TÜRK DONATANLARIN GEMİ KİRALAMA KONUSUNDAKİ EĞİLİMİ
3.4. KAYNAK TARAMA AŞAMAS
Çalışmanın temelini oluşturan bilgi toplama süreci tezimin en uzun sürecini oluşturmuştur. Tezin Birinci ve İkinci bölümlerinde anlatılan teorik kısım için toplanan bilgilere ilave olarak gemi sahiplerinin, gemi kiralama konusundaki eğilimini de ele alan yazılı kaynaklar bu noktada taranmıştır. Ancak bu alanda daha önce yapılmış gemi sahipleri ile taşıyanların gemi tahsisi sözleşmelerine olan yönelimlerini ve gemi tahsisi türü seçimi konusundaki faktörleri ele alan bir saha araştırmasına ulaşılmamıştır. Fakat bu tezdeki saha araştırmasının temelini oluşturan ve araştırmayı destekleyici navlun piyasası analizlerine yer veren, gemi kiralama hakkında açıklamalar yapan ve gemi tahsisi sözleşmeleri maddelerini inceleyen çok
yararlı bilgilere ulaşılmıştır. Bu kapsamda öncelikle kuru yük gemilerinin kiralanması konusunda yazılmış olan yüksek lisans ile doktora tezlerine ulaşmak istenmiştir ve Yüksek Öğrenim Kurumu’nun Ulusal Tez Bankası kayıtları taranmıştır. Bu tarama ile tespit edilen ve araştırmaya kaynak olabileceği düşünülen onaylanmış resmi yüksek lisans tezleri ile bir adet doktora tezi kronolojik olarak aşağıdaki tabloda sıralanmıştır. Bu çalışmalardan 1, 2, 4 ve 5 numaralı çalışmalara ulaşılmış ve incelenmiştir ancak 3 ve 6 numaralı kaynakların erişim yasağı bulunduğundan bunların detaylı incelemesi yapılamamıştır.
Tablo 6: Ulusal Tez Bankasındaki Onaylanmış Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri
Sıra
No. Yazar Adı Çalışma Adı
Çalışma Türü Çalışma Yılı 1 İsmail Bilge Çetin
Dökme kuru yük gemilerinin sefer esasına göre kiralanması (Türkiye uygulaması) Yüksek Lisans Tezi 1997 2 İbrahim Serdar Koyuncu
Himalaya Clause Navlun sözleşmelerinde üçüncü kişiler lehine sorumsuzluk şartı
Yüksek Lisans Tezi 2003 3 Ahmet Gürsoy
Sefer çarter sözleşmeleri ve uygulamada görülen problemlerin çözümü Yüksek Lisans Tezi 2005 4 Aykut Soydan
Gemi tipi, bölge ve yük türüne göre kullanılan charter sözleşmeleri ve bu sözleşmelerdeki klozların karşılaştırılması
Yüksek Lisans Tezi 2007 5 Hakan Muran
Zaman çarteri sözleşmesinde çartererin yükümlülükleri Yüksek Lisans
Tezi
2008
6 Esin Ahmet Öztürker
Uluslararası denizcilikte zaman esaslı gemi kiralama sözleşmeleri altındaki performans garantilerine ilişkin anlaşmazlıkların sebepleri ve New York ile Londra mahkeme kararlarının analizi
Doktora Tezi
2009
Kaynak: Ulusal Tez Merkezi Verileri, 30.05.2010.
Bunların yanında taşıyanların gemi tahsisi sözleşmesi türü seçimine etkisi olabilecek faktörleri farklı açılardan ele alan makaleler de Dokuz Eylül
Üniversitesi’nin abonesi olduğu elektronik veri tabanlarının incelenmesiyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu veri tabanlarının araştırılmasıyla bulunan ve incelenen makaleler Tablo 7’de gösterilmektedir.
Tablo 7: Elektronik Veri Tabanı Araştırmasıyla İncelenen Makaleler
Sıra No
Yazar Adı Makale Adı Yayınlanan Dergi &
Makale yılı
1
Georgios I. Zekos
Bills of Lading Under Charter Parties and Their Contractual Role Under Greek, United States and
English Law
Managerial Law, Vol. 39, No. 6, 1997
2
W.S.S.
Supply Liens: Effect of Provision in Time Charter That Charterer Is to Provide and Pay for Supplies:
Waiver
California Law Review Vol. 29 No.1 Nov. 1940
3 Lu Jing, Peter B. Marlow, Wang Hui
An Analysis of Freight Rate Volatility in Dry Bulk Shipping Markets
Maritime Policy & Management Vol. 35 No. 3
Jun. 2008 4 Evi I. Plomaritou A Poposed Application of The Marketing Mix
Concept To Tramp & Liner Shipping Companies
Management Vol.13 9.5.2008 5 Alexandros M.
Goulielmos and Mariniki Psifia
A Study of Trip and Time Charter Freight Rate Indices: 1968-2003
Maritime Policy & Management Vol. 34 No. 1
Feb. 2007 6 Roar Adland, Haiying Jia Charter Market Default Risk: A Conceptual
Approach
Transportation Research Part E 44 Jun. 2006 7 Le T. Thuong and
Cristina Ho Coping With International Freight Rate Volatility
Journal of Purchasing and Meterials Management Oct.
1987 8 Martin Davies Equitable Relief Against Withdrawal For Non-
payment of Hire Under Charter Parties
Australian Business Law Review Oct. 1990 9 Bilinmyor Maritime Services and Commodities Trading Economist Intelligence Unit
2.Edisyon 10 Roar Adland and
Siri Strandenes
Market Efficiency in The Bulk Freight Market Revisited
Maritime Policy & Management Vol. 33 No.2
May. 2006 11 Glenn O. Fuller Meaning of The Term “Declaration of War” as
Used in a Time Charter
Michigan Law Review Vol. 57 Feb. 1959 12
Timotheos Angelidis and George Skiadopoulos
Measuring The Market Risk of Freight Rates: A Value at Risk Approach
International Journal of Theoretical and Applied Finance Vol. 11 No 11 Acc.
Dec.2007
Tablo 7: Elektronik Veri Tabanı Araştırmasıyla İncelenen Makaleler (Devamı)
Sıra No
Yazar Adı Makale Adı Yayınlanan Dergi &
Makale yılı
13 Amir H. Alizadeh, Roar Os Adland and Steen
Koekebakker
Predictive Power and Unbiasedness of Implied Forward Charter Rates
Journal of Forecasting Vol. 26 Jul. 2007
14 Manolis G. Kavussanos, Amir H. Alizadeh-M
Seasonality Patterns in Dry Bulk Shipping Spot and Time Charter Freight Rates
Transportation Research Part E 37 2001 15
Jia-Fu Wei Shipping Industry In The Twenty-First Century
Practical Design of Ships and Other Floating
Structures 2001 16 Peter B. Marlow and
Bernard Gardner
Some Thoughts on The Dry Bulk Shipping Sector
Journal of Industrial Economics Vol. 29 Sep.
1980 17
Roberta Scarsi The Bulk Shipping Business: Market Cycles and Shipowners’ Biases
Maritime Policy & Management Vol. 34. No. 6
Dec. 2007 18
Despoina Aspragkathou The Happy Day And Issues of The Invalidity of a Notice of Readiness Under English Law
Journal of Maritime Law & Commerce Vol. 38 No.2
Apr. 2007 19
Milojka Pocuca, Ph. D. Marina Zanne, M. Sc.
The Impact of Global Economic Crisis on The Dry Bulk Shipping Industry
University of Ljubljana Faculty of Maritime Studies
and Transportation Review Article Oct. 2009 20 Gu Weixia and Joshua A.
Lindenbaum
The NYPE 93 Arbitration Clause: Where Ends the Open-end?
Journal of Maritime Law & Commerce Vol. 37. No.2
Apr. 2006 21
M. Barış Günay The Turkish Commertial Code
Journal of Maritime Law & Commerce Vol. 38. No.1
Jan.2007 22 Steve Engelen, Hilda
Meersman and Eddy Van De Voorde
Using System Dynamics in Maritime Economics: an Endagenous Decision Model for
Shipowners in The Dry Bulk Sector
Maritime Policy & Management Vol. 33 No.2
May. 2006 23
Stephen Craig Pirrong An Aplication of Core Theory to The Analysis of Ocean Shipping Markets
Journal of Law and Economics Vol. 35 No.1
Apr. 1992 24
Lucienne Carasso Bulow
Charter Party Consequences of Maritime Security Initiatives: Potential Disputes and
Responsive Clauses
Journal of Maritime Law & Commerce Vol. 37. No.1
Jan. 2006 25
Tony Nunes Charterer’s Liabilities Under The Ship Time Charter
Houston Journal of International Law Vol. 26:3
2004
26 Bilinmiyor Implied Terms Law and Financial Markets
Review Nov. 2009
Tablo 7: Elektronik Veri Tabanı Araştırmasıyla İncelenen Makaleler (Devamı)
Sıra No
Yazar Adı Makale Adı Yayınlanan Dergi &
Makale yılı
27 Nicholas Kauladis The Law of Contract Principles of Law Relating to International Trade 28
Stephen Craig Pirrong Contracting Practises in Bulk Shipping Market
Journal of Law and Economics Vol. 36 No. 2
Oct. 1993 29 I.N. Lagoudis C.S.
Lalwani M.M. Naim
A Generic Systems Model for Ocean Shipping Companies in Dry Bulk Sector
Transportation Journal Winter 2004 30
Brasil M. Karatzas A Primer on Leasing Transections in The International Maritime Sector
Journal of Equipment Lease Financing Vol. 27 No.3 Fall
Term 2009 31
D.G. Glen The Modelling of Dry Bulk and Tanker Markets: A Survey
Maritime Policy & Management Vol. 33 No.5
Dec 2006 32 Manolis G. Kavussanos Time Varying Risks Among Segments of The Tanker
Freight Markets
Maritime Economics & Logistics Vol. 5 2003 33 Jostein Tvedt Valuation of A European Futures Option in The
Biffex Market
The Journal of Futures Markets Apr. 1998 34 Albert Willem Veenstra
and Philip Hans Franses
A Co-Integration Approach To Forecasting Freight Rates In The Dry Bulk Shipping Sector
Pergamon Transpn Res. A, Vol. 31, No.6 1997 Elsevier
Science 35 Michael Beenstock and
Andreas Vergottis
An Econometric Model of The World Market for Dry
Cargo Freight and Shipping Applied Economics 1989 36
Michael J. Whincop
An Empirical Analysis of The Standardisation of Corporate Charter Terms: Opting Out of The Duty of
Care
International Review of Law and Economics Vol. 23 2003
37
Bradley J. Vogel
Rice Co. (Suisse), S.A. v. Precious Flowers Ltd.- Precious Indeed: The Fifth Circuit Refrains from Compelling Arbitration of a Nonsignatory Vessel
Owner
Tulane Maritime Law Journal 2008
38 Haidi K. Gardner, N.Anand and Timothy
Morris
Chartering new Territory: Diversification, Legitimacy and Practice Area Creation in
Professional Service Firms
Journal of Organizational Behavior Vol. 29 2008
39 Michael N. Tamvakis,
Helen A.Thanopoulou Does Quality Pay? The Case of The Dry Bulk Market
Transportation Resarch Part E 36, 2000 40 Roy Batchelor, Amir
Alizadeh, Ilias Visvikis
Forecasting Spot and Forward Prices in The International Freight Market
International Journal of Forecasting Vol. 23 2007 41
Z.L. Yang, L. Mastralis, S. Bonsall and J. Wang
Incorporating Uncertainty and Multiple Criteria in Vessel Selection
Proc. IMechE Vol. 223 Part M Engineering for The Maritime Environment Nov.
2008
Tablo 7: Elektronik Veri Tabanı Araştırmasıyla İncelenen Makaleler (Devamı)
Sıra No
Yazar Adı Makale Adı Yayınlanan Dergi &
Makale yılı
42 E. Cameron Williams and Luther Trey Denton
Merchant Vessel Chartering and Operation in International Trade: Ehtical and Safety
Issues
International Journal of Commerce & Management
Vol.6 No. 1 1996 43 Michael S. Haigh, Nikos K.
Nomikos and Daivid A. Bessler
Integration and Causality in International Freight Markets: Modeling With Error Correction and Directed Acyclic Graphs
Southern Economic Journal 2004
44 Steen Koekebakker and Roar Os Adland
Modelling Forward Freight Rate Dynamics-Empirical Evidence From Time
Charter Rates
Maritime Policy & Management Vol. 31 No.4
Dec. 2004 45 George Dikos, Henry S. Marcus,
Martsin Panagiotis Papadatos and Vassilis Papakonstantinou
Niver Lines: A System-Dynamics Approach to Tanker Freight Modelling
Interfaces Vol. 36 No. 4 Aug. 2006
46 Manolis G. Kavussanos and Nikos K. Nomikos
Price Discovery, Causality and Forecasting in The Freight Futures Market
Review of Derivatives Research Vol. 6 2003 47
I.N. Lagoudis, C.S. Lalwani and M.M. Naim
Ranking of Factors Contributing to Higher Performance in The Ocean Transportation Industry: A Multi-Attribute Utility Theory
Approach
Maritime Policy & Management Vol. 33 No. 4
Sep. 2006
48 Peter Lorange and Øystein D. Fjelstad
Lessons From The Global Shipping Industry
Organizational Dynamics, Vol. 39 No.2 2010 49
Wolfgang Bessler, Wolfgang Drobetz and Jörg Seidel
Ship Funds as A New Asset Class: An Empirical Analysis of The Relationship
Between Spot and Forward Prices in Freeight Markets
Journal of Asset Management Vol. 9 Jan.
2008
50 Alexandros M. Goulielmos and Mariniki Psifia
Shipping Finance: Time to Follow A New Track?
Maritime Policy & Management Vol.33 No. 3
July 2006 51 Manolis G. Kavussanos and Ilias
D. Visvikis
Shipping Freight Derivatives: A Survey of Recent Evidence
Maritime Policy & Management Vol.33 No. 3
July 2006 52 Jostein Tvedt Shipping market Models and The
Specification of Freight Rate Processes
Maritime Economics & Logistics Vol.5 2003 53
Craig Forrest
The Hague Convention On Choice of Court Agreements: The Maritime
Exceptions
Journal Of Private International Law Dec. 2009
54 Risto Laulajainen and Joachim Johansson
Worldscale: What Does It Actually Measure?
Maritime Policy & Management Vol.33 No. 5
Dec 2006 55 Abraham Mehrez, Ming S. Hung
and Byung H. Ahn
An Industrial Ocean Cargo Shipping Problem
Decision Scienes May/Jun 1995
Tablo 7: Elektronik Veri Tabanı Araştırmasıyla İncelenen Makaleler (Devamı)
Sıra No
Yazar Adı Makale Adı Yayınlanan Dergi &
Makale yılı
56 Manolis G. Kavussanos and Amir H. Alizadeh
Efficent Pricing of Ships in Dry Bulk Sector of The Shipping Industry
Maritime Policy & Management Vol.29 No. 3
Dec 2002 57 Chin-Shan Lu Evaluating Key Resources and Capabilities
For Liner Shipping Services
Transport Reviews Vol. 27 No. 3 May 2007 58 Jørgen Randers and Ulrich
Göluke
Forecasting Turning Points in Shipping Freight Rates: Lessons From 30 Years of
Practical Effort
System Dynamics Review Vol. 23, 2007
59 Per Forsberg Testing Prices in Markets: How to Charter A
Tanker Ethnograpy Vol. 10, 2009 60 George Dikos and Nikolas
Papapostolou
The Assessment of Market Efficiency in The Shipping Sector: A New Approach
Maritime Policy & Management Vol.29 No. 2
2002 61 Mervyn P. Rowlinson and
Brain M. Leek
The Decline of Regionally Based UK Deepsea Tramp Shipping Industry
Journal of Transport Geography Vo.5 No. 4 1997 62
Hakan Karan The Draft Turkish Maritime Law
Journal of Maritime Law & Commerce Vol. 36 No. 4
Oct. 2005 63 Michael Beenstock and
Andreas Vergottis
The Interdependence Between The Dry Cargo And Tanker Markets
Logistics and Transportation Review Vol. 29 Mar 1993 64 Manolis G. Kavussanos, Ilias
D. Visvikis and David Menachof
The Unbiasedness Hypothesis in The Freight Forward Market: Evidence From
Cointegration Tests
Review of Derivatives Research Vol. 7 2004
65 Georgios I. Zekos The Contractual Role of Bills of Lading Under English Law
Managerial Law Vol. 39, 1997
Tüm bu kaynakların incelenmesiyle gemi sahibi ve donatanların gemi tahsisi sözleşmesi türü seçimini belirleyen etkenler tespit edilmeye çalışılmıştır. İlk etapta tarafımca 90 adet gemi tahsisi türü seçimine etki edebilecek değişken tespit edilmiştir ancak Dokuz Eylül Üniversitesi Danışman Öğretim Üyesi Sn. İsmail Bilge Çetin’in de tavsiyeleri ve yönlendirmeleriyle bulunan bu değişkenlerin bazıları yetersiz görülerek çıkarılmış, bazıları birleştirilmiş ve bazı değişkenler kaynak taramasından türetilerek oluşturulmaya çalışılmıştır. Nihayetinde değişken çeşidi sayısı 25’e indirilmiştir. Tespit edilen bu faktör olabilecek değişkenler Tablo 8’de gösterilmiştir.
Tablo 8: Kaynak Taramasıyla Tespit Edilen Değişkenler
No Gemi Tahsisi Sözleşmesi Türü Seçiminde Faktör Olabilecek Değişkenler
1 Daha rahat bir ticari hayat sürmek 2 Ticaretteki kazanç
3 Navlun, kira veya çarter ücretlerinde daha az dalgalanma 4 Ticari kazancın sürdürülebilirliği
5 Zaman ve sefer çarterini birlikte kullanmanın akılcılığı 6 Zaman ve sefer çarterini birlikte kullanmanın riskliliği 7 Finansman sağlama kolaylığı
8 Nakit akışını düzenleme
9 Mevsimsel üretim değişimleriyle oluşan piyasa değişimleri
10 Mevsimsel üretim değişiklerinin navlun, kira ve çarter ücretlerini etkilemesi 11 Ekonomik krizlerin öngörülebilmesi
12 Ekonomik krizden daha az etkilenme
13 İşletmenin gemi tahsisi sözleşmeleri konusundaki bilgisi 14 İşletmenin gemi tahsisi sözleşmesi türü tercihi
15 Gemi sahibi veya donatanın bilgi birikimi 16 Gemi sahibi veya donatanın tecrübesi 17 Karar veren kişinin sezgileri
18 Bilimsel piyasa değerlendirmelerinden yararlanma 19 İstatistiksel piyasa modellemelerinden yararlanma
20 Kişinin piyasayı değerlendirirken sahip olduğu iyimserlik veya kötümserlik 21 O günkü piyasa koşulları
22 Navlun piyasasını değerlendirebilme yeteneği 23 Kişinin yalnızca sezgileriyle hareket etmesi 24 Rakip işletmeleri taklit etme kaygısı
25 İşletmelerin kurumsal yapısı
Kaynak taraması neticesinde tespit edilen bu değişkenlerle oluşturulan anket formu taslağı üniversite öğretim elemanlarıyla tekrar incelenmiştir ve tespit edilen değişkenlerin birer faktör haline getirilmesi aşamasında gemi tahsisi sözleşmelerinin
gerçekleştirilmesi aşamasında sektöründe faaliyet gösteren işletme çalışanlarının görüşlerine ihtiyaç duyulduğu sonucuna varılmıştır. Çünkü ancak bu şekilde doğrudan konuyla ilgili gerçek değişkenlere ve yorumlara ulaşılabileceğine kanaat getirilmiştir. Bu verilere ulaşabilmek amacıyla da İzmir İli’nde Ofisi bulunan ve görüşme randevusu alınabilen Türk donatan işletmeleriyle mülakat görüşmeleri gerçekleştirmek için harekete geçilmiştir.