Yerel Yönetimlerde Kurumsal Ba ar Karnesi ve Yöneti im

Kurumsal ba ar karnesinin ba lang çtaki hedefi, ilgi oda ve uygulamalar özel sektöre yönelik olmas na ra men son zamanlarda kamu kurulu lar ve kar amac gütmeyen kurumlarda da yönetimin geli tirilmesi için önemli bir sistem haline gelmi tir. Kâr amaçl kurulu larda finansal boyut en az ndan uzun dönemli hedefleri net bir ekilde ortaya koymaktad r. Hâlbuki kâr amac gütmeyen kurumlarda finansal boyut bir hedef de il bir k tlamay ve zorlamay belirtmektedir. Bu kurulu lar harcamalar bütçelenen miktarlarla s rlamak zorundad rlar (Kaplan ve Norton, 2003:217). Kurumsal ba ar karnesinin kamu kurumlar nda uygulanmas toplumsal ç karlara hizmet edecek bir ili kiler a olu turulmas na, sistemin kendisini yenilemesine ve süreklili ini sa lamas na yol açmaktad r. Farkl toplumsal ç kar gruplar n amaçlar dengeleyerek kamusal yarar n gerçekle tirilmesini sa lamada kurumsal ba ar karnesi önemli bir i lev görmektedir (Çukurçay r ve Ero lu, 2004:42).

Yerel Yönetimler için kurumsal ba ar karnesinin faydalar öyle s ralanabilinir:

renme: Kurumsal ba ar karnesi ö renme sürecinde örgütün tümüne yerle tirilmi olur ve strateji için herkesi bir çat da toplar,

Planlama: Kurumsal ba ar karnesi kaynak ay performansa göre ayarlar. Örgüt sistematik ve spesifik bir duruma gelir. Göstergeleri yöneterek, sebep-sonuç tahminlerini düzenleyerek gelecek sonuçlar düzenler,

Geli imi Kolayla r: Kurumsal ba ar karnesi, örgüt hakk ndaki görü leri canland r. Gerçekten neyin de mesi gerekti ini aç a kavu turur. En iyi çözümlerin bulunmas sa lar ve inovasyon için en iyi f rsatlar sa lamaya yard mc olur,

Hissedarlar için örgüt aktivitelerinin görünürlü ünü artt r. Geri beslenmeyi kolayla r ve hesap verebilirli i destekler.

yaslama (Benchmarking): Kurumsal ba ar karnesi performansla ilgili veri toplama ölçümleri için di er örgütlerle mukayeseli olarak kullan labilir (Arveson, 2003).

Kamu kurumlar nda kurumsal ba ar karnesi uygulamalar na bak ld nda örnek olarak California Eyaletindeki Sunnyvale ehrinde yap lan uygulama görülmektedir. Bu ehirde yirmi y ldan beri belediye hizmetleri ile ilgili temel amaçlar ve ortaya ç kan performans ile bütçede hedeflenen amaçlar aras ndaki kar la rmay da içine alan ll k raporlar haz rlanmaktad r. Belediye bölgelerin tümüyle ile ilgili olarak belirledi i hedeflerini, halk n mevcut durumunu ortaya ç karan göstergeleri, amaçlar ve performans göstergelerini tan mlamaktad r. E er uygulanan programla hedeflenen kalite ve verimlilik oranlar na ula rsa, program yöneten ki iye % 10 oran nda bir ilave ödenek verilmektedir. 1990 y nda gerçekle tirilmi olan bir kar la rma, belediye hizmetlerinin Sunnyvale ehrinde nüfus ve büyüklük bak ndan benzer ehirlere oranla % 35-40 daha az say da çal an ile verildi ini ortaya koymu tur (Kaplan ve Norton, 2003:222). Kurumsal ba ar karnesi tek bir i üzerine çal an homojen örgütlerde daha iyi çal maktad r. Yönetim tak i in en iyi nas l yap laca felsefesine sahiptir ve bu felsefe karnenin nas l yap land laca ve nelerin ölçülece ini aç klamaktad r. Yerel yönetimler ise heterojen giri imlerdir. Örne in Atlanta ehrinin en az 15 adet i küme alan ndan olu tu u söylenebilmektedir. Bu alanlar küçük ama da tt klar hizmet ve faaliyetleri aras ndaki kültür çok farkl olmaktad r. Polis departman askeri kültüre sahiptir ve emir-komuta üzerine odaklanmaktad r. Planlama departmanlar çal anlar aras akademik atmosferin bulundu u bir kurumdur. Kamu leri departmanlar i çi s mant n oldu u üretim süreci gibi i lemektedir. Kültürlerin çe itlili i performans ölçüm sistemlerinin dizayn zorla rmaktad r çünkü

her birim insan merkezli geli im, teknolojik yenilenme, mü teri hizmet da ve i süreci geli imi aras nda kendi özel görü lerine sahiptir (Edwards, 2005:371).

Hesap verebilirlikle ilgili olarak yap lan çal malardan bir tanesi Avustralya Victoria Eyalet Yönetimi içindir. Victoria Eyalet Yönetiminin yay nlad yerel yönetimde performans gösterge çekirdek rehberi sayesinde Victoria’da performans ölçüm aktivitesi gerçekle tirilmektedir. lk zamanlarda belirlenen göstergelerin kapsam oldukça geni olmu tur. Ancak Victoria performans ölçümünde en son a ama olarak Yerel Yönetim Ofisinin belirledi i anahtar göstergelerin belediyelerce kullan lmas n zorunlu hale getirilmesi ile performans ölçümü daha sistemli ve pratik bir duruma gelmi tir. Bu anahtar göstergeler iki ana gruba ayr r: Bunlar 29 göstergeli y ll k plan göstergeleri ve 47 göstergeli kar la rmal göstergeler. Y ll k plan göstergeleri finansal göstergeler ile birlikte ana k sm olu turmakta bunun yan nda kar la rmal göstergelerde ise maliyet göstergeleri a rl kta olmaktad r (Thuy ve Dalrymple, 1999). Belediye yöneticileri yerel yönetimlerin maliyet konusunda daha verimli olmalar sa lamak için tasarlanm performans göstergelerini, y ll k bazda Victoria Yerel Yönetim Ofisi (OLG) için hesaplamak ve gözlemlemek durumundad rlar (Kloot ve Martin, 2000). Her alanda kullan lan gösterge say belediyeden belediyeye de mektedir (Thuy ve Dalrymple, 1999).

Yerel yönetimlerde performans ölçüm sistemleri yard yla geni kapsaml politika ve stratejiler geli tirilmesinde kamu görü ünü de bu sürece dâhil etmek önemlidir. Bunun için baz belediye meclisleri halk n tasar m, ula rma ve kamu hizmetlerinin de erlendirilmesi sürecine do rudan kat mlar art rmaktad rlar. Kat m belediye hizmetlerinin uzun dönemdeki geli imi için bir taahhüt olu turmaktad r. Bu süreçte etkin sonuçlar elde edebilmek için toplumun kat ve toplumsal ihtiyaçlar yerine getirmeye yönelik olarak dan manl k mekanizmalar hayata geçirilmektedir. Dan manl k belediye meclis toplant lar ndaki belli baz zaman dilimlerinde yap lacak olan mitingler, dan manl k komitelerindeki halk üyelikleri, topluluk içi atölye çal malar , özel amaçl forumlar, kamuoyu yoklamas ve yorumlar eklinde olabilir (Kloot ve Martin, 2000).

Örgütler kurum içi e itim ve geli imlerini üç ana kaynaktan sa larlar: nsanlar, sistemler ve örgüt içi yöntemler. Kurumsal ba ar karnesinde yer alan finansal, mü teri

ve iç süreçler boyutlar insanlar n, sistemlerin ve yöntemlerin mevcut performanslar ile örgütün geli imini ve daha ileriye gitmesini sa layacak performans gereksinimleri aras nda büyük bir fark oldu unu ortaya koyacakt r (Güner, 2006:46). Yerel sektörde izlenecek olan strateji haritas kurumsal ba ar karnesinin boyutlar na göre ekil 8’deki gibi gösterilebilir.

ekil 8. Kurumsal Ba ar Karnesinin Boyutlar na Göre Yerel Sektörde zlenecek