176
4.3 Araştırmanın Üçüncü Alt Problemine İlişkin Bulgular ve Yorumlar
Bu bölümde araştırmanın üçüncü alt problemine ilişkin bulgular ve yorumlara yer verilmiştir. Araştırmanın üçüncü alt problemi “Okulun çevre unsuru olarak sosyal medyaya ilişkin veli görüşleri nelerdir?” şeklinde düzenlenmiştir. Kamu veya özel ortaokul veye lise düzeyindeki okullarda öğrencisi olan 8 kadın, 21 erkek toplam 29 öğrenci velisi ile görüşme yapılmıştır. Görüşme yapılan velilere ilişkin bilgiler Tablo 4’de verilmiştir. Çocukların eğitiminde okul kadar ailelerde önemli olduğu yapılan bir çok çalışmda (Trivette ve Anderson, 1995; Griffifth, 1996; Fan, 2001; Gürşimşek, 2002; Gürşimşek, 2003; Şahin ve Ünver, 2005; Aslanargun, 2007; Kaysılı, 2008; Yazar vd. 2008; Pehlivan, 2008; Aydoğan, 2010; Gürşimşek, 2010; Çakmak, 2010) vurgulanmıştır. Aşağıda farklı başlıklar altından velilerin sosyal medyaya ilişkin görüşlerinin analizleri yer almaktadır.
4.3.1 Sosyal Medyanın Amaçlarına İlişkin Veli Görüşleri
Sosyal medyayı kullandığını ve ortaokul veya lise düzeyinde öğrencisi olduğunu ifade eden velilere “Sizce sosyal medyanın kullanım amacı nedir?” sorusu yöneltilmiş, velilerin vermiş oldukları cevapların içerik analizi yapılmış ve Tablo 28’de içerik analizi sonucu verilmiştir. Yapılan içerik analizine göre velilerin önemli bir kısmının sosyal medyanın amacının “bilgi paylaşımında bulunmak ve bilgilendirme” (f=12, %41) olarak değerlendirdiği görülmüştür.
177
Yukarıdaki tabloya göre, sosyal medyanın birinci amacının “bilgi paylaşımında bulunma ve bilgilendirme” (f=12, %41) olarak ilk sırada yer aldığı görülmektedir. İkinci önemli görüş olarak veliler sosyal medyanın amacının “iletişim” (f=10, %34) olduğunu ifade etmişlerdir. Veliler sosyal medyanın diğer önemli bir amacının “sosyalleşme ve eğlence”
(f=7, %24) olduğunu savunmuşlardır. Sosyal medyanın amaçlarına ilişkin görüşme yapılan velilere göre sosyal medya temelde bilgi paylaşımı ve bilgilendirme, iletişim kurma, sosyalleşerek uzaktaki arkadaş ve akrabaları görme amacına sahiptir. Bu amaçların dışında bazı velilerin sosyal medyanın amacının “arkadaş ve akrabaları bulmak, örgütlenmek, para kazanmak” olduğunu ifade ettikleri görülmektedir. Sosyal medyanın amacına yönelik bazı velilerin ifadeleri şöyledir:
Sosyal medyanın amaçları insanların birbirleriyle iletişim konusunda daha çok ulaşılabilmeleri.
Çoktan beri görmediğiniz, özlediğiniz bir simayı orda resim olarak görme. Onların ailesini görebilme.
Ya da birbirlerine cenaze türü şeylerde işte haber atıyorlar (V1).
Amacı bilgilendirmek, daha iyi iletişim… Faydalı bir şey yani (V12).
Sosyal medyanın amaçları bilgilendirme olmalı. Paylaşımlar insana olumlu yönde olmalı. İşte bir arkadaşınızla ilgili yıllar öncesinde göremediğiniz bunlar hoşuma gidiyor açıkçası. Onları bir araya getiriyor (V23).
Bana göre yüz yüze görüşemeyeceğimiz insanlarla görüşebilmek (V26).
Benim kullanım amacım iletişim amaçlı. İşte yurt dışında olan yeğenlerim falan var, akrabalarım var.
Daha çok onlarla işte hem sesli hem görüntülü (V28).
Velilere ait yukarıdaki ifadelerin içerik analizi sonucu oluşturulan Tablo 28’de verilen bilgileri desteklediği görülmektedir. V1 kodlu katılımcı sosyal medyanın amacının iletişim sağlamak olduğunu ifade ederek, sosyal medya sayesinde uzun süre görüşemeyen arkadaş ve akrabaların birbirlerini görebildiğini belirtmektedir. Benzer görüşlerin yer aldığı V12, V23 kodlu katılımcılar, ek olarak sosyal medyanın bilgilendirmek amacını vurguladıkları görülmektedir.
178
4.3.2 Velilerin Sosyal Medyayı Kullanım Amaçları
Sosyal medyanın amacına yönelik görüşleri alınan velilere, “Siz sosyal medyayı ne amaçla kullanıyorsunuz?” sorusu yöneltilmiştir. İçerik analizi sonucu Tablo 29’da verilmiştir. İçerik analizi sonucuna göre velilerin önemli bir kısmının (f=21, %72) sosyal medyayı iletişim amacıyla kullandığı söylenebilir.
Tablo 29
Arkadaşlarımı takip-bulmak V20, V22, V24, V29 4 14
Sosyalleşme V9, V20, V22, V24 4 14 kullandıklarını belirtmişlerdir. Velilerin üçüncü kullanım amaçlarının ise “paylaşımda bulunmak” (f=6, %21) olduğu görülmektedir. Bu amaçların dışında bazı katılımcılar sosyal medyayı “eğlence amaçlı, arkadaşlarını bulmak ve takip etmek, sosyalleşmek, gazete gibi bazı haberleşme araçlarına ulaşarak onları okumak” için kullandıklarını ifade ettikleri görülmektedir. Velilerin sosyal medyanın amacına yönelik görüşleri ile kendi kullanım amaçlarının büyük oranda benzer olduğu görülmektedir. “Siz sosyal medyayı ne amaçla kullanıyorsunuz?” sorusuna bazı velilerin vermiş oldukları cevaplar aşağıda verilmiştir.
Ben işim gereği beraber çalıştığım arkadaşlarla hızlı iletişimi sağlamak için, emekli olmadan öncede öğrencilerim arasında hızlı bir iletişim, bir paylaşımı zamanında yapmak amaçlı kullandım.
Kullanıyorum da. Ayrıca paylaşım yapıyorum, bu anlamda kendimi insanlara tanıtmış oluyorum ve insanları tanıyorum, takip ediyorum (V4).
Bilgi sahibi olmak, birtakım bilgileri elde etmektir (V5.)
179
Benim kullanım amacım da dünyayla ilgili, teknolojiyle ilgili bilgi edinmek, arkadaşların dostların neler yaptığını görmek. Neler konuştuğunu görmek (V12).
Daha çok kitle iletişimini daha kolay sağlamak (V13).
Benim kullanma amacım biraz bilgi. Eğlence değil de bilgilenme, özellikle Twitter benim tercihim.
Yeniliklerden haberdar olma, bazen paylaşmaya, beğenmeye değer güzel, ilginç özlü sözler, linkler, yani ilgi alanıma giren şeyleri takip ediyorum, benim amacım daha çok bilgilenmek (V18).
Yukarıda verilen katılımcı ifadelerine de bakıldığında, katılımcıların sosyal medyayı daha çok iletişim amaçlı, bilgi edinme ve paylaşımda bulunma amacıyla kullandıkları görülmektedir. V4, V12 ve V13 kodlu katılımcılara göre sosyal medya hızlı ve kolay iletişim kurmanın bir yoludur. V5 ve V12 kodlu velilere göre ise sosyal medya bilgi edinmek için kullanabileceğimiz önemli bir araçtır. Sosyal medyayı çoğu katılımcının uzaktaki arkadaş, eş, dost ve akrabadan haber almak, onlarla iletişimi devam ettirmek amacıyla kullandıkları görülmektedir. Bu katılımcılar sosyal medyayı iletişim ve haberleşme aracı olarak görmekteler.
4.3.3 Öğrencilerin Sosyal Medyayı Amacına Uygun Kullanıp Kullanmadıklarına İlişkin Veli Görüşleri
Okulun vermiş olduğu eğitimin etkili olabilmesi için, okulu çevreleyen bütün öğelerin hep birlikte öğrencinin gelişimini ve okulda verilen eğitimi destekler nitelikte olması gerekir. Önceki bölümlerde de okul aile ilişkisinin önemine değinilmiş ve birçok araştırmanın aile katkısına yönelik olumlu veriler elde ettiğinden bahsedilmişti. Bu nedenle, öğrencilerin vakitlerinin önemli bir kısmının okulda veyahut evde aileleri ile geçirdikleri varsayıldığında, öğrencilerin sosyal medyayı eğitsel amaçlar doğrultusunda kullanıp kullanmadıklarına ilişkin veli görüşlerinin önemli olduğu görülmüş ve velilere “Öğrencilerin sosyal medyayı amacına uygun kullanıp kullanmadıklarına ilişkin ne düşünüyorsunuz?”
sorusu yöneltilmiştir. Konuya ilişkin olarak velilerin çoğunluğunun aşağıdaki tabloda da özetlendiği gibi, öğrencilerin sosyal medyayı amacına uygun kullanmadıkları düşündükleri söylenebilir.
180
Tablo 30
Öğrencilerin Sosyal Medyayı Amacına Uygun Kullanıp Kullanmadıklarına İlişkin Veli Görüşleri
Tablo 30 incelendiği zaman çalışmaya katılan velilerin öncelikli olarak (f=12, %41) çocuklarının sosyal medyayı amacına uygun kullanmadığını ifade ettikleri görülmektedir.
İkinci olarak velilerin daha az bir kısmı (f=7, %24) çocuğunun sosyal medyayı uygun kullandığını ifade ettiği görülmektedir. Velilerden bazıları (f=3, %10) “bazen uygun kullanıyorlar” görüşünü aynı oranda bazı velilerde, çocuklarının sosyal medyayı ne yönde kullandığına ilişkin bir fikirlerinin olmadığını ifade etmişlerdir. Velilerin yarıya yakın bir kısmı (f=13, %45) çocuklarının sosyal medyayı “eğlence amaçlı (oyun, sohbet, müzik vs.)”
kullandıklarını ifade etmişlerdir. Veliler ayrıca çocuklarının sosyal medyayı “arkadaşları ile yazışmak” (f=7, %17), “bilgi edinmek” (f=2, %7), “popüler olmak” (f=2, %7) ve “iletişim”
(f=2, %7) amaçlı kullandıklarını ifade etmişlerdir. Bazı veliler de (f=3, %10) çocuklarının zamanı kötüye kullandığını ifade etmiştir.
Velilerin her ne kadar önemli bir kısmı çocuklarının sosyal medyayı amacına uygun kullandığını ifade etmiş olsa da, bu velilerin de çocuklarının sosyal medyayı eğitim amacı dışında kullandıklarına dair ifadelerinin ağırlıklı olduğu görülmüştür. Çocuğunun sosyal medyayı oyun oynamak ve arkadaşları ile sohbet etmek için kullandığını söyleyen veliler bile çocuğunun sosyal medyayı eğitsel amaçlı kullandığı düşüncesindedir. Her ne kadar bu tür sosyal medya kullanımları sosyal medyanın kendi amacına uygun olsa da, eğitsel amaçlı kullanım olarak kabul edilemezler. Çocuklarının sosyal medyayı kullanım amaçlarına ilişkin bazı velilerin ifadeleri şöyledir:
Velilerin Görüşleri Katılımcı kodu f %
Uygun kullanmıyorlar. V3,V4,V6,V9,V11,V12,V19,V22,V24,V26,V28,V29 12 41 Uygun kullanıyorlar. V1, V7, V10, V13, V21, V23, V27, 7 24