33. “Ço ban Çeş me si” ad lı fli ir den yo la ç› ka rak fla i rin zih ni ye ti hak k›n da ne ler söy le ye bi lir si niz?
34. “Ço ban Çeş me si” fli i ri ni düz cüm le ler le ifa de et me ye ça l› fl› n›z. Ay n› an la m› içer me si ne ra€ -men an la t›m da mey da na ge len de €i flik li €in se be bi ne dir? Aç›k la y› n›z.
35. “Ço ban Çeş me si” fli i rin de sü rek li tek rar la nan ses le rin al t› n› çi zi niz. Bu ses le rin fli i re na s›l bir kat k› s› var d›r?
36. Şi ir den ha re ket le fla i rin ha ya ta ba k› fl› n›, fli ir-fla ir ilifl ki si ba€ la m›n da de €er len di ri niz.
37. “Ço ban Çeş me si” fli i ri bir topluluk karşısında okusaydınız şiiri ezbere mi yoksa kâğıda ba-karak mı okumanın daha etkili olacağını sözlü olarak ifade ediniz.
Mehlika Sultan Yedi genç
Günlerce gidilen yol Ç›kr›ks›z kuyu Rüya ve hayal âlemi Gümüfl yüzük
5. Et kin lik:“Meh li ka Sul tan” şi i rin de ki ifa de le rin ger çek an lam la rı nı ve çağ rı şım yo luy la oluş -tu ru lan me ca zi an lam la rı nı be lir le yi niz. Şi ir de ki ifa de le ri ön ce ger çek an lam la rıy la son ra şi ir de ki ifa de le rin me ca zi an lam la rı nı dik ka te ala rak şi i ri yo rum la yı nız. Her iki yo rum ara sın da ki fark lı lık -lar dan ha re ket le şa i rin ifa de bi çi mi nin şi i re na sıl bir an lam de rin li ği ka zan dır dı ğı nı açık la yı nız.
COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER (ŞİİR)
38. Man zu me yi na z›m bi ri mi, uyak ör gü sü, dil ve an la t›m ba k›m la r›n dan in ce le ye rek fli ir de ki söz sa nat la r› n› bu lu nuz.
6. Et kin lik:Afla€›daki tabloyu “Bal›kç›lar” manzumesini dikkate alarak doldurunuz.
Şiirde Sezdirilenler
39. Man zu me nin te ma s› n› be lir le yi niz. Man zu me nin te ma s› ve an la t›m bi çi mi ni göz önü ne al -d› €› n›z da metnin Türk fli ir ge le ne €i için de ki ye ri hak k›n da ne ler söy le ye bi lir si niz? Aç›k la y› n›z.
40. fia i rin fli ir de kur gu la d› €› ger çek lik ile gün lük ya flam da ki ger çek li €i kar fl› lafl t› ra rak fli ir de ki an la t›m bi çi mi ni “rea lizm” sa nat an la y› fl› ba k› m›n dan yo rum la y› n›z. Ulafl t› €› n›z so nuç la r› söz lü ola rak ifa de edi niz.
41. Man zu me de anlatılan hi kâ ye nin kah ra man la r›nın kimler olduğunu ve kah ra man la r›n bir -bir iy le olan ya k›n l›k de re ce le rini belirleyerek aşağıdaki noktalı yere yazınız.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
42. Man zu me de, ba ba n›n de ni zin ke na r› na ge le rek yum ruk la r› n› s› k›p gül me si nin an la m› ne ola bi lir? Yo rum la y› n›z.
43. “Ba l›k ç› lar” man zu me si ni Türk fli ir ge le ne €i için de han gi tür fli ir ler le ilifl ki len di re bi lir si niz?
44. fia i rin man zu me de sos yal bir ola y› ifl le me si nin se bep le ri ne ler ola bi lir? Bu se bep le ri dö ne -min ve fla i rin fli ir an la y› fl› na gö re de €er len di ri niz.
45. Man zu me nin han gi di ze le rin de ka de re bo yun e€ me söz ko nu su dur? Yorumlayınız.
46. ‹n ce le di €i niz man zu me nin, fli i re ve öy kü ye ait özel lik le ri ni be lir le ye rek aşağıdaki tabloda noktalı yerlere yazınız.
Şiir Özellikleri Öykü Özellikleri
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER (ŞİİR)
13. Metin
HER ŞEY ŞİİRDİR
Her fley fliirdir, u€ultusu rüzgâr›n Bir ›rma€a usulcac›k ya€an kar Her gece okunan bir dua çocuklukta Gökyüzünde bölük bölük turnalar Her fley fliirdir, sevinç ve keder Dünyada olmak duygusu…
K›y›da, ›ss›z kayal›klarda Kendi bafl›na ›fl›ldayan su Her fley fliirdir, flimdi, flu anda Ak k‛t üstünde dolanan elim Karfl›ki avluda sal›nan sö€üt Yandaki odada uyuyan bebe€im Her fley fliirdir ve imgeler ki Sanc›l› ve karmakarışıktırlar
Bir elden bir baflka ele geçen duyum
‹ki ›rmak gibi birleflen dudaklar Her fley fliirdir, ça€r›s› aflk›n Bahar topra€›ndan yükselen tütsü Umut ve ac›, bafllayan ve biten
Ya€murun ve ak›p giden hayat›n türküsü Her fley fliirdir ve bir gün belki
‹lk aflk›m ilk göz a€r›m fliir
Koynunda ona yazd›€›m mektuplar Bir yerlerden ç›k›p gelecektir
Ataol BEHRAMOĞLU
47. “Her Şey Şiirdir” adlı metni zih ni yet ba k› m›n dan de €er len di ri niz.
48. “Her Şey Şiirdir” adlı metinde öl çü ve uyak var m› d›r? Ahenk han gi öge ler le sa€ lan m›fl t›r?
49. fii ir de kul la n› lan me caz la r›n alt la r› n› çi zi niz. Bun lar fli i rin an la t› m› n› na s›l et ki le mek te dir?
50. fii i rin te ma s› ne dir?
51.“Her fiey fii ir dir” ifa de siy le fla ir ne an lat ma ya ça l›fl m›fl t›r? Söz lü ola rak ifa de edi niz.
52. “Ya€ mu run ve ak›p gi den ha ya t›n tür kü sü” di ze sin de an la t›l mak is te nen dü flün ce yi s› n›f ça tar t› fl› n›z. Ay n› ifa de nin fark l› ça€ r› fl›m la ra yol aç ma s› nın fli ir di li nin han gi özel li €in den kay -nak lan dı ğı nı söz lü ola rak ifa de edi niz.
53. S› n› fa ge tir di €i niz halk şiiri, divan şiiri, modern şiir, saf şiir vb. şiir örnekleriyle ki ta b› n›z da oku du €u nuz fli i r metinlerinden olu flan bir an to lo ji ha z›r la y› n›z.
7. Et kin lik:Sı nı fı nız da, ezberden gü zel şi ir oku ma ya rış ma sı dü zen le yi niz. Yarışma sonunda güzel şiir okuyan arkadaşlarınızın nelere dikkat ettiklerini sözlü olarak ifade ediniz.
Anlama - Yorumlama
“Ba lık çı lar” ad lı man zu me yi can lan d› r› n›z. Ben zer bir can lan d›r ma y› fli ir ler üze rin de de ya pa -bi lir mi si niz? Tar t› fl› n›z. Man zu me ile şi ir di li ara sın da han gi fark la rın ol du ğu nu aşağıdaki noktalı yere yazınız.
...
...
...
...
8. Et kin lik:Duy gu ve dü flün ce le ri ni zi in san la ra han gi yol lar la ak ta ra bi lir si niz? Siz han gi yo lu ter -cih eder si niz? Ter -cih le ri ni zi se bep le riy le bir lik te s› n›f ar ka dafl la r› n›z la pay la fl› n›z.
Değerlendirme
A. Aşa ğı da ki so ru la rı söz lü ola rak ce vap la yı nız.
• ‹la hi na z›m tü rü nün özel lik le ri ne ler dir?
• Ga zel na z›m bi çi mi nin özel lik le ri ne ler dir?
• Kofl ma na z›m bi çi mi ni di €er halk ede bi ya t› na z›m bi çim le rin den ay› ran özel lik ler ne ler dir?
• Bir met nin fli ir mi yok sa man zu me mi ol du €u nu be lir ler ken ne le ri dik ka te al›r s› n›z?
• Bir fli ir de ahenk ve rit mi sa€ la yan un sur lar ne ler dir?
• Man zu me ve fli ir ara s›n da ne gi bi fark l› l›k lar var d›r? Aç›k la y› n›z.
• Bir fli i rin fark l› oku yu cu lar ta ra f›n dan fark l› fle kil ler de yo rum lan ma s› n›n se bep le ri ne ler ola -bi lir?
B. Aşa ğı da ki cüm le ler de boş bı ra kı lan noktalı yer le ri uy gun ifa de ler le dol du ru nuz.
• fia ir ler, da ha ön ce ya fla m›fl fla ir le rin eser le rin de or ta ya ko nu lan duy gu, dü flün ce ve ifa de bi çim le rin den et ki le nir ler. Ya p›, an lam, te ma, dil ve ifa de bi çim le ri aç› s›n dan or tak bir fli ir an la y› fl› -n› ya ka la yan fla ir ler, ta ri hî sü reç içe ri sin de ………… ……….. olufl tu rur lar. Böy le lik le di van fli i ri, halk fli i ri, mo dern fli ir, ser best fli ir gi bi ad lan d›r ma lar or ta ya ç›kar.
• fii ir de uyak tan son ra tek rar la nan, ay n› ses ve an lam da ki ek ve ke li me le re ……….. de -nir.
• En az iki di ze so nun da, an lam ca ay r› ke li me ler de ki ses ben zer li €i ne …..………. de nir.
C. Aşa ğı da ki cüm le ler de yer alan bil gi le rin doğ ru olup ol ma dı ğı nı be lir le ye rek uy gun se -çe ne ği işa ret le yi niz.
• Halk fli i ri, di van fli i ri ve mo dern fli ir ay n› zih ni ye ti ve ge le ne €i tem sil et mek te dir.
Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Di van fli i ri ‹s la mi yetten ön ce ki Türk fli ir ge le ne €i nin de va m› d›r.
Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Di van şiirinin en yay g›n kul la n› lan na z›m bi çi mi ga zel dir.
Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER (ŞİİR)
• Man zu me ler dil ve ifa de bi çi mi ba k› m›n dan fli i re; olay ör gü sü ba k› m›n dan an lat ma ya ba€ l›
hi kâ ye, ro man gi bi tür le re ben zer. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Bir met nin fli ir ol ma s› için öl çü lü ve uyak l› ol ma s› ge re kir. Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
• Man zu me de ge çen olay la r›n ger çek ha yat ta ya flan m›fl ol ma s› müm kün de €il dir.
Do€ ru ( ) - Yan l›fl ( )
Ç. Aşa ğı da ki çok tan seç me li so ruları cevaplayınız.
1. Ga zel ve kofl ma n›n kar fl› lafl t› r›l ma s› ile il gi li afla €› da ki yar g› lar dan han gi si yan l›fl t›r?
A) Ga zel, di van ede bi ya t› na; kofl ma, halk ede bi ya t› na öz gü na z›m bi çi mi dir.
B) Ga zel de na z›m bi ri mi be yit, kofl ma da dört lük tür.
C) Ga zel aru zun is te ni len ka l› b›y la ya z›l d› €› hâl de, kofl ma ge nel lik le he ce öl çü sü nün 11’li ka l› b›y la ya z› l›r.
D) Ga zel 10-20 be yit ten, kofl ma 7-12 dört lük ten olu flur.
E) Ga zel le rin ko nu su sev gi li nin gü zel li €i, aflk ve fla rap; kofl ma la r›n ki ise ge nel lik le aflk, sev -gi ve do €a gü zel lik le ri dir.
1993 - ÖYS 2. Afla €› da ki ler den han gi si man zu me nin özel lik le rin den de €il dir?
A) Man zu me ler de be lir li bir olay ör gü sünün bulunmas›
B) Man zu me ler de hi kâ ye ve ro man da ki gi bi tip ve ka rak ter lerin olmas›
C) Man zu me lerin cofl ku ve he ye ca na ba€ l› eser ler de €il, ö€ re ti ci eserler olmas›
D) Manzumelerin ahenk unsurlar›n›n fliirle ortak olmas›
E) Man zu me ler de gerçekli€in kur gu ya da ya l› olmas›
3. fii i rin, dil ve im ge ara c› l› €›y la ger çek li €i yo €un lafl t› ran, en öz lü ve en az sö ze in dir ge yen bir an la t› m› var d›r.
Aşa ğı da ki ler den han gi si bu cüm le de söy le ne ne ör nek gös te ri le mez?
A) Dün ya n›n en gü zel ka d› n› bu oy du Saç la r› n› ta ra sa bafl tan ba fla Ru me li B) Da€ da€ o gü zel ses, bü tün et ra f› ge zin di
Gör müfl ve ge çir mifl de ni zin kal bi ne sin di C) ‹n san lar yüz y›l lar d›r ev ler yap t› lar
‹ri li ufak l› bir bi rin den fark l›
D) De mir ci ler bir neh ri döv mek te dir Ucuz bir tar la ya su nul mak üze re
E) Bafl ka d›r çün kü bu ak flam bü tün ak flam lar dan
Gü ne flin veh mi sa ray lar ya ra t›r cam lar dan 2009 - ÖSS