Bu bölümde bağımlı değişkenlere ilişkin veri toplama araçlarına, uygulanmasına ve puanlanmasına yer verilmiştir.
3.7.1. Verilerin Toplanmasında Kullanılan Araçlar ve Puanlanması
Bu bölümde araştırmanın bağımlı değişkenlerin ölçümlenmesi ve puanlanmasında geliştirilen araçlara ve puanlamalara ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
Bağımlı değişkenlerin puanlaması yapılırken, başlama düzeyinde ardı ardına düzenlenen üç oturumdan en az iki oturum öykü ögeleri puanlama anahtarından 3 puanın altında puan alan (%20 ve altında) (örneğin, 2, 3, 2) ve başlama düzeyinde ardı ardına düzenlenen üç oturumdan en az iki oturum öykü ögeleri puanlama anahtarından 12’nin üstünde puan alan (%75 ve üstü puan alan) (örneğin, 12, 13, 12) normal gelişim gösteren öğrencilerin verileri puanlamaya dâhil edilmemiştir.
3.7.1.1. Öykü Yazma Alt İşlemlerine Ayrılan Süre
Araştırmanın başlama düzeyi, öğretim sonu ve izleme sürecinde planlama ve toplam yazma işlemlerine ayrılan süre kronometre ve kamera kaydı ile belirlenmiştir. Öykü konuları sınıf tahtasına yazılmıştır. Planlama süreleri; seçtiğiniz konuyla ilgili bir öykü yazın, öykünüz bitince bana haber verin” yönergesi verildikten öyküyü yazmaya geçinceye kadar olan süre, yönerge verilmesi ile kâğıdını araştırmacıya vermesi arasındaki süre ise toplam yazma süresi olarak kayıt edilmiştir.
3.7.1.2. Öykü ve Anı Uzunluğu
Yazmada düşük performans gösteren ve zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilerin hem başlama düzeyi hem de öğretim sonunda yazdıkları öykü ve anı uzunluklarını belirlemek amacıyla öğrencilerin yazdıkları metinlerdeki kelime sayısı belirlenmiştir. Bu amaçla öğrencilerin yazdıkları metinler bilgisayarda word belgesinde yazılmış ve başlık dâhil olmak üzere word belgesindeki kelime sayım işlemcisiyle hesaplanmıştır (Lane vd., 2008). Yazmada düşük performans gösteren öğrencilerin öykü ve anı uzunluklarının hesaplanması tek tek yapıldıktan sonra grup ortalamaları hesaplanarak tabloya yazılmıştır.
3.7.1.3. Öykü ve Anı Ögeleri
Öykü ve anı ögelerini belirlemek amacıyla Güzel-Özmen (2010) tarafından geliştirilen öykü ögeleri puanlama anahtarı kullanılmıştır. Puanlama anahtarı öykünün her ögesine ilişkin öğrencinin yazdığı öyküde, öykü ögesinin mevcut olup olmadığı ve ögenin gelişmiş olup olmadığına yönelik puanlandırma esasına dayanmaktadır. Puanlama anahtarında, kahraman, yer, zaman, problem, başlatıcı olay, girişim, girişimin sonucu, tepki ve başlık ögeleri
puanlanmaktadır. Bu maddelerin puanlanmasında, öyküde bulunmayan ögeler 0 puan, çok az bilgi ve detay içeren ögelerden 1 puan, gelişmiş ve ayrıntılı detay içeren ögeler 2 puan olarak puanlanmaktadır. Puanlama anahtarında, her madde için, puanlayıcılara örnek teşkil edecek öykü ögeleri ifadeleri yer almaktadır. Puanlama anahtarından toplam 16 puan alınmaktadır.
3.7.1.4. Öykü ve Anı Kalitesi
Öğrencinin başlama düzeyi, öğretim sonu ve izleme oturumlarında yazdıkları öykülerin ve anıların kalitesini değerlendirmek amacıyla bütüncül (holistik) değerlendirme yapılmıştır (Graham vd., 2005; Saddler, 2006). Bütüncül değerlendirmede öğrencilerin öyküleri ve anıları; fikir üretimi, düzenleme, kelime seçimi, cümle yapıları ve dil bilgisi kuralları açısından incelenmiştir. Puanlama 1-7 arasında yapılmıştır. Puanlamaya temel oluşturabilmesi amacıyla normal gelişim gösteren 4 ve 5. sınıfa devam eden ve denek grupları dışında başka sınıflarda öğrenim gören öğrenciler tarafından yazılan öyküler ve anılar kullanılmıştır (Ek 23). Bu öğrencilerin öykülerinden, araştırmacı ve danışmanı tarafından puanlanan 2, 4 ve 6 puanlık öykü ve anılar, denek ve denek gruplarının metinlerini puanlamada temel alınmıştır
3.7.1.5. Öykü Yazma Öz Yeterliliği
Çalışmaya katılan zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrenciler ve yazmada düşük performans gösteren öğrencilerin öğretim öncesi ve sonrası öykü yazmaya yönelik öz yeterlilik inançlarını belirlemeye yönelik araştırmacı tarafından Stein ve Gleen’in (1979) öykü ögelerine göre düzenlenmiş bir Öykü Yazma Öz Yeterlilik Ölçeği geliştirilmiştir (Güler, 2012). Ölçek 11 maddeden oluşmaktadır (Örn: Öyküdeki kahramanları okuyucuların gözünde canlandırabileceği şekilde yazma, Öykünün geçtiği zamanı yazma). Ölçek maddelerinden öğrencilerin yapacakları işaretlemeler 1 (hiç yapamam), 2 (biraz yapabilirim), 3 (tamamen yapabilirim) şeklinde üçlü derecelendirmeye dayanmaktadır. Ölçeğin güvenirliğine ilişkin kanıt toplamak amacıyla; iç tutarlık güvenirlik katsayısı (Crα), Ölçeğin yapı geçerliğine kanıt sağlamak amacıyla; doğrulayıcı faktör analizleri hesaplanmıştır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri için SPSS 11.5 ve LISREL 8.54
programları kullanılmıştır. Geliştirilen ölçek 100 dördüncü sınıf 101 beşinci sınıf olmak üzere (95 erkek, 106 kız) toplam 201 öğrenciye uygulanmıştır.
Ölçeğin iç tutarlık güvenirlik katsayısı (Crα)= .798 olarak hesaplanmıştır. Kline (2011), genel olarak güvenirlik katsayısının .90 civarında mükemmel, .80 civarında çok iyi, .70 civarında yeterli, .50'nin altında ise yetersiz olduğunu belirtmektedir. Buna göre ölçek için hesaplanan Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısının çok iyi olduğu belirlenmiştir.
Madde analizleri için yapılan t-testi sonuçları (bütün maddeler için p<73,01) ölçekte yer alan maddelerin tamamının öz yeterlilik algıları yüksek olanlarla olmayanları istatistiksel olarak anlamlı kabul edilebilecek düzeyde ayırabildiğini göstermektedir.
Doğrulayıcı faktör analizi sonucu uyum indekslerine bakıldığında ölçeğin geçerli ve güvenilir bir araç olduğu belirlenmiştir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin öz yeterlilik ölçeğini anlama ve işaretlemede problem yaşamamaları ve verilerin sağlıklı alınmasını sağlamak amacıyla çeşitli günlük yaşam ve oyun becerilerinden oluşan üç dereceli örnek bir öz yeterlilik ölçeği (Ek 24) hazırlanarak araştırmacı tarafından yüksek sesle düşünerek öğrencilere nasıl işaretleme yapılacaklarına model olunmuştur. Bu işlemin ardından Öykü Yazma Öz Yeterlilik Ölçeği öğrencilere verilerek işaretleme yapmaları istenmiştir.
3.7.1.6. Sosyal Geçerlilik
Araştırmaya katılan tüm öğrencilerin strateji uygulamalarına dair görüşlerini belirlemek için araştırmacı tarafından Sosyal Geçerlilik Formu geliştirilmiştir. Bu form dokuz sorudan oluşmaktadır (Ek 25). Formun ilk üç sorusu hem kapalı hem de açık uçlu olarak düzenlenmiş, sonraki üç soru sadece kapalı uçlu, son üç soru ise sadece açık uçlu olarak düzenlenmiştir.