• Sonuç bulunamadı

Federe Devletler (Bundesländer)

BÖLÜM 3. ALMANYA’NIN SİYASİ VE İDARİ YAPISI

3.2. Federe Devletler (Bundesländer)

Federal Almanya Cumhuriyeti, isminden de anlaşıldığı gibi federatif bir yapıya sahiptir. Bu yapı anayasanın değiştirilmesi teklif bile edilemez maddeleri arasında yer

28 Almanya’da hayvan kesimini inançlarına ters bulan Müslümanlar, inançlarına uygun bir şekilde hayvan kesimini Federal Anayasa Mahkemesine götürmüşlerdir. Sağlıklı sonuçlar alındığı da olmuştur. Bu durum sadece normal zamanlarda değil kurban bayramında da büyük bir sorun olarak devam etmektedir. Rahat bir şekilde arzu ettiği ortamı bulamayan Müslümanların sorunu bir türlü çözüme kavuşturulamamıştır. Yahudilere verilen bu hakkı bir şekilde Müslümanlar da talep etmektedir.

almaktadır. Federal Almanya 16 eyaletten oluşmaktadır. Eyaletlerin sınırlarını, toprak genişliğini, görevlerini, sorumluluklarını ve bütün bunların yeniden düzenlenebilir oluşunu anayasa belirlemektedir. Yeni düzenlemeler yapılırken toplumun hemşehri bağlarıyla birbirlerine bağlılığı, alınan kararlara ve düzenlemelere ne kadar katıldığı önemlidir. Tarihi bağlar ve kişinin kurumlarla ilişkileri siyasal katılım açısından da oldukça önemlidir. Kişinin bağlanmayı benimsemediği veya tercih etmediği köy, mahalle, şehir veya eyalet gibi yerleşim birimlerinin iş, işlem ve eylemlerine katılımı da düşük olmaktadır. Bu sebeple eyaletlerin sınırları belirlenirken dikkate alınması gereken kriterlere önem verilmektedir. Federal parlamentoda bu tür düzenlemeler yapılırken, eyaletlerin düşünceleri alınarak halk oylamasına gidilmektedir (Grundgesetz, 2000: Artikel 29).

Almanya’nın federatif yapısı, AB’nin oluşması ve gelişmesine katkı sağlamaktadır. Adeta bu yapı örnek kabul edilmektedir. Federal Almanya Anayasasının 23. maddesi, Federal Almanya devlet yapısının birleşik Avrupa’nın oluşması, sosyal haklarının gelişmesi, eyaletlerin AB anayasal organlarına Federal Meclis ve Federal Konsey aracılığıyla temsilciler göndermesi, siyasal katılımın geniş bir alana yayılarak çeşitlendirilmesi ve birlik düşüncesinin gelişmesine katkı sağlamaktadır. Çok merkezli federal devlet sistemi örneği, AB için bir şans kabul edilmektedir. Hatta bu maddeye göre devletler egemenlik haklarını bile devredebilmektedir (Grundgesetz, 2000: Artikel 23).

Federal Almanya devlet sistemi, Amerika ve İsviçre’de olduğu gibi dışarıya karşı birliği, içerdeki çok merkezli bir yapı ile uyumlu hale getirebilmektedir. Bu durum bölgesel çeşitliliğin korunmasını ve geliştirilmesini temin ederek, federal devlet yapısının önemli özelliklerini öne çıkarmaktadır. Federal devletin işlevi yerel toplumsal değerlerin daha iyi geliştirilmesi, şehircilik geleneğinin daha ileri bir noktaya götürülmesi, tarihi eserlerin korunması şeklinde devam etmektedir. Böylece kişinin mutluluğunu temin eden, ihtiyaçlarını büyük ölçüde kendi bölgesinde karşılayan federal yapı, ülkenin her yerinin eşit ölçüde kalkınmasını da sağlamaktadır. Kamu binaları bakımlı, yönetim halk ilişkisi oldukça gelişmiş ve yerel yönetimlerde çalışan personel ise çoğu kez merkezi yönetimde çalışanlardan daha eğitimlidir (Woyke, 2003: 53-56).

Federe devletlerin özgürlüğü güvence altına alınmıştır. Federal devlet ile federe devletlerarasında görevlerin paylaşımı anayasanın belirlediği güçler ayrılığı dengesine göre şekillenmektedir. Siyasi iradenin oluşumuna da, federal konseye kendi eyaletlerinden seçtikleri temsilcileri vasıtasıyla katılırlar (Schmidt, 2004: 101).

Federal Almanya devlet yapısı kişinin siyasal katılımına daha fazla imkân tanımaktadır. Kurumların çokluğu, siyasi görevlerin çeşitliliği, seçme ve seçilme alternatiflerinin zenginliği kişiyi siyasal katılıma iten faktörler arsında saymak mümkündür. Bu durumda kişi kendisine daha yakın olan ve kendisini de daha çok ilgilendiren siyasi kurumlara daha fazla katılma ihtiyacı duymaktadır. Bu anlamda federe devletler yerel yaşayan bireye ve sorunlarına federal yapıdan daha yakındır ve daha ilgilidir.

Federal Almanya devlet yapısı eyaletler arasında rekabetçidir. Bir eyalet eğitimde model olurken bir başka eyalet de başka bir konuda örnek olabilmektedir. Bir problem öncelikle eyaletler düzeyinde çözümlenir. Federal düzeyde genel bir sonuç, eyaletler örneğinden hareket edilerek elde edilmeye çalışılır. Bu sebeple çözüm yolu tek örnekle değil birçok örnekten hareketle elde edildiği gibi, bir eyalet olduğu gibi model de kabul edilebilir (Jesse, 2003: 53-54).

Federal Almanya devlet yapısı siyasi partilere de farklı imkânlar sunmaktadır. Örneğin bir siyasi parti Federal Mecliste muhalefette yer alırken, eyalet meclisinde çoğunluğu ele geçirerek iktidarda olabilmektedir. Böylece bir parti hem iktidarda hem de muhalefette olabilmekte ve ülke sorunlarını daha sorumlu takip etmektedir. Her eyalet ayrı vakitlerde seçimlerini yapmakta ve parlamentolarını yenilemektedir. Bu yapı sürekli değişik alanlarda, bölgelerde ve kademelerde siyasi yenilikler üretebilmektedir. Kararlar ve siyasi dengeler sürekli değişebilmektedir. Bu durum iktidar partisini daha dikkatli ve sorumlu bir çizgi izlemeye teşvik etmektedir.

Federal Devlet genel yasalar koymaktadır. Çerçeveyi belirlemektedir. Dış işleri, hava ulaşımı, para basma, vergi salma ve savunma gibi alanlarda bütün eyaletlere bağlayıcı birlik yasaları koymaktadır. Eyaletler ise, Federal Devletin yasa ile düzenlemediği alanlarda yasama yetkisini kullanmaktadır. Federal Devlet birliğe ilişkin alanlarda eyaletlerin yasama yetkilerine müdahale edebilmektedir. Medeni hukuk, yabancılar hukuku, iş hukuku, toprak ve çevre düzenlemesi gibi alanlarda eyaletlere yetki verilmemektedir. Bu tür yasalara yarışmacı yasalar denmektedir. Eyaletlere bazı yasama

alanları verilmiştir. Yüksek okullar, doğanın bakımı ve sular idaresi bunlardan bazılarıdır. Daha çok Federal Devletin çerçevesini belirlediği yasalardır. Federal yasaların çoğu ise eyaletler tarafından uygulanır. Ve eyaletler uygulamada yerel yönetimlerle Federal Devlet arasında çok önemli bir noktada bulunmakta ve Federal Konsey ile de Federal Devlet yasama süreçlerine katılmaktadır. Bu sebeple siyasal partiler için eyaletler siyasaları etkilemek ve siyaseti partisi lehine dönüştürmek için önemlidir. Bütün bu yapıdan da anlaşılmaktadır ki, Federal Almanya, Anayasal uygulamada yasama bakımından merkezi devlet, yönetim bakımından da federal devlet olarak gelişmiştir (Jesse, 2003: 54-58).