En büyük sıkıntımız acil servise başvuran hastaları henüz daha doktor görmeden sağlık memuru, ATT ya da hemşirelerin yani doktor dışındaki bir grubun hemen laboratuvar tetkiklerini, tıbbi görüntülemeleri istemesi, yapması sıkıntısı var. Aslında bunun önüne geçilmesi lazım. Bununla ilgili geçen haftalarda bir hemşire, sağlık görevlisi görevden alındı. Görevi kötüye kullanma ile ilgili bir soruşturma da başlatıldı. Doktorun haberi ol-madan hastaya ağrı kesici yapılıp gönderilmişti. Bu durumlarla da ilgili bir çalışma yürütülmeli.
Mevlüde Karadağ
Ben de özel bir hastanede yaptığım araştırmada yaptığım gözlemleri paylaşmak istiyo- rum. Sizin gibi çalışan arkadaşlar koruyucularını kullanıyorlar ve yıl izinlerini de düzenli olarak alıyorlar ama alanda, özellikle skopi gibi işlemler yapılırken ya da küçük bir hasta ya da yaşlı bir hasta olduğunda onun yanında refakaten duran bir sağlık personeli ço- ğunlukla hemşire oluyor onların da sık sık bu ışınlara maruz kaldığı şikâyetini bana bil- dirdi-ler. Ben orada iş sağlığı hemşireliği uygulaması yapıyordum bana şikayet bu şekilde geldi. Epey bir araştırma yapmıştım o zaman. Sizin bile zorlanarak aldığınız bir takım hakların onlara hiç verilmediğini öğrenmiş oldum. Orada hatta düzenli olarak çalışan bir hemşire de vardı sizin gibi işlem yapıyor. İşlem sırasında o da ışınlara maruz kalıyor. Kurum ona 2 ay izin veriyordu. Öteki hemşire aralıklı olarak girip çıktığı için onlar bu haklardan yararlanamıyordu ve herhangi bir koruyucu hizmet yoktu. Biz ne yapacağız diye bana gelmişlerdi. Hiçbir şe-kilde bir yasal hak yok.
Onur Yıldırım
Acil hemşiresi var bizim hastanede. Acil hemşirelerinde dozimetrelerimiz var. İzinleri kullanıyorlar ama ameli-yathanelere girip çıkan hemşirelere bir şey yok. Hemşire kendi hakkını arasa, mahkemeye verse olumlu so-nuçlanabilir.
Mevlüde Karadağ
Haklarını arasalar işlerine son verilme tehlikeleri de var. O yüzden ben biraz araştırdım ama bir şey bulamadık. Hâlâ daha öyle sanırım.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIĞI 6. ULUSAL KONGRESİ
178
Onur Yıldırım
Biz iki senedir stajyer öğrenciler önünde dozimetre istiyoruz. Çocukların listeleri gelince hemen dozimetre istiyoruz. 1-2 ay dozimetre kullandırıyoruz.
Katılımcı
Ama sonuçta yönetmelikte onu destekleyen maddeler var. Biraz önce anlattığım durum- da öyle bir hak yok.
Katılımcı
Ben de biraz önceki çok film isteme konusunda bir şeyler söylemek istiyorum. 1990 yılından 2005 yılına ka-dar acil serviste çalışan bir pratisyen hekimim. Son 10 senedir işyeri hekimliği yapıyorum. Fazla film çekilmesini radyolojik açıdan değerlendirdiniz ama söylerken de şu gerçeği görmeniz lazım. Bu bir sistem sorunudur. Sadece kişilerin sorunu değil. Elbette içlerinde hekimlerin de bulunduğu sağlık sisteminin çok yönlü bir prob-lemi ve hekimin tetkik isteyip istememesiyle de çözülecek bir sorun değil.
Çünkü acil serviste biz de yıllarca karşılaştık siz de zaten görüyorsunuzdur birincisi, yeni mezun arkadaşlarımız acile verildiği zaman bir tecrübe-sizlik gerçeği var. Bu gerçek ne- dir? Risk almamakta biraz fazla hassas davranmak… Önemli bir faktördür bu. Tabi tıp fakültelerimizde eğitimin kalitesi ve o kişinin hayata hazırlanması ayrı bir faktör. Bir taraftan hastaların talepleri ayrı bir faktördür. Bir taraftan şikâyetlerin herkese aynı öl- çüde yansıtılmaması lazımdır. Örneğin hasta muayeneye geldiği zaman birkaç yerinin ağrıdığını, parmak hikâyesindeki gibi omuzundan koluna kadar omuzunu da içine dahil ederek anlatması diyelim ki hekime, ve onlar da risk almamak için omuzu da film ola- rak tetkik etmesi, ama size geldiğinde sadece parmak kısmını söylemesi bile bir çatışma sebebi. Bütün bunları dikkate alarak aslında bir çaba sarf etmek lazım.
Bu sorunlar var. Acemilikte var elbette, güven eksikliğinden var, hastaların şikâyetinden korunma refleksinden var ki günümüzde malpraktis konusu iyice abartılmaya başladı. Ama tabi ki bunun çözümü için devlet ne yapar bilemeyiz. Bizler onu el birliğiyle zorla- malıyız.
Radyologlar, hekimler ve hemşireler olarak… Ama hastanede bireysel çözümleri de oluşturmak lazım. Ekip anlayışı oluşturmak lazım. Biraz önce hemşire arkadaşların ön- ceden tetkik istemesi gibi geldi mesela doktora söyle-meden. Bu tabii biraz bazı şeylerin o kişiler tarafından abartılması demek. Yani aşırı güven nedeniyle ekip için-de başkaları- nın yerine karar vermeyi de normal saymak gibi bir anlayış var. Bizler bunun çözümünü kendi içerimizde bulmalıyız. Hastanemizde yeni göreve gelen arkadaşlarla birlikte yeni başlayan radyolog da olsa radyoloji teknisyeni de olsa, acil hekimi de olsa o hastanedeki işleyiş hakkında hiç ben bugün görmedim ama, yeni başlayanlar için hastanenin gerçek- ten bir tanıtımı, işleyişin nasıl olduğu, insanlar arasında kim kimdir, ne iş yapar, nasıl ya- par gibi bir iletişimin ya da orada sistemin nasıl yürüdüğü konusunda bilgilendirildiğini
22 EKİM 2017 | İSTANBUL
gör-medim. Belki benim çalıştığım yerde yoktu. Bu gibi eksiklikler de bu konuların hem yanlış anlaşılmasına, hem de kötü kullanılmalarına ve dolayısıyla şiddete de, sağlığımızı bozan radyasyon vs gibi faktörlere de el attığını ya da sebep olduğunu görmek lazım. Bunun çözümü şu: Biz kendi içerimizde de ekip arkadaşlarımızla ya da bir hastanede çalışıyorsak işyeri arkadaşlarımızla iyi bir diyalogla çözebiliriz diye düşünüyorum.
Katılımcı
Stajyerlerin dozimetrelerini veriyoruz dediniz. Bunların kaydı yapılıyor mu?
Onur Yıldırım
Evet. Hepsinin isimleri, okudukları okul, staj durumları, ne zaman gelip gideceklerinin formları var.
Katılımcı
Bu uygulamalar bölgesel olarak fark gösteriyor mu?
Onur Yıldırım
Radyasyon kaynağı olan her yerde dozimetrelerin tanınması gerekiyor. Stajyerlerde son zamanlarda çıktı herhalde bir genelgeye göre radyasyon kaynağı başında duran öğrenci- lerin dozimetre alması zorunlu hale getirildi.
Katılımcı
Yıllık izinle dozimetre iznini bir arada kullanabiliyor musunuz?
Onur Yıldırım
Kullanabiliriz. İdareciler mesela Kasımda kullandıysanız ÇKYS’ye girebilmek için ara- lıkta döneceksiniz ya Ocakta hemen izin verebiliyor. Öbür Kasımda kullanmıyoruz. Yine bir sene geçmiş gibi oluyor. O şekilde de kullanabi-liyoruz veya bir sene bekliyoruz. Onda bir sıkıntı yaşamıyoruz.
Katılımcı
Şöyle bir konu vardı. Geçen yıl Kayseri Erciyes Üniversitesi ve Kocaeli Üniversitesi’nde yakın zamanda olan tiroid kanseri başlangıcıyla ilgili yapılan çalışma sonucu acaba ne oldu? Ulaşmaya çalışıyorum bilgilere ama tam anlamıyla bir sonuca ulaşamadık. Orada böyle bir durum oldu denildi, haberlere ve gazeteye de çıktı. Bir de, tıbbın gelişmesiyle birlikte CTN artık ameliyathanelerinde veya diğer tedavi birimlerinde de olduğunu gör- dük. Oralarda radyoloji teknikeri olarak sizler bulunmuyorsunuz tabii ki ama hemşire veya diğer çalışan sağ-lıkçılara bu dozimetrenin verilmesi tanımlaması anlamında kendi alanındaki kendi çalıştığı kurumdaki bildirim-lerde bulunuyorum. Yapabildiğim kadar yapıyorum ama idari bir iş sonuçta bu. Radyasyon önümüzdeki yıl-larda İSİG konuları içerisinde yine en çok konuşulacak konulardan birisi olacak.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIĞI 6. ULUSAL KONGRESİ
180