Bir meta analizin sonuçlarını yayınladılar. Amerika’dan yayınlamış, sonuç şu: Eğer has- talara gidin ilaçlarınızı kendiniz için derseniz %60’ı yapıyor. Eğer hastaya özen uygulayıp ilaçlarını içirirseniz bu % 85’e çıkıyor. Hastaya ekonomi ve sosyal destekler verirseniz bu rakam % 90’nın üzerine çıkıyor. En son kongrede 5 yıl süreyle çalışanlar çalışma iki türlü müdahaleye karşılaştırıyor. Parasal destekle psiko-sosyal desteği karşılaştırıyor. Psiko-sosyal destek parasal destekten daha büyük iş yapıyor. Hastayı kendi haline bıra- kıp yüzde 60’ını tedavi etmek çok vahim bir şey. Mesela 1960’larda Yozgat’ta tüberküloz çalışması var 1970’lerde çok büyük paralarla aldı devlet. Paranın büyüklüğünü söylemek için size söyleyeyim, bir haftalık tedavi bir hemşire maaşı. Bu düzeyde bir parayla satın aldığı ve ücretsiz verdi. Ama sonuçlarını bilmiyoruz çünkü takibi yok bilmiyoruz. Bu- gün her hastalığın tedavi sonucu her şeyi biliyoruz her hastanın tedavisinin takibini de yapıyoruz. İşin ikinci yanı bulaştırıcılık riskleri açısından Fransız profesörün bir lafı var Peter Brox’ın 90’ında şimdi görüyorum hala. Hasta ilacı rafta gördüğü zaman bulaşma sona erer. Bu doğrudur şundan, tüberküloz tedavisinin 2. gününden sonra basil sayısının onda biri düşüyor, tedavinin birinci haftasında ise basil sayısı yüzde bire düşüyor. Sorun öksürük geçmiştir, balgam geçmiştir, kilo almaya başlamıştır, iştahı açılmıştır. Çünkü basil kırılıyor. O yüzden hasta zaten bulaştırmış değil o kafanızdaki korkuyu atın. Bu hastaya her yıl düzenli bir kere düzenli bir ilaç vererek çok hayati bir kontrol programı yaptığınızı düşünün diyor. Bu nedenle hasta olmuş aile hekimcisi yok şu an.
Derya Cenger
Ben bir şey daha eklemek istiyorum. İşyerinde sağlık çalışanları taramalarıyla ilgili bizde olmadığını ifade etmiştiniz. Yeni tasarıyla birlikte işyerlerinde işyeri hekimliği görevlen- dirmeleri söz konusu. Birinci basamaklarla ilgili planlamayı bilmiyorum ama hastane- lerde bunu gerçekleştirmiş durumda değiliz. Çünkü bunların hem ücretlendirilmesiyle ilgili ve çalışma şekilleriyle ilgili çok bir bilgi yok. O nedenle bu alanda çalışma isteyen gönüllü arkadaşımız da çok yok. Dolayısıyla orada bir boşluk söz konusu, hastane olarak bunu çözebilmiş değiliz.
Katılımcı
Tarama olaylarına sık sık karışmış bir hekim olarak, quantiferon mu, PPD’mi? Bu ko- nudaki düşüncenizi çok merak ediyorum. İkincisi de kendi izlenimimi söylemek isti- yorum. Biz Düzce’de tüberküloz olma ihtimali olan hastaları acile yönlendiriyoruz. Bu bizim hatamız. İzolasyon odası olmadan bunun yapılması yanlış. Hastaya erken teşhis ve tedavi çok önemli ama tarama programında artık quantiferon daha mı fazla kullanılmalı bunu sormak istedim.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIĞI 6. ULUSAL KONGRESİ
50
Şeref Özkaya
Çinliler yeni bir PPD yapmışlar adına da Çince EK (ika) demişler. Özelliği quantiferonda bulunan, BCG’den etkilenmeyen proteinlerden PPD yapmışlar. Sonuçta BCG’den etki- lenmeyen ve ucuz bir şey yapmışlar. Çin teknoloji açısından iyi işler yapıyorlar ve ucuz. Son derece güzel şeyler yapmışlar…
Şu anda Dünya Sağlık Örgütü’nün validasyonunu bekliyorlar. Saha denemesini yapmış- lar, moleküler testleri yapmışlar. Bu çalıştayı hazırlarken İtalya’dan ve Afrika’dan 3-4 ça- lışmada da PPD pozitif grubu alıyor, quantiferon yapıyor, quantiferon yaptığı zaman üçte bire düşüyor. Sonuç olarak tüberküloz için olan BCG’yi devre dışı bırakıyor. Tek ölçüt bu değil. Periyodik ölçüm yapılıyor.
Derya Cenger
Sağlık taramalarındaki uygulamalarda şöyle bir durum söz konusudur. Bunların ücret- lendirmeleri yapılmıyor. Hastane bütçesiyle genelde karşılandığı için bu bağlamda fiyat devreye giriyor aslında. Sağlık taramalarında ki aksaklığın bir nedeni de budur.
Katılımcı
Türkiye’deki BCG açısının ne kadar koruyucu olduğunu ve ne kadar başarı elde edildiği- ni öğrenmek istiyorum. Ve quantiferon nasıl bir teknik? Onu öğrenmek istiyorum.
Şeref Özkaya
Hastadan kanı alıyorsunuz. Laboratuvarda interferon antijeni ile birleştiriyorsunuz. Bir- leştiği zaman quantiferonun çıkıp çıkmadığına bakıyorsunuz. Yani, vücutta tüberkülo- za karşı bir antikor varsa interferon salınımı olduğu için test pozitif çıkıyor. Yani aynı yöntem, aynı mekanizma ama tüple çalışıyorsunuz. Laboratuvar lazım, iyi taşıma lazım. BCG konusunda etkinliği üzerine yapılmış en iyi çalışma prevelans çalışmasıdır. O ça- lışmadan çıkan sonuç şu: Bütün hastalarda yüzde 72 oranında koruyuculuk var. Çocuk yaş grubunda yüzde 85 koruyuculuğu var. Zaten dünyada bilinen şey şu: Ekvatoryal böl- gede tüberküloz için için BCG’nin etkisi yok. Kutuplara gidildikçe bir taraftan BCG’nin etkisi artıyor. Türkiye biraz arada kalmış bir ülke. O yüzden Türkiye’de hâlâ etkili ve bu aşıyı yapıyoruz.
Katılımcı
Birinci basamak hekimiyim. Hastanelerde yoğun bakımlar aciller için aldığımız tedbir- leri bence mahkum koğuşları için de almalıyız. Mahkum koğuşları hastanelerde en çok gözardı edilen yerler. En son yaptığımız bir incelemede Ankara’da da mahkum koğuşun- da yatan tüberkülozlu hastanın yanına sağlık çalışanları ve jandarmalar hiçbir koruyu- cu önlem alınmadan girip çıkıyordu. Bununla ilgili hepimizin sağlık çalışanları olarak özellikle kontrol komitelerinin çok dikkatli olması gerektiğini düşünüyorum. Buralara giden sağlık çalışanlarının çok büyük bir risk altında olduğunu düşünüyorum. Teşekkür ederim.
21 EKİM 2017 | İSTANBUL
Hasan Oğan
Gerek Şeref Bey, gerekse Derya hanım esas önemli olan kısmın yönetsel önlemler oldu- ğunu söyledi. Maske takmak önemli ama bizim çalışanlar olarak yönetsel önlemlerin alınmasını zorlamak zorundayız. Yönetsel önlemler olmadan çok fazla bireysel olarak yol kat edemeyeceğiz. Bunu nasıl yaparız diye kafa yoruyoruz.
Geçenlerde yaptığımız bir çalıştay da bu konu işlendi. Sağlık hizmetinde alınması gere- ken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini ne yazık ki güvenlik uzmanları, işyeri hekimleri ve diğer ilgililer tam ve yeterli olarak bilemiyorlar. Konu oldukça kapsamlı ve detay içeriyor. Bu nedenle SÇS Çalışma Grubu olarak ilgili kişilere yönelik bir eğitim organize etmeye çalışıyoruz.
Biraz önce Derya Hanım’ın çizdiği tüm durumlar iş sağlığı ve güvenliği kapsamında mesleki riskler çerçevesinde tespit edilmesi ve alınması gereken önlemler. Yani biz sağlık çalışanlarının değil yönetimin, işverenin alması gereken yasal, zorunlu önlemler.
Bu eğitimi bir şekilde hayata geçirmek zorundayız. Bu anlamda iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının, işyeri hekimlerinin ve diğer ilgililerin yapılan işe özgü tehlike ve riskleri tespit edebilmesine, bilimsel ve çağdaş önlemlerin alınmasına katkı sunmamız gerekiyor.
Tülin Kuyucu
Biz böyle bir kongrede yer bulduğumuz için sayın başkana ve kongre üyelerine çok te- şekkür ediyoruz. İyi kongreler.