DEVLET MEMURLARINA 5234 SAYILI KANUNLA ‹STE⁄E BA⁄LI
TÜRK‹YE CUMHUR‹YET‹ EMEKL‹ SANDI⁄I GENEL MÜDÜRLÜ⁄ÜNE
(Hizmet Borçlanmas› ve ‹fllemler Dairesi Baflkanl›¤›) ANKARA
...Kurumunda Sand›¤›n›za tabi olarak
………y›l çal›flt›ktan sonra ... tarihinde görevimden ayr›ld›m.
Halen herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi çal›flm›yorum. 5434 say›l›
Kanunun 12./ geçici 218. maddeleri uyar›nca Sand›¤›n›zla iste¤e ba¤l› ifltirakçi olarak ilgilendirilmek istiyorum gere¤ini arz ederim.
.. / .. / ….
Ad› Soyad›
‹mza
T.C.Kimlik No : Emeklilik Sicil No : Kurum Sicil No :
EKLER:
Ek-1 Ba¤-Kur yaz›s›
Ek-2 SSK yaz›s›
ADRES ::
KVK’nun GEÇ‹C‹ 28/a MADDES‹N‹N YÜ-RÜRLÜK SÜRES‹ 2004 SONUNDA B‹TE-CEK OLUP SÜRE UZATIMI YAPILMA-YAB‹L‹R
Cemalettin TURAN Yeminli Mali Müflavir
K
urumlar Vergisi Kanunu’na 4444 say›l› Kanunla eklenen Geçici 28/a mad-desi hükmüne göre, tam mükellefiyete tabi kurumlar›n ifltirak hisseleri-nin veya gayrimenkullerihisseleri-nin sat›fl›ndan ve üretim ve turizm tesisleri-nin aynî sermaye olarak konulmas›ndan do¤an kazanc›n sermayeye ilave edilen k›sm›, kurumlar vergisinden müstesnad›r. Bu istisna, ba¤l› de¤erlerin ekonomik faaliyetlerde daha etkin bir flekilde kullan›lmas›n› amaçlamaktad›r. ‹s-tisnan›n bir nedeni de geçmiflte edinilen ba¤l› de¤erlerin sat›lmas› ya da aynî ser-maye olarak konulmas› sonucunda enflasyon nedeniyle kay›tlarda oluflan ancak gerçekte olmayan kazançlar üzerinden vergi al›nmas›n› önlemektir.Bu istisna 1.1.1999-31.12.2004 tarihleri aras›nda uygulanmak üzere getiril-mifltir. ‹stisnadan yararlanabilmek için ifltirak hissesi veya gayrimenkul sat›fl›n›n bu y›l sonuna kadar yap›lmas› gerekmektedir. Vadeli sat›fllarda kurumlar vergisi istisnas›ndan, sat›fl›n yap›ld›¤› y›lda ve bu y›l› izleyen iki y›lda yap›lan tahsilat-lar yararlanmakta olup, Maliye Bakanl›¤› 31.12.2004 tarihine kadar tahsil edil-meyen sat›fl bedellerinin istisnadan yararlanamayaca¤› görüflündedir. Yani sat›fl 2004 y›l› sonuna kadar yap›lsa bile tahsilat y›l sonuna kadar yap›lamazsa, Bakan-l›¤›n anlay›fl›na göre kurumlar vergisi istisnas›ndan yararlan›lamayacakt›r. Bu anlay›fla kat›lam›yoruz. Ayr›ca tahsilatta gecikmenin tapu harc› ve KDV istisna-lar›n› etkilemeyece¤i kanaatindeyiz.
Vergisiz bölünmeyi vergi sistemimize dahil eden yasal de¤ifliklikler gerçekleflti-rildi¤i s›rada, “bölünme getigerçekleflti-rildi¤i için art›k bu istisnaya gerek kalmad›¤›” yetki-lilerce ifade edilmifl ve sürenin uzat›lmayaca¤› söylenmiflti. Üstelik bu husus ka-nun gerekçesinde ifadesini bulmufltu. Öncelikle belirtmek gerekirse, bölünme ile istisna uygulamas› birbirinden farkl› olup, farkl› vergisel sonuçlar do¤urdu¤u ve farkl› yap› arz etti¤i için birbirini ikame eden müesseseler de¤ildir. Bu nedenle bölünmenin getirilmifl olmas› istisnan›n kald›r›lmas›, daha do¤rusu süresinin uzat›lmamas› için gerekçe teflkil edemez.
Di¤er taraftan, enflasyon muhasebesinin uygulanmaya bafllanm›fl olmas›
nede-niyle, enflasyonist kazançlar› vergile-memeyi amaçlayan bu istisna hükmü-ne art›k gerek kalmad›¤› düflüncesi ile süresinin uzat›lmamas› gerekti¤i ileri sürülebilir. Nitekim Maliye Bakanl›¤›
yetkililerinin eskidenberi bu düflünceyi savunduklar› bilinmektedir. Ancak bi-ze göre en az›ndan flu iki nedenle bu hükmün süresinin uzat›lmas› gerek-mektedir:
Birincisi, Geçici Madde 28/a’n›n için-de düzenlenmifl bulunan, üretim ve tu-rizm tesislerinin yeni kurulacak bir flir-kete aynî sermaye olarak konulmas›n-dan do¤an kazançlar›n enflasyon mu-hasebesi ile hiç ilgisinin olmad›¤›d›r.
Üstelik özellikle do¤rudan yabanc› ser-maye yat›r›mlar›n›n teflvik edilmesi için çok önemli olabilecek bu hükmün mutlaka yaflat›lmas› gerekti¤i kan›s›n-day›z.
‹kinci önemli gerekçe bu istisnaya ba¤-l› olarak uygulanan KDV ve tapu harc›
istisnalar›d›r. KDV ve tapu harc›n›n enflasyon muhasebesi ile ilgisi yoktur.
Di¤er bir ifade ile enflasyon muhase-besi KV aç›s›ndan ifle yarasa bile KDV ve tapu harc› bak›m›ndan durumu
de-¤ifltirmeyecektir. Oysa özellikle yük-sek de¤erli gayrimenkul sat›fllar›nda KDV ve tapu harc›n›n varl›¤› önemli bir engel teflkil edebilmekte, sat›fl flart-lar›n›, zaten ekonomik bak›mdan zor durumda olan sat›c› aleyhine zorlaflt›r-maktad›r. Dolay›s›yla KDV ve tapu harc› istisnas›n›n devam etmesini ge-rekli görüyoruz.
Bizim görüflümüz böyle olmakla bera-ber, GEÇ‹C‹ MADDE 28/a’n›n SÜ-RES‹N‹N UZATILMAMASI
‹HT‹-MAL‹N‹N KUVVETL‹ OLDU⁄U DA B‹L‹NMEL‹D‹R.
‹stisna uygulamas› ile ilgili olarak ayr›-ca flu özet bilgileri de vermeyi yararl›
görüyoruz:
• ‹stisna uygulamas›ndan yararlanmak için KV beyannamesinin verilece¤i ta-rihe kadar sat›fltan do¤an kazanc›n ser-mayeye ilavesi için gerekli müracaatla-r›n yap›lmas› ve her halde art›r›m iflle-minin sat›fl› izleyen y›l›n sonuna kadar tamamlanmas› yani sermaye art›r›m›-n›n tescil ettirilmesi flartt›r. Ticaret si-ciline tescil için baflvurunun da KV be-yannamesinin verilece¤i tarihe kadar yap›lmas› ihtiyatl› bir tutum olur. Çün-kü, istisna kazanç stopaj› kalkm›fl
oldu-¤undan, eskiden oldu¤u gibi tescil bafl-vurusu için y›l sonuna kadar bekleme-nin taksit avantaj› da kalmam›flt›r.
• Sat›fla konu ifltirak hisseleri ve gayri-menkuller en az 730 gün (2 y›l) aktifte yer alm›fl olmal›d›r.
• Bu istisna kapsam›nda teslim edilen gayr›menkullere iliflkin tapu harçlar›, BSMV ve KDV den de müstesnad›r.
• Bu istisnadan yararlanan kazançlar üzerinden fon pay› dahil % 11 oran›n-da yap›lmakta olan stopaj uygulamas›-na GVK Md. 94/6-b’nin 4842 say›l›
Kanunla yeniden düzenlenmifl olmas›
nedeniyle 2002 y›l› kazançlar›ndan iti-baren son verilmifltir. Bu nedenle, 2002 ve sonraki y›llarda bu istisna-dan yararlanan kazançlar üzerinden stopaj yap›lmayacakt›r.
• Grup flirketlerine sat›fl› önleyen hiçbir yasal hüküm mevcut de¤ildir. Bu ko-nuda istisnan›n amac›ndan hareketle
yap›lan tarhiyatlar yarg› mercileri tara-f›ndan terkin olunmaktad›r.
• Sat›fltan sa¤lanan nakit kaynaklar›n tekrar baflka ba¤l› de¤erlerin al›nma-s›nda kullan›lmas› da, istisnay› engel-leyen bir durum de¤ildir.
• ‹stisna uyguland›¤› takdirde maliyet revizesi yap›lamad›¤› için baz› durum-larda, özellikle KDV do¤urmayan iflti-rak hissesi sat›fllar›nda maliyet revizesi daha avantajl› olabilmektedir. Ancak maliyet revizesinin 1.1.2004’ten iti-baren yürürlükten kald›r›lm›fl
oldu-¤u, 5024 say›l› Kanunun Geçici 1’in-ci maddesine göre baz› mükelleflerce ve sadece 2004 y›l›n›n geçici vergi dönemlerinde uygulanabilece¤i göz-den uzak tutulmamal›d›r.
• Stok emtia mahiyetini tafl›yan (yani al›m sat›ma veya yap›p sat›ma konu edilen) gayrimenkuller için istisnadan yararlan›lamaz. Sadece sabit k›ymet niteli¤i tafl›yanlar kapsama dahildir.
Ayn› flekilde menkul k›ymet ticareti ile u¤raflan kurumlar›n, bu amaçla ellerin-de bulundurduklar› ifltirak hisselerinin elden ç›kar›lmas›ndan do¤an kazançlar da kapsam d›fl›ndad›r.
• Bu madde kapsam›nda 2004 y›l› için-de yap›lan gayr›menkul ve ifltirak his-sesi sat›fl bedelinin 2004 sonuna kadar tahsili gerekmektedir. 2004 sonuna ka-dar tahsil edilmeyen k›s›m, istisnala-r›nda k›smî olarak uygulanmas›na yol açar.
• Bankalara 3.7.2001 tarihi itibariyle borçlu olan kurumlar›n ve kefillerinin, bu borçlara karfl›l›k yine bu tarih itiba-riyle sahip olduklar› gayrimenkulleri
veya ifltirak hisselerini bankalara dev-retmelerinden do¤an kazançlar da ku-rumlar vergisi ve di¤er vergilerden müstesnad›r. (KVK Geç.29/6) Banka-lara olan borçBanka-lara karfl›l›k sat›lan
de-¤erlere iliflkin istisna uygulamas›nda, iki y›ll›k aktifte bulundurulma flart›, sermayeye ekleme mecburiyeti (muk-teza vard›r) ve stopaj yoktur. Bu istis-nan›n süresi 31.12.2004 tarihinde sona erecektir.
• Sat›fl iflleminden kâr yerine zarar do¤-mas› halinde, (özellikle enflasyon dü-zeltmesine iliflkin olarak VUK’nun Mük.298 ve Geçici 25’nci maddelerin-de yap›lan düzenlemelerin uygulanma-s› nedeniyle, gayr›menkullerin mali-yetleri yükseltilmifl olaca¤›ndan, sat›fl-tan zarar do¤mas› durumuyla bu y›l s›kça karfl›lafl›labilir) ortada sermayeye ilavesi gereken bir müspet tutar olma-mas›na ra¤men sat›fl ifllemi bu madde kapsam›nda yap›lmak istenebilir. Çün-kü bu istisna sadece KV ile ilgili olma-y›p, tapu harc›, BSMV ve KDV istis-nalar› da sat›fl iflleminin bu madde kap-sam›nda yap›lmas› flart›na ba¤lanm›fl bulunmaktad›r. Bize göre, sat›fl iflle-minden zarar do¤mufl olsa ve bu ne-denle sermayeye ilavesi mümkün ola-cak bir kazanç olmasa dahi, ifllemin bu kapsamda yap›lmas› ve bu çerçevede tapu harc›, BSMV ve KDV istisnala-r›ndan yararlan›lmas› mümkündür.
Maliye Bakanl›¤›na bu konuda son ay-larda yap›lan mukteza taleplerine he-nüz bir cevap al›namam›fl olmakla bir-likte, Bakanl›¤›n bu konuda amaca yö-nelik yorum yaparak, zarar›na sat›fl hallerinde de tapu harc›, BSMV ve
KDV istisnalar›n›n uygulanabilece¤i yönünde görüfl aç›klamas› isabetli ola-cakt›r. Di¤er taraftan, ifllemin Geçici 28/a kapsam›nda yap›ld›¤› belirtildik-ten ve bu kapsamda en az bir istisna-dan (tapu harc›, BSMV ya da KDV is-tisnalar›ndan herhangi birinden) yarar-lan›ld›¤› durumda, sat›fltan do¤an zara-r›n, istisna kapsam›nda bir ifllemle ilgi-li zarar olmas› nedeniyle, KV
matra-h›ndan indiriminin kabul edilmemesi yani bu zarar›n KV matrah›n›n tespi-tinde KKEG olarak dikkate al›nmas›
gere¤i ortaya ç›kabilir. Bu konuda muhtelif görüfller vard›r. Bildi¤imiz kadar›yla, Maliye Bakanl›¤›’n›n genel yaklafl›m›, kazanc› vergiden istisna edilen faaliyetlerden do¤an zarar›n KKEG olarak dikkate al›nmas›
gerekti-¤i yönündedir.