Polis Teşkilatının üst kademe amir ihtiyacını karşılamak için hizmet veren Polis Akademisi 1937 tarihinde Polis Enstitüsü olarak kurulmuş, 1961 tarihinde 2 yıllık, 25 Haziran 1962 tarihinde 3 yıllık yüksek okul statüsüne, 06 Aralık 1984 tari- hinde kanunla Polis Akademisi haline getirilmiştir74.
Polis Akademisinin esas öğrenci kaynağı polis kolejidir. İhtiyaç halinde, ge- nel lise, erkek tekniköğretim, kız teknik öğretim ve ticaret ve öğretimine bağlı okul mezunları arasından yönetmelikle belirtilecek şartları taşıyan öğrenciler arasından seçilmektedir.
71 Polis Meslek Yüksek Okulları Giriş Yönetmeliği, 24508 sayılı Resmi Gazete, 2001. 72 SAKAL, Emin, Öğreten EM Formasyon Eğitim Programı, E.G.M. Bas., Ankara, 2002, s. 3. 73 AYTAÇ, Önder-BİLİR, İhsan, Polis Eğitimi Dergisi, 155.Yıl Özel Sayısı, S. 22, EGM, Ankara,
2000 s. 320.
Buraya Polis bilimi okumaya ve pratik uygulamanın aktif aktörleri olmaya gelen öğrenciler; ya polis kolejini başarı ile tamamlayarak polis akademisine gelen- ler, ya da ÖSS sınavlarında belli bir puanın üzerinde not alan lise mezunu öğrenciler arasında yapılan, yazılı, sözlü, sağlık ve beden eğitimi sınavlarını başarı ile tamam- lamış sınırlı sayıdaki öğrencilerin arasından seçilenlerden oluşur 75.
Yukarıdaki kaynak öğrenci grubunun dışında yine her sene Arnavutluk, Gagavuzya, Azerbaycan, Kırgızistan, Gürcistan, Türkmenistan, Moldavya ve KKTC’den gelen 4 yıl boyunca Polis Akademisinde okuyarak komiser yardımcısı rütbesiyle mezun olan ve ülkelerine geri dönen öğrenciler de bulunmaktadır. Bu kar- deş topluluklardan gelen yabancı öğrenciler de, diğer bütün öğrencilerle birlikte aynı sınıflarda okumaktadırlar. Polis akademisinde 4 yıllık üniversite ayarında lisans eği- timi verilmektedir.
75 Polis Yüksek Öğretim Kanunu, s. 7943.
BİRİNCİ BÖLÜM POLİSİN GÖREVLERİ I. GÖREV KAVRAMI
Kamu hukuku alanında görev ve yetki, bitişik ikizler gibi birbirinden ayrı- lamaz kavram ve sorunlar olmakla beraber, İdare Hukukunda önemli bir yer tutan idarenin işlevini açıklamak ve teknik nitelik taşıyan yetkilerini daha iyi kavrayabil- mek için, bunları ayrı incelemek daha uygun ve doğru olur76.
Görev, yetki ve sorumluluk birbirlerinden ayrılmaz parçalarıdır. Pek çok kanun polise görev vermiştir. Bu görevlerin yerine getirilebilmesi için yetkili kılın- ması da gerekmektedir. Yetki, görevin nasıl, ne biçimde, kiminle yapılacağını ifade eder77.
İdarenin uğraşları anlamında kullanılan görev, bu cihazın genel amacını ifa- de eden işlevden dar, belli bir çalışma konusu olan ödevden daha geniş bir kavram- dır78.
İdarenin işlev, her yerde ve her zaman toplumun yararına gerçekleştirme amacını gütmekle beraber, idarenin görev alanı ve çeşitleri devletin iktisadi, sosyal ve siyasi düzenine bağlı olarak, dar veya geniş, sınırlı veya yaygın biçimde görülür79.
Polisin görevleri konusunda çeşitli yönlerden tasnifler yapılmıştır. Bir ayı- rıma göre polisin suç öncesi ve suç sonrası olmak üzere iki çeşit görevi vardır. Burada suç öncesi görevleri; suç işlenmeden önce suça engel olmak bakımından alınan tüm tedbirleri kapsar. Suç sonrası görevleri ise; suç işlendikten sonra suçun tespiti, şüphelilerin ele geçirilmesi ve o suçla ilgili maddi delillerin araştırılıp adli makamlara gönderilmesi safhasıdır.
Polis görevlerine yerine getirirken Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personelinin Çalışma Saatlerine İlişkin Esaslar çerçevesinde, Merkez ve Taşra teşkilatında gö- revli olup, nöbet usulü ile çalışması zorunlu olan personelin çalışma saatleri, hiz- metin gerekleri göz önünde bulundurularak olağan üstü durumlarda 12/12; diğer hallerde 12/24 veya 12/36 aseslerindan herhangi birine veya her birine göre,
76 DÜNDAR, s. 197.
77 VURAL, Mehmet Zeki, Polisin Görev ve Yetkileri, İstanbul, 1970, s.9. 78 TEZSEVER, , s.4.
Taşra Teşkilatında Mülki Amirin, Merkez Teşkilatında Genel Müdürün onayı ile düzenlenir. Ayrıca, çalışma süresi 40 saatten az ve 12/24 esasından daha ağır ol- mayacak biçimde, aynı makamların onayı ile değişik çalışma usulleri uygulanabi- lir.
Büro hizmetlerinde çalışma personelinin çalışma saatleri, herhangi bir olağanüstü durum olmadığı sürece Devlet Dairelerinin tabi olduğu mesai gibidir. Olağanüstü veya hizmetin gerektirdiği durumlarda, bu mesainin gereken yeni şekli veya kuvvetlere destek amacıyla görevlendirme, yetkili amir tarafından yazılı veya sözlü emirle düzenlenebilir. Sözlü emir 24 saat içerisinde yazılı olarak teyit edilme- lidir.
Olağan üstü durumlar dışında, nöbet usulüyle çalışan personelin çalışma saatleri artırılamaz. Ancak görev değişimi, durumun gerekleri göz önünde bulundu- rularak, Birim Amirince gecikmeli olarak yaptırılabilir. Bu geciktirme hiçbir za- man, personelin tabi olduğu görev süresinin dörtte birini aşamaz.
Nöbet usulüyle çalışan personele ayrıca hafta izni verilmez. Ancak, hiz- met gereği olarak Karakol ve benzeri birimlerde araştırma, takip, gözetleme gibi görevlerle özel bir şekilde görevlendirilenler ile Büro hizmetlerinde çalışanlara haftada bir günden az iki günden çok olmamak üzere hafta izni verilir. Olağanüstü durumlar hariç olmak üzere bu izin kesilemez. Bu şekilde kesilen izinler, mümkün olduğu takdirde aynı hafta içerisinde, aksi halde bir sonraki hafta içerisinde telafi edilir.
II. POLİSTE GÖREVİN YERİNE GETİRİLMESİ VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ŞARTLAR
PVSK 1. maddesine göre; Polis, görevli bulunduğu mülki sınırlar içinde, hizmet şubesi, yeri ve zamanına bakılmaksızın, bir suçla karşılaştığında suça elkoymak, önlemek, şüpheli şahıs ve suç delillerini tespit, muhafaza ve yetkili zabı- taya teslim etmekle görevli ve yetkilidir.
Bu madde hükmü gereğince bir suça müdahale eden polise karşı işlenen suçlar görevli memura karşı işlenmiş; müdahalede bulunan polisin işlediği suçlar ise görevli memurun işlediği suç sayılır.
Polis, görevini yerine getirirken alacağı güvenlik önlemi ve tedbirlerde şunlara dikkat etmelidir: