4.SONUÇ VE TARTIŞMA

Sosyal Bilgiler alan eğitimcileri çok kültürlü eğitimde karşılaşılan sorunların çözümü için; eğitim programları çok kültürlü olacak şekilde düzenlenmeli(8), öğretim görevlileri ve öğretmenlere eğitimler verilmeli (6), planlama yapılmalı (4), hoşgörü ve önemi üzerinde durulmalı (3), birleştirici unsurlar üzerinde durulmalı (2) şeklinde önerilerde bulunmuştur.

“En fazla karşılaşılan sorun farklılıklara saygı duymama ve herkesin kendi bakış açısı ile işe bakmasıdır. Bunların çözümü için alanında bu konularda eğitimli öğretmenlere ve bu konularda uygulanacak etkinliklere, planlara ve gerekirse oyunlar kullanılarak çözüm gerçekleşebilir.” (K11).“En çok tahammülsüzlük ve karşındakinin farklılıklarına saygısızlık olduğunu düşünüyorum. Bunların çözümü içinse yukarıda saydığım maddelerin çok iyi açıklanması ve çokkültürlülük eğitimin programda daha sık üzerinde durulması gerektiğine inanmaktayım.” (K16). “Çok kültürlü eğitim, şu an Türkiye’de olduğu gibi, bırakın öğretmenleri, öğretim üyelerinin bu konuda yetersiz olduklarını düşünüyorum. İyi bir planlama yapılmadan doğrudan uygulamaya giderseniz. Türkiye için iyi niyetli olamayan insanlar devreye girerek bunu birleştirici, farklılıklara saygı yoluyla bir arada yaşamanın güçlendirilmesi yerine, bölünmenin, ayrılığın güçlü bir unsuru olarak kullanılacaktır.” (K17)

4.SONUÇ VE TARTIŞMA

Sosyal Bilgiler alan eğitimcilerinin belirttiği görüşlere göre çok kültürlülük; din, dil, ırk, ideoloji, hayat tarzı, gelenek-görenekleri farklı toplulukların sevgi ve saygı çerçevesinde bir arada yaşamasıdır. İlgili araştırmalar da bu bilgileri desteklemektedir (Açıkalın 2010, Başbay, Kağnıcı ve Sarsar 2013, Çelik 2008, Çüçen 2005, Damgacı 2013, Duman 2011, Vatandaş (2001), Yanık 2011). Başbay, Kağnıcı ve Sarsar’ın çalışmalarında aktardığı göre de çok kültürlülük din, dil, ırk, cinsiyeti, cinsel yönelik, ideoloji farkı gözetmeksizin aynı ülkede yaşamasıdır. Açıkalın’ın çok kültürlü ve küresel eğitim ile ilgili çalışmasında çok kültürlü eğitimin etnik ve küresel farklılıkları göz ardı etmesi gerektiğini vurgulamıştır. Çelik’in(2008) Çok Kültürlülük ve Türkiye’deki Yansımaların adlı çalışmasında olarak insanlar ve gruplar arasındaki farklılıklara değil ‘benzerliklere’ vurgu yapar.

Sosyal Bilgiler alan eğitimcilerinin görüşlerine göre çok kültürlü eğitim; bileştirici ve bütünleştirici olmalıdır, farklılıklara saygı ile yaklaşmayı öğretmelidir, hoşgörülü olmayı öğretmelidir ( Açıkalın 2013, Damgacı 2013, Başbay, Kağnıcı ve Sarsar 2013) İncelenen bu çalışmalarda da çok kültürlü eğitimin demokratik olması gerektiği ve değer eğitimine önem verilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Görüşlerden elde edilen verilere göre Sosyal Bilgiler derslerinde çok kültürlülük bağlamında hoşgörü, saygı, sevgi, barış, yardım severlik gibi değerler ve empati, iletişim, gözlem gibi becerilerin kazandırılmasına dikkat edilmelidir. Benzer şekilde Cırık (2008) ülkemizdeki öğretim programlarında çok kültürlü eğitime pek önem verilmediğini söylemektedir. Aynı şekilde Arslan (2009) (akt. Açıkalın (2010) Türk eğitim sisteminin kültürel farklılıklara önem vermediğini ve öğretim programları ile ders kitaplarının çok kültürlü eğitim anlayışını yansıtmadığını savunmaktadır. Dolayısıyla günümüz sosyal bilgiler programının (TTKB, 2009a, 2009b) henüz çok kültürlü ve küresel eğitim anlayışları bakımından istenilen seviyede olmadığı görülmektedir.

Görüşlerden elde edilen bir değer sonuç ise çok kültürlü eğitimin uygulanmasında önyargıların, bilgi ve tecrübe yetersizliğinin, devlet politikalarının, bireysel veya toplumsal farklılıklara olumsuz yaklaşımın pek çok soruna yol açtığı görülmektedir. Cırık’ın (2008) da belirttiği üzere ülkemizde çok kültürlü eğitim tam olarak anlaşılamamıştır. Çok kültürlü eğitim uygulamalarıyla ülkemizin bölünebileceği, bu nedenle bu türden uygulamalara yer vermenin üniter devlet yapısını bozabileceği öne sürülmektedir.

5. ÖNERİLER

Çok kültürlülük eğitimine yönelik Sosyal Bilgiler alan eğitimcilerine ve öğretmenlerine değer, beceri, tutum oluşturma, etkinlikler, uygulamalar konusunda hizmet içi eğitim verilmelidir. Eğitim-öğretim programları çok kültürlüğe daha çok yer vermelidir. Sosyal Bilgiler ders planları çok kültürlü olacak şekilde düzenlenmelidir. Programda birleştirici unsurlar üzerinde durulmalıdır. Farklılıklara saygı ve hoşgörü sağlamak adına etkinlikler yapılmalıdır.

164

Açıkalın, M. (2010). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Yeni Yaklaşımlar: Çok Kültürlü ve Küresel Eğitim, Elementary Education Online 9(3), ss.1226-1237.

Başbay, A., Kağnıcı, Y. Sarsar, F. (2013). Eğitim Fakültelerinde Görev Yapmakta Olan Öğretim Elemanlarının Çokkültürlü Yeterlik Algılarının İncelenmesi, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/3, ss.47-60.

Canatan, K. (2009). Avrupa Toplumlarında Çokkültürcülük, Uluslarası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı:2 ss.80-97.

Çelik, H. (2008), Çokkültürlülük ve Türkiye’deki Görünümü, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:9, Sayı:15, (319-332)

Cırık, İ. (2008). Çokkültürlü eğitim ve yansımaları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,Sayı:34 ss.27-40.

Çoban, A., Karaman, N. ,Doğan, T. (2010). Öğretmen Adaylarının Kültürel Farklılıklara Yönelik Bakış Açılarının Çeşitli Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, Cilt:10, Sayı:1, ss.125-131.

Çüçen, K. (2005), Kültür, Uygarlık, Evrensellik ve Çokkültürlülük, Uludağ Üniversitesi Kaygı Felsefe Dergisi, ss.111-115.

Damgacı, A. (2013). Türkiye’deki Eğitim Fakültelerinde Görev Yapan Akademisyenlerin Çokkültürlü Eğitime İlişkin Görüşleri, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21.Sayı ss.314-331

Duman, B.(2011). Çokkültürlülükten Ricat mı? , Sosyoloji Dergisi, 3.Dizi, 23.Sayı, ss.207-239. Ergil, D. (1995). Çokkültürlülük ve Çokdillilik, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt:50, Sayı:3. ss.159-165.

Özense, E. (2012). Çokkültürlülük Uygulaması Olarak Kanada Çokkültürlülüğü, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), Cilt:7, Sayı:1, ss.55-70.

Gencer, Z. (2011). Çok Kültürlü Toplumlarda İletişim: Divriği Örneği, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergi, 1.Sayı . ss.187-205.

Günay, M. (2010). Çokkültürlülük Gerçeği ve Türkiye, Kaygı Felfese Dergisi, 14.Sayı (141-151) Kaya, Y.(2013), Öğretmenlerin Çok Kültürlülük ve Çok Kültürlü Eğitim Hakkındaki Görüşlerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi

Özkazanç, A.(2000). Eğitim ve Çokkültürlülük: Amerikan Üniversitelerinde Irk ve Kültür Savaşları, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54.Sayı. ss.112-141.

Örten, H. Ünlü, İ.(2013). Öğretmen Adaylarının Çok Kültürlülük ve Çok Kültürlü Eğitime Yönelik Algılarının İncelenmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi,21.Sayı, ss.287-302.

Polat, S. (2012). Okul Müdürlerinin Çok Kültürlülüğe İlişkin Tutumları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 42, ss. 334-343.

Şan, M.(2006). Farklılık ve Çokkültürlülük Siyasetleri Üstüne Bir Deneme, Milel ve Nihal, 1.Sayı, (66-114)

Tekinalp, Ş. (2005). Küreselleşen Dünyanın Bunalımı: Çokkültürlülük, Journal of İstanbul Kültür University, ss.75-87.

Turan, İ. (2013). Çok Kültürlülük ve İnsani Güvenlik Sorunlarının Öteki Algısı Etkisinde İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi

Vatandaş, C.(2001). Çokkültürlü Yapıda Ulusal/Etnik Kimlikler (Kanada Örneği), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 3, Sayı:2, ss.101-117.

Yanık, C. (2011). Postmodern Siyaset Anlayışı ve Çokkültürlülük, Uludağ Üniversitesi Kaygı Felsefe Dergisi, 17. ss.163-174.

Yakışır, A. (2009). Bir Modern Olgu Olarak Çok Kültürlülük, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi

Yanık, C. (2012). Dünyadaki Çok Kültürlülük Tartışmaları Bağlamında Türkiye’de Çok Kültürlülük Eleştirel Bir Bakış, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi

Yazıcı, S., Başol, G. ve Toprak, G.(2009). Öğretmenlerin Çok kültürlü Eğitim Tutumları: Bir Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:37, ss.229-242.

Yıldırım, A., Şimşek, H. (1985). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınları, Ankara

Yılmaz, F. (2012). Çokkültürlülük Projesi:E-Twinning Uygulamalarına İlişkin Öğrenci Görüşleri, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:4, Sayı:8, ss.120-132.

165

KIRŞEHİR VE ANKARA İLLERİNDEKİ ÖĞRENCİLERİN OYUNSALLIK DÜZEYLERİNİN