AYRILIĞIN ARKASINDAN DUYULAN
C. Aşa ğı da ki çok tan seç me li so ruyu cevaplayınız
1. Ka man ci va r› na ba har ge lin ce Y› k› l›r ova dan yö rük ça d›r la r›, Yü ce sin de pa re pa re du man tut mufl Dül dül Da€'›n yay la s›n da me kân ku ru lur.
Hofl gel mifl sin ilk ba har!
Ni san ay› için de do na n›r da€ lar, Do na n›r ye fli lin den, al›n dan
Bu di ze ler de aşa ğı da ki şi ir tür le rin den han gi si ne öz gü ni te lik ler ağır bas mak ta dır?
A) Li rik B) Pas to ral C) Epik D) Di dak tik E) Dra ma tik
2006 - ÖSS
Anlama - Yorumlama
1. “Ko ca ka r› ile Ömer” ad lı me tin de an la m›n za man za man bir di ze de bit me di €i ni, bir kaç di -ze de ta mam lan d› €› n› gö rü yo ruz. Bu na ör nek ler bu lu nuz. Bu du ru mun se bep le ri ni açıklayınız.
2. “Ko ca ka r› ile Ömer” man zu me sin de an la t› lan hi kâ yenin ya flan m›fl ya da ya fla na bi le cek bir olay olup olamayacağını sebepleri ile birlikte sözlü olarak ifade ediniz.
3. “Ko ca ka rı ile Ömer” met ni ni “Ay rı lı ğın Ar dın dan Du yu lan” şi i ri ile ya pı, ri tim ahenk, dil, an lam ve ger çek lik ba kı mın dan kar şı laş tı ra rak iki me tin ara sın da ki ben zer lik ve fark lı lık la rı mad de -ler hâ lin de tah ta ya ya zı nız.
4. Et kin lik: Meh met Âkif Er soy’un “Ko ca ka r› ile Ömer” man zu me si ni, Hz. Ömer’in ça d› ra gel di €i bö lü me ka dar ken di cüm le le ri niz le def te ri ni ze ya z› n›z. Si zin an la t› m› n›z la fla i rin an la t› m› ara -s›n da ki be lir gin fark lı lık lar ne ler dir? An la tım da ki bu fark lı lık la rın se bep le ri ni açık la yı nız.
2. ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRMESİ
A. Aşa ğı da ki so ru la rı söz lü ola rak ce vap la yı nız.
• ‹n sa n›n var ol du €u gün den be ri fli ir de var d›r. Siz ce in sa no€ lu nun fli i re ih ti yaç duy ma s› n›n se -bep le ri ne ler dir?
• Oku du €u nuz bir fli ir de, o fli i rin fla i ri ile il gi li han gi bil gi ler ve özel lik ler bu lu na bi lir?
On y›l var ay r› y›m K› na da €›'ndan Gön lü mü çek se de yâ rin ha yâ li Ba ba oca €›n dan, yâr ku ca €›n dan Afl ma ya kud re tim yet mez ci bâ li Bir çi çek der me den sev gi ba €›n dan Yol cu yum bir kuru yap rak mi sâ li Hu dut tan hu du da at›l m› fl›m ben Rüz gâ r›n önü ne ka t›l m› fl›m ben
Fa ruk Na fiz ÇAM LI BEL
• Aşa ğı da ki so ru la rı yu ka rı da ki şi i re gö re ce vap la yı nız.
a. fii i rin ya z›l d› €› dö nem de ki sos yal ve si ya sal flart lar la il gi li ne söy le ye bi lir si niz?
b. Şi i rin öl çü sü nü ve uyak dü ze ni ni be lir le yi niz.
c. fii ir de ken di an lam la r› d› fl›n da kul la n› lan ke li me ler han gi le ri dir?
ç. Si ir de ki se se ve an la ma da ya lı ede bî sa nat la rı be lir le ye rek bun la rın şi i rin ifa de gü cü ne kat kı sı nı yo rum la yı nız.
d. fii ir de ya p› y› olufl tu ran un sur lar ne ler dir?
e. fii i rin te ma s› ne dir?
f. fii i rin siz de uyan d›r d› €› duy gu la r› an la t› n›z.
g. Yu ka r› da ki fli i ri han gi fli ir ge le ne €i ne dâ hil ede bi lir si niz? Ni çin?
h. Oku du €u nuz fli ir de fla i rin ha ya t›y la il gi li iz le ri be lir le yi niz.
Bir se her vak tiy di in dim ba€ la ra Öter fley da bül bül gül ya ra la n›r Bak maz m› s›n si nem de ki da€ la ra Der di mi dök me ye dil ya ra la n›r
Dâimî
• Afla €› da ki yönergelere göre yukar›daki dört lü €ü inceleyiniz.
a. fii i rin öl çü sü nü bu lu nuz.
b. fii i rin na z›m bi ri mi ni ve na z›m bi çi mi ni bu lu nuz.
c. fii i rin uyak dü ze ni ni gös te ri niz.
ç. fii ir de ki söz sa nat la r›n› bu lu nuz.
B. Aşa ğı da ki cüm le de boş bı ra kı lan noktalı yeri uy gun ifa dey le dol du ru nuz.
• Dü flün ce le ri mi zi ve ha yal le ri mi zi ifa de et mek için kul lan d› €› m›z ke li me ler s› n›r l› d›r. fia ir ler bu s› n›r l› sa y› da ki ke li me ler le dü flün ce le ri ni ve ha yal le ri ni ifa de et mek zo run da d›r lar. ‹fl te fla ir, ifa de et mek is te di €i ye ni du rum la r›, ke li me le re gün lük an lam la r› d› fl›n da ye ni an lam lar yük le mek ya -ni ke li me le ri ………...… dö nüfl tür mek su re tiy le fli i ri ne ak ta r›r.
C. Aşa ğı da ki cüm le ler de yer alan bil gi le rin doğ ru olup ol ma dı ğı nı be lir le ye rek uy gun se çe ne -ği işa ret le yi niz.
• An lam ve ses kay nafl ma s›n dan olu flan bi rim le rin bir dü ze ne ba€ l› ola rak bir lefl me sin den fli ir
mey da na ge lir. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Şiirlerin temaları yazıldıkları dönemlere göre değişmez. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• ‹m ge ler, so yut dü flün ce le ri so mut hâ le ge tir mek için kul la n› l›r. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Oku yu cu nun bir şi i ri yo rum lar ken ya rar lan dı ğı ipuç la rın dan bi ri de şi i ri ya zan şa i rin ha yat hi
-kâ ye si ni bil me si dir. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• fii ir de ki an lam ki fli den ki fli ye göre de €ifl mez. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• fii i re öz gü ger çek lik le ya fla nan ger çek lik bi re bir ay n› d›r. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Man zu me de ya flan m›fl ya da ya fla na bi le cek olay lar an la t› l›r. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Bir fli ir oku yu cu nun kül tü rü ne, an la y› fl› na, zev ki ne, için de bu lun du €u du ru ma ve psi ko lo jik hâ li ne gö re ye ni an lam de €er le ri ka za n›r. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Kofl ma na z›m bi çi min de ağır ve süslü bir dil kullanılır. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
Ç. Aşa ğı da ki çok tan seç me li so ruları cevaplayınız.
1. Aşağıdaki dizelerin hangisinde uyak (kafiye) kullanılmamıştır?
A) Selam olsun karanfilin al›na / Selam, tomurcuklu defne dal›na B) Bu bohça, duygunun coflkun selidir / ‹çimi coflturan bahar yelidir
C) O gün gelsin flöyle bir yar›fl olsun da gör / Dünyay› hele sen bir bar›fl olsun da gör D) Öpe öpe uyand›rd›m, fliir yapt›m sözcükleri / Savaflta kalemime kurflun yapt›m sözcükleri E) De€irmen de€irmen, beni de ö€üt / Ben meyvesiz a€aç, yürüyen sö€üt
2007 - ÖSS 2. Ne sabahtır bu mavilik, ne akşam!
Uyandırmayın beni, uyanamam.
Kaybolmuş sevdiklerimiz aşkına, Allah aşkına, gök, deniz aşkına Yağsın kar üstümüze buram buram…
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
B) Redife yer verilmiştir.
C) Farklı uyak türleri kullanılmıştır.
D) Seslenmelerden yararlanılmıştır.
E) Yinelemelerden yararlanılmıştır. 2009-ÖSS 3. (I) Elefl tir men ler, fli ir le ri nin ko lay ko lay an la fl›l ma yan, ka pa l› bir ya p› s› ol du €u nu söy ler. (II) Oy sa onun ya flam se rü ve ni ni bir öl çü de bi li yor sa n›z o fli ir ler, si zin için hiç de ka pa l› bir ni te lik ta fl› maz. (II I) On lar da top lum sal bas k› lar al t›n da ezi len in san la r›n s› k›n t› la r› n›, bi lin çal t› dün ya la r› n› bü tün yön le riy le bu la bi lir si niz. (IV) Bun la r› yan s› tan im ge ler, yo €un an lam lar içe rir.(V) Bu du -rum, fli ir le ri ni her oku yu flu nuz da on la r›n bafl ka bir ya n› n›n ay r› m› na var ma n› z› sa€ lar.
Bu par ça da nu ma ra lan mış cüm le le rin han gi sin den “şi ir le rin de, şa i rin ya şan tı sın dan iz ler bu -lun du ğu” an la şıl mak ta dır?
A) I B) II C) II D) IV E) V
2002 - ÖSS
4. Ba€ la d›m ca n› m› zül fün te li ne Sen be ni b› rak t›n elin di li ne Gül dün Mah zu nî'nin ber bat hâli ne Mer van’›n elin de pa ra lan sa da
Mahzunî Şerif
Bu dörtlükle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) 11'li he ce öl çü süy le ya z›l m›fl t›r. B) Re dif var d›r.
C) Ya r›m uyak kul la n›l m›fl t›r. D) Halk fli i ri ge le ne €i ne gö re ya z›l m›fl t›r.
E) ‹la hi özel li €i gös ter mek te dir.
5. “fii ir dün ya s›, dü flün ce dün ya s›y la o ka dar ba€ da fla maz ki ger çek ten fla ir olan lar, her fley den ön ce ke li me le ri, gün lük an lam la r›n dan uzak lafl t›r mak la ifle bafl lar lar. Oku yun bü yük fla ir le -ri, hep si nin dav ra n› fl› bu dur.”
Par ça da ki “ke li me le ri gün lük an lam la rın dan uzak laş tır mak” sö züy le ne an la tıl mak is te ni yor?
A) Ke li me se çi min de afl› r› ti tiz lik gös ter me B) Ke li me le re ye ni an lam lar yük le me C) Di li so mut lafl t› ra rak kul lan ma D) Söy le yi fle aç›k l›k ka zan d›r ma
E) Ke li me le ri, duy gu ve dü flün ce yö nün den den ge le me
1983 - ÖSS 6. I. Biz de ha fif ol say d›k bir rüz gâr dan
II. Yer al say d›k flu bu lut ker va n›n dan II I. Gü ze le ve ye ni ye ko flan
IV. Bu son ra s›z gi di flin ya n›n da
Bu di ze ler le il gi li ola rak aşa ğı da ki ler den han gi si söy le ne mez?
A) 11'li he ce öl çü süy le ya z›l m›fl t›r.
B) Hep sin de re dif kul la n›l m›fl t›r.
C) Du rak lar da be lir li bir ku ra la uyul ma m›fl t›r D) I ve II. di ze ler de ula ma var d›r.
E) I ve III ile II ve IV. di ze ler de çap raz uyak (ka fi ye) gö rül mek te dir.
2007 - ÖSS 7. Uyan d›m bak t›m ki sa bah
Gü nefl vur mufl içi me
Kufl la ra yap rak la ra dön mü flüm P›r p›r eder du rur, ba har rüz gâ r›n da
Bu di ze ler Or han Ve li'nin şi i ri ne öz gü aşa ğı da ki ni te lik ler den han gi si ne ör nek gös te ri le bi lir?
A) Ede bî sa nat la ra yer ver me si ne B) Nük te li bir söy le yi fli ye€ le me si ne C) Do €a be tim le me si ne baflvur ma s› na D) Öl çü ve uya €a önem ver me me si ne E) Top lum sal so run la ra de €in me si ne
1992 - ÖYS
Okuma amac›m› belirledim.
Konuyla ilgili önceki bilgilerimi hat›rlad›m.
Okuyacaklar›mla ilgili tahminlerde bulundum.
Dikkatli okudum.
Okuduklar›m› zihnimde canland›rd›m.
Okurken metnin sonucuyla ilgili tahminlerde bulundum.
Karakterin duygu ve düflüncelerini anlayabildim.
Okudu€um hikâyenin ögelerini belirledim.
Önemli düflünceleri fark edip bunlarla ilgili notlar ald›m.
Anlamad›€›m yerleri tekrar okudum.
Okuduklar›m› baflkalar›yla tart›flt›m.
Okuduklar›m› özetledim.
Ölçütler Dereceler
Evet K›smen Hay›r
“Oku -yo rum” kıs mın da si ze öneri len ki tap lar ile oku du ğu nuz di ğer ki tap la rı aşa ğı da ki Ki tap Oku ma Öz Değerlendirme Ölçeğine gö re değerlendiriniz.
KİTAP OKUMA ÖZ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ
‹yi bir okuyucu olmak ve okuma al›flkanl›€› kazanmak için yapmam gerekenler: ...
...
...
...
‹nan ki her ne demiflsem, görüp de söylemiflim fiudur cihanda benim en be€endi€im meslek Sözüm odun gibi olsun, hakikat olsun tek.
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Düz yaz›ya yaklaflan bir havas› vard›r.
B) Dilin al›fl›lm›fl kal›plar› y›k›lmaya çal›fl›lm›flt›r.
C) Somutlamaya baflvurulmufltur.
D) Uyak ve yineleme, ahengi sa€layan ögelerdendir.
E) Gerçekçi sanat anlay›fl›na ba€l›l›€› yans›t›r.
2009 - ÖSS 9. Gerin, bedenim, gerin;
Do€an güne karfl›.
Duyur duyurabilirsen, Elinin, kolunun gücünü, Ele güne karfl›.
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Serbest ölçüyle yaz›ld›€›
B) S›radan, günlük olaylara yer verildi€i C) Yal›n bir anlat›m›n›n oldu€u
D) ‹mgelere dayal› bir anlat›m içerdi€i
E) Konuflma dilinin söz de€erleriyle oluflturuldu€u 2009 - ÖSS