Kurulların Çalışma ve Karar Alma Esasları

Üst kurulların çalışma ve karar alma esasları kapsamında, Kurulların haftada kaç kez nasıl toplandığı, toplantıya kimin başkanlık ettiği, gündemi kimin hazırladığı, kurulun kaç üyenin katılımıyla toplandığı, karar alma şartlarının neler olduğu, kurul üyelerinin katılamayacakları toplantılar, kurul kararlarının kesinleşmesi ve kurul kararları nasıl yayınlanacağı hususları belirlenmektedir. Adından da anlaşılacağı gibi Üst kurullar kurul şeklinde yapılandıkları için toplanma ve karar almaları da kurul halinde

olmaktadır. Ancak kurulların tek tip bir yapısı olmadığından ve üye sayıları farklı olduğundan toplanma ve karar alma esasları farklılık arz etmektedir.

Kurulların çalışma ve karar alma usul ve esasları öncelikle kurulların kuruluşlarına esas olan kanunlarda düzenlenmektedir. BDDK, RK Kurul çalışma ve karar alma esasıyla ilgili olarak kanunla kapsamlı bir düzenleme yapılırken (5411/87), SPK, TK, TAPDK ile ilgili olarak çok sınırlı ve sadece birkaç satırdan oluşan bir usül ve esaslar belirlenmiştir.⁴⁸ Ancak kanunda yer verilmeyen Kurulların Çalışma ve karar alma usul ve esasları aynı zamanda kurullar tarafından çıkarılan yönetmeliklerle ayrıntılı olarak düzenlenmektedir.⁴⁹

Üst Kurullar, Kurul Başkanı, olmadığında ikinci başkan başkanlığında toplanmakta, toplantının gündemi Başkan tarafından hazırlanarak toplantıdan en az bir gün önce Kurul üyelerine bildirilmektedir. BDDK, EPDK en az haftada bir defa olmak üzere, gerekli hallerde toplanırken diğer kurullar için yasalarında bu konuda bir düzenleme bulunmamaktadır. BDDK ve RK Kurul toplantıları gizlidir.

Geçerli mazereti olmaksızın bir takvim yılında BDDK kurul üyelerinden toplam üç, TK kurul üyelerinden dört, KĐK üyelerinden ise beş toplantıya katılmayan kurul üyeleri üyelikten çekilmiş sayılır. BDDK da ayrıca bir toplantıya katıldığı halde kurul kararlarını süresi içinde imzalamayan veya karşı oy gerekçesini süresi içinde yazılı olarak bildirmeyen Kurul üyeleri üyelikten çekilmiş sayılmaktadır.

Üst Kurulların Başkan ve üyeleri kendisi, eşi, evlatlıkları ve üçüncü derece dahil kan ve ikinci derece dahil kayın hısımlarıyla ilgili konularda müzakere ve oylamaya katılamazlar. Bu durum karar metninde ayrıca belirtilir.

48 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 15/12/1999 tarih ve 4487 sayılı kanunun 11. md. Đle değişik 23. maddesi.

49 19.11.2002 tarih ve 24941 sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan “Tütün, Tütün Mamulleri Ve Alkollü Đçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilatı, Çalışma Usul Ve Esasları Đle Personelinin Mali Ve Sosyal Hakları Hakkında Yönetmelik”, 17.02.2001 tarih ve 24321 sayılı R.G. yayınlanan “Telekomünikasyon Kurumunun Teşkilat ve Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”, 21.06.1997 tarih ve 23026 sayılı R.G. yayınlanan “Rekabet Kurumu Çalışma Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”, 30 ekim 2002 tarih ve 24921 sayılı R.G. yayınlanan “Radyo Ve Televizyon Üst Kurulu Teşkilatı Kuruluş Ve Görev Yönetmeliği”, 20.07.2002 tarih ve 24821 sayılı R.G. yayınlanan “Kamu Đhale Kurumunun Teşkilatı Đle Kurum Personelinin Mali Ve Sosyal Hakları, Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik” ,

Üst Kurulların üye sayıları farklı olduğundan toplanmaları ve karar almaları için farklı formüller benimsenmiştir. BDDK, Üyelerin çekimser oy kullanamadığı ve en az beş üyenin katılımıyla toplantı yapmakta ve Kurul özel nisap gerektiren haller dışında en az dört üyenin aynı yöndeki oyuyla karar almaktadır. TK Kurulu en az dört üyenin hazır bulunması ile toplanır ve en az üç üyenin aynı yöndeki oyuyla karar alır. Toplantılara katılmayan üyeler nedeni ile Kurul'un karar almasının engellenmesi halinde toplantıya katılmayan Kurul üyesi yerine Kurul Başkanı vekâlet eder. SPK Başkan dahil en az beş üyenin hazır bulunması ile toplanır ve salt çoğunlukla karar verir. KĐK Kurulu, başkanın veya başkanın bulunmadığı durumda ikinci başkanın çağrısı üzerine üye tam sayısı ile toplanır (Đzin, rapor, görevlendirme veya boşalan üyeliğe henüz atama yapılmaması hallerinde en az yedi üye ile toplanabilir.) ve çoğunlukla karar alır. Oyların eşit olması halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunlukta kabul edilir. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamaz. EPDK Kurulu salt çoğunlukla toplanır ve kararlar toplantıya katılanların çoğunluğunun oyu ile alınır. RK da sözlü savunma ve nihai karar olmak üzere iki toplantı olduğundan bunlarla ilgili toplanma ve karar alınma şekilleri farklı olarak belirlenmiştir. Sözlü savunma toplantıları genelde açık olarak yapılırken, genel ahlakın ve ticarî sırların korunması gerekçesi ile Kurul, sözlü savunma toplantısının gizli olarak yapılmasına karar verebilir. Toplantı, Kurul Başkanı veya Đkinci Başkan ile en az dört⁵⁰ kurul üyesinin katılımı ile yapılır. Nihai karar gizli toplantı sonucu alınır. Kurul, nihaî kararlarında Başkan ya da ikinci Başkan dahil en az toplam beş⁵¹ üyenin katılımı ile toplanır ve en az dört⁵² üyenin aynı yönde oy kullanması ile karar verir.

Üst kurulların yıl içinde toplanma sayısı, aldığı karar sayıları, gündem yoğunluğu ve karar türleri dikkate alındığında kurullar arasında farklılık arz etmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 2005 yılında gerçekleştirdiği 68 toplantı sonucu almış olduğu toplam karar sayısı 250’dir. Alınan Kurul kararları, düzenleme, izin işlemleri, yaptırım gibi olağan işlemlerin yanı sıra, bankacılık sektörüne yönelik gözetim ve denetim çerçevesinin güçlendirilmesi ve uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmesi konularını da içermektedir. Ayrıca Kurumun karar organı olması

50 Daha önce 8 iken 02.07.2005 tarih ve 5388 sayılı yasanın 5.Md. ile 4 olarak değiştirilmiştir.

51 Daha önce 6 iken 02.07.2005 tarih ve 5388 sayılı yasanın 5.Md. ile 5 olarak değiştirilmiştir.

nedeniyle personel işlemleri ile idari ve mali işlemlere yönelik kararlar da çoğunlukla Kurul tarafından alınmaktadır (BDDK, 2006:75). Rekabet Kurulunun 2003 yılında 303 davayı sonuçlandırmış, 13 davada para cezası vermiş, onaylanan 69 birleşme ve devralma başvurusundan 9’una şartlı izin çıkmıştır. (RK; 2003). Rekabet Kurumunun 2005 yılında toplam 317 karar verdiği, bunlar arasında rekabet ihlalleri (97), menfi tespit (50) ve şirket birleşmeleri ile iktisaplara ilişkin (170) kararlar yer almaktadır. Kurullar arasında kendilerini daha yoğun çalışma temposu içinde görenler bulunmaktadır. Örneğin EPDK üyesi SAK, kurullar arasında en fazla yükü olan ve en fazla çalışan kurumun kendileri olduğunu, BDDK on gündem maddesiyle toplanırken EPDK’nın gerektiğinde yetmiş dört gündem maddesiyle toplandığını, toplantıların sabahtan akşama kadar sürdüğünü bazen de bitmeyip ertesi güne sarktığını ifade etmektedir (Kişisel görüşme, 2005).