Sosyal Medyanın Eğitim Amaçlı Kullanımına İlişkin Öğretmen

172

öğretmenler özelikle sosyal medyanın sınıfta ders esnasında bile kullanıldığını, bunun önüne geçemediklerini ifade etmeleri düşündürücüdür. Sosyal medyanın sadece eğitimi destekleyici değil aynı zamanda engelleyici bir araç olabileceği ihtimali her zaman göz önünde bulundurularak, öğrencilerin bilinçli sosyal medya kullanımı konusunda bilgilendirilmeleri faydalı olabilir.

4.2.10 Sosyal Medyanın Eğitim Amaçlı Kullanımına İlişkin Öğretmenlerin Önerileri

Sosyal medya ve eğitim bağlamında yapılan çalışmaların sınırlı olduğu görülmektedir. Yapılan çalışmaların sosyolojik veya ticari içerikli çalışmalara yoğunlaştığı görülmektedir. Sosyal medyanın sosyal bazı olaylar üzerine etkisi veya işletmeler ile ilgili çalışmaların daha ağırlıklı yapıldığı görülmektedir. Daha önceki bölümlerde elde edilen bilgiler ışığında sosyal medya eğitim ilişkisi farklı bakış açılarıyla ortaya konmaya çalışılmış ve sosyal medyanın eğitim açısından önemli bir araç olduğu, en azından kaynak, materyal paylaşımı, bilgiye ulaşmadaki hız ve kolaylık açısından bile olsa eğitim amaçlı kullanım alanlarının olduğu görülmektedir. Ancak “sosyal medyanın eğitim amaçlı daha uygun kullanılabilmesi için neler yapılabilir? veya sosyal medya nasıl kullanılmalıdır ki bir eğitsel araç olarak daha etkili olabilsin?” sorularının cevabı bu bölümde öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda incelenmiştir. Öğretmenlere, “Sosyal medyanın okulda verilen eğitimi daha fazla destekleyebilmesi için neler önerirsiniz?” sorusu sorulmuştur. Katılımcıların konuya ilişkin ifadelerinin içerik analizi yapılmış ve içerik analizi sonucu Tabo 27’de verilmiştir.

Sosyal medyanın daha fazla eğitim öğretim ortamlarında nasıl kullanılabileceğine, neler yapılabileceğine yönelik olarak çalışmaya katılan öğretmenlerin en önemli önerileri

“insanlar bilinçlendirilmeli” (f=14, %31) görüşü olmuştur. Katılımcı öğretmenlerin önemli bir kısmı öğrencilerin, velilerin, hatta öğretmenlerin dahi sosyal medya kullanımına ilişkin ciddi bilgi eksiklerinin olduğunu ve bilinçsizce kullandıklarını belirtmiş olmaları manidardır.

Öncelikle sosyal medyada yer alan bilgi, kaynak ve dokümanlar, bunların kullanımı, nasıl bulunacağı, sosyal medya araçlarının neler olduğu, bunların özellikleri ve eğitim amaçlı nasıl daha etkin kullanılabilecekleri, yönetici, öğretmen, veli ve öğrenci iletişiminde etkin bir şekilde kullanımının artıları nelerdir? Dezavantajları nelerdir? gibi birçok konu aslında hizmet içi eğitim yolları ile öncelikle yönetici ve öğretmenlere, onlar aracılığı ile de veli ve

173

öğrencilere ulaştırılabilir. Konuya ilişkin toplumun top yekûn bilinçlendirilmesi için eğitsel faaliyetler yapılabilir.

Tablo 27

Sosyal Medyanın Eğitim Amaçlı Kullanımına İlişkin Öğretmen Önerileri

Tablo 27’ye göre öğretmenlerin ikinci önemli önerilerinin “daha faydalı içerik paylaşılabilir” (f=13, %29) görüşü olduğu görülmektedir. Sosyal medya her türlü paylaşıma açık bir alan olması nedeni ile yapılan paylaşımların ulaştığı kitle göz önünde bulundurularak, eğitim amaçlı paylaşımların daha fazla desteklenmesi ve faydalı içeriğe ulaşımın kolaylaştırılması sağlanabilir. Eğitim amaçlı, okul ve sınıf bazında, hatta derslere özel gruplar oluşturularak, bu gruplarda soru çözümleri, ders anlatımları, video veya materyal paylaşımı yapılabilir. Hatta öğrencilerin ödevleri bile sosyal medya üzerinden kendi arkadaşlarına açık bir şekilde paylaşılarak, arkadaş çevresinin olumlu veya olumsuz görüşleri doğrultusunda ödevin değerlendirmesi yapılabilir, güzel örnekler paylaşılarak ödüllendirilebilir. Sosyal medya da yer alan eğitim dışı veri akışının kısıtlanması, ancak eğitsel içerik paylaşımının artmasıyla mümkün olacaktır. Nasıl ki sık kullandığımız siteler,

Öğretmenlerin Görüşleri Katılımcı kodu f %

İnsanlar bilinçlendirilmeli. Ö1, Ö5, Ö14, Ö18, Ö20, Ö21, Ö22, Ö24, Ö28, Ö29, Ö37, Ö41,Ö42, Ö44

14 31 Daha faydalı içerik paylaşılabilir. Ö5, Ö10, Ö11, Ö16, Ö27, Ö30, Ö31,

Ö33, Ö36, Ö38, Ö41, Ö42, Ö43 Milli Eğitime bağlı sosyal medya ağları

olmalı.

Eğitim programları geliştirilsin. Ö7 1 2

Argo paylaşımlar engellenebilir. Ö35 1 2

Ders materyalleri ortak bir havuzda paylaşılabilir.

Ö31 1 2

Sosyal medya çocuklara yasaklanmalı. Ö15 1 2

Sosyal kültürel, müzik spor gibi faaliyetlere daha fazla yer verilebilir.

Ö4 1 2

Kendi işletim sistemimizi oluşturmalıyız. Ö2 1 2

174

web tarayıcılarında karşımıza öneri olarak geliyor, eğitsel materyallerinde bir süre sonra karşımıza sık kullanılan materyaller olarak çıkabilir.

Katılımcı öğretmenlerin üçüncü önerileri, “denetim mekanizması geliştirilmeli”

(f=12, %27) görüşüdür. Denetim dışı bırakılan her şeyin bir şekilde suiistimal edilebileceği görüşünden hareketle, sosyal medyada yapılan paylaşımların da denetlenmesi gerekir. Nasıl ki televizyon kanalları küçük yaştaki çocukların izleme ihtimallerine karşı şiddet veya uygunsuz görüntülerin olduğu program ve filmleri geç saatlere koymak zorunda, sosyal medyada da buna benzer bir oto kontrol sistemi geliştirilerek belirli bazı özellikleri olan görüntü, bilgi ve resimlerin paylaşımının belirli saatler arasında serbest, diğer zamanlarda ise kısıtlı, yasaklı ya da erişilemez olmaları sağlanabilir. Suç unsuru ya da suça teşvik niteliğindeki paylaşımların engellenmesi, dijital veya sanal suçlara ilişkin yaptırımların geliştirilmesi insanları toplum için daha sağlıklı paylaşımlara zorlayabilir. Her ne kadar sansür insanlarda özgürlüklerin kısıtlanması olarak algılansa da, bu tür kısıtlamalar aslında gençlerin, çocukların ve geleceğimizin korunması adına önemli faydalar sağlayabilir.

Sosyal medyanın eğitim amaçlı kullanımına ilişkin diğer önemli görüşler “sosyal medya eğitimi verilmeli” (f=8, %18) ve “Milli Eğitim Bakanlığına bağlı sosyal medya ağları olmalı” (f=6, %13) görüşleridir. Milli Eğitim Bakanlığının kendine ait sosyal ağları olması gerektiği görüşünü savunanlar da aslında sosyal medyadaki paylaşımların içeriğinden ve denetimsiz olmasından rahatsız olan öğretmenlerdir. Sosyal medyanın eğitim amaçlı kullanımına ilişkin bazı öğretmelerin ifadeleri şöyledir:

Bu konuda uzmanların daha fazla faydalı içerikler paylaşması, bu konuda özellikle eğitim verilmesi gerekiyor. Okullar tek başına yeterli değil velilerin de çocuklarını bilinçlendirmeleri gerekiyor. Sosyal medyayı kullanmak bir kültürdür ve bu da zamanla kazanılır (Ö5).

Eğitimle ilgili kaliteli videolar yapılabilir, eğitim sayfaları ağırlıklı olursa daha faydalı olur (Ö16).

Şimdi önce bilinçlendirilmeli. Öğretmen ve öğrenci bilinçlendirilmeli. Daha çok da mesela öğrenciler bilinçlendirilmeli. Çünkü kullanım amacını öğrenci bilmiyor....Seminerler verilme. Yani, müfredat programına rehberlik alanı içerisinde sosyal medya da alınabilir. (Ö20).

18 yasından küçük çocukların sosyal medyanın denetlenmesi lazım (Ö23).

Olumlu davranışların paylaşılması, bir ders açısından olsun diğer sosyal olarak önemli bir hareketin not olaraktan paylaşınca uygulanması gibi mesela karşılaştırma yapılıp uyarlarsak (Ö27).

175

Daha güzel içerikler olabilir. Yani daha böyle net çerçevesi çizilmiş örneğin matematiğin öğretildiği veya işte kimyanın öğretildiği siteler kurulabilir ve bunlar paylaşıma açılırsa çok faydalı olabilir (Ö36).

Sosyal medyanın eğitim amaçlı kullanımına ilişkin yukarıdaki ifadeler incelendiğinde, bu ifadelerin Tablo 27’de yer alan bilgileri desteklediği görülmektedir. Ö5 ve Ö16 kodlu öğretmenlerin özellikle eğitimle ilgili daha faydalı paylaşımların yapılması ve öğrencilerin bilinçlendirilmeleri gerektiği üzerinde durdukları görülmektedir. Ö5 kodlu katılımcı özellikle sosyal medyada paylaşılan birçok içeriğin ahlaki olmadığını, bu konuda sadece öğrencinin değil aynı zamanda velilerin de bilinçlendirilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Ö20 kodlu katılımcı ise özellikle öğrencilerin ve öğretmenlerin sosyal medyanın eğitsel amaçlı kullanımına ilişkin bilinçlendirilmelerine işaret ederek bunun nasıl yapılabileceği yönünde de bazı önerilerde bulunmaktadır. Ö20 kodlu katılımcıya göre öğrencilere seminerler verilerek veya rehberlik dersi müfredat programı içerisine konarak öğrenciler sosyal medyanın eğitsel kullanımına ilişkin bilgilendirilebilirler.

Ö23 kodlu katılımcı ise özellikle bir denetim mekanizması oluşturarak öğrencilerin sosyal medyaya girmelerinin kısıtlanması gerektiği üzerinde durmaktadır. Özellikle bu kısıtlamaların 18 yaşından küçük çocuklar için yapılması gerektiğini, bu yaş altında bilinçsiz sosyal medya kullanımının öğrencilere zarar verebilecek sorunlar doğurabildiğini ifade etmektedir. Ö27 ve Ö36 kodlu öğretmenler ise özellikle sosyal medyada olumlu paylaşımların artırılması gerektiğini vurgulamaktadırlar.

Sosyal medyanın eğitsel amaçlı kullanımına ilişkin öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda bazı önlemler alınarak, çok kolay ve ulaşılabilir bir kaynak olan sosyal medyanın daha eğitsel özellikleri ön plana çıkarılabilir. Özellikle bu çalışmada öğretmenlerin önerileri dikkate alınmalıdır. Zamanının çoğunu sosyal medyada farklı amaçlar doğrultusunda paylaşımlar yaparak geçiren öğrencilerin dikkatlerini daha eğitsel içerikli paylaşımları okuma ve paylaşmaya çekebilmek için okulun tüm paydaşlarının duyarlı olmaları gerekmektedir. Sosyal medyayı eğitim hedefleri doğrultusunda kullanabilmek eğitim ve bilgi gerektirmektedir. Bunun sağlanması için internet kafeler yerine okullarda uzman öğretmenler tarafından sosyal medya kullanımına yönelik derslerin verilmesi, öğrencilerin karşılaşabilecekleri tehlikelere yönelik önceden bilgilendirilip uyarılmaları belki de birçok felaketin önüne geçme noktasında öğrencilere yardımcı olacaktır.

176