ÖZE-NİN GÖSTERİLMESİ
SMMM, mesleğini yerine getirirken gerekli mesleki özen ve titizliği gös-termek zorundadır.(TÜRMOB, 18.10.20114, md. 8) Sözleşme imzalanırken de taraflar karşılıklı olarak sözleşmenin kendilerine yükleyeceği hükümleri anlamış olmalıdır.Meslek mensubu, müşteriyi fesih müsessesi konusunda tam olarak bilgilendirmelidir.Müşteri, sözleşmenin feshedilmesinin tahsilatın ger-çekleşmemesinden kaynaklandığını bilmelidir.
Meslek mensubu, bildirimsiz (otomatik) olarak sözleşme iptali yaptığında iş sahibinin işin kendiliğinden sona ermesi nedeniyle süresinde verilmeyen beyanları ve bunun gibi yükümlülüklerden doğabilecek zararlardan sorumlu tutulmamalıdır. Disiplin ve tazminat baskısı altında kalmamalıdır. Zira tah-silatı gerçekleşmediği halde devam eden iş süreçlerinin sebebi çoğunlukla, meslek mensubunun disiplin ve tazminat baskısı hissetmesidir.
Sözleşmenin kendiliğinden feshi, tek taraflı hizmet alanın eylemlerinden doğan bir işlemdir ve ayrıca bildirime gerek yoktur. Müşterinin tek tarflı zım-ni iradesine dayalı olarak üceti ödemeyerek sözleşme feshine sebep olmasın-dan ötürü ayrıca fesih bildirimine gerek olmadığı aşikardır.
Dolayısıyla yapması gerek edimi yerine getirmeyerek sözleşmeyi sona erdiren işveren (müşteri) sözleşme hükümlerine aykırı davranmıştır, ve söz-leşmede mevcut ise tazminat ödemek durumunda kalabilir.
Bildirimsiz (Otomatik) fesih için sözleşmeye eklenebilecek bölümler, aşa-ğıdaki gibi olabilir.
‘’SMMM Ücret Yönetmeliği’ne göre belirlenmiş olan tutarın, sözleş-menin ilgili maddelerinde tanımlanmış şekilde tahsilatının gerçekleşme-mesi halinde meslek mensubu ve iş sahibi arasındaki iş ilişkisi duracak, meslek mensubu iş sahibine hizmet vermeye devam etmeyecektir. İş sahi-bi, hizmet alımında ücret ödemeyerek sözleşmenin kendi tarafından hak-sız nedenle fesih edildiğini kabul etmiş olacaktır. Meslek mensubu Hakhak-sız Rekabet Yönetmeliği gereği ücret almadan hizmet veremez. Meslek men-subu bu durumda üç ay üst üste tahsilat yapılmadığı için işi hizmet ala-nın kusuruna bağlı olarak bildirimsiz olarak hizmet vermeyi durdurma hakkına sahiptir. Meslek mensubu bu durum meydana geldikten sonra dilediği zaman işi durdurur.Bu konuyu meslek kuruluşu olarak TÜR-MOB’a yazılı olarak bildirir. İş sahibinin kusuruna dayalı bildirimsiz fesih oluşması halinde meslek mensubunun sözleşme sonuna kadar geçen süreler için ücret talep etme hakkı vardır. İş sahibi hizmetin durması ve yeni muhasebe ile anlaşma için geçen süreler nedeniyle yaşanacak yasal yükümlülüklerden kaynaklanan mesleki eksiklik ve kusur yönüyle taz-minat, zarar şeklinde bir talebi olmayacağını iş bu sözleşme ile kabul ve beyan etmiş olmaktadır.
SONUÇ
Otomatik fesih müessesesi olarak tanımayabileceğimiz yöntemde standart sözleşmede tahsilatın gerçekleşmediği durumda sözleşmenin bildirimsiz fesih (otomatik olarak fesih) olunacağı maddesi konulacak ve meslek mensubunun yapması gereken zahmetli işler sadeleşmiş olacaktır. Tahsilatı sorunlu müş-terinin iş ve işlemlerinin yapılmaya devam etmesinden kaynaklanan iş yükü azalacak ve müşteri tazminat yükünden kaçınmak adına tahsilata yönelecektir.
Yine de meslek mensubu müşterisine işi durdurduğunu sözleşmeye bağlı bir zorunluluğu olmasa da bildirip ve devir teslim için hazır olduğunu haber verebilir. Bu mesleki özen ve titizlik ilkesi açısından uygun ve mesleğe yakı-şan bir davranıştır.Önerimiz, tahsilatı gerçekleşmeyen işlerin devam ettirilme-mesi, otomatik olarak sözleşmenin fesih olacağının mükellefe bildirilmesidir.
Tahsilat edimi gerçekleşmediği takdirde, sözleşme iş sahibi tarafından tek taraflı fesih edilmiş sayılacaktır. Hizmet alan, hizmetin karşılığı olan bedeli ödemekle yükümlüdür. Tahsil edilmemiş hizmetin meslek mensubunca ifası
248 TEMMUZ - AGUSTOS
ilgili yönetmelik gereğince mecbur değildir.Ücretin en fazla üç defa ödenme-mesi halinde, sözleşme hükümleri sona erecek, meslek mensubu işi durdura-caktır.Bildirimsiz (otomatik) fesih maddesi olan sözleşmelerde, sözleşmenin iş sahibince fesih ediliği kabul edildiğinden meslek mensubu ayrıca bildirim-de bulunmayacaktır. Meslek mensubu işi sona erdirip durumu TÜRMOB’a bildirir. Sözleşme şartlarına uymayan taraf iş sahibi olduğu için meslek men-subunun sözleşmenin kalan süresi için tazminat hakkı saklı kalır.
Sözleşme iş sahibi tarafından zımni (tek taraflı) olarak feshedildiği için meslek mensubunun, iş sahibine karşı yasal yükümlülüklerininin yerine getirilmemesinden doğacak zarardan ötürü mesleki sorumluluğu bulunmama-lıdır. İş sahibi bu konu ile ilgili talepte bulunamayacağını sözleşmenin ilgili maddesi aracılığıyla önceden kabul etmiştir.
Otomatik fesih müessesesi sektörde kabul gördüğü takdirde, çoğu meslek mensubunu gereksiz iş yüklerinden kurtaracak, tahsilat sorununu azaltılması-na dolaylı etki yapacağı için de kamusal açıdan faydalı olacaktır.
KAYNAKÇA
İleri, Yusuf (2014). “Yeminli mali müşavir sözleşmelerinin feshi” (2014), http://ileriymm.com/makaleler/yeminli-mali-musavir-sozlesmelerinin-feshi.
html, p:4,
İleri, Yusuf (2015).“Serbest muhasebeci ve mali müşavir sözleşmelerinin feshi” Mali Çözüm. 131 (2015): 117.
Kurnaz, N, Altunal I., Özbek, A. (2016). “Haksız rekabeti önleme açısın-dan TÜRMOB E-Birlik yazılımı hakkında meslek mensuplarının değerlendi-rilmeleri üzerine ampirik bir çalışma”, Mali Çözüm, 135 (2016): 16.
T.C. yasalar (04.02.2011). Borçlar Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (17836 sayılı)
T.C. Yasalar (13.06.1989), 3568 sayılı Serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirlik kanunu. Ankara: Resmi Gazete (20194 sayılı).
TÜRMOB (13.12.2013). Haksız Rekabetle Mücadele Yazılımının Mes-lek Mensuplarınca Kullanılmasına Yönelik Mecburi MesMes-lek Kararı. An-kara: Resmi Gazete (28850 sayılı).
TÜRMOB (18.10.2001). Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları İle İlgili Mecburi Meslek Kararı, Ankara: Resmi Gazete (24557 sayılı)
TÜRMOB (21.11.2007). Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Mesleklerine İlişkin Haksız Rekabet ve Reklam Yasağı Yönetmeliği. Ankara: Resmi Gazete (26707).
TÜRMOB(03.01.1990). Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Mad-de No: 26. Ankara : Resmi Gazete (20391 sayılı)
TEMMUZ - AĞUSTOS 2016 251 KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA YAPILAN İNŞAATLARIN YAPILIŞ BİÇİMLERİ, DEVLET YARDIMLARI, TEŞVİKLERİ,
MUAFİYETLER,VERGİ VE MUHASEBE UYGULAMALARI