İsim ve Sayılar

İnsanların kişilik özelliklerini belirten en önemli hususlardan birisi isimlerdir. Bu sebeple yeni doğan bebeklere isim verilirken çok düşünülür. İnsan, hayatı boyunca bu isimi taşıyacağı için ve ismin kişinin karakteri, geleceği ve başarısı üzerinde etkisi olduğundan güzel isimler verilir. İsim, kişinin toplumdaki varlığını da ifade etmektedir. Mesela Alparslan ismi verilmesinin nedeni; çocuğun güçlü kuvvetli ve sağlam bir yapıya sahip olacağı inancı vardır. İslami benimseyen ülkelerde yapılan büyülerde, Allah’ın 99 ismi, peygamber, melek, cin ve şeytan isimleri kullanılmaktadır. Halk inanışlarında Allah’ın isimlerinin büyüsel bir güce sahip olduğuna inanılmaktadır.

“İsimler insanların bir parçasını oluşturduğuna göre, isimler üzerine yapılacak ak, kara veya sempatik büyünün, “parçanın başına gelen bütünün de başına gelir” ilkesince, ismin sahibine yapılacak büyünün, tesir etmesi düşüncesi etkili olmaktadır. Bu nedenle büyücülükte isimler büyük bir rol oynamaktadır.”85

69

Büyücülükte “cedvel” adı verilen, geometrik şekillerden oluşan ve dört köşeli bazen de yuvarlak simgeler kullanılmaktadır. Karelere bölünen küplerin içerisine büyüsel olduğu kabul edilen isimler ve işaretler yazılmaktadır. Halk arasında cedvellerle büyü yapma anlayışı önemli bir yere sahiptir. Cedvellerle yapılan büyülerin halk arasında nazardan ve kötü ruhlardan koruyacağına inanılır.

“Halk inanışında kimi sayılara özel bir önem verildiği, onların sık sık kullanılmasından, tam ve gerçek rakam yerine, bildirilmek istenen miktarın böyle bir sayı ile gösterilmesinden de anlaşılır. 1, 3, 5, 7, 9, 12 gibi ilk sayılarla, 40, 70, 72, 99, 300, 360, 366, 1001, 18.000 gibi daha yüksek sayılardan her biri kutluluk, hayırlılık, uğurluluk anlamı taşırlar. Onların bu anlamlan nasıl, nereden aldıkları sorunu çeşitli incelemelere konu olmuştur. Bunlar Türk geleneğine özgü sayılar değildir; onlara özel bir değer tanıma, la en eski uygarlıklardan bu yana, birçok kavimlerin ortak geleneklerine girmiş tir. Bir bölüğü eski Mısır geleneklerine, bir bölüğü Sümerlilerden başlayarak Mezopotamya’da gelişmiş yıldızlar ve gökyüzü bilgilerinin verilerine dayanır: gezegenlerin, burçların sayıları, yılın aylara, haftalara, günlere bölünmesi gibi. Bazıları da Yunan filozofu Fisagor’un, sayılar» la insanın türlü halleri, bedenlik ve ruhluk yaşamı arasında ilişkiler kurma düşüncesine çıkar. Bunların içinde, Türklerin, islâm-öncesi çağlarında, kendi günlük yaşam denemelerinin yahut da dinlerindeki işlemlerin sonucu olan değerlendirmelerin anlatımını taşıyanlar da olabilir.”86

Büyüde sayılar önemli bir yere sahiptir. Bütün sayıların kendi içerisinde değişik değerlere sahiptir. Örneğin, üç kere öpmek, dört yol ağzına bir şeyler gömmek, yedi evden iplik toplamak, kırk kere söylemek, sayıların büyüsel yönünü ortaya koymaktadır. Halk inancında genellikle 3, 7, 9, 40, 41 rakamları kullanılmaktadır. Bu sayıların mistik bir yön ve büyüsel bir gücü olduğu inancı vardır. En çok kullanılan sayılar 3 ve 7’dir.

“Mezopotamya, Babil ve Asur kültürlerinde rakamların psikolojik bir etki meydana getirdiğine inanılırdı. 3, 4, 5, 7, 15 sayıları uğurlu, 1, 2, 6, 10, 11, 12, 13 sayıları da uğursuz kabul edilirdi. 134 M. Eliade; Eski Türk topluluklarında 7 ve 9 sayılarına verilen mistik önemin, Mezopotamya’nın etkisiyle oluştuğunu düşünmektedir. Bu sebeple Kamlar göğe yükseliş ve yer altına iniş törenlerinde, yedi ve dokuz gök katını temsil eden bir ağaca yedi veya dokuz çentik atarak Bay Ülgen’in yanına yolculuk yaparlardı.135 Kam, giysisine yedi göğü temsil eden yedi çıngırak takardı. Yedi sayısının gizeminden dolayı Kam adayı yedi gün yedi gece bilinçsiz bir şekilde yatardı. Bu sırada ruhlar da Kam adayının vücudunu parçalara ayırıp sırra erdirme sürecini yürütürlerdi.”87

Nazlı Eray’ın romanlarında kullandığı sayıları tespit ettik. Beyoğlu’nda Gezersin, Yıldızlar Mektup Yazar ve Örümceğin Kitabı gibi romanlarında görülmektedir.

“Tayyareci üniformalı üç erkek girmişti şimdi parktan içeriye.” (BG/99) “Elindeki bardaktan üç yudum su içti.” (BG/99)

“İki kadın ve ağacın altında duran üç asker sessizce sabahın olmasını bekliyorlardı.” (BG/100).

86 _{S.V. Örnek, Batıl İnançlar ve Büyüsel işlemlerin Etnolojik Tetkiki, s.90-91.} 87 _{M. Eliade, Şamanizm, çev. İsmet Birkan, 4. Baskı, s.310-312.}

70

“Bir yerlerde o aramızdaki demir kapıyı bulmam, anahtarı kilitte üç kez döndürüp aramızdaki yolu yeni baştan açmam gerekiyordu.” (AS/112).

“Dört yaşlı adam Fevzi’nin anlattıklarından besbelli çok etkilenmişlerdi.” (ÖK/55)

“Ben sana bir su hazırlayacağım, yedi gün ondan içeceksin, yaptığım muskayı sağ tarafında taşıyacaksın.” (YMY/128)

“Mihri Abla’nın dün gece gördüğüm iskambil destesindendi bu üç kâğıt emindim, bundan.” (AGA/90)

2.2.5.3.Renkler

İsimler ve sayılarda olduğu gibi renklerde de büyülü birtakım güçler taşıdığı kabul edilmektedir. Büyü yapılırken genellikle beyaz, sarı, kırmızı, mavi ve siyah renkler kullanılmıştır.

Türk milleti yüzyıllardan beri renklere çeşitli anlamlar kazandırdığı görülmüştür. Türk milletinde yeşil renk; dirilik, tazelik ve gençlik sarı renk; merkez ve hükümranlık kırmızı renk, Tanrı, koruyucu ruh, ocak, dirlik, bağımsızlık sembolü olarak kullanmışlardır. Mavi rengin büyülü gücün, kötülüklerden ve nazardan korunacaklarını düşünmüşlerdir. Türklerde sarı renk, dünyanın merkezini sembolü olarak kabul edilirdi. Bay Ülgen’in sarı renginde sarayı ve tahtı vardır. Bay Ülgen, sarı rengiyle dünyaya hüküm edeceğini düşünürdü. Yeşil renk ise, bitkilerin yetişmesi ve büyümesine yardımcı olduğu inancı vardır. Türkler yeşil renginin önemli olmasının nedeni hem eski inançlarından ve İslâmi inançlarından dolayı önemli bir yere sahipti. Eski Türk inançlarına göre beyaz renk ululuk, adalet ve güçlülük anlamlarını kazandığı görülmüştür. Kırmızı renk, ‘Al ruhu’ ya da ‘Al ateş’ isimleri verilen bir ateş tanrısını temsil etmek için kullanılmıştır.

Türkler Kama gök yolunu göstermek için bir ip üzerine yeşil, kırmızı, sarı ve beyaz bezleri bağlarlar. Bu renklerin Kama gök yolunu gösterdiğine inanmışlardır. Kısacası renkler büyücülükte önemli bir araç olarak kullanılmaktadır.