Sol Gençlik

Ölmeye Yatmak roman nda, Aysel, Ali, Ali nin lokantada tan t arkada lar ve Engin sol ideolojiye sahip olan genç kesimi temsil ederler. Engin haricindeki bu ah slar n solculukla ilgileri bir yerlerde toplanarak iir ve ya dergi okumay a amayan eylemlerdir. Fakat Aysel in ö rencisi olan Engin in aradaki zaman zarf nda sol eylemlerin ne denli farkl bir boyut ald n göstermesi bak m ndan romanda mühim bir yeri vard r.

Bir Dü ün Gecesi nde ise sol görü ü benimseyen üniversite ö rencilerinin içinde bulunduklar ç kmazlar, burjuva-i çi çat mas ve insanlar n art k ideolojilerini maddi de erlerle çabucak de i tirebilmesi kar m za ç kar. Ömer in ve Aysel in ö rencileri olan Tuncer ve Zehra, Aysel in üniversitede okuyan ye eni Ay en, Gül, U ur, Ercan n karde i Hakan romanda sol gençli i temsil eden gruptur. Tezel in sol eylemlerle geçirdi i gençlik günleri de yine kendisinin bilincinden geriye dönü lerle aktar l r. Aysel ve Ömer in ülke çap nda tan nan sol görü lü ayd nlardan olu lar , Tezel in ilk kocas Mehmet i çok gururland rm ve hatta Tezel le kurdu u ili kide çok önemli bir belirleyici olmu tur. Tezel in yapm oldu u eylemleri sol güçler iktidardayken fazlas yla destekleyen Mehmet, solun gücü azal nca ona sayg s n yitirmeye ba lam t r.

Aysel le Ömer in adlar gazetelerde birinci s n f ark c lar gibi kocaman kocaman yaz l p dururken iyiydik. Ba kentimizden s rt m zda K z lay da yedi imiz coplar n ac s yla geldi imiz zaman iyiydik. Sen bakma Mehmet, biz coplar yedi imizle kald k. Bu i et i yok o lum, orta ekerli bir Anayasa derken kulaklar n t rmalay p durdun: Çocuklar, bi seferinde Tezel ne yapm biliyor musunuz? Koraltan geçerken Yuuh inek! diye ba rm , diye benimle övünüp-yani avunup-, bir yandan da ellerimi kollar m m nc klay p durdun: aslan sevgilisi, yi it kar s Devran de i tikçe sahne de de i tirir bunlar. Devran de i tikçe sahne de i tirmekle kalsalar yine iyi. Kar , sevgili de i tirirler. Yeni Anayasa kahramanlar gözden dü meye ba lad lar, ba lamad lar, bizim Mehmet de- çevresinin Memo u, o kadife bak l çocuk i te- beni alaya almaya, beni bir küçük görmeye ba lamaz m ? (A ao lu, B. D. G., 2010: 47). Önceleri ate li bir solcuyken zengin bir milletvekili k z yla evlenen Tuncer, hocas Ömer le kar la t ktan sonra hayat n gözden geçirmeye ba lar. Y ld z la evlendikten sonra yurt d nda doktoraya ba layan Tuncer, ö rencilik y llar nda Ömer le

144

sivri solculu u sebebiyle ziyadesiyle tart m ; fakat, bir zaman sonra bir uç noktadan di er uç noktaya kaymak zorunda kalm , e inin babas n n paras sayesinde zengin bir hayat sürmeye ba lam t r. Hayat ndaki de i imi Ömer e anlatmak ister ama roman n di er kahramanlar gibi bu ileti imi kurma f rsat bulamay nca anlatmak isteyip de anlatamad klar okuyucuya bilincinden geçenler eklinde yans r. nsani dü üncelerini ve duygular n bir kenara iterek her eyi toplum ad na yapma sava veren bu delikanl , içinde biriktirdiklerini yapma f rsat bulunca hayat n gerçekleriyle kar la r. Her olaya idealist yakla mak üzere yola ç kar halbuki hayat onun dü ündü ü kadar kolay de ildir. Ekonomik zorluklar sebebiyle huzursuzluk ya ayan ailesi, üniversitede kar la t ve hiç tan madan dü man kesildi i zengin ailelerin çocuklar onun dü üncelerinin de i mesine sebep olmu tur.

Yirmi üç ya nda kendini devrime adam biriydim. öyle bir adamak: Bütün k zlar karde im. Bütün sevdam halk m. Bütün dü manl m egemenlere. Öfkem, kinim onlar n yeni do an bebeklerine bile. O çocuklar aras nda adamak ll sevdiklerim de var üstelik. U ur gibi, Ay en gibi. Sonra benim devrimcili im içinde evlenmek de yok. Bir emekçi olan babamla bir avuç k ymaya iki tencere yemek kotarmak için çabalayan anam n haline bak n! Evlilik denince, bu yük omuzlan nca, ortaya çoluk çocuklar da dökülünce hocam, o elele, kolkola vermeler kar l kl bir lanetleme türküsünden, s k s k sille tokat birbirinin üstüne yürümekten ba ka ne ki? (A ao lu, B. D. G., 2010: 159). Tuncer, üniversitede kurdu u ve körü körüne ba land sol görü lü arkada lar na asl nda içerisinde bulundu u ilgisizlik, sevgi eksi i sebebiyle yönelmi tir. Ö renci Birli i ad ndaki bu grup, bir ideolojiyi yaymak için eylem yapmak maksad ndan çok herkesin gücü yetti ince birbirine tutundu u yaln z gençlerden olu an bir dayan ma yeridir. Gençlik döneminde duygusal olarak ailelerinden uzakla an her sosyal kesimden ö renci böylelikle kendilerini bir gruba ait hissetmenin zevkini tadarak ki iliklerini bulmak için u ra rlar. Evdeki hayat ndan mutlu olamayan Tuncer in de seçti i yol bu olmu tur.

Ben Ö renci Birli i nin en çal kan üyesiydim. Arkada lar m n bir bölü ü ise benim ve benim gibilerin, bir yerde bir bardak bira içmek gibi, sinemaya gitmek gibi, ü üyünce biz, s rt m za kendi ceketini koyvermek gibi gereksinimlerini kar lamakta çal kand lar. Böylece aram zda gittikçe geni leyen bir ortakla al k kurulmu gibiydi. Bazen benim de güzel parkalar giydi im oldu. Benim üniversitedeki ya am m küçüklü

145

büyüklü bir grup arkada la olu turulmu yeni bir aileydi sanki. Kendi ailemden çok uzakta, onlara iyice yabanc . ( A ao lu, B. D. G., 2010: 165).

Üç Be Ki i de dikkatimizi çeken sol görü lü gençler ise Kardelen ve Ufuk tur. Yoksul ailelerden gelen bu iki arkada , birlikte sol eylemlere kat larak hapse dü mü lerdir. Hapiste gördükleri i kenceler onlar n aras nda kopmaz bir ba kurmu önceleri gayet güzel olan arkada l klar n birlikte çektikleri ac lar adeta peki tirmi tir. Çocukluklar ndan itibaren birlikte kitap okuyan, mitinglere kat lan bu iki arkada ba lar n hiçbir zaman koparmam lar, hayat onlar ba ka mecralara sürüklese bile ayn hayat payla man n ve ayn pencereden hayata bakman n verdi i, yaln zl ortadan kald ran o duyguyu birbirlerinde bulmu lard r. Evlenmek üzere olan Kardelen in Ufuk u görünce ne yapaca n hayal etti i kesitte, bu dostlu u daha yak ndan tan ma f rsat buluruz.

Kardelen, -art k ni anl oldu undan herhalde- Ufuk u tan r tan maz boynuna sar lmak istediyse de kendini tuttu. Yoo, bunu dü ünür dü ünmez tutmad kendini, arkada n n boynuna atlad , sar ld ona Kaç y ll k arkada m. Birlikte ast m z afi ler, ta d m z pankartlar, okudu umuz kitaplar, tart malar m z, en önemlisi de hiçbirinizle olmayacak en büyük yak nl m z; gözler ba l , ayaklar suda Boynuna sar lmayaca m, öyle mi? Öyle ise, evlilik dursun. Gelinlik de yerin dibine bats n! ( A ao lu, Ü. B.K., 2007: 87).

Dönemde siyasetle en fazla ilgilenen kesimin gençler oldu u hatta bu sebeple birço unun okullar ndan at ld , hapse girerek i kencelere maruz kald klar , çat malar esnas nda öldürüldükleri su götürmez bir gerçektir. Bunun sebebi gençlerin içerisinde bulunduklar güvenden uzak ortam, gelecek endi esi ve ya lar sebebiyle daha atak olu lar d r. Adalet A ao lu da dönemin siyasete bula an yahut siyasetten uzak dursalar bile toplumsal ko ullar sebebiyle siyasi olaylardan etkilenen gençlerini derinli ine i lemi tir. Çünkü romanlarda eylemlere ve de i ikli e aç k kesim bu genç gruptur.