Kamu Mallar Özel Mülkiyete Konu Olmazlar

Kamu mallar, niteliklerini koruduklar sürece özel mülkiyete konu olmazlar230_{. Kamu mallarnn özel mülk edinilmeye elverili hale gelmeleri ancak}

229 _{YHGK, E:2003/12-116, K:2003/111, T:26.02.2003, kazanc, http://tinyurl.com/6jhafyq} (13.06.2011).

230 _{Meralar, belediye meclisi kararlar ile özel mülkiyete dönütürülmesi olanakl de
ildir. Harman} yeri kamu mal niteli
indedir. Yar. 14.HD, E.2003/1738, K.2003/3366,T.26.04.2004, bkz. Yarg

53 kamu mal niteli
ini kaybetmeleri halinde olur. Ayrca Devlet isterse, bu mallar özel mülkiyete tabi tutabilir231. Bu konudaki düzenlemeler, çeitli kanunlarda yer almtr. Kamu mallarnn özel mülkiyete konu olamamasnn do
al sonucu olarak, zaman amyla kazanlamaz232_{. Dolaysyla bu mallar hakknda, zilyetlik ve istihkak davas} açlamaz233_.

1.4.5. Kamu Mallar Kazandrc Zaman Am Yoluyla
ktisap Edilemezler Kamu mallarnn korunmas çerçevesinde maln aynnn maddi varl
nn ve bütünlü
ünün korunmasnn yannda, kamu mal vasfn koruyabilmesi için kamu tüzel kiisi ile ilikisini korumas gerekmektedir ki; kamu mallarnn devir ve fera
edilmezlik ilkesinden do
an kamu mallarnn kazandrc zamanam ile iktisap yasa
, bu amaca hizmet etmektedir234.

Kamu mallarnn özel mülkiyete geçirilmemesi sonucunda235; kamu mallarnn kazandrc zamanam ile kazanlmas mümkün de
ildir236. Kazandrc zamanam ile kamu mallar üzerinde mülkiyet hakkna ya da bakaca bir hakka sahip olunamayacaktr237. Kamu mallar devir ve fera
edilmeyecekleri gibi, kimse zamanam ile kamu mallar üzerinde mülkiyet hakkna sahip olamayacaktr238. Devir ve fera
edilmeme ilkesi, kamu tüzel kiiliklerinin tasarruf yetkilerini snrlandrrken; kazandrc zamanam ile iktisap edilmeme ilkesi de, özel hukuk kiilerin talep imkânlarn kstlamaktadr239.

Dünyas, S.102, Haziran 2004, s.59-60; YHGK E.1981/ 1-167, K.1981/656, T.30.9.1981, kazanc, http://tinyurl.com/6yvnxq7 (13.06.2011). Ayrca bkz Ouzman, Seliçi, Oktay Özdemir, s.14-15; devletin sahipsiz mallar üzerinde herkesin faydalanabilmesini sa
lamaya yönelik sadece denetim ve gözetim yetkisine sahiptir. (Zevkliler, s.83).

231 _{Eren, Bapnar, s.332.}

232 _{Yar.20.HD, E.2000/3441, K.2000/3882, T.25.04.2000, kazanc, http://tinyurl.com/6eq5hwq} (13.06.2011).

233 _{Derbil, s.411.} 234 _{Gülan, s.152.} 235 _{Krba, s.27.}

236 _{Dan. 6.D, E.1990/2427, K. 1991/1340, T. 03.06.1991, http://tinyurl.com/6dso5sm (13.06.2011).} 237 _{Akylmaz, Sezginer, Kaya, s.539; Gülan, s.130.}

238 _{Onar, umumi esaslar, s.1320.} 239 _{Gülan, s.130.}

54 Medeni Kanunun 712. maddesinde ola
an zamanam, 713. maddesinde ise ola
anüstü zamanam düzenlenmitir. MK 712. maddede "Geçerli bir hukuki

sebep olmakszn tapu kütü
üne malik olarak yazlan kii, tanmaz üzerindeki zilyetli
ini davasz ve aralksz olarak on yl süreyle ve iyi niyetle sürdürürse, onun bu yolla kazanm oldu
u mülkiyet hakkna itiraz edilemez" denilmektedir. Ancak

niteli
i itibariyle özel mülkiyet konusu olmayan bir tanmazn, tapuya tescil edilmi olmas halinde, MK 712. maddeden yararlanlmas mümkün de
ildir.

Ola
anüstü zamanam yolu ile mülkiyet hakknn kazanlmasn düzenleyen 713. maddede “Tapu kütü
ünde kaytl olmayan bir tanmaz davasz ve aralksz

olarak yirmi yl süreyle ve malik sfatyla zilyetli
inde bulunduran kii, o tanmazn tamam, bir parças veya bir pay üzerindeki mülkiyet hakknn tapu kütü
üne tesciline karar verilmesini isteyebilir.”

Ayn koullar altnda, maliki tapu kütü
ünden anlalamayan veya yirmi yl önce ölmü ya da hakknda gaiplik karar verilmi bir kimse adna kaytl bulunan tanmazn tamamnn veya bölünmesinde saknca olmayan bir parçasnn zilyedi de, o tanmazn tamam, bir parças veya bir pay üzerindeki mülkiyet hakknn tapu kütü
üne tesciline karar verilmesini isteyebilir. Tescil davas, Hazineye ve ilgili kamu tüzel kiilerine veya varsa tapuda malik gözüken kiinin mirasçlarna kar açlr. Davann konusu, mahkemece gazeteyle bir defa ve ayrca tanmazn bulundu
u yerde uygun araç ve aralklarla en az üç defa ilan olunur. Son ilandan balayarak üç ay içinde yukardaki koullarn gerçeklemedi
ini ileri sürerek itiraz eden bulunmaz ya da itiraz yerinde görülmez ve davacnn iddias ispatlanm olursa, hâkim tescile karar verir. Mülkiyet, birinci fkrada öngörülen koullarn gerçekleti
i anda kazanlm olur.

3402 Sayl Kadastro Kanununun 18/2 maddesinde kazandrc zamanam ile iktisap edilemeyecek tanmazlar saylmtr. Anlan maddeye göre "Orta mallar,

hizmet mallar, ormanlar ve devletin hüküm ve tasarrufu altnda olup da bir kamu hizmetine tahsis edilen yerler ile kanunlar uyarnca Devlete kalan tanmaz mallar tapuda kaytl olsun olmasn kazandrc zamanam yolu ile iktisap edilemez." Yani

55 bir mal idarece ihmal edilirse ya da uzunca zaman bir süre kullanlmamas halinde, özel kiilerce zamanam süresince kullanlsa ve kazanma koullar olusa dahi iktisap edilmeyecektir.

Kamu mallarnn kazandrc zaman am ile kazanlmayaca
 ilkesi, devir ve fera
edilmezlik ilkesi ile tanr kamu mallar üzerinde daha bir etki gösterir. Çalnan ve bir müzayedede satlan tanr kamu maln elinde bulunduran 3 kiinin, elinde bulundurup bulundurmamasna baklmaksnz, zaman am ile kazanlmayaca
 ve kamu tüzel kiilerinin bu tanr mal her zaman geri alma hakkna sahip oldu
u açktr. Tanr kamu mallar açsndan özellikle kültür ve tabiat varlklarnn korunmas açsndan özel bir öneme sahiptir240_{. dare ile} mukavele yapm da olsa, yani devredilmez bir mal ald
n bilmiyor olsa bile, iade yükümlülü
ü altndadr241.

Kazandrc zamanam ile özel hukuk kiileri kamu mallar üzerinde irtifak ya da benzeri bir ayni hak elde edemeyeceklerine ilikin hem ö
retice242 hem de yarg kararlarnca243 kabul edilmektedir. Öyle ki; ormanlar için Anayasa’mzn 169. maddesinde “…ormanlar zamanam ile mülk edinilemez.” demektedir.

Bu ilke ile kamu malna her ne ekilde zilyet olan kiiden, kamu tüzel kiilerin bu mal geri alma imkân tannrken; ayn zamanda kamu tüzel kiisine kar kamu maln fiilen kullanan kiinin, zilyetli
i korumaya yönelik imkânlardan yararlanmasn engellemektedir244.

240 _{Gülan, dare mallar, s.689; Gülan, s.55.} 241 _{Gülan, s. 55.}

242 _{Onar, umumi esaslar, s.1320.}

243 _{“kamu hizmetine tahsis edildi
i oldu
unun tartmasz bulundu
u anlald
ndan ve tescile tabi} olmayan bu tür kamu mallarnn yukarda belirtilen yasa kuralna göre zilyetlikle iktisab düünülemeyece
inden.”Dan.6.D. E.1990/2427, K.1991/1340, T. 03.06.1991,

http://tinyurl.com/3bgwq3r (13.06.2011); “kamu mal niteli
indeki mer'alarn zilyetlikle kazanlmas mümkün de
ildir.” Yar. 16.HD E. 1989/10426, K. 1990/15322, T. 13.11.1990,

http://tinyurl.com/3ndkblr (13.06.2011); “kamu orta mal niteli
inde bulunan mer'alarn zilyetlikle iktisab mümkün de
ildir. 3402 sayl Kadastro Kanununun 16/B maddesi gere
ince, mer'a olan tanmazn snrlandrlmasna karar verilmesi gerekir” , Yar. 16. HD, E. 1991/742,K. 1991/10565, T. 12.7.1991; http://tinyurl.com/3r46se4 (13.06.2011).

56 Kamu tüzel kiilerine ait mallar için zamanam ile kazanma yasa
 haricinde, kamu tüzel kiisi koullar olumu ise, zilyetlik davas ve istihkak davas gibi özel hukukun düzenledi
i usullerin uygulanabilece
i dile getirilmektedir245_{. Bu} ilke ile kamu tüzel kiileri, malik olduklar mallarn, kendi ihmalkârlklarnn kötü etkilerinden korumas amaçlanmtr246_.

1.4.6. Kamu Mallar Üzerinde Kanunen Öngörülmedikçe Medeni Hukuk