Eğer öğrenciler staja çıkıp uygulamaya başlıyorlarsa sigortalarının da yapılması gerekir.
Deniz Oruç
Şöyle ki, biz derslerin uygulamalarını laboratuvarlarda yapıyorduk. Ama sağlıkta böyle değil. Belki biz de ilerleyen dönemlerde ilk iki yıl tüm dersleri derslikte yapıp uygulama- larını özel geliştirdiğimiz laboratuvarlarda gerçekleştirebilirsek ancak o zaman son 1,5 yılı intörn olarak bütün staj görenleri o zaman hastaneye çıkarabiliriz. Ama uygulama- larda görüyoruz ki birinci sınıf ikinci dönem bütün öğrenciler hastaneye çıkıyor.
Serap Erkan
Sağlık meslek liselerinde sigortası yapıldığı için onların iş kazası bildirimleri yapılıyor.
Deniz Oruç
Sağlık meslek lisesi öğrencileri staja çıktıkları zaman onlar stajı ders olarak alıyor. Bizde ise 2300 saat uygulama yapmak zorundasınız. Dersin büyük bir kısmı dersin uygulama- sı. Bize aslında denilen şu: Dersin uygulamalarını kendi beceri laboratuvarlarında yap.
Katılımcı
Hocam müsaadenizle ben de katkıda bulunmak istiyorum. Ege Üniversitesi’nde 2006’dan beri araştırma görevlisiyim. Uzun zamandır stajlara çıkıyorum. Son 2 yıldır bölümü- müzde SGK yapılıyor. Hatta şöyle bir şey de var. Ayın 15’ine kadar öğrencinin devam- sızlık yaptığını bildirirsek SGK’sını düşürmek gibi bir durumumuz da var. Bu yıl şöyle bir şey oldu: Geçen yıl öğrencilerin bir dava süreçleri oldu. Biz stajlardan ücret alamı- yoruz, ücret almak istiyoruz dediler. Bu yıl itibariyle bazı öğrenciler iş sağlığı eğitimine gidiyorlar ve öğrenciler o belgeleri hastaneye teslim etmeleri halinde hastaneden ücret alabilecek hale geldiler. Üniversite hastanelerinden ücret almıyorlar ama devlet hastane- lerinden ücret alabiliyorlar ve SGK’ları oluyor. Aynı zamanda geçen yıl iş kazası oldu bir öğrencimizin sanıyorum iğne batmayla ilgili… Bazı dokümanlar dolduruldu, iş sağlığı birimiyle üniversite arasında iletişim süreci devam etti ve iş kazası olarak da bildirimi yapıldı. Böyle bir uygulamanın başladığı yönünde de bir paylaşımda bulunmak istedim.
Yeter Kitiş
Genel olarak bu konuda bir karışıklık var. Eğitimle ilgili bir çalışma yapılmıştı. Sahadan gelen örnekler birçok farklılıklar olduğunu gösteriyor. Evet, öğrencilerin sigortaları ya- pılıyor. Mesela Ankara’da öğrenciler alana çıktıkları andan itibaren sigortalanıyor. Ancak öğrencilere herhangi bir ücret ödemesi şu ana kadar gerçekleşmiş değil.
Yeni dönem karşımıza çıkan bir şey, kamu hastaneleri öğrencilere para vermek zorunda olduğunu düşündüğü için öğrenciyi uygulamaya almayı kabul etmiyor. Herkes intörn öğrenci istiyor, son sınıf öğrencisi. Çünkü çok ciddi bir iş gücü. Ama kimse alt sınıflar-
21 EKİM 2017 | İSTANBUL
dan öğrenci istemiyor. Açık ve net olarak “Biz birinci sınıf istemiyoruz, ikinci istemiyo- ruz, üçe para vermeyiz, dört gelsin” diyorlar. Türkiye genelinde bir karmaşa var. YÖK bir düzenleme yapacak mı, bilemiyorum.
Katılımcı
Geçen ay ebelik kongresinde vardı ve kongrede bir bakanlık temsilcisi “biz hata yaptık, şapkamızı çıkartıp önümüze koyalım. Biz sayıyı çok yüksek tuttuk, olması gerekenden çok fazla sayıda öğrenci var. Şimdi YÖK’le çok yakın görüşmelerimiz var.” Hatta şöylede bir ekleme yaptılar “ebe ve hemşire yardımcısı olanlar var. Onlar şimdi biz küçüğüz, büyüyünce ebe, hemşire olacağız diyorlar. Bir de bununla uğraşacağız bu yüzden bun- ları sağlık bakım teknikeri olarak tek bir isim altında toplamak gerekir ve devlete bağlı sağlık meslek liseleri kapatılmalıdır. Özel liselere sermaye yatırımı yaptıkları için bir şey yapamıyoruz” dediler.
Katılımcı
Öğrenci arkadaşlarımızın sahaya çıkması için 16 saatlik bir eğitimden bahsedildi, katı- lım belgesi veriyorsunuz. Normal eğitim müfredatında, lisans derecesinde iş sağlığı ve güvenliği uygulama dersi olamaz mı? Ne düşünüyorsunuz? Çünkü sağlık çalışanlarına yönelik gayrı resmi yapılan çalışmalar baktığınız zaman yaralanmalar metal sektörün- den sonra üçüncü sırada yer alıyor. Çalıştığım kurumda altmışa yakın stajyer öğrenci var, iş kazası olduğunda kayıt sistemi yok deniyor. Bence bu konuda eğitim önemli.
Katılımcı
Bende müfredatın içerisine iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin olmasından yanayım. Ben bir klinikte çalışıyorum. Hemşireyim. Hemşire yardımcıları ve sağlık bakım teknisyen- leri çalışmaya başladılar. Görev tanımları net değil. Bu noktada personele iş yaptırıyor- lar. Onlar hemşirelerden daha fazla baskı, risk altındalar. Çocuklar ve daha neyle karşı karşıya olduklarının farkında değiller. Aileleri bu çocukların koli taşımaları için on bin TL para veriyorlar. Şunu da söylemek istiyorum. Güvenlik bir kültürdür. Bazı ülkelerde okulda, okul güvenliğinden başlıyor. Kanada gibi ülkelerde su güvenliği, araç güvenliği gibi birçok alanda düzenlenmiş bir şey. Bizim ülkemizde güvenlik kültürünü oluşturmak gerçekten zor. Burada da akademisyenlere çok görev düştüğünü düşünüyorum. Müfre- datın içerisine işçi sağlığı ve güvenliği, aynı zamanda da hasta güvenliğinin beraberinde yerleşmesi ve bu konuda çaba harcanması gerektiğini düşünüyorum.
Deniz Oruç
Kamu Hastaneleri Birliği’nden bizden öğrenci istemiyorlar. Buna paralel olarak da has- taneler şimdi şunu istiyor. Hastaneler iş sağlığı ve güvenliği temel eğitimi aldığınıza dair belge getirin, aksi takdirde sizi stajyer olarak kabul etmeyeceğiz diye. Biz iş sağlığı hemşireliği dersini müfredatımıza almış durumdayız. Fakat bildiğiniz gibi 6331 sayılı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu’nda biraz önce de söylediğim gibi, biz çok tehlikeli sınıfta
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIĞI 6. ULUSAL KONGRESİ
96
birinci sınıfta koysak ikinci sınıfta yine vermek zorundasınız. Üçte ve dörtte yine vermek zorundasınız. Kurumların da işine geldiği için siz önce eğitimi alın öyle gelin diyorlar bize. Ben birçok yerde görüyorum eğitim almıştır diye geliyorlar. Okul müdürleri ve öğretmenler bir kâğıt imzalıyor ve onlar şu an giriyor. Biz öğrencilere bu yıl konferans şeklinde iki gün toplam 16 saat olmak üzere iş sağlığı ve eğitimi dersi verdik. Tabii ki bu yeterli mi? Değil, çünkü çok kalabalık bir gruptu. Sizin de tahmin edebileceğiniz gibi 700-800 kişilik bir gruba iki gün boyunca eğitim verdik. Yasa gereği bu kadar kalabalık kişiye eğitim veremiyorsunuz. Fakat 800 kişiyi 30’arlı gruplar şeklinde yaptığınız zaman 16 saat eğitim verdirmeye kalktığınız zaman bu eğitimi kim verecek?
Yanlış düşünülen bir şey de şu: 16 saat üst üste almak zorunda değilsiniz. Bu bir yıl içerisine yayılarak alabileceğiniz bir eğitim. Ve 16 saati de iş sağlığı ve güvenliği uzmanı vermek zorunda değil. Uzman belki iki saat eğitim verecek, geri kalanını işin uzmanı bir hoca verebilir. Çünkü bizim çalıştığımız servislerin her birinin riski farklı. Dahiliyede çalışıyorsanız dahiliyede sorumlu bir hocanın da riskleri anlatan eğitmenin yanında yer alması gerekiyor. Yani yıl içerisinde toplam 16 saat eğitim aldığınızda siz yükümlülü- ğünüzü yerine getirmiş oluyorsunuz. Ama bu bir takvim yılı içerisinde. Bizden istenen öğrencilerin 16 saat eğitim aldığına dair belge vermemiz. Dediğim gibi bizler bunları müfredatımıza koyuyoruz, bütün derslerde ana bilim derslerinde var. Mesleki riskler olarak anlatıyoruz iş sağlığı ve güvenliği olarak değil. Ama yasa şunu söylüyor, her yıl 16 saat olacak.
Peri Arbak
Bir şey söylemek istiyorum. Sevgili Hasan Hocama da söylüyorum. Hemşirelik dernek- leri, Türk Tabipleri Birliği... Bütün bu kuruluşlar şu andan itibaren önlerine bir hedef koysalar, bu tür toplantılarda öğrenciler veya sağlıkçılar işçi sağlığı iş güvenliği kuralla- rını esprili şekilde anlattıkları eğitsel videolar hazırlasalar ve bu videolar bir yarışmayla birlikte ödüllendirilse… Çünkü Youtube’a girdiğiniz zaman, diyelim hasta nasıl düzgün taşınır çok gırgır bir şekilde anlatmışlar. Ya da hastanede karşılaşılabilecek sorunlar… Biraz önce hocalarımdan biri, afiş ve okumaya dair materyali söyledi. Ancak, yeniça- ğın çocukları ellerinde bilgisayarlarla telefonlarla video seyrediyorlar. Ben hastanede de görüyorum. Bu eğitim materyallerini biraz çeşitlendirsek diyorum. Bunu ciddiyetle dü- şünmenizi isterim. Kısa, 3-5 dakikalık işçi sağlığı ve iş güvenliği konularına fokuslanan eğitim videoları… Esprili bir dille de olabilir, daha ciddi de olabilir. Sözel değil, daha çok davranışsal eğitime odaklanan…
Hasan Oğan
Katılıyorum. Şöyle söyleyeyim. Bunu yarınki oturumda da öneri olarak da getireceğim. Konuyu açtığınız için teşekkürler.
Bir reklam şirketi bize sosyal etkinlik çerçevesinde şiddetle ilgili radyo spotu tarzında bir şeyler yapmaya çalıştı. Ancak maliyet ve diğer bazı nedenlerden dolayı uygulanması ol-
21 EKİM 2017 | İSTANBUL
dukça zor. Youtube daha kolay kullanılabilir bir alan. Hemşire ve doktor arkadaşlar ken- di sorularını çok doğal şekilde hazırlayabilirler. İlla ki profesyonel olarak hazırlanmasına gerek yok. Bireysel çalışmalar yapılabilir. Ersin Arslan arkadaşımızın ölümüyle birlikte birçok arkadaşımız bu tarz çalışmalar yaptılar. Kendi içtenliğimizle çözüm üretme şekli- ne dönüştürmemiz lazım bunları.