Ekonomik Görünüm. QNB Finansbank Ekonomik Araştırmalar Bölümü. Temmuz 2022

Ekonomik Görünüm

QNB Finansbank

Ekonomik Araştırmalar Bölümü

Temmuz 2022

Global Görünüm

Küresel ekonomik aktivite

Global PMI Endeksleri

Global imalat PMI son dönemde yatay seyrederken, hizmet PMI hafifçe yükseldi.

Para politikalarındaki sıkılaşma ve Ukrayna’daki savaş küresel ekonomik aktivite için aşağı yönlü risk oluşturuyor.

Kaynak: S&P Global

20 25 30 35 40 45 50 55 60

01/20 07/20 01/21 07/21 01/22

Global İmalat PMI

Global Hizmet PMI

Global Toplam PMI

ABD ekonomik görünümü

PMI endeksleri

ISM endekslerindeki düşüş ABD ekonomisinde büyümenin yavaşladığını gösteriyor. Enflasyon ise yüksek seyretmeye devam ediyor.

Kaynak: Markit

TÜFE ve çekirdek enflasyon (% yıllık)

Kaynak: BLS

4

40 45 50 55 60 65 70

2019 2020 2021 2022

ABD İmalat ISM ABD Hizmetler ISM

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10.0

2019 2020 2021 2022

TÜFE

Çekirdek PCE deflatörü

AB ekonomik görünümü

PMI endeksleri

Parasal sıkılaştırma beklentileri ve Ukrayna'daki savaş nedeniyle Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivite zayıfladı. Enflasyon ise yükselmeye devam etti.

Enflasyon görünümü

10 20 30 40 50 60 70

2019 2020 2021 2022

AB İmalat Sektörü PMI AB Hizmet Sektörü PMI

-1.0 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0

2019 2020 2021 2022

AB Tüfe (% yıllık)

AB Çekirdek Tüfe

Küresel para politikaları

Politika faizleri

Fed, Mart-Haziran döneminde politika faizini 150 baz puan artırdı ve bilançosunu küçültmeye başladı. Fed yetkilileri bu yıl sonuna kadar 175 baz puanlık daha faiz artışı öngörüyor. ECB ise Temmuz ayında faiz artırımlarına başlayacak.

Merkez bankası bilanço büyüklüğü

6

Kaynak: Fed, ECB Kaynak: Fed, ECB

0 1,000 2,000 3,000 4,000 5,000 6,000 7,000 8,000 9,000 10,000

2012 2014 2016 2018 2020 2022 Fed bilanço (Mlr USD)

ECB Bilanço (Mlr EUR)

-1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0

2012 2014 2016 2018 2020 2022 Fed Faiz

ECB Faiz

Tahvil getirilerinin görünümü

10 yıllık tahvil faizi

Yüksek enflasyon beklentileri ve sıkı para politikası önceki dönemde tahvil faizlerinin yükselmesine yol açtı. Fakat son zamanlarda zayıflayan büyüme görünümü faizleri aşağı çekiyor.

Kaynak: Bloomberg

-1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5

2019 2020 2021 2022

ABD 10y AB 10y Japonya 10y

Enerji ve emtia fiyatları

Brent petrol ve metal fiyatları (USD)

Son dönemdeki zayıf küresel büyüme görünümü nedeniyle emtia fiyatları geriledi.

Kaynak: Bloomberg

8

2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000 5,500 6,000

20 40 60 80 100 120 140

2019 2020 2021 2022

Brent Petrol

LMEX metal endeksi (ikinci eksen)

Gelişen ülke portföy akımları

Gelişmekte olan ülkelere fon akımları (kümülatif, milyar dolar)

Gelişmekte olan ülke hisse senedi ve tahvil portföyleri, küresel büyüme görünümü ve parasal sıkılaşma beklentileriyle birlikte azaldı.

Kaynak: IIF

-80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40

01/20 04/20 07/20 10/20 01/21 04/21 07/21 10/21 01/22 04/22

Türkiye Görünümü

GSYH büyümesi hafifçe yavaşladı

GSYH büyümesi (yıllık %)

GSYH büyümesi 2022 ilk çeyrekte %7.3’e gerilese de yüksek kaldı. Kademeli yavaşlamanın sonraki çeyreklerde sürmesini bekliyoruz. Yılın tamamı için büyüme tahminimizi %4.0 olarak koruyoruz.

Kaynak: TÜİK

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

2019 2020 2021 2022

Hanehalkı tüketimi Yatırım

Net ihracat Stok değişimi

Kamu tüketimi GSYH (% yıllık)

Ekonomik aktivitede zayıflama

İmalat sanayi PMI ve sanayi üretimi

Haziran'da 48.1'e gerileyen PMI, sanayi üretimi büyümesinde yavaşlamaya işaret ediyor. Maliyet baskıları, arz kısıntıları ve küresel büyüme görünümü aşağı yönlü riskleri daha da artırıyor.

Kaynak: TÜİK, S&P Global

12

-35%

-25%

-15%

-5%

5%

15%

25%

30 35 40 45 50 55 60

01/18 07/18 01/19 07/19 01/20 07/20 01/21 07/21 01/22 PMI SÜE (yıllık %, sağ)

Nis'21: %66.3

Sektörel güven endeksleri

Sektörel güven endeksleri

İmalat sanayi güven endeksi düşme eğilimindeyken, inşaat sektörü güven endeksi yatay seyretti. Hizmet sektörü ve perakende ticaret güven endeksleri ise yüksek seyretmeye devam etti.

Kaynak: TÜİK

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

01/19 07/19 01/20 07/20 01/21 07/21 01/22

İmalat sanayi Perakende Hizmetler

İnşaat (sağ eksen)

Turizm görünümü

Turist ve dış hat yolcu sayıları (2019’un aynı ayına göre % değişim)

Turist girişleri pandemi öncesi seviyelere yaklaşırken, turizm gelirleri pandemi öncesi seviyeleri aştı.

Kaynak: Turizm Bakanlığı, TCMB

14

-100%

-80%

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

01/20 04/20 07/20 10/20 01/21 04/21 07/21 10/21 01/22 04/22 Gelen turist sayısı

Turizm gelirleri

Enflasyonda yükseliş devam ediyor

Tüketici fiyat enflasyonu (yıllık)

Yıllık tüketici enflasyonu Haziran'da %78,6'ya yükseldi. Kısa vadede manşet enflasyonun daha da yükselmesini, daha sonra baz etkisiyle yıl sonunda %77’ye düşmesini bekliyoruz.

Kaynak: TÜİK

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

01/18 07/18 01/19 07/19 01/20 07/20 01/21 07/21 01/22 TÜFE

Çekirdek C

Hizmetler

TCMB faiz dışı politikalar kullanıyor

Merkez Bankası faiz koridoru (%)

TCMB Aralık ayından beri politika faizini %14.0 seviyesinde tutuyor. TCMB, ödemeler dengesi ve enflasyon görünümündeki bozulmaya karşı likidite önlemlerini ve makroihtiyati tedbirleri kullanıyor.

Kaynak: TCMB

16

0 5 10 15 20 25 30

01/19 05/19 09/19 01/20 05/20 09/20 01/21 05/21 09/21 01/22 05/22 Haftalık repo faizi

Ortalama fonlama faizi

Kredi ve mevduat faizleri

Mevduat faizleri (1-3 ay, %)

Mevduat ve kredi faizleri son dönemde TCMB'nin likidite önlemleri nedeniyle bir miktar yükseldi. Yine de reel faiz oldukça negatif bölgede kalmaya devam ediyor.

Kaynak: TCMB

Kredi faizleri (TL, %)

0 5 10 15 20 25 30 35 40

0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0

2019 2020 2021 2022

USD (sol) TL (sağ)

0 5 10 15 20 25 30 35 40

2019 2020 2021 2022

Ticari

Tüketici

Finansal koşullarda gevşeme

CDS primi ve kur volatilitesinin yüksek olmasına karşın, reel faizlerdeki düşüş finansal koşullarda gevşemeye yol açtı.

Kaynak: QNB Finansbank

*Endeks,Türkiye ekonomisi için bir grup finansal göstergenin dinamik faktör modeli ile tahmin edilen ortak faktörünü temsil eder. Sıfır değeri, tarihsel olarak nötr duruma karşılık gelir. Dahil olan göstergeler, döviz kurları, döviz kuru oynaklıklığı, CDS primi, swap oranları, risk reversal, TCMB faiz oranı, kredi ve mevduat oranları ve bunların farklarından oluşmaktadır. İlgili notumuz için bkz.: https://www.qnbfinansbank.com/medium/document-file-2446.vsf

18

QNB Finansbank Finansal Koşullar Endeksi

-2 -1 0 1 2 3 4

6/18 12/18 6/19 12/19 6/20 12/20 6/21 12/21 6/22

Finansal koşullar endeksi

Kredi büyümesi güçlü seyrediyor

Kredi büyüme hızları (Kur etkisi arındırılmış, 13 haftalık yıllıklandırılmış değişim oranı)

Düşük reel faiz oranlarının desteği ile kredi büyümesi güçlü kalmaya devam etti.

Son dönemdeki TCMB ve BDDK'nın düzenlemeleri önümüzdeki dönemde yavaşlamaya neden olabilir.

Kaynak: BDDK, QNB Finansbank

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

11/20 01/21 03/21 05/21 07/21 09/21 11/21 01/22 03/22 05/22 Tüketici

Ticari

Toplam

Bütçe görünümü

Merkezi yönetim bütçe dengesi

12 aylık bütçe açığının GSYH’ye oranı, gelirlerdeki artış ile Mayıs ayında %0.7’ye geriledi. Ancak yılın geri kalanında bütçe açığının artması muhtemel görünüyor.

Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı

20

-5%

-4%

-3%

-2%

-1%

0%

1%

2%

01/19 07/19 01/20 07/20 01/21 07/21 01/22

Bütçe Dengesi (% GSYH) Faiz Dışı Denge

Cari açık genişliyor

Cari işlemler dengesi (12 aylık kümülatif, % GSYH)

Cari işlemler açığı, enerji ithalatının etkisiyle son dönemde genişledi. Cari açığın yılsonunda 35 milyar dolara (GSYH’nin %4.4’üne) yükselmesini bekliyoruz.

Kaynak: TCMB

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

2017 2018 2019 2020 2021 2022

Cari Denge Altın Hariç

Petrol ve Altın Hariç

Dış finansman görünümü

Cari açığın finansmanı (12 aylık kümülatif, milyar USD)

Sermaye girişleri ve net-hata noksan kalemindeki fazla sayesinde, döviz rezervleri geçen yılın büyük bölümünde güçlenmişti. Ancak Aralık ayından itibaren dış finansman görünümü bozulmuştur.

Kaynak: TCMB

22

-50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50

01/18 07/18 01/19 07/19 01/20 07/20 01/21 07/21 01/22 Net hata-noksan

Döviz rezervleri

Kısa vadeli finansman + portföy

Uzun vadeli finansman + DYY

Döviz mevduat ve KKM görünümü

Döviz mevduatı ve KKM (milyar USD)

Kur korumalı mevduat tutarı, Haziran sonu itibarıyla 68.6 milyar dolar seviyesine ulaştı. Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı ise yatay seyretti.

Kaynak: TCMB, QNB Finansbank

Not: Altın fiyatları ve EURUSD paritedeki değişimlerin etkisinden arındırılmıştır. KKM’nin dolar karşılığı bizim hesaplamamızdır.

200 210 220 230 240 250 260 270 280 290 300

01-21 03-21 05-21 07-21 09-21 11-21 01-22 03-22 05-22 KKM

Toplam DTH

Yabancı portföy yatırımlarının görünümü

Yabancıların TL pozisyonlarında düşüş eğilimi son dönemde yavaşlamış gözüküyor.

Kaynak: TCMB, BDDK, QNB Finansbank

(*) Carry trade pozisyonları, yabancı yatırımcıların kısa vadeli TL pozisyonlarını yansıtmaktadır. Bankaların bilanço dışı döviz pozisyonları ve TCMB'nin bankalarla yaptığı swap miktarlarındaki değişimle hesaplanmaktadır.

24

2021 başından beri toplam portföy hareketi (milyar USD)

-30 -25 -20 -15 -10 -5 0 5

01-21 04-21 07-21 10-21 01-22 04-22

Carry trade

Hisse senedi

Tahvil

Döviz rezervleri görünümü

TCMB döviz rezervleri (milyar dolar)

Döviz rezervleri cari açıktaki genişleme ve portföy çıkışları sonucu geriledi.

Kaynak: TCMB

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50

80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130

01/18 07/18 01/19 07/19 01/20 07/20 01/21 07/21 01/22 07/22 Brüt Rezerv

Net Uluslararası Rezerv (ikinci eks.)

Tahminler

26 Makroekonomik Büyüklükler

2019 2020 2021 2022 2023

Büyüme

GSYH Büyümesi, % 0.9% 1.8% 11.0% 4.0% 4.0%

Nominal GSYH, milyar TL 4,320 5,047 7,209 13,487 21,265

Nominal GSYH, milyar $ 761 717 803 801 1013

Kişi başına düşen GSYH (dolar) 9,215 8,597 9,539 9,374 11,718

Enflasyon (% yıllık)

TÜFE, yıl sonu 11.8% 14.6% 36.1% 77.0% 38.1%

ÜFE, yıl sonu 7.4% 25.1% 79.9% 114.2% 37.7%

TÜFE, ortalama 15.2% 12.3% 19.6% 76.4% 47.8%

ÜFE, ortalama 17.6% 12.2% 43.9% 131.7% 57.0%

Mali Sektör (% GSYH)

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi -2.9% -3.4% -2.7% -3.7% -3.5%

Merkezi Yönetim Faiz Dışı Dengesi -0.5% -0.8% -0.2% -0.5% -0.5%

AB tanımlı kamu borcu (% GSYH) 32.6% 39.5% 42.0% 41.4% 41.4%

Dış Denge (milyar $)

Cari Denge 5.3 -35.5 -14.0 -35.0 -30.0

% GSYH 0.7% -5.0% -1.7% -4.4% -3.0%

Dış ticaret dengesi -29.5 -49.9 -46.2 -90.3 -87.6

İhracat 180.8 169.6 225.2 265.9 283.6

İthalat 210.3 219.5 271.4 356.2 371.2

Turizm gelirleri 29.8 10.2 20.8 34.9 35.6

Kur ve Faiz Oranları

USD/TL, yıl sonu 5.94 7.44 13.30 19.14 22.67

EUR/TL, yıl sonu 6.66 9.09 15.13 20.86 25.16

EUR/USD, yıl sonu 1.12 1.22 1.14 1.09 1.11

USD/TL, ortalama 5.67 7.01 8.85 16.44 21.00

EUR/TL, ortalama 6.35 8.02 10.44 17.84 23.12

EUR/USD, ortalama 1.12 1.14 1.18 1.09 1.10

TCMB ort. fonlama faizi, % yıl sonu 11.4% 17.0% 14.0% 40.00% 40.00%

2y tahvil faizi, % yıl sonu 11.8% 14.3% 22.7% 40.00% 41.00%

Teşekkür ederiz

H. Erkin Işık, CFA hasanerkin.isik@qnbfinansbank.com

Deniz Çiçek deniz.cicek@qnbfinansbank.com

Kaan Özçelikkale kaan.ozcelikkale@qnbfinansbank.com

Yasal Uyarı

Bu rapor, QNB Finansbank Hazine Bölümü ekonomistleri tarafından müşterilerini bilgilendirmek amacıyla düzenlenmiştir. Raporun QNB Finansbank ile ilişkili bir kuruluşun müşterisi tarafından kullanılabilirliği, alan kişi ve bu kuruluş arasındaki akdi ilişkiye tabi olacaktır. Bu raporda sunulan bilgi, yorum ve tavsiyeler raporu hazırlayanların görüşlerini yansıtmakta olup yatırım danışmanlığı hizmeti kapsamında değildir. Mali durum ile risk ve getiri tercihlerinin çeşitliliğini göz önünde bulundurunca sadece bu raporda yer alan görüşlere dayanarak verilecek yatırım kararları beklentilere uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapordaki bilgilerin derlenmesinde güvenilirliğine inanılan sağlam kaynaklardan faydalanılmıştır; ancak bilgilerin doğruluğu bağımsız olarak teyit edilmemiştir. QNB Finansbank bilgilerin doğruluğu ve bütünlüğü konusunda garanti vermemekte ve doğabilecek hatalarda sorumluluk üstlenmemektedir. Raporda sunulan bilgiler üzerinde önceden belirtilmeksizin değişiklik yapma hakkı saklıdır. QNB Finansbank ve ilişkili kuruluşlar ile bu kurumlarda çalışan personel araştırma raporlarında sözü edilen menkul kıymetlere yatırım yapabilir ve zaman içerisinde pozisyonlarını değiştirebilir. Bu raporda yer alan bilgilerin bir kısmı ya da tamamının kopyası çıkarılamaz ya da dağıtılamaz.