490. Mes’ele: Zeyd, din ve imân nedir ve kangý mezhebdendir bilme-se, þer'an sahîh olur mu?
Elcevap: Olmaz din ve imân bilmemek ile kâfir olur. (B. 310 a)
491. Mes’ele: Zeyd, Amr'a "peygamberin kimdir" dedikte, Amr, "bil-mezim" dese þer'an ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfir olur, gerçek ise ve yalan ise. (B. 310 a)
492. Mes’ele: Bir hususta ba'zý kimseler Zeyd'e nasihat edip "þerî'at-i Resûlullah (aleyhisselâm) dan hurûc etme, Peygamber hazretle-rinden gâfil olma, hicâb üzerine ol" dedikte, - el-iyâzübillâh - ga-zab ile "ben Peygamber bilmezim" dese, þer'an Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfirdir, katli helâldir. (A. 88 a)
493. Mes’ele: Zeyd, Amr-i müezzin ezan okurken "bin kerre çaðýrsan, bizden sana varýr yoktur" dese Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Ýstihzâdýr, kâfir olur, avreti bâindir. (A. 11 b)
494. Mes’ele: Zeyd, Amr'a "gel þerî'ate gidelim" dedikte, Amr "varma-zým" dese ne lâzým olur?
Elcevap: Tecdîd-i imân lâzýmdýr. (B. 181 a)
495. Mes’ele: Zeyd, Amr-i müslimi þer'a da'vet eyledikte, Amr "lâ'net sana ve þer'a" dese ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfirdir, katli helâldir. (B. 319 b)
496. Mes’ele: Zeyd, Amr'ý þer'a da'vet eyledikte "ben þer' bilmezim, se-nin þer'in budur" deyu bir deðnek gösterip, Amr Zeyd'i muhkem darb eylese, ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfir olur, dahi eþedd-i ta'zîr eþedd-i te'dîb lâzým olur. (B.
89 a)
497. Mes’ele: Zeyd, Amr'dan hakkýný taleb eyledikte Amr "eðer þer'-i þerîf sâbit olursa alayýn" dedikte, Zeyd "senden hakkýmý þer'le mi alýrým, katille alýrým, hapisle alýrým" dese þer'an Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Tâ'zîr-i þedîd ve habs-i medîd lâzýmdýr. Þer'-i þerîfi is-tihânet tarîkile dedi ise küfür lâzýmdýr. (B. 320 a)
498. Mes’ele: Zeyd Amr'a "bana Tanrý'yý buluver" dedikte Amr Zeyd'e
"Kur'ân ile âmil olup, Peygamber'e iktidâ edicek, bulursun" deyi-cek, Zeyd "anlara ne amel, ben anlarsýz bulurum" yahut "buldum"
dese Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Katli lâzýmdýr, zýndýktýr. (A. 262 b)
499. Mes’ele: Zeyd "bana hazret-i Ýsâ (aleyhisselâm) gibi gökten mâide iner, ve nice kimseleri tâ'undan ve gayri belâdan kurtarýrým, di-lediðimi zillete düþürürüm" dese ne lâzým olur?
Elcevap: Deli deðilse zýndýktýr, ve elhak delâlet eder, ebâtîldir.
Ahz-i þedîd olunup, serâiri keþf olunduktan sonra, hakkýndan gelmek lâzýmdýr. (B. 321 b)
500. Mes’ele: "Bismillâh, Allahu Ekber" deyu hýnzýr boðazlayan kim-seye nesne lâzým olur mu?
Elcevap: Tecdîd-i imân lâzým olur. (B. 268 a)
501. Mes’ele: Kâfir düðününe "mübârek olsun" diyen Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: "Mübârek" dediyse kâfirdir. (B. 319 b)
502. Mes’ele: Zeyd-i müezzin, Amr-i papasa "sen papas ben papas" de-se Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Tecdîd-i imân, ta'zîr ve azil lâzýmdýr. (B. 319 b)
503. Mes’ele: Zeyd lâtife ile "kesret-i cennetten, tenhâ tamu yeðdir"
dese ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfir olur. (B. 24 a)
504. Mes’ele: Zeyd-i fâsýka ba'zý kimseler "tevbe eyle" dediklerinde
"Allah saklasýn, niye eyleyeyim" dese ne lâzým olur?
Elcevap: Küfür lâzýmdýr. (B. 93 b)
505. Mes’ele: Zeyd, "hakký olmayan aldýðý akça haramdýr" diyen kim-selere Zeyd, "haram taþtýr" dese þer'an Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Küfürdür, tecdîd-i imân lâzýmdýr. (B. 311 b)
506. Mes’ele: Hâþâ "Tanrý'dan korkmazým" diyen Zeyd'e þer'an ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfir-i mahzdýr, Ýslâm'a gelmezse katl olunur. (B. 319 a)
507. Mes’ele: Zeyd, haþre inkâr edip "mü'mine haþir yoktur" dese ne lâzým olur?
Elcevap: Katil lâzýmdýr. (B. 23 b)
508. Mes’ele: Bir tâife namaz kýlmayýp ve þehr-i Ramazan'ýn farziyeti-ni inkâr edip, Ramazan ayý geldikte sâim olmayýp, ve su'al olun-dukta "biz fakirleriz, bize beþ altý gün tutmak yeter" deyip ve
"hamr baðýna biz timar ederiz, kendi elimiz emeðidir, bize helâldir" deyip, istimrârî avretleri ile þurb-i hamr edip, ve kefere-nin cemiyeti günü geldikte mezkûr günlere kefere gibi ri'âyet ve hürmet edip, ve nice bunun gibi hýlâf-i þer' fi'illeri olsa, þer'an bu makùle tâifeye ve bunlarý müslim i'tikàd edip, ef'âl ü akvâllerine râzý olup, tehâlut olanlara þer'an ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfirler, katilleri mubahtýr. (B. 317 a)
509. Mes’ele: Þârib-ül-hamr olan Zeyd, þurb-i hamr ederken
-hâþâ-"bir garrâ nesnedir ve güzel nesnedir, bunu içmeyenlerin aðzýný avretini filânlayayým" deyu cimâ' lâfzýyle þetm edip, Amr dahi Zeyd'i tahsîn edip "iyi dersin" dese ne lâzým olur?
Elcevap: Ýkisi bile kâfirlerdir, katilleri mubahtýr. (B. 93 b)
510. Mes’ele: Zeyd-i müslim Amr-i müslimin -hâþâ- cimâ' lafzý ile dînine imânýna ve aðzýna söðse, þer'an ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfirdir, katli helâldir. (B. 92 a)
511. Mes’ele: Zeyd, hamr içip mahallesine gelse, Amr'a "bre Tanrýsýný ve Peygamberini -hâþa- filân ettiðim" lâfziyle edebsizlik eylese, o mel'ûna ne lâzým olur?
Elcevap: Kâfirdir, katli helâldir. Avreti bâindir, ehl-i Ýslâm'dan dilediði kimseye varýr. (A. 86 b)
Mes’ele: Mahallenin imamý ve cemâ'atinden ba'zý kimseler da'vâ eylemese, onlara ne lâzým olur?
Elcevap: Tab'ýnda din gayreti olan, o mel'ûnun hâlini þeri'at-i þerîfeye bildirmemeðe kàdir deðildir. Hak te'âlâ hazretlerinden havf ü recâsý olmayýp, Resûlullah (sallâllâhu aleyhi ve sellem) þefâatinden müstaðnî olanlar iþitip sükût eyler, amma yevm-i mahþerde hallerin göreler. (A. 86 b)
512. Mes’ele: Zeyd, Amr'a selâm vericek yerde "aþk olsun" deyip, Amr dahi ol mukàbelede "yâ hû" dese, Zeyd'e, Amr'a ne lâzým olur?
Elcevap: Ehl-i Ýslâm mu'âmelesi deðildir, ne lâzým geldiðin âhi-rette göre. (A. 259 b)
513. Mes’ele: Zeyd, Amr'a selâm vericek "aþk olsun" deyip Amr dahi mukàbelesinde "yâ hû" dese, Zeyd'e ve Amr'a ne lâzým olur?
Elcevap: Hak hazretinin ta'yîn buyurduðu tahiyyet-ül-Ýslâm'ý be-ðenmeyip öyle ederse, kâfir olur. (B. 319 b)
514. Mes’ele: Zeyd Amr'a selâm verdikte -hâþâ- "büyük Tanrý selâmun aleyk" dese, Amr "aleyke selâm" dese, Bekr gelip mahkeme-i þer'de þehâdet eylese, bir þâhid ile Amr ve Zeyd mu'âheze olurlar mý?
Elcevap: Bir dahi bulunmaða sa'y olunmak lâzýmdýr. (A.89 a)
Bu sûrette: Hâlid, Zeyd ve Amr'a "mülhid" dese þer'an nesne lâzým gelir mi?
Elcevap: Gelmez, ya ne olsa gerektir, mülhid olmayýp. (A. 89 a) Sûret-i uhrâ: Bir þâhid dahi bulunsa, anlara ne lâzým olur?
Elcevap: Katil lâzýmdýr. (A. 89 a)
Bu sûrette: Ba'zý imamlar dahi bu halle mevsûf ve meþhûr olsalar, mezburlara dahi ne lâzým olur?
Elcevap: Katil lâzýmdýr. (A. 89 a)
515. Mes’ele: Zeyd "filân fi'li iþleyecek olursam kâfir olayým" dediði hînde mes'eleye âlim olmayýp, sonra mes'ele-i imândan idüðün bilip, ba'dehu iþlerse ne lâzým olur?
Elcevap: Küfür lüzûmundan havf olunur. (B. 88 a)
516. Mes’ele: Zeyd -hâþâ- elfâz-i küfür tekellüm edip, lâkin küfür oldu-ðunu bilmeyip istiðfar ve rücû' etmeyip, yine kelime-i þehâdet ge-tirse þer'an Ýslâmýna hükm olunur mu?
Elcevap: Âdet tarîki ile getirse olunmaz, inþâ tarîkiyle getirse olu-nur. (B. 310 b)
517. Mes'ele: Zeyd kardeþi Amr'a hîn-i gazabda "eðer seninle bir sofra-ya sunarsam, Kâ'be-i þerîfeye taþ atmýþ olayým" dedikten sonra Amr ile sofraya sunsa, þer'an ne lâzým olur?
Elcevap: "Atmýþlardan olayým" dese küfür lâzým olur, "kâfirler-den olayým" demektir, böyle demek ile þart bulundukta anlardan olur. Eðer "atmýþ olayým" dese lâðvdir. Atmýþ olmak emr-i hissîdir, kâfirlik gibi emr-i hükmî deðildir ki meþrut bulundukta mütehakkýk ola, "filân iþi edersem zina etmiþ olayým" demek gi-bidir, tevbe ve istiðfar lâzýmdýr. (B. 86 b)
518. Mes’ele: Zeyd "filân avretimi tasarruf edersem Mekke-i þerîfeye taþ atmýþlardan olayým" dese böyle demesi ile avreti boþ olur mu?
Elcevap: "Atmýþ olayým" dedi ise olmaz, bâtýl-i lâðvdir. "Atmýþ-lardan olayým" dedi ise "kâfirlerden olayým" demek gibidir, tasar-ruf ederse kâfir olur, bâin talâk boþ olur. Avreti etmez ise ilâdýr, dört ay geçtikten sonra bâin talâk boþ olur. (A. 65 a)
519. Mes’ele: Zeyd "eðer min ba'din þurb-i hamr edersem, peygamber kaný olsun" dedikten sonra -hâþâ- þurb-i hamr eylese þer'an ne lâzým olur?
Elcevap: Ýçtiði takdirce küfrlerine mu'tekýd iken içicek küfr lâzýmdýr. (B. 86 a)
520. Mes’ele: Zeyd-i mütevellî, Amr'a "vakýf hamamýn tahvîli tamam oldukta sana vermezsem, Resûlullah'ýn (sallâllâhu aleyhi ve sel-lem) þefâ'atinden mahrum olayým ve Tanrý'ya iki demiþlerden olayým" dese sonra vermese þer'an Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Vermediði takdirce ol tâifeden olmak lüzûmuna mu'te-kid iken vermeyicek kâfir olur. (B. 87 a)
521. Mes’ele: Zeyd, kýz kardeþi Zeyneb'e "eðer seninle bir evde ya bir mahallede durursam -hâþâ- Allah ve Resûlullah'a þirk getirenler-den olayým" dese, þer'an yine evde ve bir þehirde durmaða tarik nedir?
Elcevap: Kâfir olmak mukarrerdir, gayri tarik yoktur. (B. 86 a)
522. Mes’ele: Zeyd "fî-zamâninâ ümmî tâifesi elfâz-ý küfrün cümlesin ve ne idüðün bilmezler, elbette telâffuzundan hâlî deðillerdir. Ol ecilden veledleri -hâþâ- veled-i zinâdýr. Fi'illeri dahi delâlet eder"
deyu hükm eylese, ana ne lâzým olur?
Elcevap: Gaybete hüküm deðildir, kýyasla söylemiþ. Sözü gayr-i vâki' idüðü dahi muhakkak deðildir. (B. 310 b)
523. Mes’ele: Zeyd-i müslim küfür söylemek ile, salât ve zekâtý ve hac-cýný tekrar i'âde lâzým olur mu?
Elcevap: Namazý i'âde olunmaz. Haccý tekrar lâzýmdýr. Namazýn ibâdetliði sâkýt olur, zekât dahi öyledir. (B. 310 b)
524. Mes’ele: Zeyd bir kerpici tekfîn edip, cenâzeye koyup, tevâbi'ine götürtüp, yolda cehr ile zikr ü salâvât getirip, mekàbir-i müslimîn arasýnda defn eylese. Amr dahi "ol husûsu benim katlim kasdýna etmiþsin" dedikte Zeyd "senin için etmedim, Bekr'in katli kasdý-na ettim" dese þer'an Zeyd'e ne lâzým olur?
Elcevap: Sâir ise tutulup tevbe ederse kabul oluna, eðer i'tikad olunursa, amma ba'zý eimme katýnda tutulduktan sonra tevbesi makbûl deðildir. "Katl olunur, zýndýk gibi" demiþlerdir. Fetva da-hi bu kavil üzerinedir. Hâkim tevbesinde ihlâs fehm ederse kabul câizdir. (B. 317 b)