Araştırmanın Evreni, Amacı, Yöntemi ve Demografik Bilgiler

Araştırmanın Evreni: Bu bölümde alan araştırmasının bulguları değerlendirilecektir. Ele alınan örnek kütlenin demografik yapısı, sosyo-ekonomik statüsü, eğitim düzeyi, mesleki durumu, yaşı, cinsiyeti, vatandaşlık durumu ve kitle iletişim araçlarını izleme yoğunluğu bakımından siyasal katılım olgusu incelenecektir. Araştırma evreni Almanya’nın Köln şehrinde üç yıldan fazla yaşayan ve 18 yaş üstü Türklerden oluşmaktadır.

Bu araştırmada, Köln’de ikamet eden Türk nüfusu içinden toplam 400 denek seçilerek anket çalışması yapılmıştır. Bu 400 denek, araştırmanın amacına uygun olarak cinsiyet, yaş, sosyo-ekonomik statü, eğitim, kitle iletişim araçlarını izleme, meslek, örgüt üyeliği ve vatandaşlıktan oluşan bağımsız değişkenlere ilişkin sorularla, oy verme, parti üyeliği, adaylık, bürokrasi ile temas ve siyasal ilgiden ibaret olan bağımlı değişkenlere ait sorulara verilen cevaplardan elde edilen çapraz tablolar incelenmiştir. Anketlerin edit işlemi sırasında, toplam 52 anket hatalı olması nedeniyle iptal edilmiştir. Bununla birlikte anketlerin edit işlemi esnasında deneklerin yanlış anlaşılabilecek şekilde cevaplandırdıkları bazı sorular, analiz esnasında değerlendirmeye alınmamıştır. Bu nedenle kimi sorularda denek sayısında farklılıklar mevcuttur. Köln’de yaşayan Türklere ulaşabilmek ve temsil kabiliyetine sahip ideal bir örneklem elde edebilmek için Türklerin aktif olarak faaliyette bulunduğu dernek, cami, sendikalar ve spor kulüplerinin lokallerinden yararlanılmıştır. Araştırma sürecinde Köln’de bulunan büyük alışveriş merkezlerine gidilerek deneklere ulaşılmış ve anketler doldurulmuştur. Başlangıçta 20 kişi ile pilot uygulaması yapılmış ve gerekli düzeltmelerden sonra ankete nihai şekli verilmiştir.

Bu çalışmanın önemini arttıran esas özelliği, alanda çalışmayı gerekli kılan anketlere dayalı olarak yapılmış olmasıdır. Bu uygulama, 74 sorudan oluşan anketlerin araştırmacı nezaretinde denekler tarafından doldurulmasının temin edilmesiyle gerçekleştirilmiştir. Okuma-yazmada sıkıntı çeken denekler ile karşılaşıldığında sorular araştırmacı tarafından deneklere okunmuş ve sözlü cevap vermeleri istenmiştir.

Anketler SPSS programında analiz edilerek tablolar ve çapraz tablolar oluşturulmuştur. Oluşturulan tablolar bilimsel kriterlerle değerlendirilmiştir.

Niçin Almanya’da Türkler?: Almanya’da Türklerin siyasal katılımı olgusu, Türklerin Almanya’da yerleşmeye yönelmesiyle, başlangıçta yerel düzeyde kurumlarla (aile, iş, eğitim, sosyal haklar gibi) belirli konularda dilekçe yazmak şeklinde ortaya çıkan ilişki, daha sonra gelişerek ve derinleşerek devam etmiştir. Bu alandaki gelişmeler başlangıçta göçmen olarak Almanya’ya gelen Türklerin haklarına kavuşmaları ve bu ülkede statülerini geliştirmeleri, basit ve yüzeysel konulardan başlayarak gittikçe derinleşen ve daha ileri haklara uzanan uzun soluklu bir yolculuğu ifade etmektedir. Bunu takip eden adımlar olarak ekonomik, sosyal, siyasal, dini ve kültürel örgütlenmenin yanı sıra sendikalara üyelik, Türk-Danış hizmetleri adı altında danışmanlık bürolarının kurulması sayılabilir. Daha sonra Türklerin kendi aralarındaki sorunları mahkemeye götürmesi, avkat tutması ve iki ülke arasında çıkan sorunları çözmek amacıyla yürütülen hukuk mücadeleleri gelmektedir. Bütün bu gelişmeler, Türklerin her alanda örgütlenmesini teşvik ederek iktisadi faaliyetlere katılımı kadar siyasal katılımını da gerekli kılmıştır. Almanya’da Türklerin siyasal taleplerini dile getirmeleri, sosyal ve kültürel dışlanmaya karşı aynı zamanda bir varlık mücadelesi olarak kabul edilebilir. Bu varlık mücadelesi, belli safhaların aşılmasına bağlı olarak günümüzde Türklerin bütün siyasi partilerde temsil edilmesi ve seçimlere katılmasına yol açmıştır. Siyasal hakları elde etmek için vatandaşlık değişimine yöneliş, bu yolda yeni bir dönemin başlangıcını oluşturmaktadır. Dolayısıyla, Almanya’da Türklerin siyasal katılımı konusu; Almanya’da ikamet eden yabancılar tarihi açısından orijinal özelliklere sahip olmakla birlikte geçirdiği aşamalar bakımından da yeterince zengindir. Bu durum Almanya’nın ekonomik, sosyal ve siyasal geleceği bakımından yeni ve büyük bir potansiyelin varlığını da ortaya koymaktadır.

Neden Köln şehri? : Almanya’da 2.603.000 (vatandaşlık değiştirenlerle birlikte) Türk yaşamaktadır. Türkler genellikle Berlin, Hamburg, Köln, Münich ve Stuttgart gibi ağır sanayinin yoğun olduğu büyük şehirlerde çalışmakta ve genellikle bu şehirlerde yaşamaktadır. Türklerin Almanya’da siyasal katılımının incelenmesi açısından sivil toplum örgütlerinin ve siyasal faaliyetlerin yoğunlaştığı yerlerin büyük şehirler olduğu bilinmektedir. Bir milyon nüfusuyla Köln, Almanya’nın dördüncü büyük şehridir.

Nüfusunun 1/3’ ini farklı ülkelerden yabancıların oluşturduğu bu kozmopolit kentte, yaklaşık 79.688 (2006 yılı itibariyle Alman vatandaşı Türkler de dahil) Türk yaşamaktadır. Köln nüfusunun %8’ini Türkler oluşturmaktadır. Bu durumda Köln kenti, şehrin genel nüfusu içerisinde Türklerin oranının yüksek olduğu yerleşim birimlerinden biridir. Yoğun Türk nüfusuna sahip olmanın yanı sıra Almanya’nın en kalabalık şehirlerinden biri ve Almanya’nın medya başkenti kabul edilmesi, pek çok kamu ve sivil toplum kuruluşunun genel merkezinin burada bulunması, Köln’de yaşayan Türklerin siyasal katılımını ölçmeyi amaçlayan bir bilimsel çalışma için ideal şartların varlığına işaret etmektedir.

Bütün bu özelliklerine ilaveten Köln, eski ve yeni şekliyle bir sanayi şehri olduğu kadar aynı zamanda bir üniversite şehridir. Sanayi işçileri ve üniversite öğrencilerinin sayılarının oldukça yüksek olduğu Köln, kozmopolit bir şehirdir. Bunun yanı sıra Almanya’daki Türk nüfusunun ideal bir bileşimini de temsil etmektedir. Sanayi işçileri, memurlar, emekliler, esnaflar ve işsizlerden oluşan ideal bir nüfus yapısı bu şehirde yaşamaktadır. Bu nüfus yapısı, toplumun her kesiminden insanın siyasal katılımını ölçmek için ideal bir ortamdır. Köln’ün Türklere ev sahipliği yapması, işgücü göçünden de önceye rastlamaktadır. Cumhurbaşkanı Theodor Heuss tarafından meslek edindirme amaçlı Almanya’ya ilk defa 1965 yılında getirilen Türk öğrencilerin Ford’da istihdamının da altını çizmek gerekmektedir. Bu ülkeye ilk gelen Türklerin daha çok Münih ve Köln’e yerleşmiş olmaları da Köln’ün önemini artırmaktadır. Bu sebeple Köln şehrinin Türklerle tanışmasının üzerinden yaklaşık 50 yıl geçmiştir. Bu süre, göçmen işçi olarak bu ülkeye gelen ve çeşitli aşamalardan geçerek olgunlaşan zengin bir ekonomik ve sosyal tecrübe birikimine işaret etmektedir. Türk işgücü göçünün dokümantasyon merkezi olan “DOMİT” de, Türkler açısından önemli bir şehir olması sebebiyle burada kurulmuştur. Türk sivil toplum örgütlerinin genel merkezlerinin büyük çoğunluğu bu şehirdedir. Coğrafi olarak da Köln Avrupa merkezlerine eşit mesafede ve orta bir noktada bulunmaktadır.

Köln, Almanya’da Türklerin siyasal katılımını araştırmak için ideal bir evren oluşturmaktadır. Diğer bir ifade ile Köln, 2006 itibariyle 64.592 kişi Türk vatandaşı olarak hayatını sürdürürken, 15.196 kişi de Alman vatandaşı olarak yaşamaktadır (Stadt Koeln, 2006). Köln’de yaşayan Türkler, Almanya’da yaşayan Türklerin özelliklerini

temsil kabiliyetine sahiptir. Bu özellikler; nüfus oranları, işçilerin ağır sanayide çalışması, yerleşme yerleri, doğum oranları, istihdam ve işsizlik oranları, eğitim düzeyleri, sosyal ve siyasal hareketlilik ile ilgilidir.

Örneklemin demografik yapısı:

Tablo 27. Doğum Yerine Göre Dağılım (N: 348)

Doğum Yeri Katımcı Sayısı Oran % Toplam %

Türkiye 216 62,1 62,1

Almanya 132 37,9 100,0

Toplam 348 100,0 100,0

Anketimize katılan 348 deneğin %62,1’i (216 kişi) Türkiye, %37,9’u (132 kişi) da Almanya doğumludur.

Tablo 28. Cinsiyet Durumu (N: 348)

Cinsiyet Katılımcı Sayısı Oran %

Erkek 222 63,8

Kadın 126 36,2

Toplam 348 100,0

Kendilerine anket soruları yöneltilen 348 denekten 222’si erkek olup bu da toplamın %63,8’ne tekabül ederken, 126’sı da kadındır. Kadınların oranı ise %36,2’dir.

Tablo 29. Yaş Durumu (N: 348)

Yaş Katılımcı sayısı Oran %

55 ve üstü 6 1,7 30-54 216 62,1 18-29 120 34,5 Total 342 98,3 Cevapsız 6 1,7 Toplam 348 100,0

Ankete katılan deneklerin %1,7’si (6kişi) 55 ve üstü , %62,1’i (216 kişi) 30-54 yaş arası, %34,5’i de(120 kişi) 18-29 yaş arasından oluşmaktadır. %1,7’si de (6kişi) cevap vermemiştir.

Tablo 30. Medeni Durum (N: 348)

Medeni Durum Katılımcı sayısı Oran %

Bekar 36 10,3

Tablo 30. Devamı

Dul 60 17,2

Toplam 342 98,3

Cevapsız 6 1,7

Toplam 348 100,0

Medeni durumunuz nedir sorusuna cevap veren deneklerin %10,3’ü (36 kişi) bekâr, %70,7’si (246 kişi) evli ve de %17,2’si (60 kişi) duldur. Örneklemin %1,7’si de (6 kişi) bu soruya cevap vermemiştir.

Tablo 31. Eğitim Durumu (N:348)

Mezun Olduğu Okul Oran % Toplam Oran %

İlkokul Mezunu 5,2 5,3

Meslek Okulu Mez. (Hauptschule) 12,1 17,5

Ortaokul Mezunu 22,4 40,4

Lise Mezunu 22,4 63,2

Yüksek Öğrenim Mezunu 32,8 96,5

Diğer 3,4

Toplam 98,3 100,0

İşaretlenmemiş 1,7

Toplam 100,0

Ankete cevap veren deneklerin eğitim seviyesinin ölçülmeye çalışıldığı bu soruda, N=348 katılımcıların %1,7’si bu soruya cevap vermemiştir. Buna göre cevap veren katılımcıların %33,3 ü yüksek öğrenim görmüştür. Ortaokul ve lise mezunları ise, eşit oranlarda olup toplamı 45,6’dır. İlkokul mezunlarının oranı ise %5,3 tür.

Tablo 32. Almanya’da Kalış Süresi (N: 348)

Kaç Yıldır Almanya'da Bulunuyorsunuz? Oran (%) Geçerli Oran (%)

3-10 yıl 13,7 14,5 10- 20 yıl 20,9 22,1 20- 30 yıl 43,1 45,4 30 ve daha fazla 16,9 17,9 Toplam 94,6 100 İşaretlenmeyen 5,4 Toplam 100 Kaç yıldır Almanya’da bulunuyorsunuz sorusuna verilen cevaplara bakıldığında, 10 yıldan az bir süredir Almanya’da yaşayanlar %14,5 iken 20 ile 29 yıl arasında Almanya’da bulunanlar %45,4 oranı ile en yüksek katılımcı kitlesini oluşturmaktadır. Bu soruya N=348 katılımcının %5,4’ ü cevap vermemiştir.

Tablo 33. Gelir Düzeyleri (€) (N: 348)

Ücretiniz Nedir? Oran % Geçerli Oran %

500-1000 20,6 30,0 1000-1500 6,8 10,0 1500-2000 15,5 22,5 2000-2500 8,6 12,5 2500-3000 1,7 2,5 3000-3500 12,0 17,5 3500 ve fazla 3,4 5,0 Toplam 68,9 100 İşaretlenmemiş 31,0 Toplam 100 Araştırmanın konusu olan örneklemde gelir düzeyi konusunda fikrini beyan etmek istemeyen deneklerin oranı %31,0’dir. Bu soruya iştirak edenlerden en çok tekrar sayısının bulunduğu aralık, 500-1000 arası gelir gurubunu oluşturmaktadır. Bu grup bu soruyu işaretleyenlerin %30 unu oluşturmaktadır. Bir diğer yüksek tekrar sayısına sahip grup ise, 1500- 2000 arası gelir grubudur ki, bu gruba ait oran da %22,5’tir. Genel olarak orta ve alt gelir grubuna mensup kişiler arasında yapılan araştırmada aylık geliri 2500 ve daha fazla olanların oranı, anketin bu sorusuna katılanların yalnız 1/4 ünü oluşturmaktadır.