(tahrip olmuş) ve ze‘âmeti halkı mûmâ-ileyhi üzerine subaşı bilüb subaşılığa müte‘allik umûrda mürâca‘at (tahrip olmuş) hiç ferde mâni‘ ve dâfi‘ olmaya şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar.
Be-makâm-ı Edirne el-mahrûse Kayd fî 8 min Muharrem sene 97
154/2-1
Karahisar Sancağı Mutasarrıfı Ömer’in Anadolu Müfettişliğine Tayini
Emîrü’l-ümerâi’l-kirâm kebîrü’l-küberâi’l-fihâm zü’l-kadri ve’l-ihtirâm sâhibü’l-izz ve’l-ihtişâm el-muhtass bi-mezîdi inâyeti’l-meliki’l-a‘lâ ber-vech-i arpalık Karahisar-ı Sâhib Sancağına mutasarrıf olup İstanköy muhâfazasında olan Ömer dâme ikbâluhû tevkî‘i refî‘u hümâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki sen yarar ve emekdâr olup her vechle müstahakk-ı inâyet olduğun ecilden hâliyâ hakkında mezîd-i mezîd-inâyet-mezîd-i âlmezîd-işânım ve mezîd-mezîd-i re’fet-mezîd-i senmezîd-iyye-mezîd-i pâdmezîd-işâhânem zuhûra getürüp mezîd-işbu sene sitte ve tis‘în ve elf Zilka‘desinin beşinci gününden hatt-ı hümâyûn-ı sa‘âdet makrûnumla Anadolu müfettişliğin sana tevcîh ve inâyet idüp i‘lâmıçün ta‘yîn olunmuşdur buyurdum ki hatt-ı hümâyûn-ı sa‘âdet-makrûnumla sâdır olan fermân-ı celîlü’l-kadrim mûcibince te’hîr ve tevakkuf itmeyüp Anadolu müfettişliğine sen mutasarrıf olup me’mûr olduğun hizmeti hümayunda tekayyüd-i tâm idüp min ba‘d emr-i şerîfime muhâlif âhiri dahl ve ta‘arruz itdirmeyesin şöyle bilesin alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın tahrîren fî evâyil-i şehr-i Zilka‘deti’ş-şerîfe li-sene sitte ve tis‘în ve elf.
Be-makâm-ı Edirne el-mahrûse
154/2-2
Hırsız ve Eşkıyanın Yakalanması İçin Gerekli Tedbirlerin Alınması
Şerî‘at-şi‘âr bi’l-fi‘il Mağnisâ ve Bursa’da mesned-nişîni gâr’a olan fazîletlü Efendi zîdet fezailüh ve şerâyi‘-i şi‘âr Mağnisâ ve Balıkesir ve Biga ve Burusa ve
16
Bolu ve Kastamonu sancaklarında vâki‘ olan kadı Efendiler zîde fazluhum mefâhirü’l-emâsil ve’l-akrân sancak-ı mezbûrlarda olan mütesellimler ve voyvodalar ve kethüdâyerleri kâimmakâmları ve mirmirân vekîlleri zîde kadruhum ve sâir a‘yân-ı vilâyetin iş erleri siz ferman olunan budur ki hâliyâ memâlik-i Anadolu’da zuhûr iden hırsuz ve harâmî ve kuttâ‘i-tarîk eşkiyâsı teftîşine me’mûr olduğunuz ecilden taraf tenbîh ve âgâh olunmağı çün sûret-i fermân-ı şerîf-i âlişân ile buyruldı tahrîr olunup ağalarımızdan kıdvetü’l-emâsil ve’l-akrân….zîde kadruhû irsâl olunmuşdur gerekdir ki her kangınızın taht-ı kazâ ve zîr-i livânızda olmağla hırsuz ve harâmî ve kuttâ‘i-tarîk eşkiyâsı zuhûrunda ahz ve muhkem habs idüp tarafımıza arz ve i‘lâm eyleyesiz ki şer‘le haklarında lâzım gelen cezâları virilüp sâire mûcib-i ibret ola ve bundan sonra her birerleriniz taht-ı kazâsında ve zîr-i livâlarınızın hıfz ve hırâseti bâbında sa‘y-i dikkat ve sarf-ı kudret idüp tüccar ve misafir ve ebnai sebil ziyaret sebebiyle bir ferdin mal ve canına zarar ve girifte irmekden begâyet ihtirâz idüp husûs-ı mezbûrı gayrı mahalle kıyâs itmeyüp gereği gibi tekayyüd-i tâm ve sa‘y-i ihtimâm hâlâ kelâm eyleyesiz şöyle ki taht-ı kazâ ve zîr-i livânızda hırsuz ve harâmî ve kuttâ‘i-tarîk eşkiyâsı zuhûrunda ittifakla ahz ve üzerlerine varmaya tereddüt ve muhâlefetiniz sebebiyle tüccâr ve misafirler ve ebnâ-i sebil bir ferdin mal ve canına zarar ve girifte virmek ihtimâli ise sâdır olan fermân mûcibince tazmin olunup eseri inâyet ve mu‘âteb olmanız mukarrerdir ammâ bu bahâne ile celb-i maldan ve kendü halinde olan işbu buyruldı-ı sicillât mahfûza tescîl olundı ve sadr-ı fermân-ı şerîf ile işbu buyruldı-i sicillât-ı mahfûza tescîl ve cem‘ine say‘ ider mûcib-i buyruldı ile hâmil olasız ol bâbda fî 19 r. Sene 1096.
154/3-1
Seyyid Hüseyin’in Şeyh-i Seyyid Tayini
Mağnisâ kazasında şeyh-i Seyyidlik ciheti erbâb-ı istihkâkdan işbu dârende-i tevkî‘-i refî‘ü’ş-şân-ı hâkânî kıdvetü’l-emâsil ve’l-kelâm Seyyid Hüseyin zîde kadruhû siyâdenin berât-ı âlişânımla üzerinde ve tasarrufunda olup azli îcâb ider hâli yoğiken âhardan Ahmed nâm kimesne hilâf-ı inhâ ile alup berât itdirüp gadr itmekle ref‘ olunup gîru ve mûmâ-ileyh Seyyid Hüseyine zîde fazluhû siyâdetuhûya ibkâ ve mukarrer kılınup berât-ı âlişânım virilmek ricâsına a‘lemü’l-ulemâi’l-mütebahhirîn efdalü’l-füzelâi’l-müteverri‘în bi’l-fi‘il Şeyhü’l-islam dâme Allahu te‘âlâ fezâiluhû arz ve i‘lâm itmeleriyle mûcibince mahallinde kayd olunup tezkiresi virile deyu
17
fermânım olmağın hakkında mezîd-i inâyet-i pâdişâhânem zuhûra getirüp Mevlânâ-yı müşârun-ileyhin arzı mûcibince ibkâ ve mukarrer idüp bin doksan altı Şabanü’l-mu‘azzamının yirmi dokuzuncu gününden bu berât-ı hümâyûn-ı sa‘âdet-makrûnu virdim ve buyurdum ki mûmâ-ileyh Es-seyyid Hüseyin zîde siyâdetühûya varup kazâ-i mezbûrda kemakanede Şeyh-i Seyidlik cihetine mutasarrıf olup kadîmden bu âna değin ne vechle tasarruf eyleyegelmişler ise müşair’ül ileyh dahi ol minvâl üzere mutasarrıf ola ol bâbda ref‘ olunan merkûm Ahmed ve taraf-ı âherdan hiç ferd mâni‘ ve müzâhim olmayup dahl ve ta‘arruz kılmaya şöyle bileler alâmet-i şerîfe i‘timâd kılalar tahrîren fi’l-yevmi’l-âşir min şehr-i Ramazan el-mübârek sene sitte ve tis‘în ve elf.
Be-makâm-ı Kostantiniyye el-mahrûse
154/3-2
Cürm-ü Cinâyet, Bâd-ı Hevâ Vergilerinin Tahsilinin Tevcihi
Akzâ kuzâtü’l-müslimîn evlâ vülâtü’l-muvahhidîn ma‘denü’l-fazl ve’l-yakîn hüccetü’l-hakki ale’l-halkı ecma‘în vâris-i ulûmü’l-enbiyâi ve’l-mürselîn el-muhtass bi-mezîdi inâyeti’l-meliki’l-mu‘în Mevlânâ Mağnisâ kadısı zîdet fezâiluhû kıdvetü’l-kuzât ve’l-hükkâm ma‘denü’l-fazl ve’l-kelâm Ilıca ve kadıları zîde fazluhumâ tevkî‘-i refî‘-u hümâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki nişân-ı hümâyûnum virilen dergâh-ı mu‘allam müteferrikalarından kıdvetü’l-emâcid ve’l-ekârim Muslu zîde mecduhû Dergâh-ı Mu‘allam’a arz-ı hâl idüp Saruhan-ı Mağnisâ nâhiyesinde Harmandalı der karye ve gayrıdan mufassal berât-ı şerîfimle mutasarrıf olduğu elli sekiz bin yüz altmış iki akçe ze‘âmeti karyelerine Ilıca (tahrip olmuş) beş bin doksan altı akçe yazusı olan Koruca dere ve Budaklu ve Kızılca Hatun nâm-ı diğer Akçapınar nâm karyelerinin defter-i cedîd-i hâkânîde an-ze‘âmet olup cürm ve cinâyet ve bâd-ı hevâ istiklâlen kendüye hâsıl yazılmış iken hâlâ mirilivâ ve subaşıları tarafından serbest değildir o yüzden biz alıruz deyu müdâhale etmeleriyle mahsulüne gadr olunduğun bildirdi ol bâbda hükm-i hümâyûnum ricâ eyledüği ecilden defterhâne-i âmiremde mahfûz olan rûznamçe-i hümâyûn ve defter-i icmâl ve mufassala mürâca‘at olundukda an-ze‘âmet deyu kayd olan Koruca dere nâm-ı diğer Buldaklu Kızılca Hatun nâm-ı diğer Akça Pınar nâm karyesinin bâd-ı hevâ cürm-i cinâyet ve resmi arûshânesi müstakillen hâsıl kayd olunduğu mestûr ve mukayyed bulunmağın imdi bâd-ı hevâ dimek cürmü cinâyetdir üzerine cürm-i sâbit olan
18
re‘âyâ tâifesinden alınup bu bâbda kânûn ve defter mûcibince amel olunmak hükm olunmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle vusûl buldukda sâdır olan emrim üzere zikr olunan ze‘âmeti karyesinin vâki‘ olan cürmü cinâyet ve sâir bâd-ı hevâsın mûmâ-ileyhin ve subaşısına ahz ve kabz itdirüp mîr-i mîrân voyvodaları ve subaşıları ve sâiri hilâf-ı defter dahl ve ta‘arruz itdirmeyesin ve dahl olunursa kendüye âid olan rüsûm-ı serbestîyesinden nesne almışlar ise ba‘de’s-sübût hükmi giru ve bî-kusûr alıviresiz.
154/4-1
Tımar Tevcihi
Nahiye-i Mağnisâ der-livâ-i Saruhan An tahvil-i pederi el-müteveffâ Ahmed veledi Mustafa
Karye-i Pelidalanı tabi’i mezbur 37001
Kıdvetü’l-emâsil ve’l-akrân Saruhan Sancağı alaybeğisi Ahmed zîde kadruhû ordu-yı hümâyûnuma mektûb gönderüp livâ-i mezbûrda Mağnisâ nâhiyesinde Pelidalanı nâm karye ve gayrıdan üç bin yedi yüz akçe tımara mutasarrıf olan Mustafa fevt olup tımarı mahlûl olmağla elâ gözlü açık kaşlı tahmînen sekiz yaşında mezbûr Ahmed içün mutasarrıf-ı mezbûrun sahîh sulbî oğlu olup îbraz eyledüği berâtlarında babası berâtı olduğuna livâ-i mezbûrda iken za‘m ve on nefer erbâb-ı tımar şehâdet etmeleriyle müteveffâ babası tımarı oğlu mezkûre virilmek inâyet ricâsına arz itmeğin merhameten ziyâdesiyle virilmek emr olundı ve mezkûr müteveffâ-i mezburun sahih sulbî oğlu olup ibrâz eyledüği berâtı bilâ-şübhe babası berâtı olmağla müteveffâ babası tımarı olduğu sancakda sâkin olup alaybeğisi bayrağı altında sefere işmek şartıyla merhamet-i kânunlarından ziyâdesiyle olmağla mezkûre tevcîh olunmak içün sene sitte ve tis‘în ve elf Ramazanının dokuzuncu günü tarihiyle düstûr-ı mükerrem müşîr-i müfahham nizâmü’l-âlem bi’l-fi‘il asâkir-i İslam serdârı olan İbrahim Paşaedâmallâhu iclâlehû tarafından hükm-i şerîf virildikden sonra tezkiresi virilmek fermân olmağın berâtı fermân-ı âlî zikr olunan üç bin yedi yüz akçe tımarı vech-i meşrûh üzere müteveffâ-yı merkûm babası Mustafa
19
tahvîlinden merhameten kânunlarından ziyâdesiyle sulbî oğlu mezkûr Ahmed’e tevcîh olunup berât-ı âlişân içün tezkiresi virildi tahrîren fî şehr-i Şevvali’l-mükerrem sene sitte ve tis‘în ve elf.
Defterhâne (tahrip olmuş) Ahmed abd’ül -fakîr Allah sübhânehû te‘âlâ Mustafa el-kâdî El-hac (tahrip olmuş) fî kayd şüd.fi z m. 1098.
154/4-2
Mahsulât, A’şâr-ı Şer’iyye, Rüsumât-ı Örfiye, Cürm-i Cinâyet, Beyt’ül-Mâl-i Âmme, Yâve Vergilerinin Tahsilinin Tevcihi
Şerî‘at şi‘âr Efendiler hazretlerinin meclis-i şer‘leri savbına daa‘vât-ı sâfiyât ve’t-teslîmât ve vâfiyât ve inâyet ittihâmından sonra inhâ olunur ki taht-ı kazânızda vâki‘ Yörükan-ı Eğirdir ve tevâbi‘i hassının doksan altı senesi Rebiülâhirinin gününde vâki‘ ibtidâsından sene tamâmına değin zabt ve rabtı ve cemî‘ mahsûlât rüsûmâtının ahz ve kabz tarafımızdan kıdvetü’l-emâsil ve’l-akrân ağaya zîde kadruhû ahz ve kabz itdürüb vâki‘ a‘şâr-ı şer‘iyye ve rüsûmât-ı örfiye ve beytü’l-mâl-i âmme ve hâssa ve cürm-i cinâyet ve yave ve sâir mahsûlât ve rüsûmatdan cüzi ve külli her ne ise ağa zîde kadruhû ahz ve kabz itdürüp tahvîl ve târihine düşen rüsûmâtına taraf-ı aherden bir ferdi müdâhale itdirmeyüp müracaat eyledüği husûsda i‘ânet ve re‘âyâ fukarâsına zulm ve ta‘addî itdirmeyesiz bâkî-i hemîşe fazîlet-dâ‘im bâd.
Kayd fî 29 Zilhicce sene 96 İsmail el-fakîr
154/5-1
Bedel-i Cinâyet, Resm-i Arûsane, Âdet-i Ağnam Vergilerinin Tahsilinin Tevcihi
İzzetlü fazîletlü Efendiler hazretlerinin huzûr-ı şerîfleri savbına vird-i daavat-ı ve sâfiyât ithâfıyla inhâ olunur ki işbu bin doksan altı senesinde sa‘âdetlü Bahri Paşa hazretlerinin hâsıllarından Yörükan-ı Eğirdir hâlâ üzerimizde iltizâm ve der-uhde olmağın taht-ı hükûmetinizde ve bedel-i cinâyet ve resm-i arûsane ve aded-i ağnâm min külli’l-vücuh şer’an bana âid ve râci‘ olan eşyâlarının zabt ve rabt-ı içün tarafımızdan Bayram Ağa’yı vekîl nasb ve ta‘yîn idüp gönderilmişdir vusûlünde
20
me’mûldür ki nazarlarınız diriğ etdirmeyesiz baki’l-vefa fî evâhir min Zilka‘deti’ş-şerîfe sene sitte ve tis‘în ve elf.
Kayd fî 3 Zilhicce sene 96
154/5-2
Avarız Vergisi Tahsilatı Anlaşmazlığı
Akzâ kuzâtü’l-müslimîn evlâ vülâtü’l-muvahhidîn ma‘denü’l-fazl ve’l-yakîn varisü ulumu enbiya’il vel mürselin hüccetü’l-halk ale’l-halkı ecma‘în vâris-i ulûmü’l-enbiyâi ve’l-mürselîn hüccetü’l halk alel halkı ecmain el-muhtass bi-mezîdi inâyeti’l-meliki’l-mu‘în Mevlânâ Mağnisâ kadısı zîdet fezâiluhû tevkî‘-i refî‘-i hümâyûn vâsıl olıcak ma‘lûm ola ki Mağnisâ mahallâtından Nişancı Paşa mahallesi ahâlisinden Dersa‘âdetime arz-ı hâl idüp biz kadîmden mahalleniz avârız ve sâir tekâlifini (tahrip olmuş) ve civârımızda Hüsrev Ağa Mahallesi ahâlisi vâki‘ olan tekâlifin başkasına edâ idüp birbirimize müdâhale ide gelmiş değil iken Hüsrev Ağa mahallesi ahâlisi siz bizim ile birden virun deyu rencîde eylediklerin ve bu bâbda yedlerinde hüccet-i şer‘iyye olduğun bildirüp ve mezbûrlar üzerine edası lâzım gelen avârız ve sâir tekâlifleri kadîmden edâ ide geldikleri üzere kânûn ve defter mûcibince edâ itdirdüp ta‘allül ve nizâ‘ itdirilmemek bâbında emr-i şerîfim ricâ eyledikleri ecilden imdi hüccet-i şer‘iyyesi mûcibince şer‘le amel itmek fermânım olmuşdur buyurdum ki hükm-i şerîfimle vardukda bu bâbda sâdır olan emrim üzere amel idüp dahi göresin fi’l-vâki‘ bunlar her mahalde kadîmden hâne avârızları başka edâ ide gelmişler ise yine kânûn-ı kadîm ve hüccet-i şer‘iyye mûcibince her biri hâneleri kendüleri edâ itdiklerinden siz bizim hânemiz müştereken ma‘an birdir birbirlerine cevr ve teaddi itdirmeyesin şöyle bilesin alâmet-i şerîfe i‘timâd kılasın tahrîren fi’l-yevmi’l-işrîn min Zilka‘deti’ş-şerîfe sene seb‘a ve tis‘în ve elf.
Kayd fî Nâhiye-i kazâ-i mezbûr Pelidalanı
Karye-i Beğ hâne 5 karye-i Karbasdı hâne nısf karye-i Kızılhavlu hâne 1 Karye-i Gürleye hâne nısf karye-i Alibeylü hâne 1 karye-i Papaslık hâne 1 Karye-i Yayıklı hâne rub‘ 3 karye-i Yenibeylü hâne nısf karye-i Hacı Halilli hâne nısf
21
Karye-i Çobaniye hâne nısf karye-i Karakılıclı hâne 1 rub‘karye-i Alacalu hâne rub‘ 3
Karye-i İsmailli hâne nısf karye-i Boğazlı ma‘a Yaycılarkarye-i Çaltu hâne 1 rub‘ 1hane 1
Karye-i Keçili hâne nısf karye-i Karaoğlanlı hâne rub‘ 1 cem‘an yekûn hâne 18 sah
tarihi mezbur sene 97 Be-makâm-ı Edirne El-mahrûse
154/6-1
Karyelere Tayin Olunan Avarızhaneler
Nefs-i kasaba-i Turgudlu hâne 146 ma‘a Babaca Karyesi hâne 10
çiftlik-i Veled Ağa 7 kuruş karye-i Ma‘ruflar kuruş 7 çiftlik-i (tahrip olmuş) kuruş rub‘ 1 karye-i Kadı kuruş 18 rub‘ 3 karye-i Sarıbeğli kuruş 3 rub‘ 3 tâife-i (tahrip olmuş) İslam kuruş 67 ½
karye-i (tahrip olmuş) kuruş 3 ½ rub‘ 1 karye-i (tahrip olmuş) kuruş 4 ½ karye-i Kartallı kuruş 13 ½
karye-i (tahrip olmuş) kuruş 3 ½ rub‘ 1 karye-i (tahrip olmuş) kuruş 3 ½ rub‘ 1
karye-i Duğlasılı kuruş 13 ½ karye-i Mamaklar kuruş 30 karye-i Pırnar kuruş 3 ½ karye-i Maldan kuruş 6 rub‘ 1 karye-i Muslı kuruş 5 ½ karye-i (tahrip olmuş) kuruş 13 ½ karye-i Çamlıca kuruş 6 rub‘ 1
22 karye-i (tahrip olmuş) kuruş 6 rub‘ 1
karye-i Karakılıclı kuruş 6 rub‘ 1 karye-i Karaali kuruş 8 rub‘ 3 karye-i Seketli kuruş 6 rub‘ 1 elliciyan Osmancık kuruş 6 sah ellicyan (tahrip olmuş) kuruş 19 rub‘ 1 elliciyan (tahrip olmuş) sağîr kuruş 5 karye-i (tahrip olmuş) kuruş 4 karye-i Örencik (tahrip olmuş) kuruş 5 karye-i Saatler kuruş 5 karye-i Cihanlı kuruş 3 ½
Yörukan Hacı Mehmed kuruş 5 rub‘ karye-i İlyascılar kuruş 5 ½ kuruş 1 rub‘ karye-i Nayiblü kuruş 5 karye-i Dazyurt kuruş 6 rub‘ 1
karye-i Papaslık kuruş 3 rub‘ 1 ellicyan Orta kuruş 6 rub‘ 3 karye-i Kamarlar kuruş 5 ellicyan Eğri kuruş 4 ½
Yörükan (tahrip olmuş) kuruş 13 ½ karye-i Çatak kuruş 3 ½ rub‘ 1 Karye-i Sarıkaya kuruş 3 ½ (tahrip olmuş) kuruş 13 rub‘ 1 Çiftlik Sinan Ağa kuruş 3 ½ rub‘ 1 çiftlik-i Ca‘fer Paşakuruş 5
154/7-6-1
Karye-i (tahrip olmuş) kuruş 5 çiftlik-i Ya‘kub Beyzâde kuruş 1 rub‘ 1 Yörükan Şemadi kuruş 6 rub‘ 1 karye-i Aşağı Akçe kuruş 4 rub‘ 1 Karye-i Depecik kuruş 18 rub‘ 1 karye-i Develi kuruş 3 ½ rub‘ 1
Karye-i Ahmetlü kuruş 3 ½ türkmenler(tahrip olmuş)emlâk kuruş 31 rub‘ 1
Karye-i(tahrip olmuş) kuruş 31 rub‘ 1 Tavukçukuru karye kuruş 35 Karye-i Süngüller tâbi‘ Özlice kuruş 6 rub‘ 1
23
154/7-1
Yave Cizyesi Vergisi Tahsilinin Tevcihi
Vech-i tahrîr-i hurûf budur ki işbu bin doksan yedi Muharremi gurresinden üzerimizde der-uhde olunan Saruhan Sancağının yave cizyesini tarafımızdan Yusuf Ağa’ya zabt ve rabtı içün işbu temessük tahrîr olunup yedine verildiği mezbûr varub sancağ-ı mezbûrun yave cizyesini berât-ı pâdişâhî mûcibince zabt ve rabt idüp min ba‘d âhardan bir ferd dahl ve ta‘arruz itmesin tahrîren fî gurre-i Muharrem sene 97. Kayd-ı sene fî 25 min Cemâziyelevvel sene 96
El-fakîr El-hac Dilâver
154/7-2