanço tarihinden sonra en az on iki ay içinde borcu yeniden finan-se etmeyi veya döndürece¤ini tahmin veya tercih ediyorsa, bu borcu, aksi takdir-de k›sa dönemtakdir-de ötakdir-denecek olsayd› bile, uzun vatakdir-deli olarak s›n›flar. Ancak, borcun yeniden finanse edilmesi veya döndürülmesi iflletmenin tercihi de¤ilse, yeniden fi-nanse etme olas›l›¤› dikkate al›nmaz ve borç k›sa vadeli olarak s›n›flan›r.
B‹LANÇO Cari Önceki
1. DÖNEN VARLIKLAR Haz›r De¤erler
Menkul K›ymetler Ticari Alacaklar Di¤er Alacaklar Stoklar
Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkuklar›
Di¤er Dönen Varl›klar 2. DURAN VARLIKLAR Ticari Alacaklar
Di¤er Alacaklar Mali Duran Varl›klar Maddi Duran Varl›klar
Maddi Olmayan Duran Varl›klar Özel Tükenmeye Tabi Varl›klar
Gelecek Y›llara Ait Giderler ve Gelir Tahakkuklar›
Di¤er Duran Varl›klar
186 Dönemsonu ‹fllemleri
Di¤er k›sa vadeli borçlar normal faaliyet döngüsü içinde yer almayan ancak va-deleri raporlama döneminden itibaren on iki ay içinde dolacak olan veya öncelik-le ticari amaçla elde tutulan borçlard›r. Al›m sat›m amac›yla elde bulundurulan ola-rak s›n›fland›r›lm›fl baz› finansal borçlar, kredili mevduat hesaplar›, uzun vadeli fi-nansal borçlar›n k›sa vadeli k›s›mlar›, temettü ödemeleri, gelir vergileri ve di¤er ti-cari olmayan ödemeler bunlara örnektir.
Personel ve di¤er faaliyet giderleri gibi tahakkuklar ve ticari borçlar gibi baz› k›-sa vadeli borçlar, iflletmenin normal faaliyet döngüsü içinde kullan›lan iflletme ser-mayesinin bir parças›d›r. Faaliyetle ilgili bu tür kalemler, bilanço tarihinden itiba-ren on iki aydan daha uzun bir sürede ödenecek olsalar bile, k›sa vadeli borçlar olarak s›n›fland›r›l›r. ‹flletmelerin varl›k ve borçlar›n›n s›n›flanmas›nda ayn› normal faaliyet döngüsü uygulan›r.
Uzun Vadeli Borçlar
Uzun vadeli borçlar 12 aydan uzun sürede ödenecek borçlar› içerir. Di¤er bir ifa-deyle iflletmeler, k›sa vadeli olmayan di¤er bütün borçlar›n› uzun vadeli olarak s›-n›fland›r›r.
Uzun vadede finansman sa¤layan finansal borçlar (örne¤in iflletmenin normal faaliyet döngüsünde kullan›lan iflletme sermayesinin bir parças› olmayan) ve ra-porlama döneminden sonraki on iki ay içerisinde ödenmeyecek olan finansal borçlar, uzun vadeli borçlard›r.
Bilançonun pasif k›sm› için örnek tablo flekli afla¤›da verilmifltir.
Bilançonun güvenilir olmas› nas›l sa¤lan›r ?
Cari Önceki 3. KISA VADEL‹ YABANCI KAYNAKLAR
Mali Borçlar Ticari Borçlar Di¤er Borçlar Al›nan Avanslar
Ödenecek Vergi ve Di¤er Yasal Yükümlülükler Borç ve Gider Karfl›l›klar›
Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkuklar›
Di¤er K›sa Vadeli Yabanc› Kaynaklar
4. UZUN VADEL‹ YABANCI KAYNAKLAR Mali Borçlar
Ticari Borçlar Di¤er Borçlar Al›nan Avanslar
Ödenecek Vergi ve Di¤er Yasal Yükümlülükler Borç ve Gider Karfl›l›klar›
Gelecek Y›llara Ait Gelirler ve Gider Tahakkuklar›
Di¤er Uzun Vadeli Yabanc› Kaynaklar 5. ÖZKAYNAKLAR
Ödenmifl Sermaye Sermaye Yedekleri Geçmifl Y›llar Kârlar›
Geçmifl Y›llar Zararlar› (-) Dönem Net Kâr› (Zarar›)
S O R U SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SIRA S‹ZDE
S O R U
DÜfiÜNEL‹M