ETK‹NL‹⁄‹ ÜZER‹NE B‹R ARAfiTIRMA
5. ORTA ANADOLU’DA FAAL OLAN ORTA VE BÜYÜK ÖLÇEKL‹
5.3. Araflt›rma Sonuçlar›n›n Analizi ve De¤erlendirilmesi
5.3.1.5. Uygulamaya Konu Olan ‹flletmelerde Kullan›lan Kalite Kontrol Sistemleri
TKY’ni uygulayan veya uygulama haz›rl›¤› içinde olan iflletmelerde sadece TKY sistemi de¤il, klasik anlamda uygulanan ve afla¤›da isimleri belirtilen kalite kon-trol sistemleri de uygulanmaktad›r.
Tablo 7: ‹flletmelerde Uygulanan Kalite Kontrol Sistemleri ve Miktarlar›
Hiç Çok Az K›smen Fazla Çok Fazla Toplam
Toplam Kalite 1 2 7 23 5 38
Kontrolü
% 2 5 18 60 13 100
Operator Kontrolü 2 5 6 15 8 36
% 5 14 17 41 22 100
Son Kalite Kontrolü 2 1 5 16 13 37
% 5 3 13 43 35 100
Nezaketçi Kalite 1 5 11 12 5 34
Kont.
% 3 15 32 35 15 100
‹statistiki Kalite 1 4 9 12 9 35
Kont.
% 3 11 26 34 26 100
Yukar›da verilen tabloya göre, iflletmelerde uygulanan kalite kontrol sistemleri içinde en çok uygulanani Toplam Kalite Kontrolü sistemidir. Bu sistemde kalite yönetimi, koordineli ve ekip çal›flmas› halinde yap›lmaktad›r.
5.3.1.6. TKY Felsefesini Benimseyen ‹flletmelerin Öncelik Tan›d›¤› Faktörler TKY faaliyetleri yürütülürken, TKY’nin karakterine uygun bir flekilde yap›lacak ifl-lemlerin hangi önceliklerin ön planda tutulmas› gerekti¤ine dair anlay›fl›n tespiti için, cevaplay›c›lara afla¤›daki seçenekler yöneltilmifltir.
Tablo 8: TKY’ni Benimseyen ‹flletmelerin Öncelik Tan›d›klar› Faktörler
Say› %
Bütün ‹flgörenlerin Kat›l›m›n 10 34,5
Esas Alan Bir Yönetim Anlay›fl›
Tak›m Ruhu Oluflturarak TKY’ni 11 37,9
‹fller Hale Getirmek
Uzlaflmaya ve ‹stiflareye Dayal› Bir 2 6,9
Yönetim Anlay›fl›yla TKY Yürütmek
Merkezi Karar Alma Mekanizmas›yla 3 10,3
TKY’ni Uygulamaya Çal›flmak
‹flgören Tatminini Sa¤layarak TKY’ni 2 6,9
Yürütmeyi Amaçlamak
Beyin F›rt›nas› ve Kalite Çemberleri 1 3,4
Mekanizmalar›n› Çal›flt›rmak
Toplam 29 100
Yukar›daki tabloya göre, TKY’nde en önemli esaslardan biri olan tak›m ruhu oluflturarak TKY’ni uygulamak, % 37,9 gibi bir oranla birinci s›ray› alm›fl ve onun ard›ndan, birinci s›radaki madde kadar önemli olan bütün iflgörenlerin ka-t›l›m›n› esas alan bir yönetim anlay›fl›, % 34,5 oran›yla ikinci s›raya yerleflmifltir.
Bu durum, TKY’nde çok önemli bir esas olan “Ben merkezli de¤il; biz merkez-li çal›flma anlay›fl›” prensibinin iyi alg›land›¤›n› göstermektedir.
5.3.1.7. ‹flletmelerde TKY’nin Etkin Uygulanmas› ve Optimum Fayda Elde Edilmesi
TKY’nin etkin bir flekilde ifllemesi için, uygulamalar›n kararl› bir flekilde yap›l-mas› gerekmektedir. Kararl›l›¤›n sa¤lanyap›l-mas› için, iflletmede çal›flan tüm kadro, bir konsensüs içinde ve koordineli çal›flmal›d›r. Koordinasyonun sa¤lanmad›¤›, tak›m ruhunun geliflmedi¤i, iletiflim bozuklu¤unun yafland›¤› bir ortamda TKY’nin ifllerli¤inde söz edilemez.T›pk› bir beyindeki k›lcal damarlardan birisi-nin bile fliflerek patlamas›n›n, bir beyin kanamas›na yol açmas› gibi, örgütte ifller-lik ve etkinli¤i bozabilecek bir bozuklu¤un TKY’nin s›hhatine olumsuz bir etki yapaca¤› kaç›n›lmaz olacakt›r. Bu yüzden, TKY’ni benimseyen iflletmelerin bu esaslar›n uygulamadaki duyarl›l›klar›n› ölçmek için afla¤›daki sorular sorulmufl-tur.
Tablo 9: ‹flletmelerde TKY’nin Etkin Uygulanmas› ve Optimum Fayda Edilmesi ‹çin Önemli Olan Faktörler
TKY’nin Etkin Olmas› ‹çin Gerekli Olan Esaslar Önem S›ras› Ortalama Üst Düzey Yöneticilerinin TKY’ni Benimsemesi,
Sahiplenmesi ve Alt Kademe Çal›flanlar›na 1 1.83 Yans›tabilmesi
Personelin TKY’ne Katk›da Bulunmas› ‹çin
Yeterince Motive Edilmesi 4 2,85
Alt Kademe Çal›flanlar›n›n, TKY’ne Karfl› Bak›fl
Aç›lar›n›n Olumlu Yönde Geliflmesi 3 2.63
‹flgören Tatmininin, fiziksel, ruhsal ve kültürel
(Fikirsel) Aç›dan Geliflimi Sa¤lanarak TKY’nin 2 2.48 Etkin Olarak ‹fllemesinde ‹tici Bir Güç Olmas›n›
Sa¤lamak
Di¤er 5 3.00
Yukar›daki tabloya göre, TKY’ni uygulayan veya uygulama haz›rl›¤› içinde olanlar›n büyük bir ço¤unlu¤u, TKY’nin etkin bir flekilde uygulanmas› ve sürek-lili¤inin sa¤lanmas› için, öncelikle üst düzey yöneticilerin kararl› bir flekilde TKY’ni benimsemeleri, sahiplenmeleri ve alt kademe çal›flanlar›na yans›tmalar›
gerekti¤i konusunda fikir birli¤i sa¤lam›fllard›r. Bu da, TKY’nin etkin bir flekil-de uygulanmas› için gerekli olan temel esas›n, üst düzey yöneticilerin kararl› ol-mas›, benimsemesi ve alt kademe çal›flanlara optimum bir flekilde yans›tmas› ge-rekli oldu¤u konusunun çok iyi alg›land›¤›n› göstermektedir.
5.3.1.8. Daha ‹yi Bir Kalite ‹çin ‹flgören Aç›s›ndan ‹tici Güç Olan Esaslar Bir ürünün kaliteli olarak elde edilmesinde rol oynayan faktörlerin bafl›nda in-sangücü geldi¤ine göre, bu konuda onun görüfllerine de baflvurulmal›d›r. ‹flgöre-nin TKY’‹flgöre-nin gerçeklefltirilmesinde ön planda tuttu¤u kriterlerin ne oldu¤u afla¤›-daki flekilde sorulmufltur.
Tablo 10: TKY’nin Etkin Olmas› ‹çin ‹flgören Aç›s›ndan ‹tici Güç Olan Esaslar
Hiç Çok Az K›smen Fazla Çok Fazla Toplam Çal›flma fiartlar›n›n 1 1 22 16 40
‹yi Olmas›
% 2 2 - 55 40 100
‹flgörenlerin kat›l›m› 2 1 5 26 6 40
% 5 2 12 65 15 100
‹flgücü E¤itiminin 2 2 13 18 5 40
Etkisi
% 5 5 33 45 12 100
Baflar›l› Çal›flmalar›n 1 1 10 16 12 40
Ödüllendirilmesi
% 2,5 2,5 25 40 30 100
Ücretin Tatminkar 2 1 5 16 14 38
Olmas›
% 5 3 13 42 37 100
Çal›flanlarda Aidiyet 3 1 5 17 8 34
Duygusu Oluflturmak
% 9 3 15 50 23 100
Di¤er - - -
-Bu tabloda sorulan sorular›n hepsi de iflgören aç›s›ndan çok önemli olan sorular-d›r. Ancak cevaplay›c›lar, “fazla” ve “çok fazla” hanesinde en çok iflaretlemeyi
“Çal›flma fiartlar›n›n ‹yi Olmas›” sorusu için yapm›fllard›r (% 95). Bu da gösteri-yor ki, iflgörenlerin etkin ve verimli olmas›ndaki en büyük etmenlerin bafl›nda er-gonomik düzen ve rahat bir çal›flma ortam› faktörü gelmektedir. Ayn› hanelerde-ki iflaretlemelerin 2. s›radahanelerde-ki yüzde oran›n› % 80’lik bir rakamla “‹flgörenlerin Kat›l›m›” maddesi alm›flt›r. TKY’nde en önemli esaslardan biri olan ve sürekli geliflmenin temelini oluflturan “‹flgücü E¤itiminin Etkisi” maddesi %57 gibi dü-flük bir oranla son s›ralarda yer alm›flt›r. Bu da oldukça düflündürücü bir durumu ortaya koymaktad›r.
5.3.1.9. ‹flletmelerde ‹flgücü E¤itimi ve Ar-Ge Çal›flmalar›n›n Uyguland›¤›
Bölümler
‹flletmelerin geliflen ve de¤iflen dünya standartlar›na uyum sa¤lamas›nda ve TKY’nin etkin bir flekilde ifllemesinde en önemli etkenler olan iflgücü e¤itimi ve Ar-Ge çal›flmalar›n›n iflletmelerin hangi bölümünde daha çok uyguland›¤›n› tes-pit etmek amac›yla, cevaplay›c›lara bu konu sorulmufltur.
Tablo 11: ‹flletmelerde ‹flgücü E¤itimi ve Ar-Ge Çal›flmalar›n›n Uyguland›¤› Bölümler
Hiç Çok Az K›smen Fazla Çok Fazla Toplam
Ücret Bölümleri 3 3 10 21 - 37
Teknik Bölümler 1 5 6 26 - 38
‹nsan Kaynaklar› - 7 12 16 - 35
Pazarlama Bölümü - 2 8 29 - 39
Yönetici Kadro 2 3 12 22 - 39
Alt Kademe 1 5 16 15 - 37
Çal›flanlar›
Yukar›da verilen tabloda görüldü¤ü gibi, iflgücü e¤itiminin ve Ar-Ge çal›flmala-r›n›n en çok uyguland›¤› bölüm pazarlama bölümüdür. Bunun altta yatan sebebi, üretilen mal›n Pazar bulmas› ve rakiplerine üstünlük sa¤lanmas› için, bu alanda iflgücünün çok iyi e¤itilmesi istemidir. Zira mamül mal›n iyi bir flekilde tan›t›l-mas›nda ve rekabet ortam›nda iyi bir mevkiye oturtan›t›l-mas›nda etkili olacak önemli faktör iflgücü faktörüdür. Bu yüzden elemanlar›n, Pazar pay›n› art›rmadaki yete-ne¤ini optimum düzeyde sergileyebilmeleri için kalifiye olmalar› gerekti¤i ön planda tutulmufltur. Bu fl›kk›n hemen ard›ndan “teknik bölümler”in seçilmesi de oldukça anlaml›d›r. Zira ürünün kaliteli üretilmekinde, teknik elemanlar›n etkin-li¤i oldukça önemlidir. Bu elemanlar›n iyi yetiflmesi ve Ar-Ge faaliyetlerini
sü-rekli de¤iflen dünya standartlar›na uyum sa¤lamas› için optimum düzeyde sür-dürmeleri gerekmektedir.