Eşi Emine Hanım

Alemdâr Mustafa’nın vefatından sonra zevcesi Emine Hanım’a aylık 100 kuruş nafaka olarak maaş bağlanmış ve 1225 senesi Ramazan-ı Şerif aylığının verilmesi için Başmuhasebe462_{’ye kayıt yapılmıştır}463_.

Alemdâr’ın zevcesi Emine Hatun’a 100 kuruş maaşının 2 Cemazey’ül-ahir 1225/ 5 Temmuz 1810 senesinde Cemazey’ül-ahir aylığı talep edilmiş ve 4-6 Cemazey’ül-ahir 1225/ 7-8 Temmuz 1810 senesinde de telhise göre tezkire verileceği bildirilmiş, 7 Cemazey’ül-ahir 1225/ 9 Temmuz 1810 senesinde 100 kuruş aylığı hazine tezkiresi ile verilerek Başmuhasebe’ye kaydedilmiştir464_.

461 _{Cezar, “Bir Âyanın Muhallefatı”, s. 55.}

462 _{Başmuhasebe diğer adı ile muhasebe-i evvel, maliye gelir-gider kalemlerinin yöneticisi}

konumunda olan bu büro, muhtemelen XVII. yüzyılın başlarında kurulmuştur. Rumeli muhasebecisi yerine kullanılmış bir tabirdir. Feridun Emecen, “Başmuhasebe Kalemi”, TDVİA, V, İstanbul, 1992, s. 133.

463 _{BOA, C.DH, 134/658, (11/L/1225-10/Ekim/1810).} 464 _{BOA, C.DH, 73/3632, (04/C/1225-7/Temmuz/1810).}

117

Alemdâr Mustafa Paşa’nın karısı Emine Hatun’a nafaka olarak aylık 100 kuruş maaş tayin olunması ve hesap edildiği üzere 1226 (M. Haziran 1811) senesi Cemazey’ül-evveli aylığının da verilmesi rica edilerek Başmuhasebe’ye kayıt ve tezkiresi verilmek babında emr-i ferman olunmuştur465.

Emine Hanım’ın 1227 (M. 1812) senesi Cemazey’ül-evveli ayınında maaş olarak verilmesi istenmiştir466_{. Ayrıca yine 1227 (M. 1812) senesinin Şevval aylığı}

olan 100 kuruşunun nafaka olarak verilmesi buyurulmuştur467_:

“Arz-ı bendeleridir ki;

Müteveffâ Alemdâr Mustafa Paşa’nın zevcesi Emîne Hatun’a “nafaka behâsı” olarak mâhiyye “Yüz” Gurûş verilegeldiği mulayyed olmağla, işbu sene-i mübâreke Şevvâl’i mâhiyyesinin i’tâsı recâsıyla arz- ı hâldir: Ma’lûm-ı devletleri buyuruldukda, sâbıkı ve hisâb etdirildiği vechile mâh-ı merkûma mahsûben meblağ-ı mezbûrun i’tâsı içün Başmuhâsebe’ye kayd ü tezkiresi verilmek bâbında Emr u Fermân devletlü, se’âdetlü sultânım hazretlerinindir.”

Alemdâr Mustafa Paşa’nın eşi Emine Hanım’a Hazine-i Amire’den aylık 100 kuruş maaş tayin olunması ve 1230 (M. 1815) senesi Zilkadesi başlangıç olması ve Hazine Tezkiresi için ihsan buyurmak babında bir telhis gönderilmiştir. Telhis gereğince muhasebeye kayıt olunsun ve miktar verilsin cevabı gelmiştir468_.

Alemdâr Mustafa Paşa’nın zevcesi Emine Hanım’ın aylık 100 kuruş maaşının 1240 (M. 1825) senesi Cemazey’ül-ahiresinin verilmesine dair ihsan buyurulmuştur469_.

Emine Hanım’a hissesi olan aylık 100 kuruş maaşı verilmiş ve 1241 (M. 1826) Ramazan ayında bile ricasıyla maaşı verilmiştir. Muhallefat defterine kaydolunan aylık miktarın muhasebeye kayıt olunması ve maaşın verilmeye devam edilmesine dair ferman çıkarılmıştır. 16 Şevval 1241/ 24 Mayıs 1826 senesinde Emine Hanım’a toplam 16.000 kuruş verilmiştir470_.

Alemdâr Mustafa Paşa’nın zevcesi Emine Hanım’a tahsis edilen aylık 100 kuruş maaşın hesap olunması ve Hazine Tezkiresinden verilmesine dair bir arz-ı hâl; 465 _{BOA, C.ML, 107/4727, (08/C/1226-31/Mayıs/1811).} 466 _{BOA, C.ML, 171/ 7215, (08/C/1227-12/Mayıs/1812).} 467 _{BOA, C.ML, 613/ 25270, (07/Za/1227-12/Kasım/1812).} 468 _{BOA, C.DH, 129/ 6408, (20/Z/1230-23/Kasım/1815).} 469 _{BOA, C.ML, 80/ 3670, (09/B/1240-27/Şubat/1825).} 470 _{BOA, C.DH, 135/ 6741, (16/Z/1241-24/Mayıs/1826).}

118

“Arz-ı câriyeleridir ki; bâ-İrâde-i Seniyye-i Şâhâne, be-her mâh Hazîne-i Âmire’den i’tâ buyurulan Yüz Gurûş ma’âşımın işbu İki yüz elli Senesi Rabî’u’l-Evvel mâhiyyesi olarak Yüz Gurûş ma’âşımın Başmuhâsebe’den, sâbıkî ve hisâb olunduğu üzre Hazîne Tezkiresi i’tâ ve inâyet ü ihsân buyurulmak bâbında arz-ı hâle cesâret olundu.”471

Emine Hanım’a Hazine-i Amire’den aylık 100 kuruş verilmesi babında buyrulan maaşın 1251 (M. 1835) senesi Muharram’ül-Haram ayına mahsuben 100 kuruş maaşın kendisine merhameten verilmesi ricasıyla Hazine Tezkiresi’ne ihsan buyurulmuştur. “Telhis hisab olunsun!” başlığı ile hesap olunarak tezkiresi verilmiştir472_.

Eski Sadrazam Rusçuklu Alemdâr Mustafa Paşa’nın eşi Emine Hanım, yoksul duruma düştüğü, çıkan yangın sonrası evi ve eşyaları da hasar gördüğünden dolayı yardımsever bir insan olduğu da göz önüne alınarak kendisine ikamet edeceği bir ev verilmesi bakımından Rikâb-ı Hümâyûn-ı Hazret-i Mülûkâne’ye arz-ı hâl takdimiyle durumu bildirilerek yardım istenmiştir. Bunun üzerine resmi karar ile kendisine 1.000, 1.500 ve 2.500 kuruş gibi miktarlarda bir yardım yapılmış ve derkenara kaydedilmiştir. Aynı zamanda göndermiş olduğu arzuhale cevap mahiyetinde Emine Hanım’a 40 kuruş icar ile bir evde ikamet etmesi ve aylık 2.500 kuruş lütuf ihsan edilmiştir473_.

Eski Nafia Meclisi Reisi Salih Efendi’nin hanımı Kamile Hanım’a verilen 600 kuruş maaşından 100 kuruşunun hazineye 500 kuruşunun da Alemdâr Mustafa Paşa’nın hanımı Emine Hanım ile Alemdâr’ın oğulluğu Bekâr Bey’e tahsis edilmesi buyurulmuştur474_{. Söz konusu olan meblağ Emine Hanım ve Mehmed Bekâr Bey’in}

maaşlarına zam olarak geçmiştir475_:

“Ma’rûz-ı çâker-i kemîneleridir ki,

Hâme-pîrâ-yı ihtirâm olan İşbu Tezkire-i Sâmiyye-i Sadâret- penâhîleri’yle, zikr olunan tezkire, manzûr-ı Âlî-i Hazret-i Mülûkâne buyurulmuş ve ber-vech-i istîzân, mezkûr Altıyüz Gurûş’un Beşyüz Gurûş’u mûmâ ileyhimâ Emîne Hanım ile Bekâr Beğ’in ma’âş-ı kadîmlerine münâsafeten zamm olunarak, kusûr Yüz Gurûş’un Hazîne’ye mânda edilmesi, müte’allik u şeref-sudûr buyurulan Emr u İrâde-i Seniyye-i Cenâb-ı Tâc-dârî muktezâ-yı münîfinden olarak, mezkûr tezkire

471 _{BOA, C.DH, 87/ 4343, (29/Ra/1250-5/Ağustos/1834).} 472 _{BOA, C.ML, 157/ 6646, (23/M/1252-10/Mayıs/1836).} 473 _{BOA, İ.DH, 100/ 5053, (25/Ra/1261-3/Nisan/1845).}

474 _{BOA, A.}MKT.MHM, 112/ 56, (20/L/1273-13/Haziran/1857).} 475 _{BOA, İ.DH, 379/ 25031, (08/L/1273-1/Haziran/1857) vr. 4.}

119

yine Savb-i Âlî-i Âsafîleri’ne i’âde kılınmış olmağla, ol bâbda emr u fermân, Hazret-i veliyyü’l-emrindir.”

Bir müddet sonra yine Alemdâr Mustafa Paşa’nın zevcesi Hacce Emine Hanım, aylık 100 kuruş olan maaşına zam istemiştir. Fakat Emine Hanım’ın arzına cevap gelmeden yaşlı ve hasta olduğu için rahmete kavuştuğu tahkik olunmuş ve münasip bir karşılık bulunarak maaşı zamlı olarak varislerine geçmiştir476_.

Emine Hanım’ın vefatı üzerine Maliye Nezâreti Yüksek mertebeye gönderilen bir yazı da Sadaret dairesi ağalarından Ahmed Ağa, Emine Hanım’ın zam yapılarak 500 kuruş olan aylığının bir miktarının merhameten kendisine verilmesi icabının icrası beyanıyla tezkire göndermiştir477_.